3 câu hỏi cho bản thân về quyền công dân Mỹ

Vào năm 16 tuổi, nhà báo và nhà làm phim Jose Antonio Vargas nhận ra rằng anh ấy đã ở Hoa Kỳ một cách bất hợp pháp. Từ đó, anh ấy đã luôn ngẫm nghĩ về việc nhập cư và ý nghĩa của việc là một công dân Hoa Kỳ -- cho dù đó là trên khai sinh, luật pháp hay cách khác. Trong cuộc nói chuyện sâu sắc này, Vargas kêu gọi một sự thay đổi trong cách chúng ta suy nghĩ về quyền công dân và khuyến khích tất cả chúng ta suy nghĩ lại về lịch sử của chính mình bằng cách trả lời ba câu hỏi: Mình đến từ đâu? Mình đến đây bằng cách nào? Ai đã trả tiền?

Bốn năm sau khi đến Hoa Kỳ,

như bất kỳ ai 16 tuổi,

tôi đã đi lấy bằng lái xe.

Sau khi cho nhân viên xem
giấy tờ nhập cư, thẻ xanh,

cô ấy nói với tôi đó là giả.

"Đừng quay lại đây nữa," cô ấy nói.

Đó là lúc tôi phát hiện ra
tôi đã ở Mỹ bất hợp pháp.

Và tôi vẫn ở đây bất hợp pháp.

Tôi là nhà báo và nhà làm phim.

Tôi tin vào những câu chuyện.

Và những gì tôi học được

là những gì hầu hết mọi người
không hiểu về nhập cư

là những gì họ không hiểu về
bản thân họ:

những câu chuyện di cư xưa của gia đình
và những quá trình họ phải trải qua

trước khi thẻ xanh và bức tường tồn tại,

hoặc điều gì đã định hình sự hiểu biết
của họ về chính quyền công dân.

Tôi sinh ra ở Philipines.

Khi tôi 12 tuổi, mẹ tôi gửi tôi
đến sống với bố mẹ bà,

ông bà của tôi,

hay, theo tiếng Tagalog
của chúng tôi, lolo và lola.

Tên của Lolo là Teofilo.

Khi ông di cư hợp pháp sang Mỹ
và nhập tịch,

ông ấy đổi tên từ Teofilo thành Ted,

theo tên của Ted Danson
từ chương trình truyền hình "Cheers."

Không thể kiếm được người Mỹ nào hơn thế.

Bài hát yêu thích của Lolo là "My Way"
của Frank Sinatra,

và khi đang tìm cách đưa đứa cháu trai
duy nhất của ông, là tôi,

đến Mỹ,

ông ấy quyết định làm theo cách của mình.

Theo Lolo, không có cách nào dễ dàng
và đơn giản để đưa tôi đến đây,

vì vậy, Lolo đã tiết kiệm 4,500 đô-la -

đó là số tiền lớn với
một nhân viên bảo vệ

chỉ kiếm được không quá
tám đô-la một giờ -

để trả cho một thẻ xanh giả

và cho một kẻ buôn lậu đưa tôi đến Mỹ.

Đó là cách tôi đến đây.

Tôi không biết đã bao nhiêu lần
mọi người nói với tôi rằng tổ tiên họ

đã đến Mỹ "đúng cách,"

mà tôi nhắc họ,

định nghĩa của Mỹ về "đúng cách"

đã thay đổi kể từ khi con tàu đầu tiên
của những người định cư thả neo.

Nước Mỹ như chúng ta biết không chỉ
là một mảnh đất,

đặc biệt là vì vùng đất mà ngày nay
tạo nên Hợp chủng quốc Hoa Kỳ

từng thuộc về những người khác
ở các quốc gia khác.

Nước Mỹ mà chúng ta biết không chỉ
là một quốc gia của những người nhập cư.

Có hai nhóm người Mỹ không phải
là người nhập cư:

Người Mỹ bản địa, những người bản địa
của vùng đất này

và những người bị giết
trong hoạt động diệt chủng;

và người Mỹ gốc Phi, những người đã bị
bắt cóc, vận chuyển và trở thành nô lệ

để xây dựng đất nước này.

