Return to Video

Kwanini unapaswa kusoma Flannery O'Connor? - Iseult Gillespie

  • 0:06 - 0:11
    Bibi muongeaji na mhalifu anayezurura
    wakizozana katika barabara chafu.
  • 0:11 - 0:15
    Muuza Biblia anampeleka mwanafalsafa
    mwenye mguu mmoja bandani.
  • 0:15 - 0:20
    Fundi anaesafiri anamfundisha mwanamke
    kiziwi neno lake la kwanza shambani.
  • 0:20 - 0:23
    Kutoka shambani kwake vijijini Georgia,
  • 0:23 - 0:25
    akizungukwa na kundi la ndege wa kufugwa,
  • 0:25 - 0:28
    Flannery O'Connor aliandika simulizi
    za waliotengwa,
  • 0:28 - 0:31
    wavamizi na wasioleweka waliunda
    dunia aliyoifahamu vizuri:
  • 0:32 - 0:33
    Marekani Kusini.
  • 0:34 - 0:35
    Alichapisha riwaya mbili,
  • 0:35 - 0:38
    lakini anajulikana zaidi
    kwa simulizi zake fupi,
  • 0:38 - 0:43
    ambazo zilichunguza maisha ya mji mdogo kwa
    lugha kali, na ucheshi usio wa kawaida,
  • 0:43 - 0:45
    na mazingira ya kufurahisha yenye karaha.
  • 0:45 - 0:49
    Kwenye muda wake wa ziada O'Connor
    alichora katuni,
  • 0:49 - 0:51
    na uandishi wake pia
    umejaa masihara.
  • 0:51 - 0:56
    Kwenye simulizi zake, mama na sura
    "pana na ya upole kama kabichi",
  • 0:57 - 1:00
    mwanaume ana nguvu sana kama "dekio la
    sakafuni",
  • 1:00 - 1:03
    na mwili wa mwanamke mmoja
    una umbo kama "chombo cha kuzika".
  • 1:04 - 1:07
    Majina ya wahusika wake yamejawa ujanja.
  • 1:07 - 1:10
    Chukulia simulizi "Maisha Unayoyaokoa
    Yanaweza Kuwa ya Kwako",
  • 1:10 - 1:13
    ambapo mtembezi mwenye mkono mmoja
    Tom Shiftlet anaenda kwenye maisha
  • 1:13 - 1:16
    ya ajuza mmoja aitwae Lucynell Crater
  • 1:16 - 1:18
    na binti yake ambaye ni kiziwi na bubu.
  • 1:18 - 1:20
    Japo mama Carter anajiamini,
  • 1:20 - 1:22
    nyumba yake iliyojitenga inaanguka.
  • 1:22 - 1:25
    Mwanzoni, tunaweza kushuku nia za Shiflet
  • 1:25 - 1:27
    alipojitolea kusaidia kwenye nyumba,
  • 1:27 - 1:30
    lakini O'Connor anaenda kuonyesha
    kuwa yule ajuza ni
  • 1:30 - 1:33
    mjanja kama mgeni wake asiotarajiwa-
  • 1:33 - 1:36
    na kutikisa mategemeo ya msomaji
    kuhusu nani ana faida zaidi.
  • 1:36 - 1:38
    Kwa O'Connor, hamna somo lililokuwa
    na kizuizi.
  • 1:39 - 1:41
    Japo alikuwa ni Mkatoliki aliyejitoa,
  • 1:41 - 1:43
    hakuogopa kufuatilia uwezekano
  • 1:43 - 1:45
    wa mawazo mema na tabia isiyo njema,
  • 1:45 - 1:47
    inayokuwepo kwa mtu mmoja.
  • 1:47 - 1:49
    Kwenye riwaya yake ya Wajeuri
    Wanaiondolea Mbali,
  • 1:49 - 1:53
    mhusika mkuu anatingwa na mawazo
    ya kuwa mtu wa Mungu -
  • 1:53 - 1:56
    lakini pia anawasha moto na kuua.
  • 1:56 - 2:00
    Kitabu kinaanza na nabii amaesita
    akiwa kwenye nafasi yenye utata:
  • 2:00 - 2:04
    "Mjomba wa Francis Marion Tarwater
    alikua amekufa kwa nusu siku tu
  • 2:04 - 2:08
    pale huyo mvulana alipolewa sana akashindwa
    kumalizia kuchimba kaburi lake".
  • 2:08 - 2:12
    Hii inamuacha mpita njia "kuvuta
    mwili kutoka kwenye meza ya chai
  • 2:12 - 2:14
    ambapo ulikuwa umekaa bado na
    kuuzika [...]
  • 2:14 - 2:16
    na udongo wa kutosha kwa juu
    kuzuia mbwa kuufukua".
