Return to Video

Aby wcześniej wykryć choroby, rozmawiajmy tajnym językiem bakterii

  • 0:02 - 0:03
    Nie znacie ich.
  • 0:04 - 0:05
    Nie można ich zobaczyć.
  • 0:06 - 0:08
    Ale zawsze są w pobliżu,
  • 0:09 - 0:11
    szepczą,
  • 0:11 - 0:13
    tworzą sekretne plany,
  • 0:14 - 0:17
    budują armię z milionów żołnierzy.
  • 0:19 - 0:21
    A kiedy zdecydują się zaatakować,
  • 0:21 - 0:24
    wszyscy uderzają jednocześnie.
  • 0:27 - 0:29
    Mówię o bakteriach.
  • 0:29 - 0:30
    (Śmiech)
  • 0:30 - 0:32
    A o kim według was mówiłam?
  • 0:34 - 0:38
    Bakterie żyją w populacjach,
    tak samo jak ludzie.
  • 0:38 - 0:39
    Mają rodziny,
  • 0:39 - 0:40
    rozmawiają,
  • 0:40 - 0:42
    planują swoje zajęcia.
  • 0:42 - 0:45
    Tak jak ludzie potrafią nabrać, oszukać,
  • 0:45 - 0:47
    a niektóre nawet zdradzać siebie nawzajem.
  • 0:48 - 0:52
    A jeśli wam powiem,
    że możemy słuchać rozmów bakterii
  • 0:52 - 0:56
    i tłumaczyć ich tajne
    informacje na nasz język?
  • 0:56 - 1:01
    Co wy na to, że tłumaczenie
    rozmów bakterii może ratować życie?
  • 1:03 - 1:04
    Mam doktorat z nanofizyki,
  • 1:04 - 1:09
    i używam nanotechnologii,
    aby stworzyć narzędzie do tłumaczenia
  • 1:09 - 1:11
    mogące śledzić bakterie
    w czasie rzeczywistym
  • 1:11 - 1:14
    i przekazać nagrania
    pokazujące, co bakterie knują.
  • 1:16 - 1:18
    Bakterie są wszędzie.
  • 1:18 - 1:20
    Są w ziemi, na naszych meblach,
  • 1:20 - 1:21
    w naszych ciałach.
  • 1:22 - 1:27
    Tak naprawdę, 90 procent wszystkich
    żywych komórek na tej sali to bakterie.
  • 1:28 - 1:30
    Niektóre bakterie są dobre,
  • 1:30 - 1:33
    pomagają nam trawić jedzenie
    albo wyprodukować antybiotyk.
  • 1:33 - 1:35
    Niektóre bakterie są dla nas szkodliwe,
  • 1:35 - 1:37
    powodują choroby i zabijają.
  • 1:38 - 1:40
    Aby skoordynować wszystkie funkcje,
  • 1:40 - 1:42
    bakterie muszą umieć organizować,
  • 1:42 - 1:44
    i robią to tak jak ludzie,
  • 1:44 - 1:46
    komunikując się.
  • 1:47 - 1:48
    Ale zamiast używać słów,
  • 1:48 - 1:51
    używają cząsteczek sygnalizujących
    do komunikacji między sobą.
  • 1:52 - 1:53
    Kiedy bakterii jest mało,
  • 1:53 - 1:56
    cząsteczki te po prostu rozchodzą się,
  • 1:56 - 1:59
    jak krzyk samotnego człowieka na pustyni.
  • 2:00 - 2:04
    Ale kiedy jest dużo bakterii,
    cząsteczki sygnalizujące gromadzą się
  • 2:04 - 2:07
    i bakterie zaczynają wyczuwać,
    że nie są same.
  • 2:07 - 2:09
    Słuchają siebie.
  • 2:09 - 2:12
    W ten sposób sprawdzają, ile ich jest.
  • 2:12 - 2:16
    A gdy jest ich wystarczająco dużo,
    aby mogły działać,
  • 2:17 - 2:20
    a cząsteczki sygnalizujące
    osiągną daną ilość,
  • 2:20 - 2:25
    wszystkie bakterie czują jednocześnie,
    że muszą działać tak samo.
