PMS'ten iyi haber

Herkes bilir ki kadınların çoğu adet dönemlerinden hemen önce üremeyi sağlayan hormonları duygularını şiddetli bir şekilde dalgalandırdığı için çıldırabilir. Adet öncesi sendromu hakkındaki çok küçük bilimsel bir görüş birliği hariç. Bilim, PMS'in varlığına, sebebine, tedavilerine ve hatta varlığına bile inanmıyor, diyor psikolog Robyn Stein DeLuca. PMS hakkında bildiklerimizi, bilmediklerimizi ve popüler efsanenin neden sürdürüldüğünü inceliyor.

Burada kaç kişi PMS'i duydu?

Herkes, değil mi?

Herkes bilir ki
kadınlar adet döneminden

hemen önce, adet döngüsü
onları mantıksız ve saçma bir

hız trenine fırlattığı için

için biraz çılgına döner.

Genel olarak, ureme hormonlarındaki

dalgalanmaların aşırı
duygulara sebep olduğu ve

çoğu kadının bundan
etkilendiği varsayilmaktadir.

Bugün size bilimsel kanıtların,
bu varsayımların doğru

olmadığını söylediğini
anlatmak için buradayım.

Size PMS hakkında iyi
haberler vermek için buradayım.

Fakat önce PMS'in
Amerikan kültürüne nasıl kati

bir şekilde yerleştirildiğine bir bakalım.

Gazete ve dergilerdeki
makaleleri incelerseniz,

herkesin PMS yaşadığı fikrinin
yaygın olarak varsayıldığını görürsünüz.

Redbook dergisindeki bir
makalenin başlığı şuydu: "Sen: PMS'siz"

ve okurlara %80 ila %90 kadının
PMS'ten muzdarip olduğu söyleniyordu.

L.A. Muscle dergisi
kadınların %40 ila %50'sinin

PMS yaşadığı ve PMS'in
kadınların mental ve fiziksel sağlığı

üzerinde büyük bir rol oynadığı
hakkında okurlarını uyarırken,

birkaç sene önce Wall Street
dergisi bile kalsiyumun PMS

tedavisinde yeri olduğunu
söyleyen bir makale yayınladı ve

kadın okurlarına şunu sordu,

"Her ay cadıya dönüşüyor musunuz?"

Bu makalelere bakınca
PMS'in yaygın doğasını doğrulayan

bir dolu araştırma olması
gerektiğini düşünebilirsiniz.

Bununla beraber, 50 sene
süren araştırmalardan sonra

PMS'in tanımı, sebebi,
tedavisi hatta varlığı üzerine bile

güçlü bir görüş birliği yok.

Psikologlarca yapılan en yaygın tanımı

yumurtlama ve adet dönemleri arasındaki

olumsuz davranışsal, bilişsel
ve fiziksel semptomlardır.

Ama işlerin karıştığı yer burası.

PMS'in teşhisinde 150'den
fazla farklı semptom kullanıldı,

işte onlardan sadece bir kısmı.

Yanlış anlaşılmak istemiyorum.

Kadınlarda bu semptomlar
görülmez demiyorum.

Demek istediğim, bu
semptomların bir kısmına sahip olmak

zihinsel bir bozukluk anlamına gelmez ve

Psikologlar bir bozukluk
tanımıyla ortaya çıktıklarında

bunun açıklaması belli belirsiz yapılır,

en sonunda etiket anlamsız hale gelir.

Bu uzun ve geniş semptom listesiyle

bende de PMS olabilir, sizde de olabilir,

üçüncü sırada oturan adamda da olabilir,

köpeğimde bile PMS olabilir.

(Gülüşmeler)

Bazı araştırmacılar beş
semptom olması gerek dedi.

Bazısı üç dedi.

Bir kısmı ise semptomlar
ancak sizi çok rahatsız ediyorsa

bir anlam ifade eder derken,

diğerleri küçük semptomların
önemli olduğunu söyledi.

Yıllar boyunca PMS tanımında bir

standart oluşturulamadığı için,

psikologlar görülme sıklığını rapor
ederken tahminleri kadınların

%5'i ila %97'si arasında değişti,

yani aynı zamanda
hem herkeste PMS vardı,

hem de hiç kimsede.

