Οι 10 μύθοι της Ψυχολογίας | Μπεν Έιμπριτζ | TEDxYouth@Manchester

Αυτή η ομιλία έγινε σε μια τοπική εκδήλωση TEDx, μια παραγωγή ανεξάρτητη από τα συνέδρια TED.

Πόσα από αυτά που πιστεύουμε για τον εγκέφαλό μας είναι ψέματα; Σε αυτό το συνεχές ταξίδι της μη-αποδεδειγμένης επιστήμης, ο Μπεν Έιμπριτζ μας μιλά για 10 πολύ γνωστούς μύθους της ψυχολογίας που αποδείχθηκαν λανθασμένοι- και αποκαλύπτει κάποιες εκπληκτικές αλήθειες για το πώς λειτουργεί ο εγκέφαλός μας.

Έχετε ακούσει για το IQ σας,

τη γενική σας νοημοσύνη,

αλλά για την ψυχολογική νοημοσύνη;

Πόσα ξέρετε για τα αίτια
της συμπεριφοράς σας,

και πόσο καλοί είστε
στο να προβλέπετε τη συμπεριφορά

των άλλων, ή ακόμα και τη δική σας;

Πόσα από αυτά που νομίζετε πως ξέρετε
για την ψυχολογία, είναι λάθος;

Ας δούμε τους 10 πιο συχνούς μύθους
σχετικά με την ψυχολογία.

Πιθανόν έχετε ακούσει να λέγεται
πως όσον αφορά την ψυχολογία τους,

άντρες και γυναίκες είναι
πολύ διαφορετικοί.

Σαν οι άντρες να 'ναι απ' τον Άρη
κι οι γυναίκες απ' την Αφροδίτη.

Τελικά, πόσο διαφορετικοί είναι;

Για να το βρούμε, ας εντοπίσουμε αρχικά
κάτι στο οποίο άντρες και γυναίκες

πράγματι διαφέρουν

ώστε να επισημάνουμε τις διαφυλικές
διαφορές επάνω στην ίδια βάση.

Σ' αυτό που όντως διαφέρουν

είναι στο πόσο μακριά πετούν την μπάλα.

Κοιτάζοντας τα δεδομένα των ανδρών,

βλέπουμε μια καμπύλη κανονικής κατανομής.

Λίγοι πετάνε την μπάλα πολύ μακριά

και λίγοι πάρα πολύ κοντά,

ενώ οι πιο πολλοί σε μέση απόσταση.

Οι γυναίκες παρουσιάζουν όμοια κατανομή,

αλλά υπάρχει μια μεγάλη διαφορά.

Ο μέσος άντρας πετά την μπάλα πιο μακριά

απ' ό,τι το 98% όλων των γυναικών.

Ας δούμε λοιπόν κάποιες
ψυχολογικές διαφυλικές διαφορές

βασισμένοι πάντοτε
στο ίδιο σημείο αναφοράς.

Οι ψυχολόγοι θα σας πουν
πως οι άντρες είναι καλύτεροι

απ' τις γυναίκες σε ειδικές γνώσεις

όπως το διάβασμα ενός χάρτη,
και είναι αλήθεια,

αλλά ας δούμε το μέγεθος της διαφοράς.

Είναι μικρό: οι γραμμές είναι τόσο κοντά
που σχεδόν συμπίπτουν.

Η μέση γυναίκα είναι καλύτερη
από το 33% όλων των ανδρών,

και φυσικά, εάν το ποσοστό αυτό ήταν 50%,

τότε τα δύο φύλα, θα ήταν ακριβώς ίσα.

Αξίζει να θυμάστε πως αυτή
και η επόμενη διαφορά που θα σας δείξω

είναι οι πιο μεγάλες ψυχολογικές
διαφυλικές διαφορές

που ανακαλύφθηκαν στην ψυχολογία.

Ορίστε η επόμενη.

Οι ψυχολόγοι θα πουν
πως οι γυναίκες είναι καλύτερες

με τη γλώσσα και τη γραμματική.

Να η απόδοση στο κοινό τεστ γραμματικής.

