Sıradan bir yaşam felsefesi olarak Stoacılık | Massimo Pigliucci | TEDxAthens
-
0:14 - 0:18Dilerseniz yaklaşık 24 yüzyıl önce,
-
0:18 - 0:21Atina sokaklarında
yürüdüğünüzü hayal edin. -
0:21 - 0:23Bu adamla karşılaşabilirsiniz:
-
0:23 - 0:25Kıbrıslı Zenon.
-
0:25 - 0:27O bir tüccardı, Fenikeli bir tüccar.
-
0:27 - 0:30Bir gemi enkazı her şeyi yok edene
-
0:30 - 0:33ve sahip olduğu her şeyi
kaybedene kadar çok iyi gidiyordu. -
0:33 - 0:36Böylece Atina'ya gitti ve ne mi yaptı?
-
0:36 - 0:38Yaptığı ilk şeylerden biri,
-
0:38 - 0:41bir kitapçıya gitmek
ve kitap okumaya başlamaktı. -
0:41 - 0:46Sokrates hakkında bir kitap olan
Ksenofon'un "Hatıralar"ını okudu -
0:46 - 0:48ve o kadar büyülenmişti ki
-
0:48 - 0:51kitapçıya "Bu insanlardan birini,
-
0:51 - 0:53bu filozoflardan birini
nerede bulabilirim?" diye sordu. -
0:53 - 0:55Kitapçı ona doğru döndü,
-
0:55 - 0:58"İşte, oradan geçen biri var," dedi.
-
0:58 - 1:01Çünkü o zamanın Atina'sı böyleydi,
filozoflar oradan geçip giderdi. -
1:01 - 1:03(Kahkaha)
-
1:03 - 1:06Bu geçen kişi, Kinik filozof Krates’ti
-
1:06 - 1:09ve Zenon öğrencisi oldu,
-
1:09 - 1:12sonra Atina'daki
önemli diğer birçok filozofla -
1:12 - 1:13çalışmaya devam etti.
-
1:13 - 1:18Daha sonra, "Stoacılık" olarak bilinen
kendi okulunu kurdu -
1:18 - 1:21çünkü "stoa"da,
halkın içinde eğitim gördüler. -
1:21 - 1:24Platon Akademisi
veya Aristoteles Lisesi gibi -
1:24 - 1:26belirli yerlerde bulunan
diğer okulların aksine, -
1:26 - 1:30Stoacılar, insanlara hayatlarını ve bunu
nasıl iyileştireceklerini anlatmak için -
1:30 - 1:33insanların arasında olmak istediler.
-
1:34 - 1:37Stoacılık, antik çağın ana
felsefelerinden biri hâline geldi. -
1:37 - 1:40Önce Helenistik dünyaya,
sonra Roma Cumhuriyeti'ne -
1:40 - 1:43ve son olarak Roma
İmparatorluğu'na yayıldı. -
1:43 - 1:45O zamanın bazı önemli
düşünürlerini ortaya çıkarttı. -
1:46 - 1:49Senatör olan Seneca,
-
1:49 - 1:52oyun yazarı Shakespeare'i
-
1:52 - 1:56ve İmparator Neron'un
talihsiz danışmanını etkiledi. -
1:56 - 1:58Bu Seneca için iyi bitmemişti.
-
1:59 - 2:04Tarihteki birkaç kral filozoftan
biri olan Marcus Aurelius, -
2:04 - 2:07şimdi dünyanın dört bir yanındaki
milyonlarca kişi tarafından okunan -
2:07 - 2:12kendi kişisel günlüğü
"Kendime Düşünceler"i yazdı. -
2:13 - 2:16Eski felsefe için alışılmadık şekilde,
-
2:16 - 2:18Stoacılık birçok kadını da cezbetti.
-
2:18 - 2:21Birçok Romalı kadın,
Stoacılık hakkında konuşmak için -
2:21 - 2:23arkadaş toplantıları benzeri
"convivia" denilen -
2:23 - 2:25etkinlikleri organize ediyorlardı.
-
2:25 - 2:28Birçoğu felsefeyi de yaşamıştı.
-
2:28 - 2:31Bunlardan biri, en ünlü olanı,
-
2:31 - 2:35Jül Sezar'ın baş düşmanı
Genç Cato'nın kızı -
2:35 - 2:41ve Sezar'ın komplocularından
Brütüs'ün eşi, Porcia Catonis idi. -
2:43 - 2:45Hayatta başa çıkması
gereken çok şey vardı -
2:45 - 2:48ve bunlara Stoacı tarzda yaklaşmıştı.