  • 2:26 - 2:30
    Rozmowy bakterii dotyczą
    inicjatyw i reakcji,
  • 2:30 - 2:33
    produkcji cząsteczki
    i reakcji na tą zmianę.
  • 2:35 - 2:38
    Moje badania koncentrują się
    na szpiegowaniu populacji bakterii
  • 2:38 - 2:40
    w ciele człowieka.
  • 2:40 - 2:42
    Jak to się robi?
  • 2:42 - 2:44
    Mamy próbkę od pacjenta.
  • 2:44 - 2:47
    Może to być krew lub ślina.
  • 2:47 - 2:50
    Do próbki wstrzykujemy elektrony,
  • 2:50 - 2:54
    elektrony współpracują z każdą obecną
    i porozumiewającą się cząsteczką,
  • 2:54 - 2:56
    i ta współpraca dostarcza nam informacji
  • 2:56 - 2:58
    o pochodzeniu bakterii,
  • 2:58 - 3:00
    rodzaju komunikacji
  • 3:00 - 3:02
    i ilości porozumiewających się bakterii.
  • 3:04 - 3:07
    Ale jak wygląda ich komunikacja?
  • 3:08 - 3:12
    Zanim stworzyłam to narzędzie,
  • 3:12 - 3:15
    moim pierwszym założeniem było,
    że bakterie mają prymitywny język,
  • 3:15 - 3:19
    jak niemowlęta nieumiejące jeszcze
    używać słów i zdań.
  • 3:19 - 3:22
    Kiedy się śmieją, są szczęśliwe,
    kiedy płaczą, są smutne.
  • 3:22 - 3:23
    Proste.
  • 3:24 - 3:28
    Ale bakterie okazały się
    dużo mniej prymitywne niż myślałam.
  • 3:29 - 3:31
    Cząsteczka nie jest jedynie cząsteczką.
  • 3:31 - 3:34
    Może oznaczać wiele rzeczy
    w zależności od sytuacji,
  • 3:34 - 3:37
    tak jak płacz niemowląt
    może mieć różne przyczyny:
  • 3:37 - 3:39
    czasem niemowie jest głodne,
  • 3:39 - 3:40
    czasem jest mu mokro,
  • 3:40 - 3:42
    czasem coś je boli albo się czegoś boi.
  • 3:42 - 3:45
    Rodzice umieją odczytać przyczyny płaczu.
  • 3:46 - 3:48
    Żeby być narzędziem do tłumaczeń,
  • 3:48 - 3:50
    musiałam umieć odczytać
    cząsteczki sygnalizujące
  • 3:51 - 3:55
    i przetłumaczyć je
    w zależności od sytuacji.
  • 3:56 - 3:57
    Kto wie?
  • 3:57 - 3:59
    Może Google Translator też się dopasuje.
  • 3:59 - 4:01
    (Śmiech)
  • 4:02 - 4:04
    Pozwólcie, że podam przykład.
  • 4:04 - 4:08
    Przyniosłam trochę
    trudnych do zrozumienia danych
  • 4:08 - 4:10
    dla osób nieprzeszkolonych,
    ale popatrzcie.
  • 4:12 - 4:13
    (Śmiech)
  • 4:15 - 4:18
    Tutaj jest rodzina bakterii,
    która zainfekowała pacjenta.
  • 4:20 - 4:22
    Nazwijmy ją rodziną Monteki.
  • 4:24 - 4:27
    Dzielą się zasobami,
    rozmnażają się i rosną.
  • 4:28 - 4:30
    Pewnego dnia, pojawia się nowy sąsiad,
  • 4:33 - 4:35
    bakteryjna rodzina Kapuletów.
  • 4:35 - 4:36
    (Śmiech)
  • 4:36 - 4:39
    Wszystko jest w porządku,
    dopóki ze sobą współpracują.
  • 4:40 - 4:43
    Ale nagle dzieje się coś nieplanowanego.
  • 4:44 - 4:49
    Romeo Monteki wchodzi
    w związek z Julią z rodziny Kapuletów.
  • 4:49 - 4:50
    (Śmiech)
  • 4:51 - 4:54
    Dzielą się materiałem genetycznym.
