Return to Video

Μια μέρα στη ζωή ενός αρχαίου Έλληνα αρχιτέκτονα - Μαρκ Ρόμπινσον

  • 0:07 - 0:12
    Καθώς ξημερώνει στην Αθήνα, ο Φειδίας
    έχει ήδη αργήσει για τη δουλειά του.
  • 0:12 - 0:15
    Είμαστε στο έτος 432 π.Χ.
  • 0:15 - 0:19
    και είναι ο αρχιτέκτονας ή γενικός
    επιβλέπων της ανοικοδόμησης του Παρθενώνα
  • 0:19 - 0:22
    -- του μεγαλύτερου
    και πιο καινούργιου ναού της Αθήνας.
  • 0:22 - 0:27
    Όταν ολοκληρωθεί, το αριστούργημά του
    θα 'ναι ένα τεράστιο ιερό για τη θεά Αθηνά
  • 0:27 - 0:31
    και μια μαρτυρία της δόξας των Αθηναίων.
  • 0:31 - 0:36
    Όταν όμως φτάνει στο εργοτάξιο βρίσκει
    πέντε επιστάτες ή αξιωματούχους της πόλης
  • 0:36 - 0:38
    που περιμένουν να τον αντιμετωπίσουν.
  • 0:38 - 0:41
    Κατηγορούν τον Φειδία
    για υπεξαίρεση χρυσού
  • 0:41 - 0:44
    που προοριζόταν για το κεντρικό
    ιερό άγαλμα του ναού.
  • 0:44 - 0:48
    Μέχρι τη δύση του ηλίου θα πρέπει
    να παράσχει τις δαπάνες του ναού
  • 0:48 - 0:54
    και να δικαιολογήσει κάθε φύλλο χρυσού --
    ή να έρθει αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη.
  • 0:54 - 0:59
    Παρ' ότι προσβεβλημένος από τις ψευδείς
    κατηγορίες, ο Φειδίας δεν εκπλήσσεται.
  • 0:59 - 1:02
    Ο Περικλής, ο πολιτικός που διέταξε
    την οικοδόμηση του Παρθενώνα,
  • 1:02 - 1:05
    έχει πολλούς εχθρούς
    στην κυβέρνηση της πόλης,
  • 1:05 - 1:08
    και αυτό το έργο είναι κάπως αμφιλεγόμενο.
  • 1:08 - 1:12
    Το κοινό περιμένει
    έναν κλασικό ναό σε δωρικό ρυθμό:
  • 1:12 - 1:16
    απλοί κίονες που στηρίζουν
    έναν οριζόντιο θριγκό,
  • 1:16 - 1:18
    ο οποίος στέφεται με τριγωνική οροφή.
  • 1:18 - 1:23
    Όμως τα σχέδια του Φειδία είναι πολύ
    ριζοσπαστικά για τα αθηναϊκά δεδομένα.
  • 1:23 - 1:28
    Τα σχέδιά του συνδυάζουν
    δωρικούς κίονες με μια ιωνική ζωφόρο
  • 1:28 - 1:34
    που φιλοξενεί ένα τεράστιο πανόραμα
    της γιορτής των Μεγάλων Παναθήναιων.
  • 1:34 - 1:39
    Αυτό το γλυπτό όχι μόνο θα απεικονίσει
    ανθρώπους και θεούς δίπλα-δίπλα --
  • 1:39 - 1:42
    κάτι που δεν έχει απεικονιστεί
    ποτέ ξανά σε διακόσμηση ναού --
  • 1:42 - 1:46
    αλλά θα κοστίσει και πολύ παραπάνω
    από τη συνήθη προσέγγιση.
  • 1:46 - 1:48
    Προσευχόμενος στους θεούς
  • 1:48 - 1:51
    ότι οι συνάδελφοί του
    έχουν κρατήσει αρχείο των εξόδων,
  • 1:51 - 1:54
    ο Φειδίας αναχωρεί
    για να αποδείξει την αθωότητά του.
  • 1:54 - 1:58
    Πρώτα επικοινωνεί με τους
    αρχιτέκτονές του, Ικτίνο και Καλλικράτη.
  • 1:59 - 2:01
    Αντί να χρησιμοποιήσουν ένα σχέδιο,