-
2:50 - 2:54Stoacılık, tüm eski felsefe okulları gibi,
-
2:54 - 2:57Hıristiyanlığın yükselişini takiben
ortadan kayboldu ya da kapatıldı -
2:57 - 3:01ancak takip eden iki bin yıl boyunca
insanları etkilemeye devam etti. -
3:01 - 3:04Bugün birçok insan Stoacıların
belirli fikirlerine aşina ise, -
3:04 - 3:07nedeni Hristiyanlığı
etkilemiş olmalarıdır, -
3:07 - 3:09ilk olarak Hristiyanlığın
muhtemel kurucusu Tarsuslu Paul -
3:09 - 3:13ve takiben Orta Çağ'ın en etkili
ilahiyatçısı Thomas Aquinas ile -
3:13 - 3:15ve daha modern zamanlarda,
-
3:15 - 3:18muhtemel en önemli modern
filozoflardan biri olan René Descartes -
3:18 - 3:26ve etik anlayışı esasen Stoacılık
ekolüne dayanan Baruch Spinoza ile. -
3:31 - 3:33Ancak tarihi hakkında bu kadarı yeterli.
-
3:33 - 3:35Stoacılık neyle ilgilidir?
-
3:35 - 3:37İlk olarak, Stoacılık,
-
3:37 - 3:40doğaya uygun yaşamamız gerektiği
temel önermesine dayanır. -
3:40 - 3:44Şimdi, gidip ağaçlara sarılmak için
çıplak olarak ormana koşmadan önce, -
3:44 - 3:46çünkü bununla ilgili değil,
-
3:47 - 3:51Stoacılar, insan doğasını ciddiye
almamız gerektiğini düşündüler. -
3:51 - 3:54İnsan doğası temelde
iki şeyden, iki yönden oluşur. -
3:54 - 3:57Birincisi, son derece sosyal hayvanlarız.
-
3:57 - 3:59Gerekirse kendi başımıza
hayatta kalabiliriz -
3:59 - 4:02ancak yalnızca toplum içinde,
-
4:02 - 4:04sağlıklı sosyal bağlarımız
olduğunda gelişiriz. -
4:04 - 4:06İkincisi, akıl yürütme yeteneğine sahibiz.
-
4:06 - 4:09Bildiğiniz gibi, bu her zaman
akıllı olduğumuz anlamına gelmez. -
4:09 - 4:12Doğrusu, aksine bunda zorlanıyoruz
-
4:12 - 4:15ama akıl yürütme yeteneğine sahibiz.
-
4:15 - 4:16Stoacılar için,
-
4:16 - 4:19gerçekten sahip olabileceğiniz
en iyi yaşamın, -
4:19 - 4:22sosyal yaşamı, başkalarının
yaşamını iyileştirmek için -
4:22 - 4:24aklınıza, zekânıza müracaat ettiğiniz
-
4:24 - 4:26bir yaşam olduğu ortaya çıkar.
-
4:27 - 4:31Stoacı felsefenin iki temel direği vardır,
birazdan inceleyeceğiz, -
4:31 - 4:34hayatımıza pratik bir şekilde uygulanır.
-
4:34 - 4:38Biri dört temel erdemdir:
-
4:38 - 4:41pratik bilgelik, cesaret,
adalet ve ölçülülük. -
4:41 - 4:44Pratik bilgelik, sizin için neyin iyi
-
4:44 - 4:45ve neyin iyi olmadığını bilmektir.
-
4:45 - 4:48Cesaret sadece fiziksel değil,
her şeyden önce ahlaki, -
4:48 - 4:51göğüs germe ve doğru şeyi
yapma cesaretidir. -
4:51 - 4:53Adalet size neyin doğru olduğunu,
-
4:53 - 4:57başkalarıyla nasıl etkileşimde olunacağını
ve onlara nasıl davranılacağını söyler. -
4:57 - 5:00Ölçülülük, ne abartarak
ne de yetersiz bir şekilde, -
5:00 - 5:03daima ölçülü hareket etme fikridir.
-
5:05 - 5:08İkinci direğe "kontrol dikotomisi" denir.
-
5:08 - 5:10Bu, bazı şeylerin bize bağlı olduğu
-
5:10 - 5:13ve diğer şeylerin bize bağlı
olmadığı temel fikrine dayanır. -
5:13 - 5:17Şimdi, yaptığınız her şeyi
bu iki kategoriye ayırabilir -
5:17 - 5:20ve sadece ilki için endişelenebilirsiniz,
ikincisi için değil. -
5:20 - 5:25Örneğin, buraya slaytları kontrol
edebileceğimi düşünerek geldim. -
5:25 - 5:28Gördüğünüz üzere,
bu benim kontrolüm dışında. -
5:28 - 5:30Bunun için endişelenir miyim? Hayır.