Εδώ είναι οι γυναίκες, εδώ οι άντρες.

Οι γυναίκες πάλι είναι
καλύτερες κατά μέσο όρο,

μα οι γραμμές είναι τόσο κοντά

που το 33% των ανδρών

είναι καλύτερο από τη μέση γυναίκα,

και πάλι αν ήταν 50%,

θα σήμαινε πλήρη διαφυλική ισότητα.

Δεν είναι λοιπόν μια υπόθεση
Άρη και Αφροδίτης.

Πρόκειται για πανομοιότυπες καταστάσεις,

σχεδόν ίδιες, αλλά ξέρετε,

η μία ίσως να είναι
πιο ενδιαφέρουσα απ' την άλλη,

δεν θα πω όμως ποια.

Ωραία, τώρα ζεσταθήκατε αρκετά.

Ας σας ψυχαναλύσω με το περίφημο τεστ
μελάνης Ρόρσαχ.

Πιθανόν να βλέπετε, δύο αρκούδες
ή δύο ανθρώπους, ή κάτι άλλο.

Αλλά τι πιστεύετε πως κάνουν;

Σηκώσετε το χέρι όσοι νομίζετε
πως χαιρετιούνται.

Όχι και τόσο πολλοί. Οκ.

Σηκώστε χέρι όσοι πιστεύετε
πως κολλάνε πέντε.

Οκ. Και πόσοι θεωρείτε πως τσακώνονται;

Πολλοί λίγοι.

Ωραία, εάν νομίσατε πως λένε γεια
ή κολλάνε πέντε,

σημαίνει πως είστε φιλικός άνθρωπος.

Εάν νομίσατε πως παλεύουν,
σημαίνει πως είστε λίγο

μοχθηρός, βίαιος ως άνθρωπος.

Βασικά, είστε είτε αγαπησιάρης
είτε μαχητής.

Τι λέτε για αυτό;
Για αυτό δεν θα ψηφίσετε,

αλλά με το τρία, θα φωνάξετε
όλοι τι βλέπετε.

Ένα, δύο, τρία.

(Το κοινό φωνάζει)

Άκουσα χάμστερ.
Ποιος είπε χάμστερ;

Αυτό ήταν πολύ ανησυχητικό.

Κάποιος είπε χάμστερ.

Καλώς, θα έπρεπε να δείτε
ένα είδος ζώου με δύο πόδια εδώ,

και μετά το ανάποδο είδωλό τους εκεί.

Εάν αυτό δεν συνέβη,
σημαίνει πως έχετε δυσκολία

στην επεξεργασία σύνθετων καταστάσεων

και άλλα πολλά.

Εκτός φυσικά αν αυτό
δεν σημαίνει τίποτα απολύτως.

Τα τεστ μελάνης Ρόρσαχ
δεν είναι καθόλου έγκυρα

στο να διαγιγνώσκουν
την προσωπικότητα των ανθρώπων

και δεν τα χρησιμοποιούν
οι σύγχρονοι ψυχολόγοι.

Αντίθετα, μια πρόσφατη έρευνα έδειξε

πως όταν προσπαθείς
να διαγνώσεις την ανθρώπινη

προσωπικότητα με τα τεστ μελάνης Ρόρσαχ

δίνεται η διάγνωση
της σχιζοφρένειας

σε περίπου 1/6 των υγειών συμμετεχόντων.

Επομένως αν δεν τα πήγατε καλά με αυτό,

μάλλον δεν είστε και πολύ οπτικός τύπος.

Ας κάνουμε λοιπόν ένα άλλο γρήγορο κουίζ.

Όταν κάνετε ένα κέικ, προτιμάτε να

-σηκώστε και πάλι τα χέρια σας-

προτιμάτε να χρησιμοποιείτε
βιβλίο συνταγών με εικόνες;

Ναι, μερικοί ναι.

Σας είπε τη συνταγή κάποιος φίλος;

Ή ξεκινάτε πρώτα και τότε αποφασίζετε
πώς θα την κάνετε;

Κάποιοι ναι.