  • 2:01 - 2:04
    μελετάνε τις συγγραφές ή γενικό πλάνο
  • 2:04 - 2:07
    και το παράδειγμα,
    ένα τρισδιάστατο μοντέλο.
  • 2:07 - 2:12
    Χωρίς ακριβές σχέδιο η ομάδα συχνά πρέπει
    να λύνει τα θέματα σε πραγματικό χρόνο,
  • 2:12 - 2:16
    οδηγούμενη μόνο
    από προσεκτικούς υπολογισμούς
  • 2:16 - 2:18
    και το ένστικτό της για συμμετρία.
  • 2:18 - 2:22
    Η διατήρηση αυτής της συμμετρίας
    απεδείχθη ιδιαίτερα δύσκολη.
  • 2:22 - 2:26
    Ο Παρθενώνας είναι χτισμένος σε καμπύλη
    με τους κίονες να κλίνουν ελαφρώς
  • 2:26 - 2:28
    προς τα μέσα.
  • 2:28 - 2:30
    Για να προβάλλουν δυναμικότητα
  • 2:30 - 2:33
    και για να μπορέσουν να φαίνονται
    ευθείς οι κίονες από απόσταση,
  • 2:33 - 2:40
    οι αρχιτέκτονες πρόσθεσαν ένταση
    ή ελαφρά διόγκωση σε κάθε κίονα.
  • 2:40 - 2:41
    Για τα άλλα στοιχεία του ναού,
  • 2:41 - 2:46
    η ομάδα υπολογίζει τη συμμετρία
    εφαρμόζοντας σχετικά συνεπείς αναλογίες
  • 2:46 - 2:47
    σε όλο το σχέδιο.
  • 2:47 - 2:51
    Όμως τα εναλασσόμενα σχέδια
    απαιτούν συνεχείς επανυπολογισμούς.
  • 2:52 - 2:55
    Αφού βοήθησε στη λύση
    ενός τέτοιου υπολογισμού,
  • 2:55 - 2:57
    ο Φειδίας συγκεντρώνει
    τα αρχεία χρυσού των συναδέλφων του
  • 2:57 - 3:01
    και πηγαίνει να παραλάβει
    μια ειδική παραγγελία.
  • 3:01 - 3:05
    Τεράστιοι όγκοι μαρμάρου για το αέτωμα
    του Παρθενώνα μόλις κατέφτασαν
  • 3:05 - 3:08
    από τα λατομεία του Πεντελικού όρους.
  • 3:08 - 3:10
    Οι συνηθισμένες ράμπες θα κατέρρεαν
  • 3:10 - 3:14
    κάτω από το βάρος αυτών των λίθινων όγκων
    που φτάνουν τους δύο ως τρεις τόνους,
  • 3:14 - 3:18
    έτσι ο Φειδίας διατάζει την κατασκευή
    καινούργιων τροχαλίων.
  • 3:18 - 3:20
    Αφού καταγράφει τα επιπλέον έξοδα
  • 3:20 - 3:23
    και επιτηρεί την κατασκευή όλο το απόγευμα
  • 3:23 - 3:26
    φτάνει τελικά στο εργαστήριο γλυπτικής.
  • 3:26 - 3:31
    Οι γλύπτες του λαξεύουν
    92 μυθικές σκηνές ή μετόπες,
  • 3:31 - 3:33
    για να διακοσμήσουν τον ναό.
  • 3:33 - 3:38
    Το κάθε γλυπτό αναπαριστά σκηνές
    από διαφορετικές επικές μάχες --
  • 3:38 - 3:40
    καθεμία από τις οποίες είναι
    μια μυθική αναπαράσταση
  • 3:40 - 3:42
    της ελληνικής νίκης κατά των Περσών
  • 3:42 - 3:45
    πριν από περίπου 40 χρόνια.
  • 3:45 - 3:49
    Κανένας ναός δεν έχει χρησιμοποιήσει
    ποτέ στο παρελθόν τόσες πολλές μετόπες
  • 3:49 - 3:54
    και κάθε σκηνή προσθέτει έξοδα
    στις φουσκωμένες δαπάνες του ναού.
  • 3:54 - 3:58
    Τελικά, ο Φειδίας στρέφεται
    στην πρωταρχική του ευθύνη
  • 3:58 - 4:01
