Kim Gorgens: Beyni sarsintilardan koruma
-
0:01 - 0:03Zeki ve dunya capinda bir
-
0:03 - 0:05norofizyolog olma yolundayken
-
0:05 - 0:07ilginc bir sey oldu.
-
0:07 - 0:09Bebegim dogdu.
-
0:09 - 0:11Dunya capinda ve zeki
-
0:11 - 0:13bir norofizyolog oldum
-
0:13 - 0:15anlaminda soylemiyorum.
-
0:15 - 0:17Uzgunum TED.
-
0:18 - 0:21Ama makul derecede parlak
-
0:21 - 0:24dunya capindaligi tartisilir bir endise kupu oldum.
-
0:24 - 0:27Yuksek okuldaki arkadaslarimdan Marie
-
0:27 - 0:29dedi ki, " Kim, olayi cozdum.
-
0:29 - 0:32Sen herkesden daha norotik degilsin,
-
0:32 - 0:34sadece ne kadar norotik
-
0:34 - 0:36oldugun konusunda daha durustsun."
-
0:36 - 0:38Tamamen durust olmak adina,
-
0:38 - 0:41sizlerle paylasmak icin bazi resimler getirdim.
-
0:41 - 0:43Aaaa.
-
0:43 - 0:46Tek diyecegim, Temmuz.
-
0:46 - 0:51(gulusmeler)
-
0:51 - 0:53zzzip
-
0:53 - 0:55guvenlik icin.
-
0:57 - 0:59Kolluklar--
-
0:59 - 1:02uc santim su.
-
1:02 - 1:04Ve nihayet, Copper Dagina 90 dakikalik yolculuk
-
1:04 - 1:07icin haziriz.
-
1:07 - 1:10Simdi bir fikriniz olusmustur.
-
1:11 - 1:13Bebegim Vander simdi
-
1:13 - 1:15sekiz yasinda.
-
1:15 - 1:17Benim atletik yeteneklerimle
-
1:17 - 1:19lanetlenmis olmasina ragmen
-
1:19 - 1:21futbol oynuyor.
-
1:21 - 1:23Amerikan futbolu oynamayi istiyor.
-
1:23 - 1:25Tek tekerlekli bisiklete binmeyi ogrenmek istiyor.
-
1:25 - 1:27Niye endiseleneyim?
-
1:27 - 1:30Cunku bu benim isim. Ogrettigim.
-
1:30 - 1:32Ogrendigim. Tedavi ettigim.
-
1:32 - 1:35Ve biliyorum ki cocuklar her sene beyin sarsintisi geciriyor.
-
1:36 - 1:39Aslinda, senede dort milyon kisi beyin sarsintisi geciriyor,
-
1:39 - 1:42bu da sadece acil serviste gorulen
-
1:42 - 1:4514 yas ve alti grubu.
-
1:45 - 1:47Beyin sarsintisi geciren cocuklardan
-
1:47 - 1:50cinladi ya da canlari caldi diye bahsediyoruz,
-
1:50 - 1:53ama aslinda neden bahsediyoruz?
-
1:53 - 1:55Bir bakalim.
-
1:58 - 2:01Evet. "Starsky ve Hutch" sanirim. Evet.
-
2:01 - 2:03Bir araba kazasi.
-
2:03 - 2:05Saatte 40 mil hizla bir bariyere carpma --
-
2:05 - 2:0735 G.
-
2:10 - 2:12Agir siklet bir boksor
-
2:12 - 2:14suratinizin ortasina yumruk atar --
-
2:14 - 2:1658 G.
-
2:22 - 2:24Kacirdiysaniz bir daha bakalim.
-
2:24 - 2:27Ekranin sag tarafina bakin.
-
2:33 - 2:35Ne dersiniz?
-
2:35 - 2:37Kac G?
-
2:38 - 2:40Yakin.
-
2:40 - 2:4272.
-
2:42 - 2:44Cilginlik oldugunu dusuneceksiniz,
-
2:44 - 2:47103 G.
-
2:47 - 2:49Ortalama beyin sarsintisi kuvveti
-
2:49 - 2:5195 G.
-
2:52 - 2:55Simdi, sagdaki cocuk ayaga kalkmazsa
-
2:55 - 2:57biliyoruz ki beyin sarsintisi gecirdi.
-
2:57 - 2:59Peki ya soldaki cocuk, ya da sahadan
-
2:59 - 3:01ayrilan bir sporcu?
-
3:01 - 3:03Beyin sarsintisi gecirip gecirmedigini
-
3:03 - 3:06nasil anlayabiliriz?
-
3:06 - 3:08Mactan cikarilmalarini ve tekrar maca donmeleri
-
3:08 - 3:11konusundaki yonetmeligin
-
3:11 - 3:13bu oyuncular icin gecerli oldugunu
-
3:13 - 3:15nasil bilebiliriz?