Ωραία, εάν επιλέξατε το Α,

είστε οπτικός τύπος
και μαθαίνετε καλύτερα

όταν οι πληροφορίες

σας δίνονται με οπτικό τρόπο.

Εάν είπατε το Β, είστε ακουστικός τύπος

και μαθαίνετε καλύτερα όταν οι πληροφορίες
σας δίνονται με ακουστικό τρόπο,

και αν είπατε το Γ,

είστε κιναισθητικός τύπος,

μαθαίνετε καλύτερα
όταν εμπλέκεστε

και κάνετε πράγματα
με τα χέρια σας.

Εκτός κι εάν, όπως προφανώς
θα υποθέσατε,

κάτι τέτοιο δεν ισχύει
επειδή όλο αυτό είναι ένας μύθος.

Τα στυλ μαθήσεως επινοήθηκαν

και δεν υποστηρίζονται επιστημονικά.

Το ξέρουμε αυτό επειδή σε αυστηρά
ελεγχόμενες πειραματικές μελέτες,

όταν δίνεται υλικό στα άτομα
για να το μάθουν

είτε με το προτιμώμενο στυλ τους
είτε με το αντίθετο,

δεν υπάρχει καμιά διαφορά

στην ποσότητα της πληροφορίας
που συγκρατούν.

Αν το καλοσκεφτείτε για λίγο,

είναι προφανές πως αυτό ισχύει.

Προφανώς ο καλύτερος τρόπος παρουσίασης

δεν εξαρτάται από εσάς,

αλλά από το τι καλείστε να μάθετε.

Θα μπορούσατε λόγου χάρη
να μάθετε οδήγηση,

απλώς ακούγοντας κάποιον
να σας λέει τον τρόπο,

δίχως κιναισθητική εμπειρία;

Μπορειτε να λύσετε
ταυτόχρονες εξισώσεις

έχοντας τες στο μυαλό σας
δίχως να τις γράφετε;

Θα διαβάζατε για εξετάσεις
στην αρχιτεκτονική

χορεύοντας, αν είστε κιναισθητικός τύπος;

Όχι. Πρέπει να ταιριάζετε κάθε φορά

αυτό που έχετε να μάθετε
με τον ανάλογο τρόπο παρουσίασης,

όχι με εσάς.

Ξέρω πως πολλοί από εσάς
είστε άριστοι μαθητές

που μόλις πρόσφατα πήρατε
το απολυτήριο Λυκείου.

Αν οι βαθμοί δεν ήταν αυτοί
που περιμένατε,

μπορείτε να κατηγορήσετε
το μαθησιακό σας στυλ,

αλλά σκεφτείτε επίσης μήπως πρέπει
να κατηγορήσετε και τα γονίδιά σας.

Όλα αυτά σχετίζονται
με μια πρόσφατη έρευνα

στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου

που βρήκε πως το 58% της απόκλισης

μεταξύ διαφορετικών μαθητών
και του βαθμού απολυτηρίου τους

οφειλόταν σε γενετικούς παράγοντες.

Εφόσον αυτός είναι ένας ακριβής αριθμός,

πώς καταλήξαμε σε αυτόν;

Όταν θέλουμε να βρούμε
την αμοιβαία συνεισφορά

γονιδίων και περιβάλλοντος,

μπορούμε να κάνουμε
μια έρευνα με διδύμους.

Οι ομοζυγωτικοί δίδυμοι
μοιράζονται το 100%

του περιβάλλοντος
και των γονιδίων τους,

ενώ οι ετεροζυγώτες, αν και μοιράζονται
το 100% του περιβάλλοντος,

όπως όλα τα άλλα αδέρφια,
μοιράζονται

μόνο το 50% των γονιδίων τους.

Βλέποντας λοιπόν πόσο όμοιοι είναι
οι βαθμοί απολυτηρίου των ομοζυγωτών

σε σχέση με τους ετεροζυγώτες

και κάνοντας κάποια μαθηματικά,

έχουμε μια ιδέα για το τι ποσοστό
της απόκλισης και της απόδοσης

οφείλεται στο περιβάλλον
και πόσο στα γονίδια.