Sonuçta, PMS araştırmalarındaki
yöntem zayıflığı dikkate değerdi.

Öncelikle, çoğu çalışma, kadınlardan
semptomlarını geçmişe dönük

değerlendirmelerini istedi

yani geçmişe bakarak
ve hafızaya güvenerek ve

bu yöntem, iki ay boyunca
günlük tutarak kaydedilen

ileriye dönük
değerlendirmeye kıyasla

PMS vakalarını sayıca arttırıyordu.

Birçok araştırma da yalnızca
orta sınıf ve beyaz kadınlar üzerine

odaklanarak sonuçları tüm
kadınlara uygulamayı güçleştiriyordu.

PMS inancında çok güçlü bir
kültürel etkinin olduğunu biliyoruz

çünkü Batı ulusları dışında
neredeyse hiç duyulmamış.

Üçüncüsü, birçok araştırma kontrol
gruplarını kullanmada başarısız oldu.

Eğer PMS yaşayan
kadınların özgün niteliklerini

anlamak istiyorsak,

onları, PMS yaşamayan
kadınlarla kıyaslamamız lazım.

Son olarak, PMS'i teşhis etmek için
farklı semptom, semptom süresi

ve semptom şiddetine odaklanan birçok

farklı anket kullanıldı.

Bilim adamları, bir durum üzerine
güvenilir araştırma yapmak için

bu durumu oluşturan
özgün nitelikler hakkında

aynı fikirde olmalı,

böylece hepsi aynı şeyden
bahsetmiş olur,

ama PMS için durum böyle olmadı.

Bununla birlikte, 1944'de

Mental Bozuklukların
Tanısal ve Sayımsal El Kitabı,

neyse ki DSM olarak da biliniyor, --

bu ayrıca
psikiyatristlerin de rehberi --

PMS'i PMDD olarak yeniden tanımladı,

Premenstruel Disforik Bozukluk.

Disfori endişe ve
huzursuzluk anlamına geliyor.

Bu yeni DSM rehberine göre,

son bir yıldaki çoğu adet
döngüsünde, 11 muhtemel semptomdan

en az beşi, kanama başlamadan

önceki haftada ortaya çıkmalı,

kanamadan sonra
semptomların şiddeti artmalı ve

kanamadan bir hafta sonra
semptomlar yok olmalıydı.

Semptomlardan biri
bu dörtlüden biri olmalı:

belirgin ruh hali değişikliği,
huzursuzluk, anksiyete veya depresyon.

Diğer semptomlar birinci
veya ikinci sırada gelebilir,

kontrolü kaybetme hissi

veya uyku ya da

iştahta değişiklikler de dahil.

Ayrıca DSM şimdi de bu
semptomların klinik olarak belirgin

bir sıkıntı durumuyla ilişkili
olması gerektiğini şart koştu ve --

yani okulda, işte veya sosyal ilişkilerde

yaşanan bir çeşit rahatsızlık hissi --

bu semptomlar ve semptomların
ciddiyeti en az iki ay boyunca günlük

tutularak kaydedilmeliydi.

Son olarak DSM duygusal rahatsızlığın,
altta yatan bir hastalığın

alevlenmesinden kaynaklanmaması
gerektiğini şart koştu.

Bilimsel konuşursak, bu bir gelişme.

Artık elimizde sınırlı sayıda semptom var
...

çalışmaya yüksek etkisi ki bu gerekli ve

semptomların bildirilmesi ve zamanlaması;

ikisi de özel olmak zorunda.

Pekala, bu kriteri kullanarak ve

son zamanlarda
yapılan çalışmalara bakarak,

kadınların ortalama

%3 ila %8'inin PMDD
yaşadığını görüyoruz.

Tüm kadınlar değil, çoğu kadın değil,

kadınların çoğunluğu değil,
hatta birçok kadın da değil:

%3 ila %8'i.

Diğerleri için, ayın bir gününden çok
stresli olaylar veya mutlu olaylar

ya da hatta haftanın bir günü gibi

değişkenler, ruh halini belirleyen
güçlü etkenler.