-
3:15 - 3:17Beyin sarsintisinin anlamina bakarsak aslinda
-
3:17 - 3:19bayilmanin gerceklesmesi sart degil.
-
3:19 - 3:22Sadece bilincte bir degisiklik olmasi
-
3:22 - 3:25yeterli ve bu da etrafini sisli gormek, basdonmesi,
-
3:25 - 3:28kulaklarda cinlama, normalden daha atilgan
-
3:28 - 3:30ya da kavgaci olmak semptomlarindan
-
3:30 - 3:33biri ya da birkaci olabilir.
-
3:33 - 3:36Bunlari ve benim ne kadar norotik oldugumu
-
3:36 - 3:39gozonune alirsak geceleri nasil uyuyorum acaba?
-
3:39 - 3:41Cunku biliyorum ki
-
3:41 - 3:43beyinlerimiz cok saglam.
-
3:43 - 3:45Bir sakatlanma durumunda
-
3:45 - 3:48kendilerini onarmak uzere yaratilmislar.
-
3:48 - 3:50Eger, Allah korusun, icimizden birileri buradan
-
3:50 - 3:53ayrildiktan sonra bir beyin sarsintisi gecirecek olursa
-
3:53 - 3:55bir cogumuz birkac saatle
-
3:55 - 3:57birkac hafta suresinde
-
3:57 - 3:59tamamen eski halimize doneriz.
-
3:59 - 4:01Ama cocuklar beyin sarsintilari konusunda daha kirilganlar.
-
4:01 - 4:04Aslinda, lise cagindaki sporcularda
-
4:04 - 4:06universite yasindakilere oranla agir sakatlanmalara
-
4:06 - 4:09uc kat daha fazla rastlaniyor ve semptomlarin
-
4:09 - 4:11tamamen ortadan kalkmasi
-
4:11 - 4:13daha uzun suruyor.
-
4:14 - 4:16Ilk sarsintidan sonra
-
4:16 - 4:18ikincisin riski
-
4:18 - 4:20katlanarak artiyor.
-
4:20 - 4:23Ondan sonra ucuncu beyin sarsintisinda
-
4:23 - 4:26risk daha da artiyor ve boyle devam ediyor.
-
4:26 - 4:29Asil kaygi verici noktaya gelelim:
-
4:30 - 4:32Tekrarlanan beyin sarsintilarinin
-
4:32 - 4:35uzun vadedeki etkilerini tam olarak bilmiyoruz.
-
4:35 - 4:37NFL'in yaptirdigi arastirmayi
-
4:37 - 4:39belki duymussunuzdur.
-
4:39 - 4:41Ozetlersek,
-
4:41 - 4:43bu arastirmaya gore emekli olmus
-
4:43 - 4:45Amerikan futbolu oyuncularindan
-
4:45 - 4:48uc veya daha fazla beyin sarsintisi
-
4:48 - 4:51gecirmis olanlarda erken bunama gorulmesi
-
4:51 - 4:54nufusun geneline gore cok daha fazla.
-
4:54 - 4:57Hepiniz duymussunuzdur bunu -- New York Times'ta, duydunuz mu?
-
4:57 - 4:59Belki sunu duymadiniz: Bu arastirmayi baslatan
-
4:59 - 5:01sporcularin
-
5:01 - 5:04eslerinin sorulari,
-
5:04 - 5:07"46 yasindaki kocamin devamli
-
5:07 - 5:09anahtarlarini kaybetmesi garip degil mi?
-
5:09 - 5:1247 yasindaki kocamin devamli arabasini
-
5:12 - 5:15kaybetmesi garip degil mi?
-
5:15 - 5:1748 yasindaki kocamin evin yaninda
-
5:17 - 5:19park ettigi yerden evi
-
5:19 - 5:22bulamamasi garip degil mi?"
-
5:22 - 5:25Belki oglumun tek cocuk
-
5:25 - 5:28oldugundan bahsetmeyi unutmus olabilirim.
-
5:28 - 5:31Bu yuzden ilerde beni arabayla
-
5:31 - 5:35dolastirabilmesi cok onemli.
-
5:39 - 5:42Oyleyse cocuklarimizin guvenligini nasil saglariz?
-
5:42 - 5:45Cocuklarimizin guvenligini yuzde yuz
-
5:45 - 5:47nasil saglariz?
-
5:47 - 5:50Bulusumu sizlere gostereyim.
-
5:50 - 5:55(Gulusmeler)
-
5:55 - 5:57Keske.
-
5:57 - 5:59Kucuk oglum orada oturmus ve "Saka degil.
-
5:59 - 6:02Kesinlikle saka yapmiyor." der gibi.
-
6:02 - 6:04Neyse ciddi olarak soruyorum,
-
6:04 - 6:06oglum amerikan futbolu oynamali mi?
-
6:06 - 6:09Sizin cocugunuz oynamali mi? Bilmiyorum.
-
6:09 - 6:12Ama yapabileceginiz uc sey oldugunu biliyorum.