-
5:33 - 5:35Sizi Epiktetos ile tanıştırayım.
-
5:35 - 5:40Antik çağın en önemli
Stoacı filozoflarından biriydi. -
5:40 - 5:41O bir köleydi.
-
5:41 - 5:45Hierapolis'te, günümüz
Pamukkale, Türkiye'de doğdu. -
5:45 - 5:48Aslında satın alındı,
adı "edinilmiş" anlamına geliyor. -
5:48 - 5:51Gerçek adı bilinmiyor,
Epiktetos yalnızca edinilmiş anlamındadır. -
5:51 - 5:54Roma'ya, İmparator Neron'un
mahkemesine getirildi -
5:54 - 5:56ve burada iyi bir performans sergiledi.
-
5:56 - 5:57Sonunda özgür bırakıldı.
-
5:57 - 5:59Biliyorsunuz, zeki bir adamdı,
-
5:59 - 6:01böylece Roma sokaklarında
-
6:01 - 6:03stoacılığı vaaz etmeye başladı.
-
6:03 - 6:06Aldığı yanıt burnuna bir yumruktu.
-
6:06 - 6:09Böylece bunun doğru bir
yaklaşım olmadığını fark etti. -
6:09 - 6:11Yaklaşımını değiştirmek onun elindeydi,
-
6:11 - 6:13bu yüzden yeniden başladı
ve İmparator Domitianus, -
6:13 - 6:15Stoacıları Roma'dan kovuncaya kadar
-
6:15 - 6:18çünkü bugün de olduğu gibi İmparator,
-
6:18 - 6:21"iktidara karşı doğruları konuşmayı"
takdirle karşılamıyordu, -
6:21 - 6:23çok başarılı olacak kendi okulunu kurdu.
-
6:23 - 6:27Epiktetos böylece Yunanistan'ın
kuzeybatısındaki Nicopolis'e gitti, -
6:27 - 6:28okulunu yeniden kurdu
-
6:28 - 6:31ve en ünlü antik öğretmenlerden biri oldu.
-
6:31 - 6:33Epiktetos'u sevmemin nedeni,
-
6:33 - 6:36açık sözlü ve alaycı bir mizah
anlayışına sahip olmasıdır -
6:36 - 6:39ve bir saniye içinde size
bunun tadına baktıracağım. -
6:39 - 6:41"Söylevler"de şöyle der:
-
6:41 - 6:43"Bir gün ölmek zorundayım.
-
6:43 - 6:45Eğer şimdiyse, şimdi ölürüm.
-
6:45 - 6:48Daha sonra ise,
şimdi öğle yemeğimi alacağım -
6:48 - 6:50çünkü öğle yemeği zamanı geldi
-
6:50 - 6:52ve ölüme gelince,
daha sonra ilgileneceğim." -
6:53 - 6:55Ölüm hakkında endişelenme,
öğle yemeği için endişelen. -
6:55 - 6:56(Kahkaha)
-
6:56 - 6:59Öleceğinizi biliyorsunuz,
bu kontrolünüz altında değil. -
6:59 - 7:01Öte yandan, öğle yemeği
kontrolünüz altındadır. -
7:05 - 7:08Size, Stoacılığın iki temel
dayanağından biri olan -
7:08 - 7:10kontrol dikotomisinden bahsettim.
-
7:10 - 7:12Epiktetos bunu şöyle açıklıyor:
-
7:12 - 7:13Diyor ki:
-
7:13 - 7:17"Bazı şeyler bizimi yetkimiz
dahilindeyken, diğerleri değildir. -
7:17 - 7:20Fikirlerimiz, dürtülerimiz, arzularımız,
-
7:20 - 7:23kısaca kendi eylemlerimiz
yetkimiz dahilindedir. -
7:24 - 7:27Bedenimiz, mülkümüz, itibarımız,
-
7:27 - 7:30sözün kısası kendi eylemlerimiz
harici her şey yetkimiz dışında kalır." -
7:30 - 7:33Bir saniye durup düşündüğünüzde
-
7:33 - 7:34bu tuhaf gelebilir.
-
7:34 - 7:38Bedenimin, mülkümün, itibarımın kontrolüm
dahilinde olmadığını mı söylüyor? -
7:38 - 7:39Bu ne demek?
