Bryan Zanisnik'in Büyük Geri Dönüşü | Art21 "New York Close Up"

Sizin en sevdiğiniz İsveç pastası nedir?

Birkaç yıl İsveç’te yaşadıktan sonra yakın zamanlarda New York’a dönen sanatçı ve hikâye anlatıcısı Bryan Zanisnik, çağdaş bir ressam olmanın iniş ve çıkışlarını gülünç biçimde tarihe kaydediyor, mantar toplayıcılığını sevdiğini ve bu süreçteki içsel dinginliğini keşfediyor.

New York’ta on yıldan fazla yaşadıktan sonra, sanatçı hem neşeli hem de çok yorgun. Neşeli çünkü önünde birçok sergi fırsatı var. Ama yine de çok yorgun çünkü sürekli fon yetersizliğiyle karşı karşıya ve iş yükü çok fazla. Fotoğraf, heykel ve gösteri sanatına dair açıklamalar yapan Zanisnik şöyle diyor: “Binlerce nesne toplayabildiğim yerde yeni projeler yapıp onları düzenlerim, fotoğraflarım, yerlerini değiştiririm ve yeni bir enstalasyon ortaya çıkarırım.” Fakat bu sürecin kişisel getirisi gittikçe azalıyor, bu da sanatçıya şunu sorduruyor: “Yaşamlarımızı olması gerekenden daha da zorlaştırır mıyız?”

Peki, çözüm ne? Zanisnik büyük geri dönüşünü yapıyor. Partnerinin İsveç’teki yeni işinden de cesaret alıyor ve evrensel sağlık güvencesi ile hükumetin sanatçılara desteği dolayısıyla İsveç'e yerleşiyor. Fakat sanatçı kısa süre sonra İsveç’in beklediği cennet olmadığını fark ediyor. Kişisel ve profesyonel memnuniyete giden yolun her zaman birdenbire gerçekleşmeyeceğini öğreniyor. Zanisnik’in trajikomik tarzına ses efektleri ve arşiv görüntüleriyle ayna tutan bu tasvir; mali istikrar, üretken neşe ve harika İsveç pastaları arayışındaki bir insanın evrensel hikâyesi.

Bryan Zanisnik (d. 1979, Union, New Jersey, ABD) Queens, New York’ta çalışıyor ve yaşıyor. Sanatçı hakkında detaylı bilgi için: https://art21.org/artist/bryan-zanisnik/

JENERİK | "New York Close Up" Serisi Yapımcısı: Nick Ravich. Yönetmen: Nick Ravich. Editör: Misha Spivack. Yardımcı Editör: Nadine Mundo. Sinematografi: Jarred Alterman. Yedek Kameramanlar: Logan Quarles ve Brian Wengrofsky. Grip & Yardımcı Kameraman: Danny Flanagan ve George Schramm. Ses: Trokon Ngabe ve Jeff Seelye. Yapımcı Asistanları: Meghan Garvey, Alex Hass ve John Wesley Wilson. Renk Düzeltme: Chris Ramey. Ses Tasarımı & Mix: Gisela Fullà-Silvestre. Tasarım & Grafik: Andy Cahill ve Chips. DIT & Yardımcı Editör: Jasmine Cannon. Müzik: Robert Carlton. Sanat Eseri: Bryan Zanisnik. Teşekkürler: Brooklyn Roasting Company, Cut + Measure, George Gerswhin, Anna Kaschel, Kimia Kline, Alex Laviola, Emma Nordin, Red Hook Post, Prelinger Archives, Melissa Saenz Gordon, Rafael Salazar, Ava Wiland, Aaron Young, YouTube Space NY ve Tamar Zohara Ettun. © Art21, Inc. 2020. Tüm Hakları Saklıdır.

"New York Close Up"; The Andy Warhol Foundation for the Arts katkılarıyla, New York Şehri Kültürel İşler Dairesi’nin kısmi kamu fonlarıyla, Belediye Meclisi ve bireysel bağışçıların ortaklığında destekleniyor.

#BryanZanisnik #Art21 #Art21NewYorkCloseUp

[Bryan Zanisnik] Ben hazırım.

[Dış Ses] Hazır mısın? Pekâlâ.

[Zanisnik] Öyle istiyorsanız hazırım.

New York Eyalet Üniversitesi'nde
öğretim üyesiydim,

okul New York'un dışında.