-
6:13 - 6:16Ilk olarak, konuyu arastirin.
-
6:16 - 6:19Burada bahsettigimiz konulara asina olmalisiniz.
-
6:19 - 6:22Cok guzel kaynaklar var.
-
6:22 - 6:24CDC'nin Heads Up adinda bir programi var.
-
6:24 - 6:26CDC.gov web adresinde.
-
6:26 - 6:29Heads Up cocuklarda beyin sarsintisi ile ilgili.
-
6:29 - 6:32Ikincisi benim sahsen cok gurur duydugum bir kaynak.
-
6:32 - 6:34Bunu bir kac ay once baslattik --
-
6:34 - 6:37CO Beyin Sarsintisi Gecirmis Cocuklar.
-
6:37 - 6:39Bu spor yapan ogrenciler, ogretmenler, ebeveynler,
-
6:39 - 6:42profesyoneller, antrenorler ve yardimcilari icin
-
6:42 - 6:44harika bir kaynak.
-
6:44 - 6:46Kafanizda sorular varsa harika
-
6:46 - 6:48bir baslangic noktasi.
-
6:48 - 6:51Iki: Sesinizi cikarin.
-
6:51 - 6:53Daha iki hafta once,
-
6:53 - 6:55bisiklete binen 18 yas alti sporcu ve cocuklarin
-
6:55 - 6:57kask giymesini gerektiren
-
6:57 - 6:59Senator Kefalos tarafindan
-
6:59 - 7:01hazirlanan yasa tasarisi
-
7:01 - 7:03komiteden gecemedi.
-
7:04 - 7:06Bunun sebebi agirlikli olarak
-
7:06 - 7:10secmenlerin tutumu,
-
7:10 - 7:12taraftarlarin gercek anlamda konuya asilmamasi.
-
7:12 - 7:14Karsiniza gelip hangi yasa tasarilarini
-
7:14 - 7:16desteklemeniz gerektigini soylemeyecegim
-
7:16 - 7:19ama politikacilari onem verdiginiz
-
7:19 - 7:22konulardan haberdar etmelisiniz.
-
7:22 - 7:24Antrenorlerle de konusmalisiniz.
-
7:24 - 7:27Hangi koruyucu donatimlarin bulundugunu sorun.
-
7:27 - 7:29Bunlara ayrilan butce nedir?
-
7:29 - 7:31Kac senedir kullaniliyorlar?
-
7:31 - 7:33Belki yeni techizat icin bir para toplama
-
7:33 - 7:35kampanyasi baslatmayi onerebilirsiniz.
-
7:35 - 7:37Laf yine kullanilmasi
-
7:37 - 7:39gereken kaska geliyor.
-
7:40 - 7:43Kotu bir sonucu engellemek icin tek yol
-
7:43 - 7:46ilk sakatlanmayi engellemek.
-
7:47 - 7:50Gecenlerde, doktora ogrencilerimden
-
7:50 - 7:52Tom dedi ki,
-
7:52 - 7:54"Kim derslere gelirken bisikletci kaski
-
7:54 - 7:56takmaya karar verdim."
-
7:57 - 8:00Tom biliyor ki bisiklet kaskinin icindeki azicik kopuk
-
8:00 - 8:03carpismanin etkisini yariya indirebilir.
-
8:04 - 8:06Tom'un bu dusuncesi
-
8:06 - 8:09benim verdigim kask mucadelesinden
-
8:09 - 8:12dolayi dusundum.
-
8:12 - 8:15Oysa Tom soyle dusunmus, 20 dolarlik bir kask
-
8:15 - 8:19100.000 dolarlik doktora egitimini korumanin iyi bir yolu.
-
8:19 - 8:22(Gulusmeler)
-
8:24 - 8:27Peki, Vander Amerikan futbolu oynamali mi?
-
8:27 - 8:29Hayir diyemem,
-
8:29 - 8:31ama sunu garanti ederim ki
-
8:31 - 8:33arabaya, okula gitmek
-
8:33 - 8:36icin evden her ciktiginda
-
8:36 - 8:38basina kaskina takiyor
-
8:38 - 8:41olacak.
-
8:41 - 8:43Ister sporcu, ister ogrenci,
-
8:43 - 8:46ister asiri korunmus, norotik anneli
-
8:46 - 8:48cocuk olsun,
-
8:48 - 8:50bebegim Vander sizlere
-
8:50 - 8:52sunu hatirlatsin:
-
8:52 - 8:54Beyninizi koruyun.
-
8:54 - 8:56Tesekkurler.
-
8:56 - 9:00(Alkis)
- Title:
- Kim Gorgens: Beyni sarsintilardan koruma
- Speaker:
- Kim Gorgens
- Description:
-
Norofizyolog Kim Gorgens sarsintilara karsi beynimizi daha iyi korumada cocuklara kask giydirmenin onemini vurguluyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 09:01