-
7:39 - 7:42Spor salonuna gitmeye ve sağlıklı
beslenmeye karar verebilirim, -
7:42 - 7:44tabii ki bedenim benim yetkim altında
-
7:44 - 7:46ancak bir virüs sizi devirmediği müddetçe
-
7:46 - 7:48ya da bir kaza geçirip
bacağınızı kırmadıkça. -
7:48 - 7:51Buradaki fikir, bir şeyler yapabilmeniz;
-
7:51 - 7:55sağlığınız, itibarınız vesaire
hakkında kararlar verebilmenizdir -
7:55 - 7:58ancak son tahlilde,
sonucu kontrol edemezsiniz. -
7:59 - 8:00Peki bu pratikte ne anlama geliyor?
-
8:00 - 8:03Bunun anlamı,
hedeflerimizi içselleştirerek, -
8:03 - 8:04sonuçları hakkında endişelenmemektir
-
8:04 - 8:07çünkü bunlar bizim kontrolümüz dışındadır
-
8:07 - 8:10ancak niyetlerimiz ve çabalarımız
hakkında endişe duyabiliriz -
8:10 - 8:13çünkü bunlar bizim kontrolümüz altındadır.
-
8:13 - 8:15Stoacıların belirttiği
-
8:15 - 8:17güzel bir okçu metaforu bulunur.
-
8:17 - 8:19Bir hedefi vurmaya çalıştığınızı düşünün.
-
8:19 - 8:21Kontrolünüz altındaki şey nedir?
-
8:21 - 8:25Saatlerce okçulukta pratik yapabilirsiniz.
-
8:25 - 8:28Kullanabileceğiniz en iyi yayları
ve okları seçebilirsiniz. -
8:28 - 8:31Bu yay ve oklara iyi bakabilirsiniz.
-
8:31 - 8:36Oku atana kadar konsantre olabilirsiniz.
-
8:36 - 8:38Ancak bundan sonrası,
tamamen kontrolünüz dışındadır. -
8:38 - 8:41Kuvvetli bir rüzgâr
en iyi atışınızı mahvedebilir. -
8:41 - 8:43Hedef hareket edebilir,
-
8:43 - 8:46özellikle de o bir düşman askeriyse
kaçırmış olursunuz. -
8:46 - 8:47O hâlde ne yapmalıyız?
-
8:47 - 8:48Cicero'ya göre,
-
8:48 - 8:50asıl hedef seçilebilir
-
8:50 - 8:53ancak sonucu arzulanmamalıdır.
-
8:53 - 8:56Dolayısıyla, benliğinizi
sonuca bağlamazsınız; -
8:56 - 9:02sadece kontrolünüz altındaki şeye,
teşebbüsünüze bağlanırsınız. -
9:03 - 9:06Pratikte, gündelik yaşamda bu,
-
9:06 - 9:09hemen hemen her şeye
bakış açınızı değiştirebilir. -
9:09 - 9:11Size birkaç örnek vereyim.
-
9:12 - 9:14Diyelim ki işiniz için
bir promosyona adaysınız. -
9:14 - 9:15Şimdi, yapılacak normal şey
-
9:15 - 9:19promosyonu alıp almayacağınız
konusunda endişelenmektir. -
9:19 - 9:22Stoacılara göre, bu bakış açısı yanlıştır,
-
9:22 - 9:24promosyonun kendisi
sizin kontrolünüz dışındadır. -
9:24 - 9:27Patronunuz ters tarafından kalkmış,
-
9:27 - 9:28üzgün olabilir
-
9:28 - 9:30ya da aklı başka bir şeydedir
-
9:30 - 9:32ve bu durumda mülakat iyi gitmeyecektir.
-
9:32 - 9:34Ya da siz iyi çalışmış olsanız bile,
-
9:34 - 9:37bir başkası promosyonu sizden
daha fazla hak ediyor olabilir -
9:37 - 9:39ve yine, bu size bağlı değildir.
-
9:39 - 9:40Sizin yapmanız gereken,
-
9:40 - 9:43mülakatınız için elinizden gelen
en iyi şekilde hazırlanmak, -
9:43 - 9:44mümkün olan en iyi öz geçmişi sunmak,
-
9:44 - 9:47bu promosyonu hak etmek için
gerçekten çok çalışmaktır. -
9:47 - 9:49Bu sizin kontrol alanınızdır,
-
9:49 - 9:52çabalarınıza odaklanmanız
gereken yer burasıdır. -
9:52 - 9:54Ya da ilişkiler ekseninde düşünelim.
-
9:54 - 9:55Biliyorsunuz, herkes sevilmek ister
-
9:55 - 9:57ancak bu bize bağlı değildir.
