Return to Video

Rosa Parks'ın gizli hayatı - Riché D. Richardson

  • 0:08 - 0:13
    Montgomery Otobüsü hakkındaki
    kader değiştiren karardan 11 yıl önce,
  • 0:13 - 0:16
    1944'te Rosa Parks,
    kötü bir suçu araştırıyordu.
  • 0:16 - 0:18
    Siyahi İnsanların Gelişmesi için
  • 0:18 - 0:20
    Ulusal Birlik'in elçisi olarak,
  • 0:20 - 0:24
    altı beyaz adamın cinsel saldırısına
    uğramış genç bir kadın olan
  • 0:24 - 0:28
    Recy Taylor ile görüşmek üzere
    Alabama'nın kırsalına seyahat etmişti.
  • 0:28 - 0:30
    Alabama mahkemesini
    bu adamlardan birinin bile
  • 0:30 - 0:33
    suçlu olduğuna ikna etmek
    yeterince zor olurdu,
  • 0:33 - 0:35
    ama Rosa kararlıydı.
  • 0:35 - 0:37
    Recy'yi mahkemede
    savunmak için bir komite kurdu,
  • 0:37 - 0:40
    Güneyde medya tanıklık ederken
  • 0:40 - 0:41
    eylemler yaptı.
  • 0:41 - 0:44
    Bir jüri saldırganları
    itham edemediğinde
  • 0:44 - 0:47
    Parks validen yeni bir büyük
    jüri kurmasını istedi.
  • 0:47 - 0:51
    “Alabama halkının tüm vatandaşlarımız
    için eşit adalet olduğunu
  • 0:51 - 0:55
    anlamalarını sağlayacağınızı
    biliyorum” dedi.
  • 0:55 - 0:59
    Parks hayatı boyunca
    tekrar tekrar ırksal şiddete
  • 0:59 - 1:02
    ve faillerini koruyan önyargılı
    sistemlere meydan okudu.
  • 1:02 - 1:05
    Ancak bu çalışma
    çok büyük bir riskle geldi
  • 1:05 - 1:07
    ve kişisel bir bedeli vardı.
  • 1:08 - 1:14
    1913 doğumlu Rosa'yı, annesi ve onun
    ailesi Alabama kırsalında yetiştirildi.
  • 1:14 - 1:19
    Fakat bu sevgi dolu evin dışında, ırksal
    şiddet korkusu uzun bir gölge düşürdü.
  • 1:19 - 1:22
    Ku Klux Klan'ı sık sık
    evlerinin önünden geçti
  • 1:22 - 1:26
    ve Jim Crow yasaları
    kamusal alanları ayırdı.
  • 1:26 - 1:30
    19 yaşında Montgomery'ye yerleşti
    ve ırkçı adaletsizlikte artan
  • 1:30 - 1:33
    öfkesini paylaşan bir berber olan
    Raymond Parks ile evlendi.
  • 1:33 - 1:37
    SİGUB'un yerel bölümüne katıldı;
  • 1:37 - 1:40
    bu birçok kişinin zulüm korkusundan
    kaçındığı bir roldü.
  • 1:40 - 1:43
    İlk başta Raymond, Rosa'yı aktivizmin
  • 1:43 - 1:45
    potansiyel tehlikelerinden
    korumaya çaıştı.
  • 1:45 - 1:50
    Ancak Afrikalı Amerikalılara getirilen
    sınırlamalar yoğunlaştıkça
  • 1:50 - 1:52
    daha fazla seyirci kalamadı.
  • 1:52 - 1:56
    1943'te SİGUB'a resmen katıldığında
  • 1:56 - 2:01
    Parks ve Johnnie Rebecca Carr,
    Montgomery şubesindeki tek kadınlardı.
  • 2:01 - 2:04
    Toplantıları için dakikalar
    tutmaya başladı
  • 2:04 - 2:07
    ve kısa süre sonra
    şubenin sekreteri oldu-
  • 2:07 - 2:09
    resmen gizli çifte hayatına başladı.
  • 2:09 - 2:14
    Rosa, annesini ve kocasını desteklemek
    için gündüzleri bir terzi olarak çalıştı.
  • 2:14 - 2:19
    Geceleri, yerel politika anlaşmazlığından
    yüksek profilli cinayet davalarına
  • 2:19 - 2:23
    ve nefret suçlarına kadar çok sayıda
    sivil hak vakasını araştırdı ve belgeledi.
  • 2:23 - 2:28
    Sekreter olarak, Montgomery şubesi adına,
    Afrikalı Amerikalılara karşı
  • 2:28 - 2:32
    sıkça kullanılan sert cezalar, yanlış
    suçlama ve karalama kampanyalarıyla
  • 2:32 - 2:36
    mücadele ederek halkın
    tepkilerine hazırlandı.
  • 2:36 - 2:40
    Yasal çalışmalarına ek olarak,
    Parks parlak bir yerel stratejistti.
  • 2:40 - 2:44
    SİGUB gençlik grubu konseyinin
    danışmanı olarak,
  • 2:44 - 2:47
    gençlerin seçmen kaydı
    ve sadece beyaz kütüphaneleri de
  • 2:47 - 2:50
    dahil olmak üzere ayrılmış yerlerde