Βρέθηκε πως το 58%
οφείλεται στα γονίδια.

Αυτό δεν υποβιβάζει τη σκληρή δουλειά
που κάνετε μαζί με τους δασκάλους σας.

Εάν δεν πήρατε τους βαθμούς
που περιμένατε, μπορείτε πάντα

να κατηγορείτε γι 'αυτό τους γονείς σας
ή τουλάχιστον τα γονίδιά τους.

Αυτό που δεν θα πρέπει να επικαλείστε

είναι το εάν μαθαίνετε
βάσει αριστερού ή δεξιού μέρους

του εγκεφάλου, διότι αυτό είναι μύθος.

Ο μύθος αυτός λέει
πως το αριστερό μέρος είναι το λογικό,

είναι καλό με τις εξισώσεις,

ενώ το δεξιό είναι παραγωγικό,

οπότε και καλύτερο με τη μουσική.

Αλλά και πάλι πρόκειται περί μύθου
καθώς σχεδόν ό,τι κάνουμε

περιλαμβάνει σχεδόν
όλα τα μέρη του εγκεφάλου,

ακόμα και το πιο απλό πράγμα
όπως το να κάνουμε μια συζήτηση.

Όμως, ίσως ένας λόγος
που αυτός ο μύθος έχει επιζήσει

είναι γιατί υπάρχει σε αυτόν
μια μικρή αλήθεια.

Μια παραλλαγή του μύθου αυτού
υποστηρίζει

πως οι αριστερόχειρες είναι πιο
παραγωγικοί απ' τους δεξιόχειρες,

κάτι που εξηγείται ίσως καθώς ο εγκέφαλος
ελέγχει τα αντίθετα χέρια,

στους αριστερόχειρες,

η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου
είναι ενεργητικότερη

από την αριστερή,

και είπαμε πως είναι
περισσότερο παραγωγική.

Όμως δεν αληθεύει πλήρως

ότι οι αριστερόχειρες είναι
παραγωγικότεροι απ' τους δεξιόχειρες.

Αυτό που ισχύει είναι ότι οι αμφιδέξιοι

ή όσοι χρησιμοποιούν και τα δύο
χέρια για άλλες δουλειές,

σκέφτονται περισσότερο παραγωγικά
απ' όσους χρησιμοποιούν μόνο το ένα χέρι,

καθώς το να είσαι αμφιδέξιος απαιτεί

τη συνεχή επικοινωνία
και των δύο πλευρών του εγκεφάλου,

κάτι που σχετίζεται με τον παραγωγικό
και εύκαμπτο τρόπο σκέψης.

Ο μύθος για τους παραγωγικούς
αριστερόχειρες

προκύπτει καθώς το να είσαι αμφιδέξιος

είναι πιο σύνηθες στους αριστερόχειρες

απ' ό,τι στους δεξιόχειρες,

οπότε υπάρχει μια δόση αλήθειας
στην ιδέα αυτή,

αλλά όχι πολύ μεγάλη.

Ένας ανάλογος μύθος
που θα έχετε ίσως ακούσει

είναι ότι χρησιμοποιούμε
μόνο το 10% του εγκεφάλου μας.

Αυτός, είναι ένας απόλυτος μύθος.

Σχεδόν όλα όσα κάνουμε,
ακόμη και τα πιο κοινότυπα.

απαιτούν ολόκληρο τον εγκέφαλό μας.

Βεβαίως, αληθεύει πως

τις πιο πολλές φορές δεν χρησιμοποιούμε

τη δυναμική του εγκεφάλου μας τόσο καλά ,
όσο θα μπορούσαμε.

Οπότε τι κάνουμε προκειμένου
να την αυξήσουμε;

Ίσως να ακούσουμε
ένα ωραίο κομμάτι του Μότσαρτ.

Έχετε ακούσει για την επίδραση
του Μότσαρτ;

Η ιδέα υποστηρίζει
πως ακούγοντας Μότσαρτ

γίνεσαι εξυπνότερος και βελτιώνεις
τις επιδόσεις σου στα τεστ νοημοσύνης.