Derse hiç gelmeyen bir öğrenci vardı.

Çok da sorun değil.

Öğleden sonraki derslerime gelir
ve şöyle bir şey der:

"Dersten kaldığıma izniniz olduğuna dair

bu formu imzalar mısınız?

Ben de, "Tabii, sömestr boyunca
derse hiç girmedin,

son günde canını sıkmayacağım,

dersimden kaldın." dedim.

O da, "Formu imzalayın." dedi.

Ben de ona şöyle dedim:

"Bu senin dersin bile değil,

hoca olan benim."

Bizi o sırada yaklaşık
yirmi öğrenci izliyordu.

Öğrenci yanıma iyice yaklaştı.

Bir an ayağa kalktım

ve zıplayıp bana göğsüyle vurdu.

Beni duvara doğru itip

"İmzala şu kahrolası formu." dedi.

Masamdaki her şeyi savurup yere attı

ve şöyle dedi:
"Sen gerçek bir öğretmen değilsin."

"Sen Resim öğretmenisin."

"Hepiniz iğrençsiniz."

"Sanat iğrenç bir şey."

Onu derste bıraktım.

Öğrenciyi bıraktım.

[Bryan Zanisnik'in Büyük Geri Dönüşü]

Bence New York'ta sanatçı olmanın

biraz hayali bir tarafı var.

Ben de bir yere kadar

bu hayal gücünden faydalanıyorum.

Her gün işe gidiyorum.

Harika insanlarla
ve kurumlarla çalışıyorum.

Fakat öte yandan,

deneyim edinmenin gerçekliği

ve bunu New York'ta yapabilmek

herkesin her zaman umduğunu
bulduğu bir şey değil.

İşi üretip ona fon sağlayabilmek

tamamen sanatçıya bağlı bir durum.

Sanatçı olabilmek için
her şeyinizi veriyorsunuz

fakat para konusunu
hiç dert etmiyorsunuz.

Binlerce nesne toplayabildiğim yerlerde

yeni projeler yapıp düzenliyorum,
fotoğraflarını çekiyorum,

yerlerini değiştirip

yeni bir enstalasyon ortaya çıkarıyorum.

Animizm inanışını seviyorum.

Animizmde, cansız nesnelerin de

bir kişiliğinin veya ruhunun
olduğuna inanılıyor.

Bence ben bu nesneleri elde ederken

onların macerasına ve gizemine
çok fazla kapılmıştım.

Sanat dünyasında bir şeyi başarmış
gibi görünmeniz çok kolaydır

fakat aslında hiç de öyle değildir.

Çok fazla kurumsal destek alabilirsiniz

fakat bu desteğin çok azı
maddi kazançtır.

Bir galeride sergimin
olduğunu hatırlıyorum,

muazzam bir enstalasyon örneğiydi.

Bazı heykeller yaparak başlamıştım.

Nesnelerin içine gömülü olduğu
uzun sütunlar vardı.

Bu eserlerden birini satarsam

onu çevirip alıcıya gönderiyorduk.

Bana bir çek yazın ki

bu kahrolası sütunlara sahip olabilesiniz.

Heykelleri yapmaya başlıyordum

ve üretim ekibi benimle karşılaşınca
şöyle dediler:

"Bir sorunumuz var."

Ben de, "Ne, nasıl?" dedim.

"Sütun devrilip birini öldürecek
gibi duruyor." dediler.

"Peki, o zaman çözüm ne?" diye sordum.

"Heykelleri beton zemine cıvatayla
sabitlememiz gerek." dediler.

"İşimiz bittiğinde cıvataları
nasıl çıkaracağız?" diye sordum.

"Yok ederiz olur biter." dediler.

"Sütunları satmam artık mümkün değil,

onları yok etmek zorundayım." dedim.

Yeni bir yönelim edinebilmek için

birkaç adım geriye çekilip
eserlerime göz atmayı çok istemiştim.

Ara vermeye ihtiyacım vardı.

İnsanlara, "Ben İsveç'e
gidiyorum." dediğimde

bana, "İşte sonunda başardın."
dediklerini anımsıyorum.

İsveç, cennet ülke.

Maddi kaygıların hiç mi hiç olmadığı yer.

Sağlık konusunda endişeye de mahal yok.