    gezinmelerine yardımcı oldu.
  • 2:50 - 2:53
    SİGUB'un korumasıyla Parks,
  • 2:53 - 2:57
    gizli sivil haklar faaliyetlerini
    açığa çıkarmaya çalıştı.
  • 2:57 - 3:00
    Sivil itaatsizlik eğitimini savundu
  • 3:00 - 3:05
    ve ırksal şiddete, özellikle Emmet Till'in
    öldürülmesine karşı konuştu.
  • 3:05 - 3:09
    1955'te ayrılmış bir otobüsün
    arkasına geçmeyi reddetmesi,
  • 3:09 - 3:13
    umduğu taban hareketini
    başlatmaya yardımcı oldu.
  • 3:13 - 3:16
    Parks, yerel eylemciler
    tarafından ziyaret edildiği
  • 3:16 - 3:18
    tek kişilik protestosu nedeniyle
    tutuklandı ve hapse girdi.
  • 3:18 - 3:22
    Birlikte yirmi dört saatlik bir
    otobüs eylemi planladılar.
  • 3:22 - 3:25
    Üç yüz seksen bir gün sürdü.
  • 3:26 - 3:29
    Park’ın basit eylemi, yeni ortaya çıkan
    sivil haklar aktivizmini
  • 3:29 - 3:31
    ulusal bir harekete dönüştürmüştü.
  • 3:31 - 3:35
    1956'da eylem, Yüksek Mahkemenin
    toplu taşımacılığın
  • 3:35 - 3:39
    kötüye kullanılmasına
    karar verdiğinde sona erdi.
  • 3:39 - 3:42
    Ancak bu hareket zaferinin
    büyük bir bedeli vardı.
  • 3:42 - 3:46
    Rosa, kampanya boyunca
    şiddetli ölüm tehditleri alıyordu
  • 3:46 - 3:50
    ve siyasi itibarı nedeniyle
    Montgomery'de iş bulamadı.
  • 3:50 - 3:55
    1957'de, gelişen sivil haklar
    kampanyalarını desteklemek için
  • 3:55 - 3:58
    milletvekili John Conyers
    tarafından işe alınana kadar
  • 3:58 - 4:00
    terzi olarak çalışmaya
    devam etmek için Detroit'e taşındı.
  • 4:00 - 4:03
    Irk eşitsizliğiyle mücadelede
    tetikte olan Parks,
  • 4:03 - 4:06
    sonraki 40 yıl boyunca aktif kaldı.
  • 4:06 - 4:08
    Birkaç kitap yazdı,
  • 4:08 - 4:11
    ülke çapında seyahat ederek diğer
    aktivistleri desteklemek için
  • 4:11 - 4:14
    görüşmeler yaptı
    ve ölen kocasının anısına
  • 4:14 - 4:17
    gençlerin eğitimi için bir enstitü kurdu.
  • 4:17 - 4:20
    Bugün Rosa Parks, en güçlü insanlara
  • 4:20 - 4:24
    ve politikalara karşı çıkan radikal
    bir ruh olarak hatırlanıyor.
  • 4:25 - 4:27
    Harekete geçme çağrısı
    yankılanmaya devam ediyor:
  • 4:27 - 4:31
    “ne yapılması gerektiğini bilmek
    korkudan uzaklaşıyor.”
Title:
Rosa Parks'ın gizli hayatı - Riché D. Richardson
Speaker:
Riché D. Richardson
Description:

Tam dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/the-hidden-life-of-rosa-parks-riche-d-richardson

Rosa Parks yaşamı boyunca tekrar tekrar ırksal şiddete ve faillerini koruyan önyargılı sistemlere meydan okudu. Ayrılmış bir otobüsün arkasına geçmeyi reddetmesi, 381 gün süren ve sivil haklar aktivizmini ulusal bir harekete dönüştüren bir boykotu ateşledi. Ancak bu çalışma çok büyük bir riskle geldi ve kişisel bir bedeli vardı. Riché D. Richardson, Rosa Parks'ın hayatını detaylandırıyor.

Ders Riché D. Richardson, animasyon Eido tarafından yapılmıştır.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:39
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for The hidden life of Rosa Parks
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for The hidden life of Rosa Parks
Miraç Şendil accepted Turkish subtitles for The hidden life of Rosa Parks
Miraç Şendil edited Turkish subtitles for The hidden life of Rosa Parks
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for The hidden life of Rosa Parks
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for The hidden life of Rosa Parks
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for The hidden life of Rosa Parks

Turkish subtitles

Revisions