  • 2:17 - 2:19
    Japokuwa siasa zake bado ni za kulumbana,
  • 2:19 - 2:23
    bunilizi ya O'Connor inaweza pia
    kulinganishwa na ubaguzi wa Kusini.
  • 2:23 - 2:26
    Kwenye "Kila Kinachopanda Lazima
    Kikutane",
  • 2:26 - 2:29
    anaelezea mvulana anayechukizwa
    na upendeleo wa mama yake.
  • 2:29 - 2:32
    Lakini simulizi inaelezea kuwa
    ana mapungufu yake
  • 2:32 - 2:34
    na inasema kwamba kuyagundua mabaya tu
  • 2:34 - 2:37
    haitetei tabia yake kutokuthibitiwa.
  • 2:37 - 2:40
    Hata O'Connor anavyochunguza
    mambo potofu ya ubinadamu,
  • 2:40 - 2:43
    anaacha mlango wa ukombozi wazi kidogo.
  • 2:43 - 2:45
    Kwenye "Mwanaume Mzuri ni Mgumu Kupata",
  • 2:45 - 2:49
    anamkomboa ajuza anayeteseka kwa
    kumsamehe mshitakiwa aliyekubuhu,
  • 2:49 - 2:51
    hata anavyoikaribia familia yake.
  • 2:52 - 2:55
    Japo tunaweza kushtushwa na malipo
    anayolipa huyu mama kusamehewa,
  • 2:55 - 2:57
    tunalazimika kukabiliana na
    yanayoendelea kwenye mda
  • 2:57 - 3:00
    tunapoweza kuzingatia kuwa
    ukatili au ubaya.
  • 3:00 - 3:03
    Uwezo wa O'Connor wa ajabu
  • 3:03 - 3:06
    na tafiti zake za kujitenga na
    ushirikina wa Kusini
  • 3:06 - 3:10
    ulimpelekea kutambuliwa kama
    mwandishi wa Kigothi wa Kusini.
  • 3:10 - 3:12
    Lakini kazi yake ilisogea kupita
    tabia za kijinga kabisa
  • 3:12 - 3:15
    na za kutisha zilizohusishwa
    na huo mtindo
  • 3:15 - 3:18
    kuvumbua tofauti na mchanganyiko
    wa tabia za binadamu.
  • 3:18 - 3:21
    Alijua baadhi ya hii tofauti
    ilileta karaha,
  • 3:21 - 3:23
    na kuwa hadithi zake zingekuwa
    na ladha inayohitajika -
  • 3:23 - 3:26
    lakini alisikia raha kuwachanganya
    wasomaji wake,
  • 3:26 - 3:29
    O'Connor alikufa kwa lupus akiwa
    na miaka 39,
  • 3:29 - 3:33
    baada ya ugonjwa kumweka shambani mwake
    Georgia kwa miaka kumi na mbili.
  • 3:34 - 3:35
    Kwenye miaka hiyo,
  • 3:35 - 3:37
    aliandika kazi zake nyingi
    alizokuwa akiwaza.
  • 3:37 - 3:40
    Uwezo wake wa kuhama kati ya
    maudhi na uvumbuzi
  • 3:40 - 3:45
    unaendelea kuvutia wasomaji kwenye
    dunia yake ya kufikirika isiyoisha.
  • 3:45 - 3:47
    Kama mhusika Tom Shirlet anavyosema,
  • 3:47 - 3:49
    mwili ni "kama nyumba:
  • 3:49 - 3:51
    haiendi popote,
  • 3:51 - 3:54
    lakini roho, mwanamke,
    ni kama gari moto:
  • 3:54 - 3:56
    daima lipo kwenye mwendo".
Title:
Kwanini unapaswa kusoma Flannery O'Connor? - Iseult Gillespie
Speaker:
Iseult Gillespie
Description:

Angalia somo zima: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-flannery-o-connor-iseult-gillespie

Flannery O'Connor aliandika simulizi za waliotengwa, wavamizi na wahangaikaji kwenye dunia aliyoijua vizuri: Marekani ya Kusini. Alikuwa ni mkufunzi wa sanaa ya kila kitu, lakini kazi yake ilipita mambo yote ya kijinga na ya kuogopesha kuvumbua tofauti na mchanganyiko wa tabia za binadamu. Iseult Gillespie anadadafua jinsi kazi za O'Connor zinazidi kuwavutia wasomaji miaka mingi baadae.

Somo na Iseult Gillespie, ikiongozwa na Anton Bogaty.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:56

Swahili subtitles

Revisions