İsveç'e gidip

birdenbire otuz tane sergi yapabilirsiniz.

Benim çok zorlandığım husus
hiç İsveççe bilmememdi.

İnsanların yanına gidip

"Ben sanatçıyım,
lütfen bana para verin." dediğimde

Onlar da, "İsveççe'nin otuz türü var,

sana iyi şanslar." dediler.

İsveç'in bu yönüne çok kapılmıştım

çünkü bir kişinin kariyeri
onun kimliğine çok bağlı değildi.

Bu yüzden ben de İsveç'e özgü
birçok etkinlikle ilgilenmeye başladım.

Şu açık ki İsveç'te
doğa yürüyüşü önemli

fakat özellikle mantar toplayıcılığı ile

mantar kimliğini öğrenmek
çok önemli.

Bir keresinde Ulusal parktan şehre doğru

otobüsle geri dönüyordum,

otobüste kırk kişi vardı

ve herkes o gün bulduğu
mantarları karşılaştırıyordu.

New York'ta herkes
"sadede gel" havasında.

Dışarı çıkıp biriyle tanışıyorsunuz,

size, "Ne iş yapıyorsunuz?"
diye soruyor.

Sonra da gelişigüzel sorular geliyor.

"İşinizde ne kadar başarılısınız?"

"Tanımak isteyeceğim ya da tanımam
gereken birisi misiniz?"

Fakat İsveç'te insanlar size şunu soruyor:

"En sevdiğiniz pasta nedir?"

Bu soru bana doğal geliyor.

Fakat bugünkü kültürümüzde

eğer her hafta
Instagram'da gezinmiyorsanız,

yani üzerinde çalıştığınız işler,

gittiğiniz yerler

ve stüdyoda yaptıklarınız konuşuluyor.

Özellikle New York'taki insanlar

"Artık sanatla uğraşmıyor." diyor.

Bence bunu başarmanın
en iyi yolu içimize bakmak.

Yaşamlarımızı olması gerekenden
daha çok zorlaştırıyor muyuz?

Bence şu soruyu sormak gerek:

Eğer bir şey çok kolaysa

ya da çok neşeliyse

bu, işin başarılı olduğunu mu gösterir?

Yeni bir çalışma serisine başladım.

Resimsel bir yöntem uyguluyorum.

Eserlerimi hayata geçirirken

neşeyi ve beni mutlu eden
şeyleri çok düşünüyorum.

İşte burada bir dinginlik var.

Bir yerde öylece oturup

bir eylemi elimle tekrar ediyorum.

Bu eylemin fiziksel dinginlik
olduğunu belirttiğim kadar,

burada ayrıca zihinsel
bir dinginlik de mevcut olabilir.

Yeni eserlerimi

belki de insanlar beğenmeyecekler.

Belki şöyle diyecekler:

"Bryan artık sinir hastası falan değil,

kendine eziyet etmiyor

ve metro karolarını ülkenin
bir ucundan diğerine taşımıyor."

Belki yaşla birlikte
değişen şeyler de var.

Yapmayı çok sevdiğim şeyleri
biraz daha öz güvenle yapıp

o eserlere gelen tepkileri
çok da umursamamak.

Fırsatlardan mahrum olduğum
bir noktaya geldim sanırım,

hâlâ aynı sanatı icra ediyorum

ve ormandaki kaçık adama dönüşeceğim.

İnsanlara, benim arsamdan defolun
diye bağıran adam gibi olacağım.

İnsanlar diyor ki, "O bir sanatçı."

"Hani Art21'de yer almıştı,

artık bir kulübedeki münzeviye dönmüş."

Bu deneyimi defalarca da
olsa yine yaşardım.

Çünkü birisiyle tanıştığımda

şöyle derdi:

"Yaz geliyor."

İsveç'te uzun bir tatil olacak.

Ben de, "Biliyorum." derdim.

"İşte çılgın bir parti,

ormana gidip soyunup koşturalım,

içki içip dans edelim,

ama filler gibi giyinip dans edelim."
diye yanıtlardı.

Ben de, "Vay be!" derdim.

"Bu hafta sonu böyle bir
parti vereceğim." diye yanıtlardı.

"Ben de bu hafta sonu işim yok." derdim.

Cevap ise şöyle olurdu:

"O zaman davet edilebilmek için
öyle bir parti bulman gerekecek,

sana iyi günler."