Gerçek dünyayı değiştiren hayali kral - Matteo Salvadore
-
0:07 - 0:141165'te, tuhaf bir mektubun kopyaları
Batı Avrupa'da dolaşmaya başladı. -
0:14 - 0:16Babil Kulesi ve Gençlik Çeşmesi
-
0:16 - 0:20gibi yerleri de içinde barındıran
fantastik bir bölgeden söz ediyordu. -
0:20 - 0:26Tüm bu bölgede hüküm süren kişi,
mektubun yazarıydı: Prester John. -
0:26 - 0:30Bugün, bu olağanüstü kralın aslında
hiçbir zaman yaşamadığını biliyoruz. -
0:30 - 0:34Fakat bu efsanevi krallık
ve onun güçlü hükümdarı miti -
0:34 - 0:39Avrupa'daki liderlerin aldığı kararları
400 yıl boyunca etkiledi. -
0:40 - 0:45Prester John efsanesi,
Coğrafi Keşifler'in hız kazanmasına, -
0:45 - 0:51kıtalar arası diplomasinin gelişmesine
ve dolaylı olarak iç savaşa sebep oldu. -
0:52 - 0:57Prester John'un mektubu ortaya çıktığında,
Avrupa, Haçlı Seferleri'yle kaynıyordu. -
0:57 - 0:59Bu dini savaşlarda,
-
0:59 - 1:05Avrupalılar, "Kutsal Hristiyan Toprakları"
olarak gördükleri bölgeyi almak istiyordu. -
1:05 - 1:09Kilise, bu bölge nüfusunda
Yahudilik ve İslam da dahil olmak üzere -
1:09 - 1:14Hristiyanlık dışındaki
her türlü inanca karşıydı. -
1:14 - 1:20Haçlılar, kendilerine ittifak olabilecek
Hristiyan krallıklar bulmak istiyordu. -
1:20 - 1:24Özellikle de, Uzak Doğu'da çok büyük bir
Müslüman ordusunu yenmiş, -
1:24 - 1:29güçlü bir Hristiyan kral hakkındaki
söylentilerle ilgileniyorlardı. -
1:29 - 1:34Aslında bu, din değiştiren Hristiyan
kabilelerin de dahil olduğu -
1:34 - 1:36bir Moğol topluluğuydu.
-
1:36 - 1:39Fakat, bu zaferin haberleri
her yere yayıldı. -
1:39 - 1:43Tüccarlar ve elçiler,
hikayedeki boşlukları -
1:43 - 1:46destansı şiirler
ve İncil'den alıntılarla doldurdu. -
1:46 - 1:48Hikaye, Avrupa'ya yayıldığı zaman
-
1:48 - 1:52Moğol topluluğunun yerini
büyük bir Hristiyan ordusu almıştı -
1:52 - 1:55ve Kudüs'e gitme konusunda Haçlılarla
aynı amacı paylaşan bir kralın -
1:56 - 1:58orduyu yönettiği söyleniyordu.
-
1:58 - 2:03"Prester John" tarafından yazıldığı
iddia edilen bir mektup ortaya çıkınca, -
2:03 - 2:06Avrupalı liderler coşkuya kapıldılar.
-
2:07 - 2:10Mektubun gerçek yazarı
hala bilinmiyor olsa da, -
2:10 - 2:14Doğu hakkındaki klişeleri ve Avrupalıların
amaçlarıyla uyumlu olmasının -
2:14 - 2:17Batı'nın bir sahtekarlığı
olduğuna işaret ediyor. -
2:17 - 2:21Mektubun açıkça,
Avrupa propagandası olmasına rağmen -
2:21 - 2:27Prester John efsanesinin çekiciliği,
Haçlıların yadsıyamayacağı kadar büyüktü. -
2:27 - 2:28Çok geçmeden,
-
2:28 - 2:34Avrupalı haritacılar bu efsanevi krallığın
yeri hakkında tahminler yürütmeye başladı. -
2:34 - 2:3913. ve 14. yüzyıllarda,
Avrupalı misyonerler doğuya gittiler, -
2:39 - 2:42yeniden canlandırılan
İpek Yolu'ndan geçtiler. -
2:42 - 2:44Mektubun yazarını aramıyorlardı.
-
2:44 - 2:49O tarihte yazar 100 yaşını geçmiş olurdu;
bu yüzden onun torunlarını arıyorlardı. -
2:49 - 2:52Prester John'un ismi
birçok Orta Asya hükümdarıyla -
2:52 - 2:55ilişkilendirilmiş olsa da
-
2:55 - 3:00kısa süre içinde, Moğolların çoğunun
Hristiyan olmadığı ortaya çıktı. -
3:00 - 3:02İmparatorlukları yıkılmaya başlayınca,
-
3:02 - 3:06Avrupalılar, Uzak Doğu'ya giden
alternatif yollar -
3:06 - 3:09ve Prester John'un nerede olduğuna dair
ipuçları aramaya başladı. -
3:09 - 3:12Bu kaşifler güneye doğru
bir yolculuğa çıktığında, -
3:12 - 3:16Etiyopyalı seyyahlar da
kuzeye gitmeye başlamıştı. -
3:16 - 3:19Roma'da bu ziyaretçiler,
Avrupalı bilgin ve haritacıların -
3:19 - 3:22hemen dikkatini çektiler.