Mỹ, trên tất cả, là một ý tưởng,

dù không thực tế và chưa hoàn hảo
tới mức nào,

chỉ tồn tại vì những người định cư
đầu tiên đến đây một cách tự do

mà không cần lo lắng về quốc tịch.

Vậy, bạn đến từ đâu?

Bạn đến bằng cách nào?

Ai đã trả tiền?

Trên khắp nước Mỹ,
trước nhiều nhóm khán giả khác nhau --

nhóm bảo thủ và nhóm tiến bộ,

học sinh trung học và người lớn tuổi --

tôi đã hỏi những câu hỏi đó.

Là một người da màu,
tôi luôn được hỏi tôi đến từ đâu,

như trong, "Bạn thật sự đến từ đâu?"

Vì vậy, tôi cũng đã hỏi những
người da trắng họ thật sự đến từ đâu.

Sau khi hỏi một sinh viên
tại Đại học Georgia

anh ấy đến từ đâu,

anh ấy nói, "Tôi là người Mỹ."

"Tôi biết," tôi nói,
"nhưng bạn đến từ đâu?"

"Tôi là người da trắng," anh ta trả lời.

“Nhưng da trắng không phải
là một quốc gia,” tôi nói.

"Tổ tiên của bạn đến từ đâu?"

Khi anh ta nhún vai trả lời,

tôi đã nói,

“Chà, bạn đến từ đâu?

Bạn đến đây bằng cách nào?
Ai đã trả tiền? "

Anh ấy không thể trả lời.

Tôi không nghĩ bạn có thể nói về
nước Mỹ với tư cách nước Mỹ

mà không trả lời ba câu hỏi cốt lõi đó.

Nhập cư là huyết mạch của Hoa Kỳ,

đất nước này đã tự phục hồi như thế
nào trong nhiều thế kỷ,

từ những người định cư và nhà cách mạng,
người đã sống ở 13 thuộc địa ban đầu

đến hàng triệu người nhập cư,
chủ yếu đến từ Châu Âu,

người đã không ngừng khai
phá vùng đất này.

Mặc dù người Mỹ bản địa đã ở đây

và có bản sắc bộ lạc riêng
và ý thức về quyền công dân,

họ không được xem là công dân Mỹ
cho đến khi có Đạo luật Công dân 1924.

Bước ngoặt của Đạo luật Quyền công dân
năm 1964 mà người Mỹ gốc Phi đã đấu tranh

đã truyền động lực cho
Đạo luật Nhập cư và Quốc tịch năm 1965,

điều đã chấm dứt hệ thống
bài trừ dựa trên chủng tộc của Mỹ

đã tồn tại trong suốt 40 năm.

Tôi có thể tiếp tục nói về điều này,

nhưng ý tôi là, quan điểm
lớn hơn ở đây là:

Bao nhiêu trong số chúng ta,

dù là những người nhập cư
trong quá khứ hay hiện tại,

hiểu về những phần cốt yếu này
của lịch sử Mỹ?

Bao nhiêu phần của lịch sử này đã tạo nên
bài kiểm tra công dân Mỹ thật sự?

Bạn đã từng thấy nó chưa?

Nó hầu hết là kiểm tra nói,

và nhân viên chính phủ sẽ hỏi
ứng viên tới 10 trong số 100 câu hỏi.

Để đỗ, ứng viên phải
trả lời đúng ít nhất sáu câu.

Tôi đã xem qua bài kiểm tra gần đây,

và tôi thấy kinh ngạc
trước những câu hỏi được đưa ra

và điều tạo nên những câu trả lời
được chấp nhận với những bỏ sót rõ ràng.

Có một câu hỏi về
tượng Nữ thần Tự do và vị trí của nó.

Không có một câu hỏi nào về đảo Ellis,

về Hoa Kỳ với tư cách một quốc gia nhập cư

và hàng loạt những luật chống nhập cư
đã được thông qua.

Không có điều gì về
lịch sử của người Mỹ bản địa.

Có một câu hỏi về điều mà
Martin Luther King, Jr. đã làm,

nhưng phần lớn là những nội dung
thiếu sót và vô trách nhiệm

về người Mỹ gốc Phi.