Αυτό που έχει ενδιαφέρον
σ' αυτόν το μύθο

είναι πως παρότι είναι βασικά μύθος

υπάρχει μια μικρή δόση αλήθειας.

Η πρωτότυπη έρευνα βρήκε

ότι οι συμμετέχοντες
που άκουσαν Μότσαρτ για λίγα λεπτά

τα πήγαν καλύτερα στο επακόλουθο IQ τεστ

απ' ότι οι συμμετέχοντες
που δεν άκουσαν τίποτα.

Συμπληρωματική έρευνα μελέτησε άτομα
που τους άρεσε η μουσική του Μότσαρτ

κι έπειτα μια άλλη
ομάδα ατόμων

που ήταν φανς των ιστοριών τρόμου
του Στίβεν Κινγκ.

Παρουσίαζαν λοιπόν στα άτομα
είτε τη μουσική είτε τις ιστορίες.

Όσοι προτιμούσαν τη μουσική του Μότσαρτ

ενισχύθηκε το IQ τους ακούγοντας
Μότσαρτ, παρά τις ιστορίες,

αλλά όσοι προτιμούσαν
να ακούν τις ιστορίες κι όχι τον Μότσαρτ

ενισχύθηκε το IQ τους

χάρη στις ιστορίες του Στίβεν Κινγκ
κι όχι λόγω του Μότσαρτ.

Άρα η αλήθεια είναι πως ακούγοντας
κάτι που απολαμβάνεις

σε ζωντανεύει κάπως και σου ενισχύει
προσωρινά το IQ σου

για μια περιορισμένη γκάμα ενεργειών.

Σε καμιά περίπτωση το να ακούς Μότσαρτ

ή οι ιστορίες του Στίβεν Κίνγκ

δεν θα σε κάνουν εξυπνότερο
στο απώτερο μέλλον.

Μια άλλη παραλλαγή του μύθου του Μότσαρτ

είναι πως το να ακούς Μότσαρτ σε κάνει όχι
μόνο εξυπνότερο αλλά και πιο υγιή.

Δυστυχώς, κάτι τέτοιο
δεν φαίνεται να ισχύει

καθώς κάποιος που άκουγε
όλη τη μέρα Μότσαρτ,

ο ίδιος ο Μότσαρτ,

έπασχε από γονόρροια, ευλογιά, αρθρίτιδα

και απ' αυτό που οι πιο πολλοί
θεωρούν ότι πέθανε τελικά,

τη σύφιλη.

Μάλλον ο Μότσαρτ θα 'πρεπε
να προσέχει περισσότερο,

όταν επέλεγε ερωτικό σύντροφο.

Αλλά πώς επιλέγουμε σύντροφο;

Ένας μύθος, που πρέπει να πω ότι συχνά
διαδίδεται από κοινωνιολόγους

είναι πως η επιλογή του συντρόφου μας

είναι προϊόν του πολιτισμού,

σχετίζεται με το πολιτισμικό υπόβαθρο,

μα τα δεδομένα δεν το υποστηρίζουν αυτό.

Μια γνωστή έρευνα μελέτησε άτομα
από 37 διαφορετικούς πολιτισμούς της γης,

από Αμερικανούς έως Ζουλού,

για το τι ψάχνουν σ' έναν σύντροφο.

Σε κάθε πολιτισμό ανά τον κόσμο,

οι άντρες έδιναν περισσότερη αξία
σε εξωτερικά χαρακτηριστικά του συντρόφου

από ό,τι οι γυναίκες,

κι επίσης σε κάθε πολιτισμό,

οι γυναίκες έδιναν πιο πολλή σημασία

στη φιλοδοξία και την ισχυρή δύναμη.

Επίσης, σε κάθε πολιτισμό,

οι άντρες προτιμούσαν
νεότερες γυναίκες από τους ίδιους

κατά μέσο όρο περίπου 2,66 χρόνια,

κι επίσης παντού

οι γυναίκες προτιμούσαν
μεγαλύτερους άντρες,

κατά μέσο όρο 3,42 χρόνια
μεγαλύτερους από αυτές,

κάτι που δείχνει πως όλοι
έχουν τις ίδιες ανάγκες.