-
3:23 - 3:27Etiyopya, 4. yüzyılda Hristiyanlığa
geçtiği için, Afrikayla ilgili hikayeleri, -
3:27 - 3:32Prester John efsanesine
mükemmel bir şekilde uyuyordu. -
3:32 - 3:36Portekiz kaşifler, krallık için
Afrika'yı hızlı bir şekilde geziyordu. -
3:36 - 3:42Ta ki karışıklık ve diplomasinin
birleşmesiyle efsane gerçek olana dek. -
3:42 - 3:46Etiyopyalılar, Avrupalı misafirlerini
nezaketle kabul ettiler. -
3:46 - 3:48Avrupalılar da Prester John
zannettikleri hükümdarla -
3:48 - 3:51iş yapmaktan oldukça memnundu.
-
3:51 - 3:54Etiyopyalılar başta, Portekizlilerin
hükümdarlarına hitap ettiği -
3:54 - 3:56bu sıra dışı isim karşısında
şaşırmış olsa da -
3:56 - 4:02bu ismin kendilerine verdiği
diplomatik gücü kısa sürede kavradılar. -
4:02 - 4:06Etiyopyalı diplomatlar,
Prester John'un tebaası rolünü oynadılar. -
4:06 - 4:11Portekizliler ise, zafer kazanmışçasına,
efsanevi hükümdarla ittifaklarını duyurdu. -
4:11 - 4:17Bu, mektubun Avrupa'ya yayılmasından
350 yıldan fazla bir süre sonra olmuştu. -
4:17 - 4:21Fakat bu uzun zamandır beklenen ittifak
kısa süre içinde sınandı. -
4:21 - 4:24On yıl sonra, Osmanlı İmparatorluğu
tarafından desteklenen -
4:24 - 4:29ve bölgesel bir güç olan Adal Saltanatı,
Etiyopya'yı işgal etti. -
4:29 - 4:34Portekizliler, birlikler göndererek
Etiyopyalıların kazanmasını sağladı. -
4:34 - 4:35Fakat bu şekilde,
-
4:35 - 4:40Etiyopya'nın, Avrupa'nın umduğu gibi
güçlü bir ittifak olmadığı ortaya çıktı. -
4:40 - 4:45Daha kötüsü, gittikçe daha hoşgörüsüz olan
Roma Katolik Kilisesi, -
4:45 - 4:49Etiyopya'yı Hristiyan inanışına uymayan
kafirler olarak görmeye başlamıştı. -
4:49 - 4:51İdeal Hristiyan olarak
gösterdikleri insanları -
4:51 - 4:54sonradan kafir olarak
nitelendirmeleri, -
4:54 - 4:57nihayetinde bir iç savaş
kıvılcımını saçtı. -
4:57 - 5:011630'larda Etiyopya,
Avrupa'yla bağlarını kesti. -
5:01 - 5:03Daha sonraki iki yüzyılda,
-
5:03 - 5:07Prester John efsanesi yavaşça
unutulmaya yüz tuttu. -
5:07 - 5:12Böylece, hiçbir zaman varolmadığı halde
tarihe geçen kralın saltanatı bitmiş oldu.
- Title:
- Gerçek dünyayı değiştiren hayali kral - Matteo Salvadore
- Speaker:
- Matteo Salvadore
- Description:
-
Tüm dersi izlemek için: https://ed.ted.com/lessons/the-imaginary-king-who-changed-the-real-world-matteo-salvadore
1165'te, tuhaf bir mektubun kopyaları Batı Avrupa'da dolaşmaya başladı. Mektup, Babil Kulesi ve Gençlik Çeşmesi gibi yerleri de içinde barındıran fantastik bir bölgeden söz ediyordu. Tüm bu bölgede hüküm süren kişi, aynı zamanda mektubun yazarıydı: Prester John. Peki bu güçlü hükümdar kimdi? Gerçek miydi? Matteo Salvadore, 400 yıl boyunca Avrupalı liderlerin kararlarını etkileyen hayali kralın efsanesini anlatıyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:13
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for The imaginary king who changed the real world | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The imaginary king who changed the real world | ||
Nihal Aksakal accepted Turkish subtitles for The imaginary king who changed the real world | ||
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for The imaginary king who changed the real world | ||
Buse Çopur declined Turkish subtitles for The imaginary king who changed the real world | ||
Retired user edited Turkish subtitles for The imaginary king who changed the real world | ||
Retired user edited Turkish subtitles for The imaginary king who changed the real world |