-
9:57 - 10:01Bu, bizi sevecek
ya da sevmeyecek kişiye kalmıştır. -
10:01 - 10:02Bize bağlı olan,
-
10:02 - 10:04olabildiğince samimi, şefkatli
-
10:04 - 10:06ve onlar için orada olmaktır.
-
10:06 - 10:08Bize bağlı kalma
ya da kalmama kararları, -
10:09 - 10:11kontrolümüz altında değildir.
-
10:14 - 10:17Bu yüzden, bunu ciddiye alırsanız
-
10:17 - 10:19Epictetus mutlu bir yaşam
süreceğinizi söylüyor -
10:19 - 10:23çünkü mutluluğun büyük kısmı dinginlikte,
-
10:23 - 10:25her zaman mümkün olan
her şeyi yaptığınızı -
10:25 - 10:28ve yapacak daha fazla bir şey
olmadığını bilerek -
10:28 - 10:30yaşamı sürdürme fikrindedir.
-
10:30 - 10:32Şöyle diyor: "Eğer neyin
size bağlı olduğu -
10:32 - 10:35ya da olmadığı hakkında
doğru bir fikriniz var ise -- -
10:35 - 10:38diğer bir ifade ile, neleri kontrol
ettiğiniz ya da etmediğiniz -- -
10:38 - 10:40asla baskı veya engele
tabi olmayacaksınız, -
10:40 - 10:43asla kimseyi suçlamayacak
veya eleştirmeyeceksiniz -
10:43 - 10:45ve her şeyi isteyerek yapmış olacaksınız."
-
10:45 - 10:47Bu, herkesin kontrol
edemedikleri şeyler için -
10:47 - 10:50diğer insanları suçladığı yerden
-
10:50 - 10:53çok daha iyi bir dünya olurdu.
-
10:54 - 10:57Fordham Üniversitesindeki
meslektaşım Brian Johnson, -
10:57 - 11:02Epiktetos'un yaklaşımını bir tür
rol etiği olarak nitelendirmektedir. -
11:02 - 11:05Fikir, hepimizin hayatta
çeşitli rollerinin olması -
11:05 - 11:08ve mutlu bir yaşamın bu rolleri
-
11:08 - 11:10olabildiğince dengelemekten
ibaret olmasıdır. -
11:10 - 11:13Temelde üç tür rol vardır.
-
11:13 - 11:15Birincisi, insan olarak temel rolümüz,
-
11:15 - 11:17hepimiz insanlığın bir üyesiyiz.
-
11:17 - 11:21Stoacılar, asıl itibariyle "evrensel
dünya vatandaşı" anlamına gelen -
11:21 - 11:25"kozmopolit" kavramını ileri sürdüler.
-
11:26 - 11:27Hepimiz insanız,
-
11:27 - 11:28aynı yerde yaşıyoruz
-
11:28 - 11:31ve bu aynı yeri gözetmek zorundayız.
-
11:31 - 11:34Sonrasında, koşullar dolayısıyla
bize verilen roller vardır. -
11:34 - 11:37Birinin oğlu ya da kızı olabilirsiniz.
-
11:37 - 11:41Bu sizin seçiminiz değildir,
yalnızca öyle oluvermiştir. -
11:41 - 11:44Sonra koşullara bağlı olarak
seçtiğimiz roller var: -
11:44 - 11:48kariyerimiz, anne ya da baba olmak,
bunun gibi şeyler. -
11:48 - 11:53Bu üç rol türü arasında
şöyle bir ilişki vardır: -
11:53 - 11:55Temel insan rolünüz
diğer her şeyden ağır basar. -
11:55 - 11:58Yaptığınız her şey için
önce kendinize sormalısınız, -
11:58 - 12:00bu insanlık için iyi midir?
-
12:00 - 12:02Eğer değilse yapmayın.
-
12:02 - 12:04Basit bir sınama.
-
12:04 - 12:07Ayrıca bunu takip ederek
daha az şey yapmış olup -
12:07 - 12:09enerjinizi korumuş olacaksınız.
-
12:09 - 12:12Geri kalan hususlarda,
basitçe denge kurmaya çalışın. -
12:12 - 12:14Bu roller avantaj
ve dezavantajlara sahiptir. -
12:14 - 12:17Hepimiz en iyi ebeveyn, oğul veya kız,
-
12:17 - 12:19meslektaş ve arkadaş olmak istiyoruz
-
12:19 - 12:21ama bu roller taahhütlerle birlikte gelir
-
12:21 - 12:24ve Stoacı felsefenin öğrettiği
ve söylediği şeylerin çoğu -
12:24 - 12:26bu şeylerin nasıl dengeleneceğidir.