  • 4:54 - 4:56
    (Śmiech)
  • 4:59 - 5:01
    Transfer genów jest
    niebezpieczny dla rodziny Monteki,
  • 5:01 - 5:05
    bo chcą być jedyną rodziną
    w zainfekowanym pacjencie,
  • 5:06 - 5:07
    i dzielenie genów pomaga
  • 5:07 - 5:10
    Kapuletom wykształcić
    odporność na antybiotyki.
  • 5:12 - 5:16
    Więc rodzina Monteki zaczyna działać,
    aby pozbyć się tej drugiej rodziny
  • 5:16 - 5:18
    poprzez uwolnienie tej cząsteczki.
  • 5:19 - 5:20
    (Śmiech)
  • 5:21 - 5:22
    A z napisami:
  • 5:22 - 5:24
    [Pozwólcie nam zaatakować.]
  • 5:24 - 5:25
    (Śmiech)
  • 5:26 - 5:27
    Pozwólcie nam zaatakować.
  • 5:29 - 5:32
    I wtedy wszyscy jednocześnie odpowiadają
  • 5:32 - 5:37
    wypuszczeniem trucizny,
    która zabije tamtą rodzinę.
  • 5:37 - 5:38
    [Wyeliminować!]
  • 5:40 - 5:42
    (Śmiech)
  • 5:43 - 5:48
    Rodzina Kapuletów odpowiada
    wezwaniem do kontrataku.
  • 5:48 - 5:49
    [Kontratakujcie!]
  • 5:49 - 5:50
    I mają wojnę.
  • 5:52 - 5:57
    To wideo pokazuje prawdziwe bakterie
    uzbrojone w organella przypominające broń,
  • 5:57 - 5:58
    kiedy próbują się pozabijać
  • 5:58 - 6:01
    przez dosłowne dźgnięcia
    i wzajemne rozrywanie siebie.
  • 6:03 - 6:07
    Rodzina bakterii, która wygra tę bitwę
    zacznie dominować.
  • 6:08 - 6:12
    Mogę odczytać rozmowy bakterii
  • 6:12 - 6:14
    prowadzące do grupowych zachowań,
  • 6:14 - 6:15
    takich jak ta walka.
  • 6:16 - 6:19
    Zrobiłam to, szpiegując populacje bakterii
  • 6:19 - 6:22
    w ciałach pacjentów w szpitalu.
  • 6:23 - 6:25
    W eksperymencie obserwowałam 62 pacjentów,
  • 6:25 - 6:29
    testując próbki pobrane od nich
    na jedną konkretną infekcję,
  • 6:29 - 6:32
    nie znając wyników
    tradycyjnych testów diagnostycznych.
  • 6:32 - 6:37
    W bakteryjnej diagnostyce
  • 6:37 - 6:39
    próbka jest rozprowadzana na płytce
  • 6:39 - 6:42
    i jeśli bakterie się wyhodują
    w ciągu pięciu dni,
  • 6:42 - 6:44
    pacjent jest zdiagnozowany jako zarażony.
  • 6:46 - 6:49
    Po skończeniu badań i porównaniu wyników
  • 6:49 - 6:52
    z tradycyjnymi wynikami testów
    walidacyjnych i diagnostycznych,
  • 6:52 - 6:53
    byłam zszokowana.
  • 6:53 - 6:57
    To było o wiele bardziej zdumiewające,
    niżbym to kiedykolwiek przewidziała.
  • 6:58 - 7:00
    Ale zanim powiem,
    co to urządzenie ujawniło,
  • 7:00 - 7:03
    Chciałabym opowiedzieć o pacjentce,
    którą śledziłam,
  • 7:03 - 7:04
    pewnej dziewczynce.
  • 7:05 - 7:06
    Chorowała na mukowiscydozę,
  • 7:06 - 7:10
    chorobę genetyczną, przez którą płuca
    są bardziej podatne na infekcje.
  • 7:11 - 7:13
    Dziewczynka nie była częścią
    badań klinicznych.
  • 7:13 - 7:16
    Śledziłam jej chorobę,
    bo dokumentacja medycznej wskazywała,
  • 7:16 - 7:18
    że nigdy wcześniej nie miała infekcji.