Bu bilgi, 1990lardan beri
bilim topluluğunun sahip olduğu

bilgidir.

2002 yılında iş arkadaşlarım
ve ben, PMS ve PMDD

araştırmasını tanımlayan bir makale
yayınladık ve

psikoloji dergilerinde de
birkaç benzer makale yayınlandı.

Soru şu, bu bilgi
neden halka aktarılmıyor?

Bu mitler neden varlıklarını
sürdürüyorlar?

Kadınlara herkesin PMS yaşadığını
söyleyen; kitaplarda, TV'de,

filmlerde, internette yer alan mesaj
saldırısı,

onları bunun doğru olması
gerektiğine inandırmakla uğraşıyor.

Araştırmalara göre, bir kadın herkeste
PMS olduğuna ne kadar çok inanırsa,

kendisinin de yaşadığını yanlışlıkla
söyleme ihtimali o kadar yüksektir.

"Yanlışlıkla" derken demek istediğim
şey şu:

Ona "PMS yaşıyor musun?" diye sorarsınız

ve evet der,

fakat iki ay boyunca
psikolojik semptom günlüğü

tutmasını istediğinizde,

semptomları ile ayın o günü
arasında bir ilişki olmadığını

görürsünüz.

PMS mitinin varlığını
sürdürmesinin diğer bir nedeni,

kadına özgü rolün dar sınırları.

Joan Chrisler gibi feminist psikologlar

PMS etiketinin, kadınların
normalde bir hanıma yakışmadığı

var sayılacak duyguları ifade etmelerini
sağladığını öne sürüyorlar.

Evrensel anlamda iyi bir kadın,

mutlu, sevecen, diğer insanlarla
ilgilenen ve bu rolden

haz duyan bir insandır.

Fakat PMS, iyi kadın etiketini de
kaybetmeden kızgınlık, şikayet etme,

sinirlilik için bir
izin kağıdı haline geldi.

Bir kadının doğasındaki
değişkenlerin,

onu sinirli yapmada hormonlarından

daha etkili olduğunu biliyoruz,

Ama o siniri hormonlara yorduğunda

sorumluluk veya eleştiriden kaçmış oluyor.

''Oh,bu o değil, kontrolünden çıktı.''

Ve böyleyken işlevsel gözükse de

kadınların duygularını

boşa çıkarmaya yarıyor.

İnsanlar sinirle karşılaşınca

''Oh, ayın şu zamanı,

ciddiye alınabilmesi ve değişimi

etkileyebilmesi ciddi anlamda kısıtlandı.

Başka kimler PMS mitinden faydalandı?

Peki, şunu söyleyebilirim ki

PMS tedavisi,

kazançlı ve gelişen bir endüstri haline geldi.

Amazon.com, şuan PMS tedavisiyle ilgili

1,900'ün üzerinde kitap sunuyor.

Hızlı bir Google araması,

klinikler,uygulamalar ve semirler

bereketi getirecek.

İtibarlı tıbbi internet kaynakları

WebMD veya Mayo Clinic gibi yerler

PMS'i bilinen bir hastalık olarak sayıyor.

Bilinen bir hastalık değil;

ama onlar listeliyor.

Ve ayrıca

doktorların tedavi için saptadığı

yöntemleri anti-depresan veya hormon

olarak listeliyorlar.

İlginç olan da, iki internet sitesi de

PMS belirtilerinin tedavi başarısının

kadından kadına değiştiğini söylüyorlar.

Peki, bu anlam ifade etmiyor.

Eğer senin net bir hastalığın ile

net bir sebebi varsa

ki PMS öyle olmalıydı,

o zaman tedavi

çok sayıda kadında

gelişme göstermeli.

Konu bu dosya ve bu tedaviler

Bu,bu tedavilerle vaka olmamıştır.

FDA kuralları şunu söylüyor

''Eğer ilaç etkili sayılacaksa

hedef kitlenin çoğunluğu klinik olarak

önemli gelişmeler göstermeli.''

Yani tüm bunlar sözde tedavi.

Yine de miti sürdürmenin finansal getirisi

PMS'i yaygın bir zihinsel problem ve

tedavi edilebilir,oldukça önemli yapıyor.