-
12:26 - 12:28Bu rolleri nasıl oynarsınız?
-
12:28 - 12:31En önemli şey, bunları
dürüstlükle oynamanızdır. -
12:31 - 12:32Bu ne anlama geliyor?
-
12:32 - 12:35Epiktetos tekrar şöyle açıklıyor:
-
12:35 - 12:37"Kendinizi en iyi tanıyan,
-
12:37 - 12:39ne değerde olduğunuzu
-
12:39 - 12:42ve kendinizi ne pahaya sattığınızı
en iyi bilen yine sizsiniz. -
12:42 - 12:45Benliğinizi hangi fiyata
sattığınızı iyi düşünün -
12:45 - 12:48ama lütfen, Tanrı aşkına,
onu ucuza satmayın ." -
12:49 - 12:52Bu, ne olursa olsun mükemmelliğin
-
12:52 - 12:54amaç olmadığı anlamına gelir;
-
12:54 - 12:56sadece olabileceğimizin en iyisi olalım.
-
12:57 - 13:00Kendinizden ödün vermeyin
ve benliğinizi ucuza satmayın -
13:00 - 13:03çünkü sahip olduğunuz tek şey bu.
-
13:03 - 13:06Kendinizi elden çıkardıktan sonra
geriye hiçbir şey kalmaz. -
13:06 - 13:09Fikir mükemmel olmak değil,
her seferinde küçük bir adımla -
13:09 - 13:12dün olduğundan daha iyi olmaktır.
-
13:13 - 13:15Şimdi size birkaç örnek vereyim.
-
13:16 - 13:18Epiktetos, kızı hasta olduğu için
-
13:18 - 13:20çok perişan olan
-
13:20 - 13:22ve bununla başa çıkamayan
bir babadan bahsediyor. -
13:22 - 13:23Adam evi terk eder
-
13:23 - 13:26ve kızıyla ilgilenmesi için
karısını yalnız bırakır. -
13:26 - 13:28Epiktetos der ki, "Bir dakika dur,
-
13:28 - 13:31bu şekilde hareket etme hakkın
olduğunu mu düşünüyorsun?" -
13:31 - 13:33Baba bir dakika düşünür ve şöyle der:
-
13:33 - 13:35"Doğal davranıyordum.
-
13:35 - 13:39Perişandım, elimden bir şey gelmiyordu."
-
13:39 - 13:42Bu, bizim için doğal olan şey ile
-
13:42 - 13:44duygularımız arasındaki farkı
ortaya çıkarıyor. -
13:44 - 13:46Duygularınızı kontrol edemiyorsunuz.
-
13:47 - 13:49Kızınız hasta olduğu için
perişan bir hâldeyseniz -
13:49 - 13:53muhtemelen bu konuda yapabileceğiniz
veya yapmanız gereken hiçbir şey yoktur. -
13:53 - 13:56Ancak bu, kızınıza karşı olan
etik sorumluluğunuzdan farklıdır. -
13:56 - 13:57Siz onun babasısınız.
-
13:57 - 14:00Duygusal açıdan size
maliyeti olmasına rağmen -
14:00 - 14:02orada kalmanız gerekiyor.
-
14:03 - 14:05Yani burada devreye giren iki erdem,
-
14:05 - 14:07doğru olanı yapmak,
-
14:07 - 14:09kızıyla kalmak için cesaret
-
14:09 - 14:14ve kızı için doğru olanı
yapmak için adalettir. -
14:18 - 14:23Daha önce de söylediğim gibi, farklı
sosyal rolleri dengelemek zorundayız -
14:23 - 14:26ve bunun diğer iki erdem ile ilgisi var:
-
14:26 - 14:27pratik bilgelik,
-
14:27 - 14:28sizin için iyi olan ile
-
14:28 - 14:31sizin için iyi olmayan
arasındaki farkı bilmek -
14:31 - 14:32ve ölçülülük,
-
14:32 - 14:35yaptığınız her şeye doğru
yoğunlukta enerji harcayarak -
14:35 - 14:37denge kurabilme fikridir.
-
14:37 - 14:39Epiktetos bunu şu şekilde açıklıyor:
-
14:39 - 14:41“Oynadığın diğer sosyal rolleri düşün.
-
14:41 - 14:43Gençsen, genç olmak ne anlama geliyor?
-
14:43 - 14:45Yaşlı isen, yaş ne anlama geliyor?