Τώρα από το να σκοράρουμε
με κάποιον σύντροφο,

ας πάμε στο σκοράρισμα στο μπάσκετ,
το ποδόσφαιρο ή ό,τι άλλο προτιμάτε.

Ο μύθος είναι πως οι αθλητές

έχουν κάποιες σίγουρες φάσεις,
σύμφωνα με τους Αμερικανούς,

ή στανταράκια επιτυχίας
όπως τα λέμε στην Αγγλία,

που δεν γίνεται να χάσουν

όπως ο νεαρός εδώ.

Όμως, αυτό που βλέπουμε
αν αναλύσουμε στατιστικά έναν πίνακα

με εύστοχες κι άστοχες προσπάθειες,

είναι ότι σχεδόν τα πάντα
είναι αποτέλεσμα τύχης.

Το μυαλό δημιουργεί μοτίβα
βασιζόμενο στην τύχη.

Εάν πετάξουμε ένα κέρμα,
ξέρουμε πως

τυχαία θα έρθει κορώνα ή γράμματα,

λες και το μυαλό μας να βλέπει
καταστάσεις που δεν υπάρχουν,

τις βλέπουμε και τους αποδίδουμε νόημα

και λέμε: «Ναι, είναι σε φόρμα σήμερα»

τη στιγμή που το ίδιο θα συνέβαινε

να απλώς κάναμε σουτ τυχαία
και ή τα βάζαμε ή τα χάναμε.

Μια εξαίρεση σε αυτό αποτελούν τα πέναλτι.

Μια έρευνα που μελετούσε
τα πέναλτι στο ποδόσφαιρο

δείχνει πως παίχτες χωρών

με άσχημα στατιστικά στα πέναλτι,

όπως για παράδειγμα η Αγγλία,

τείνουν να τα σουτάρουν γρηγορότερα
απ' ό,τι οι χώρες με καλύτερα στατιστικά,

και ως αποτέλεσμα υπάρχει μεγαλύτερη
πιθανότητα να αποτύχουν.

Προκύπτει λοιπόν η ερώτηση

εάν υπάρχει κάτι με το οποίο μπορούμε
να αυξήσουμε την επίδοση,

και ίσως αυτό που θα σκεφτούμε είναι

να τιμωρούμε τα άτομα
για τις αποτυχίες τους

για να δούμε εάν έτσι βελτιώνονται.

Η ιδέα ότι η τιμωρία βοηθά στην απόδοση,

είναι αυτό που οι συμμετέχοντες
πίστευαν πως

ερευνάται στο πείραμα μάθησης
και τιμωρίας του Μίλγκραμ

που θα 'χατε ακούσει
εάν ήσασταν φοιτητές ψυχολογίας.

Οι συμμετέχοντες στο πείραμα
προετοιμάστηκαν να κάνουν

ένα θανάσιμο όπως πίστευαν ηλεκτροσόκ
σε έναν άλλο συμμετέχοντα

όταν απαντούσε λάθος σε μια ερώτηση,

επειδή τους το 'πε κάποιος με λευκή ρόμπα.

Αλλά αυτή η ιστορία αποτελεί μύθο
για τρεις λόγους.

Πρώτα και κύρια, η ρόμπα δεν ήταν λευκή.

Ήταν γκρι.

Δεύτερον, οι συμμετέχοντες ήξεραν από πριν

και τους το υπενθύμιζαν συνεχώς
όποτε αμφέβαλλαν,

πως αν και τα ηλεκτροσόκ ήταν επώδυνα,
δεν ήταν θανάσιμα

και επίσης δεν προκαλούσαν
κάποια μόνιμη βλάβη.

Τρίτον, οι συμμετέχοντες
δεν έκαναν το ηλεκτροσόκ

επειδή απλώς τους το είπε
κάποιος με ρόμπα.