    και στο σημείο εστίασης όλου του ναού.
  • 4:01 - 4:06
    Καλυμμένη με παχιές στρώσεις
    χρυσού, με λεπτή διακόσμηση
  • 4:06 - 4:08
    και επιβλητική πάνω από τους πιστούς της,
  • 4:08 - 4:14
    αυτό θα είναι το άγαλμα της προστάτιδας
    της πόλης: της Αθηνάς Παρθένου.
  • 4:14 - 4:18
    Όταν ολοκληρωθεί ο ναός, ορδές ανθρώπων
    θα συγκεντρωθούν στην περίμετρό του --
  • 4:18 - 4:25
    με προσευχές, κάνοντας θυσίες
    και σπονδές για τη θεά της σοφίας.
  • 4:26 - 4:28
    Ο Φειδίας περνάει την υπόλοιπη μέρα
  • 4:28 - 4:30
    βάζοντας τις τελευταίες
    πινελιές στο άγαλμα
  • 4:30 - 4:32
    και καθώς το φως της ημέρας σβήνει,
  • 4:32 - 4:35
    οι επιστάτες καταφθάνουν
    για να τον αντιμετωπίσουν.
  • 4:35 - 4:39
    Αφού στάθηκαν πάνω από τα αρχεία του,
    κοίταξαν ψηλά θριαμβευτικά.
  • 4:39 - 4:43
    Ο Φειδίας μπορεί να έκανε αναφορά
    για τα γενικά έξοδα του ναού,
  • 4:43 - 4:47
    όμως τα αρχεία του δεν έχουν καμία
    μνεία για τον χρυσό του αγάλματος.
  • 4:47 - 4:52
    Τότε καταφθάνει ο ίδιος ο Περικλής
    για να σώσει τον αρχιτέκτονά του.
  • 4:52 - 4:56
    Ο χορηγός του ναού τους λέει
    ότι όλος ο χρυσός του αγάλματος
  • 4:56 - 4:59
    μπορεί να αφαιρεθεί και να ζυγιστεί
    ξεχωριστά ώστε να αποδειχθεί
  • 4:59 - 5:01
    η αθωότητα του Φειδία.
  • 5:01 - 5:03
    Αναθέτοντας την εργασία σε εργάτες --
  • 5:03 - 5:07
    και χρήζοντας τους επιστάτες υπεύθυνους
    για την επιτήρησή τους τη νύχτα --
  • 5:07 - 5:10
    ο Φειδίας και ο χορηγός του
    αφήνουν τους αντιπάλους τους
  • 5:10 - 5:12
    στο έλεος της ισχυρής Αθηνάς.
Title:
Μια μέρα στη ζωή ενός αρχαίου Έλληνα αρχιτέκτονα - Μαρκ Ρόμπινσον
Speaker:
Μαρκ Ρόμπινσον
Description:

Παρακολουθήστε όλο το μάθημα στο: https://ed.ted.com/lessons/a-day-in-the-life-of-an-ancient-greek-architect-mark-robinson

Είμαστε στο έτος 432 π.Χ. Καθώς ξημερώνει στην Αθήνα, ο Φειδίας έχει ήδη αργήσει για τη δουλειά του. Είναι ο γενικός επιβλέπων του Παρθενώνα -- του μεγαλύτερου και πιο καινούργιου ναού της Αθήνας -- και όταν φτάνει στο εργοτάξιο, αξιωματούχοι της πόλης τον κατηγορούν για υπεξαίρεση χρυσού από το κεντρικό ιερό άγαλμα του ναού. Πρέπει μέχρι τη δύση του ηλίου να αποδείξει την αθωότητά του ή να έρθει αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη. Ο Μαρκ Ρόμπινσον περιγράφει μια μέρα στη ζωή ενός Έλληνα αρχιτέκτονα.

Μάθημα από τον Μαρκ Ρόμπινσον, σκηνοθεσία από τη Χάνα Τίντορ και τη Λόρα Μαρτίνοβιτς.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:13

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.