-
14:45 - 14:47Eğer bir babaysan,
babalık neyi gerektirir?" -
14:47 - 14:50Görevlerimizin her biri
buna uygun eylemleri gerektirir. -
14:50 - 14:53Bir oyuncu olduğunuzu hayal edin,
bir rolü oynuyorsunuz. -
14:53 - 14:55Rolün çerçevesi tam olarak belirlenmemiş.
-
14:55 - 14:58Örneğin bir annenin rolünü,
birçok şekilde oynayabilirsiniz. -
14:58 - 15:00Toplumun büyük ölçüde
size dayattığı şekilde -
15:00 - 15:01oynamak zorunda değilsiniz.
-
15:01 - 15:04Yalnızca doğru olduğunu düşündüğünüz
şekilde oynamak zorundasınız. -
15:04 - 15:08Ama yine de siz bir anne ya da babasınız,
bu yüzden belirli görevleriniz var. -
15:08 - 15:10Bu görevleri nasıl ödediğiniz,
-
15:10 - 15:12nasıl gerçekleştirdiğiniz size bağlıdır
-
15:13 - 15:15ancak yine de bunlar
sizin sorumluluklarınızdır. -
15:18 - 15:21Hayattaki rollerimizi iyi bir şekilde
oynamayı nasıl öğreniriz? -
15:21 - 15:22Birçok yolu var --
-
15:22 - 15:27Stoacılar, bu tür şeyler hakkında
bir dizi pratik egzersizleri ile ünlüdür. -
15:27 - 15:29Ama temelde, bunun
en iyi yollarından biri, -
15:29 - 15:32gerçekten bu konuda iyi olan insanları,
-
15:32 - 15:34rol modelleriniz olan insanları,
-
15:34 - 15:37kendi hayatınızı değiştirebilmek için
bir örnek olarak görebileceğiniz -
15:37 - 15:39ve faydalanabileceğiniz insanları
tasavvur etmektir. -
15:39 - 15:42Eskiler; tanıdıkları, duydukları,
-
15:42 - 15:44hatta hayali insanlardan faydalandılar.
-
15:44 - 15:47En sevdikleri rol modellerinden
biri Genç Cato idi. -
15:47 - 15:51Ondan daha önce bahsetmiştim,
Porcia Catonis'in babasıydı. -
15:51 - 15:53Öyle bir doğruluk timsaliydi ki,
-
15:53 - 15:56Roma'daki insanlar yanlış bir şey,
bir hata yaptıklarında -- -
15:56 - 16:00beklentileri karşılayamadıklarında --
-
16:00 - 16:02"Herkes bir Cato olamaz," derlerdi.
-
16:02 - 16:04O, bir mazeret olarak kullanıldı.
-
16:04 - 16:06"Herkes o kadar iyi olamaz."
-
16:06 - 16:09Doğru ama deneyebilirsiniz.
-
16:09 - 16:13En sevilen antik rol
modellerinden bir diğeri, -
16:13 - 16:17iki kez ölümsüzlükten vazgeçen
-
16:17 - 16:21ve sadece eve, karısına
ve çocuğuna geri dönmek için -
16:21 - 16:2410 yıl süren yolculuğa
dayanan Odysseus'du. -
16:24 - 16:29Ancak aralarından seçim yapabileceğiniz
çok sayıda modern rol modelleri de var. -
16:29 - 16:31Benim favorilerimden biri,
-
16:31 - 16:33bildiğimiz gibi, ırkçılık
rejimiyle savaşmak için -
16:33 - 16:3620 yıldan fazla hapis
yatmış Nelson Mandela. -
16:36 - 16:39O dönemde anlaşılır
bir şekilde çok öfkeliydi. -
16:39 - 16:41Ancak hayatındaki
dönüm noktalarından biri, -
16:41 - 16:43mahkûm arkadaşlarından birinin
-
16:43 - 16:47Marcus Aurelius'un
"Kendime Düşünceler"inin bir kopyasını -
16:47 - 16:50gizlice içeriye soktuğu zamandı.
-
16:50 - 16:53Mandela bunu okudu ve ilerlemenin
öfke ya da nefret ile olmadığını; -
16:53 - 16:55aksine insanlara,
hatta kendisini esir alan -
16:55 - 16:59ve kendisine eziyet eden insanlara
bile ulaşmak olduğunu anladı. -
16:59 - 17:02Bu, onun ve Güney Afrika halkının
hayatını değiştirdi. -
17:03 - 17:05Favori rol modellerimden bir diğeri,
-
17:05 - 17:07birkaç yıl önce ortaya çıkan
-
17:07 - 17:12ve o sırada oldukça yaygın olan
cinsel tacizleri kınamak için -
17:13 - 17:17Uber şirketi ile karşı karşıya gelen
-
17:17 - 17:19ve sesini yükselten Susan Fowler.