Όταν μετά το πείραμα
πέρασαν από συνέντευξη,

όλοι είπαν πως πράγματι πίστευαν

ότι η έρευνα για τη μάθηση και την τιμωρία
άξιζε να γίνει για επιστημονικούς σκοπούς

και θα επέφερε σημαντικά οφέλη

που ήταν πολλά σε σχέση με τη στιγμιαία
μη θανάσιμη δυσφορία

που υπέστησαν οι συμμετέχοντες.

Μιλάω 12 λεπτά,

και προφανώς κάθεστε εκεί,

μ' ακούτε, αναλύετε τον τρόπο ομιλίας
και τη γλώσσα σώματός μου

και αναρωτιέστε αν θα 'πρεπε
να ακούτε όσα λέω,

αν λέω την αλήθεια ή αν λέω ψέματα,

μα αν το κάνατε αυτό,
προφανέστατα αποτύχατε,

διότι αν και θεωρούμε πως μπορούμε
να καταλάβουμε έναν ψεύτη

από τη γλώσσα σώματος
και τον τρόπο που μιλάει

εκατοντάδες ψυχολογικά τεστ
όλα αυτά τα χρόνια δείχνουν

πως όλοι μας, και οι αστυνόμοι
και οι ντέτεκτιβ

βασίζονται στην τύχη όταν ψάχνουν ψέματα
από τη γλώσσα σώματος

και τους τρόπους ομιλίας.

Ενδιαφέρον είναι πως υπάρχει μια εξαίρεση:

οι εκκλήσεις μέσω τηλεόρασης
για αγνοούμενους συγγενείς.

Είναι εύκολο να προβλέψουμε
αν ο συγγενής πράγματι χάθηκε

ή αν τον σκότωσαν οι ίδιοι
που τον αναζητούν.

Όσοι ψευδώς τον αναζητούν, συνήθως κουνάνε
τα κεφάλια τους, αποσπούν το βλέμμα,

κάνουν λάθη στην ομιλία,

ενώ όσοι αλήθεια ενδιαφέρονται συνήθως

ευελπιστούν πως θα γυρίσει ασφαλής

κι αποφεύγουν τη σκληρή γλώσσα.

Για παράδειγμα λένε «μας τον πήραν»
κι όχι «τον σκότωσαν».

Και επί τη ευκαιρία,

είναι ώρα να τελειώνω,

αλλά πριν το κάνω, θέλω να σας πω

σε 30 δεύτερα

τον βασικό μύθο για την ψυχολογία.

Ο κύριος μύθος, όπως τον αντιλαμβάνομαι,

και που τα βιβλία ψυχολογίας
δεν κάνουν κάτι

ούτε τα μαθήματα στο Πανεπιστήμιο,
για να τον διαψεύσουν,

ο μύθος είναι πως η ψυχολογία

είναι απλά μια συλλογή
από ενδιαφέρουσες θεωρίες,

οι οποίες όλες λένε κάτι χρήσιμο

και όλες έχουν κάτι να προσφέρουν.

Ελπίζω να σας έδειξα
μες στα προηγούμενα λεπτά

πως αυτό δεν ισχύει.

Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι
να έχουμε πρόσβαση σ' αυτές τις θεωρίες

βλέποντας τι προβλέπει,

εάν δηλαδή ακούγοντας Μότσαρτ
γίνεσαι εξυπνότερος,

εάν μαθαίνεις καλύτερα όταν οι πληροφορίες

σου δίνονται βάσει του δικού σου
στυλ μάθησης,

ή το οτιδήποτε, όλα αυτά
είναι μετρήσιμες εμπειρικές προβλέψεις,

και ο μόνος τρόπος για να πάμε μπροστά

είναι να ελέγχουμε τις προβλέψεις κόντρα

στα δεδομένα με στενά ελεγχόμενες μελέτες,

και μόνο έτσι ελπίζουμε
πως θα ανακαλύψουμε

ποιες από αυτές τις θεωρίες όντως ισχύουν,

και ποιες, όπως αυτές
που σας ανέφερα, είναι μύθοι.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)