Kadınların anti-depresan ve hormon

ilaçları kullanması kararlaştığında

medikal kurallar, onların her 3 ayda

doktor tarafından

takip edilmesini gerektirir.

Bu, doktora çokça gidiş demek.

İlaç şirketleri,

kadınlar doğurganlıkları için

saptanmış bir tedavi almaya

ikna olduğunda

haksız kazanç elde ediyorlar.

Midol gibi reçetesiz ilaçlar,

tansiyon ve hassaslık gibi

PMS belirtilerini bile tedavi ettiklerini

iddia etmelerine rağmen

sadece ağrı kesici,kafein ve diüretik

içeriyorlar.

Şuan, kafeinin sihirli güçlerini konuşmak

bana düşmez ama

tansiyonu yüksetlmesi

bunların dışında kalır.

2002'den beri, Midol

ergenlere Teen Midol adıyla satılıyor.

Genç yaştaki kızları hedefliyorlar,

herkesin PMS olduğuna ve

bunun onları canavar yapacağına

ikna etmeye çalışıyorlar.

Ama dur;

yapabileceğin bir şey var:

Midol al ve tekrar insan ol.

2013'te Midol

48 milyon dolar hasılat yaptı.

PMS mitinin kazançları

birileri için sürerken

kadınlar için bazı ciddi ve zıt sonuçlarla

geliyor.

İlk olarak,

kadınların üreme sağlığını etkiliyor.

Kadınların üreme sürecini

tedavi gerektiren bir rahatsızlık

olarak kavramsallaştırmanın

tıbbi alanı uzun bir geçmişe sahip.

Ve bu

fazla Sezaryen doğumlar, rahmin alınması,

hormon tedavilerini de kapsayarak

fazlasıyla geri dönüyor;

ki sağlıklarını düzeltmeksense zarar veriyor.

İkinci olarak, PMS miti

kadınları mantıksız

ve aşırı duygusal olarak

kalıplaştırıyor.

Menstrual dönem

kadınları sinirli canavarlara çeviren

hormonal bir hız treni

olarak tanımlandığında

kadınların yetilerini sorgulamak

kolaylaşıyor.

Kadınlar iş gücünde

muazzam aşama kaydetti

ama hala devlet ve ticaret gibi alanlarda

yüksek kademelerdeki kadınlar çok az.

Kim iyi bir CEO veya senatör olur

diye düşündüğümüzde

mantık,sabır,yetenek gibi nitelikleri

olan biri, bizim kültürümüzde

kadından ziyade erkek akla geliyor.

ve PMS miti buna katkıda bulunuyor.

Psikologlar kadınların ve erkeklerin

duygu durumlarının

farklı olduğunu biliyor.

Bir çalışma kadınlar ve erkekleri

4-6 ay arası takip etti

ve deneyimlenen duygu sallantılarının

sayısı ve ağırlığı arasında fark yoktu.

Ve son olarak,

PMS, kadınları günncel sorunların

sebep olduğu duygusallıkla uğraşmaktan

alıkoyuyor.

İlişki kalitesi veya iş koşulları gibi

kişisel meseleler;

ırkçılık veya cinsiyetçilik

veya yoksulluk sınırı gibi

toplumsal sorunlar

günlük duyguları daha çok etkiliyor.

Duyguları, PMS paspasının altına süpürmek

kadınları negatif duyguların kaynağını

anlamaktan alıkoyuyor.

Ayrıca değiştirme fırsatını da götürüyor.

Şimdi PMS hakkında iyi haberler;

Menstrual döngü yüzünden

belirtilerle karşılaşan çoğunluk

zihinsel bir probleme sahip değil.

İşe veya okula gidip

aileleriyle ilgilenebilirler

ve fonksiyonları normal seviyededir.

Kadın ve erkeklerin duygu ve durumlarının

benzerden ziyade farklılığını biliyoruz.

Kadınları cadı olarak gösteren

eski PMS mitinden uzaklaşalım haydi.

çok duygulu ve profesyonel çalışmanın

büyük çoğunluğu kadınları

benimseyerek yaşayalım her günü.

Teşekkürler.

(Alkış)