-
17:19 - 17:21Kariyer ve arkadaşlıklar açısından
-
17:21 - 17:23büyük bir kişisel risk aldı
-
17:23 - 17:25ve bunu Stoacı bir perspektiften yaptı.
-
17:25 - 17:29Susan'ı tanıyorum ve gerçekten
Stoacı felsefeyi pratikte uygulayan biri. -
17:30 - 17:35Kurgusal düzeyde en sevdiğim rol modelim,
-
17:36 - 17:39büyük gücün büyük sorumluluk
getirdiğini söyleyen Spider-man. -
17:39 - 17:42Büyük güçlerimiz yok --
bizler süper kahraman değiliz -- -
17:42 - 17:43ama gücümüz var.
-
17:43 - 17:46Seçimlerimizi yapma gücümüz var
-
17:46 - 17:48ve bu güç, yapabileceğimiz en iyi seçimi
-
17:48 - 17:51yapma sorumluluğuyla birlikte geliyor.
-
17:52 - 17:55Epiktetos'a göre genel fikir,
-
17:55 - 17:58tıpkı antik dünyanın,
antik Yunanistan'ın aktörleri gibi, -
17:58 - 18:01bir takım maskeler taktığımız
-
18:01 - 18:03ve bunları sürekli değiştirdiğimizdir.
-
18:03 - 18:07Aynı aktör sahneye çıkıp
farklı bir maske takacak -
18:07 - 18:09ve maske seyirciye
-
18:09 - 18:11o anda hangi karakteri
oynadığını söyleyecek -
18:11 - 18:13ve aktörün kendisine
-
18:13 - 18:16şimdi farklı bir karakter
oynadığını hatırlatacaktı. -
18:16 - 18:20Fikir şu ki, mutlu bir yaşam, aslında
-
18:20 - 18:24tüm bu rolleri mümkün olan en iyi aktör
olarak oynadığınız dengeli bir yaşamdır. -
18:25 - 18:26Çok teşekkür ederim.
-
18:26 - 18:28(Alkış)
- Title:
- Sıradan bir yaşam felsefesi olarak Stoacılık | Massimo Pigliucci | TEDxAthens
- Description:
-
Massimo Pigliucci, Stoacılığı ve bu antik Greco-Roman felsefesini bir yaşam biçimi olarak uygulayarak hayatınızı nasıl daha iyi biçimde değiştireceğinizi açıklıyor.
Massimo Pigliucci'nin evrimsel biyoloji ve felsefe alanlarında doktorası bulunuyor. New York'taki City College'da felsefe profesörüdür. İlgi alanları arasında biyoloji felsefesi, bilim-felsefe ilişkisi, sözde bilim ve Stoacılık felsefesi bulunmaktadır.
Pigliucci'nin iki blogu bulunuyor: genel felsefe üzerine, "Plato’s Footnote" ve günlük yaşam felsefesi olarak Stoacılığın kişisel keşfi hakkında, "How to Be a Stoic". Pigliucci, "How to Be A Stoic: Using Ancient Philosophy to Live a Modern Life." gibi çok satanlar da dahil olmak üzere birçok kitabın yazarıdır.Bu konuşma, TED konferans formatı kullanılarak yerel bir topluluk tarafından bağımsız olarak düzenlenen bir TEDx etkinliğinde verildi. Daha fazla bilgi için ziyaret edin: tttps://www.ted.com/tedx
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDxTalks
- Duration:
- 18:39
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Stoicism as a philosophy for an ordinary life | Massimo Pigliucci | TEDxAthens | ||
Esra Çakmak accepted Turkish subtitles for Stoicism as a philosophy for an ordinary life | Massimo Pigliucci | TEDxAthens | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for Stoicism as a philosophy for an ordinary life | Massimo Pigliucci | TEDxAthens | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for Stoicism as a philosophy for an ordinary life | Massimo Pigliucci | TEDxAthens | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for Stoicism as a philosophy for an ordinary life | Massimo Pigliucci | TEDxAthens | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for Stoicism as a philosophy for an ordinary life | Massimo Pigliucci | TEDxAthens | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for Stoicism as a philosophy for an ordinary life | Massimo Pigliucci | TEDxAthens | ||
Esra Çakmak edited Turkish subtitles for Stoicism as a philosophy for an ordinary life | Massimo Pigliucci | TEDxAthens |