  • 7:19 - 7:22
    Co miesiąc była w szpitalu,
  • 7:22 - 7:24
    aby oddać próbki śliny.
  • 7:25 - 7:28
    Próbka do analizy bakteryjnej
    była wysyłana
  • 7:28 - 7:30
    do głównego laboratorium,
  • 7:30 - 7:33
    aby lekarze mogli szybko działać
    w razie wykrycia infekcji.
  • 7:34 - 7:37
    Pozwalało mi to jednocześnie
    testować moje urządzenie.
  • 7:37 - 7:41
    Przez pierwsze dwa miesiące
    moje badania niczego nie wykryły.
  • 7:42 - 7:43
    Ale trzeciego miesiąca,
  • 7:43 - 7:46
    zauważyłam jakieś rozmowy bakterii.
  • 7:46 - 7:50
    Bakterie współpracowały,
    aby zniszczyć jej tkanki płucne.
  • 7:51 - 7:55
    Tradycyjna diagnostyka
    nie wykrywała żadnych bakterii.
  • 7:56 - 7:58
    Zrobiłam kolejne badanie miesiąc później
  • 7:58 - 8:01
    i widziałam, że komunikacja
    bakterii się nasiliła.
  • 8:02 - 8:05
    Tak jak wcześniej tradycyjna
    diagnostyka nic nie wykryła.
  • 8:06 - 8:10
    Wtedy zakończyłam badania.
    Pół roku później sprawdziłam jej stan,
  • 8:10 - 8:13
    aby sprawdzić, czy bakterie
    o których tylko ja wiedziałam, zniknęły
  • 8:13 - 8:15
    bez żadnej medycznej interwencji.
  • 8:16 - 8:18
    Nie zniknęły.
  • 8:18 - 8:21
    A u dziewczynki
    zdiagnozowano ciężkie zakażenie
  • 8:21 - 8:22
    śmiertelną bakterią.
  • 8:24 - 8:28
    To była ta sama bakteria,
    którą wcześniej wykryło moje narzędzie.
  • 8:29 - 8:31
    Mimo intensywnej kuracji antybiotykowej,
  • 8:31 - 8:34
    nie udało się zwalczyć zakażenia.
  • 8:35 - 8:38
    Lekarze uznali, że nie dożyje dwudziestki.
  • 8:40 - 8:43
    Kiedy testowałam próbki tej dziewczynki,
  • 8:43 - 8:45
    moje narzędzie było w początkowej fazie.
  • 8:45 - 8:47
    Nawet nie wiedziałam,
    czy moja metoda działa,
  • 8:47 - 8:50
    dlatego uzgodniłam z lekarzami,
  • 8:50 - 8:52
    że nie będę mówić o moich wynikach,
  • 8:52 - 8:54
    żeby nie narażać na szwank ich leczenia.
  • 8:54 - 8:57
    Więc kiedy zobaczyłam wyniki,
    które nie były zatwierdzone,
  • 8:57 - 8:58
    nie śmiałam ich informować,
  • 8:58 - 9:01
    bo leczenie pacjenta
    bez faktycznej infekcji
  • 9:01 - 9:04
    też ma negatywne skutki dla pacjenta.
  • 9:05 - 9:07
    Teraz wiemy lepiej.
  • 9:07 - 9:10
    Jest tyle młodych chłopców i dziewczynek,
    których możemy uratować,
  • 9:11 - 9:15
    bo niestety taki scenariusz
    często się powtarza.
  • 9:15 - 9:16
    Pacjenci są zarażani,
  • 9:16 - 9:20
    bakterie nie są wykrywane
    tradycyjnymi metodami
  • 9:20 - 9:24
    i nagle infekcja rozprzestrzenia się
    z ciężkimi objawami w pacjencie.
  • 9:24 - 9:26
    A w tym momencie, jest już za późno.
  • 9:27 - 9:31
    Zaskakujące było to, że spośród 62
    pacjentów, których obserwowałam,
  • 9:31 - 9:33
    moje urządzenie wykryło rozmowy bakterii
  • 9:33 - 9:36
    w ponad połowie próbek pacjentów
  • 9:36 - 9:39
    zdiagnozowanych negatywnie
    tradycyjnymi metodami.