Đây là một ví dụ.

Câu hỏi số 74 của phần lịch sử Hoa Kỳ

yêu cầu ứng viên "nêu một lý do
đã dẫn đến cuộc Nội chiến."

Có ba câu trả lời được chấp nhận:

chế độ nô lệ,

quyền của các tiểu bang,

những lý do kinh tế.

Lola và Lolo của tôi
có nhận được câu hỏi ấy không?

Nếu họ có,

họ có hiểu được lịch sử đằng sau nó không?

Vậy còn các chú và các dì
và các anh em họ của tôi

và hàng triệu người nhập cư khác
đã làm bài kiểm tra này

để trở thành công dân Mỹ?

Người nhập cư biết được những gì
về Mỹ trước khi họ đến đây?

Chúng ta đang xin loại quốc tịch nào?

Và đó có đúng là quốc tịch mà
chúng ta thật sự muốn không?

Hãy nghĩ về nó --
tôi đã nghĩ rất nhiều về điều ấy --

Một quốc tịch tôn quý trông như thế nào?

Làm sao để tôi xin được nó
khi tôi mới đến đây vào 26 năm trước,

khi người gốc Phi và bản địa

những người đã từng ở đây,
trên đất Mỹ, hàng trăm năm

vẫn đang chờ đến lượt họ?

Một trong những tác giả yêu thích
của tôi là Toni Morrison.

Vào năm 1996, một năm trước khi tôi biết
mình đã ở quốc gia này bất hợp pháp,

lớp Tám của tôi được giao
đọc tác phẩm "The Bluest Eye,"

cuốn sách đầu tiên của Morrison.

Đầu tiên, cuốn sách đã thách thức tôi
với những câu hỏi khó.

Tại sao Pecola Breedlove,

cô gái da đen này là
nhân vật trung tâm của cuốn sách,

tại sao cô ấy lại muốn
có một đôi mắt xanh?

Ai đã nói với cô rằng cô muốn nó?

Tại sao cô ấy tin họ?

Morrison nói rằng cô ấy viết cuốn sách
để phác họa những gì xảy ra

khi một người đầu hàng
trước thứ cô ấy gọi là "đại tự sự."

"Định nghĩa," Morrison nói, "được viết bởi
người cầm quyền, không phải kẻ bị trị."

Khi tôi nhận ra
mình đã ở đây bất hợp pháp,

Tôi tự thuyết phục, nếu không là công dân
hợp pháp trên khai sinh hay luật pháp,

thì vẫn còn một hình thức công dân khác.

Quyền công dân qua việc tham gia:

tôi hội nhập.

Tôi hội nhập với những người Mỹ,
kể cả những người không muốn tôi ở đây.

Quyền công dân qua việc đóng góp:

tôi trả lại cho cộng đồng của mình
bằng bất cứ cách nào tôi có thể.

Là một doanh nhân không chính thống --
và vâng, khái niệm này tồn tại đấy --

tôi đã thuê nhiều công dân Mỹ.

Quyền công dân qua việc giáo dục:

chúng ta không thể đợi người khác
để dạy cho ta về quá khứ

và cách chúng ta đến với thực tại này.

Chúng ta phải tự giáo dục bản thân
và người thân của mình.

Quyền công dân là điều gì đó vĩ đại
hơn cả bản thân mình:

Chúng ta đang, tôi nghĩ,
dù là cá nhân hay tập thể,

viết lại cuốn đại tự sự của Hoa Kỳ.

Những người, từng bị trị, bây giờ
đứng lên nắm quyền quyết định.

Họ đang hỏi những câu hỏi cần được hỏi.

Phần cốt yếu của việc định nghĩa lại

là cách ta xác định
không chỉ ai là một người Mỹ

mà còn những điều gì
cấu thành quyền công dân.

Điều mà, theo tôi, là trách nhiệm
của chúng ta đối với nhau.

Thế nên, hãy suy nghĩ
về câu chuyện của cá nhân mình

và hãy tự hỏi:

Mình đến từ đâu?

Mình đến bằng cách nào?

Ai đã trả tiền?