  • 9:40 - 9:43
    Innymi słowy, więcej niż połowa
    tych pacjentów wróciła do domu, myśląc,
  • 9:43 - 9:45
    że nie mieli infekcji,
  • 9:45 - 9:48
    mimo że byli nosicielami
    niebezpiecznych bakterii.
  • 9:49 - 9:52
    Wewnątrz tych źle
    zdiagnozowanych pacjentów,
  • 9:52 - 9:55
    bakterie koordynowały jednoczesny atak.
  • 9:56 - 9:57
    Szeptały do siebie.
  • 9:58 - 10:00
    "Szeptającymi bakteriami" nazywam
  • 10:00 - 10:03
    bakterie, które nie są
    diagnozowane tradycyjnymi metodami.
  • 10:03 - 10:07
    Jak dotąd, tylko to narzędzie
    potrafi wykryć te szepty.
  • 10:08 - 10:12
    Wierzę, że czas kiedy
    bakterie wciąż szepczą,
  • 10:12 - 10:15
    jest szansą na ukierunkowane leczenie.
  • 10:16 - 10:19
    Gdyby ta dziewczynka
    była leczona w tej ramie czasowej,
  • 10:19 - 10:21
    być może zabicie bakterii byłoby możliwe
  • 10:21 - 10:23
    w początkowej fazie,
  • 10:23 - 10:25
    zanim infekcja wymknęła się spod kontroli.
  • 10:27 - 10:31
    Doświadczenie z dziewczynką skłoniło mnie
    do zrobienia wszystkiego, co w mojej mocy,
  • 10:31 - 10:33
    aby wprowadzić tą technologię do szpitali.
  • 10:34 - 10:35
    Wraz z lekarzami
  • 10:35 - 10:38
    już pracuję nad wdrażaniem
    tego narzędzia w klinikach,
  • 10:38 - 10:40
    aby rozpoznawać wczesne infekcje.
  • 10:41 - 10:45
    Mimo że jeszcze nie wiadomo,
    jak lekarze powinni leczyć pacjentów,
  • 10:45 - 10:46
    podczas fazy szeptania bakterii,
  • 10:46 - 10:50
    to narzędzie może pomóc lekarzom
    mieć oko na pacjentów z ryzykiem infekcji.
  • 10:51 - 10:54
    Mogłoby pomóc lekarzom potwierdzić,
    czy leczenie się udało lub nie,
  • 10:54 - 10:57
    i pomóc odpowiedzieć na proste pytania:
  • 10:57 - 10:58
    Czy pacjent jest zarażony?
  • 10:58 - 11:00
    Jakie są zamiary bakterii?
  • 11:01 - 11:03
    Bakterie rozmawiają,
  • 11:03 - 11:05
    knują sekretne plany
  • 11:05 - 11:08
    i wysyłają do siebie poufne informacje.
  • 11:08 - 11:11
    Możemy zrobić więcej
    niż tylko wykrywać ich szeptanie,
  • 11:11 - 11:13
    możemy się nauczyć ich sekretnego języka
  • 11:13 - 11:16
    i stać się szeptem bakterii,
  • 11:17 - 11:19
    I tak jak bakterie powiedzieć,
  • 11:20 - 11:23
    "3-okso-C12-anilina."
  • 11:24 - 11:25
    (Śmiech)
  • 11:25 - 11:26
    (Brawa)
  • 11:26 - 11:27
    Dziękuję
Title:
Aby wcześniej wykryć choroby, rozmawiajmy tajnym językiem bakterii
Speaker:
Fatima AlZahra’a Alatraktchi
Description:

Bakterie „rozmawiają” ze sobą, wysyłając informacje chemiczne w celu koordynowania ataków. A gdybyśmy tak mogli posłuchać, co mówią? Nanofizyk Fatima Alzahra'a Alatraktchi wynalazła narzędzie do szpiegowania rozmów bakterii i przekładania ich tajnej komunikacji na język ludzki. Jej praca mogłaby utorować drogę do wczesnej diagnozy choroby - zanim nawet zachorujemy.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:41

Polish subtitles

Revisions Compare revisions