Return to Video

Çınlama sesi nedir ve opera sanatçıları ona neden ihtiyaç duyar? - Ming Luke

  • 0:07 - 0:10
    Kinci bir tutkuya tutunmuş olan
    Gecenin Kraliçesi
  • 0:10 - 0:12
    sahne boyunca koşuşturuyor.
  • 0:12 - 0:14
    Asil aryasını, Mozart'ın
    çok sevilen operasının
  • 0:14 - 0:17
    en bilinen parçalarından biri olan
  • 0:17 - 0:19
    "Sihirli Flüt" ile söylemeye başlıyor.
  • 0:19 - 0:22
    Orkestra, salonu müzikle dolduruyor
  • 0:22 - 0:25
    fakat kraliçenin sesi
    enstrümanları bastırıyor.
  • 0:25 - 0:29
    Melodisi binlerce kişinin
    kulaklarında çınlıyor,
  • 0:29 - 0:34
    40 metre ötedekilere
    mikrofon yardımı olmadan ulaşabiliyor.
  • 0:34 - 0:38
    Tek bir sesin düzinelerce
    enstrümanın üstünde
  • 0:38 - 0:41
    bu kadar net duyulması
    nasıl mümkün oluyor?
  • 0:41 - 0:43
    Yanıtı insan sesinin fiziğinde
  • 0:43 - 0:49
    ve usta bir opera şarkıcısının dikkatle
    keskinleşmiş bir tekniğinde yatıyor.
  • 0:49 - 0:50
    Bu operadaki her müzik,
  • 0:50 - 0:53
    enstrümanların oluşturduğu
    titreşimlerden kaynaklanıyor -
  • 0:53 - 0:58
    bu bir kemanın telleri
    veya bir müzisyenin ses telleri olabilir.
  • 0:58 - 1:03
    Bu titreşimler havaya dalgalar gönderirler
    ve beynimiz bunları ses olarak yorumlar.
  • 1:03 - 1:05
    Bu titreşimlerin frekansları
  • 1:05 - 1:08
    özellikle saniye başı dalgaların sayısı
  • 1:08 - 1:11
    tek bir nota perdesini
    beynimizin nasıl saptadığını gösterir.
  • 1:11 - 1:14
    Fakat duyduğumuz her nota
  • 1:14 - 1:17
    aslında birçok titreşimin
    bir kombinasyonudur.
  • 1:17 - 1:21
    Bir gitar telinin en düşük frekansta
    titrediğini hayal edin.
  • 1:21 - 1:23
    Buna temel frekans denir,
  • 1:23 - 1:26
    bu düşük perde, kulaklarımızın
    bir notayı tanımlamak için
  • 1:26 - 1:27
    sıklıkla kullandığı şeydir.
  • 1:27 - 1:32
    Fakat bu en düşük frekans, armonik ses
    denilen ilave frekansları tetikler
  • 1:32 - 1:36
    ve temel frekansın üzerindeki katmandadır.
  • 1:36 - 1:39
    Bu armonik sesler, harmonikler
    veya ikincil sesler denen
  • 1:39 - 1:41
    belirli frekanslara bölünürler
  • 1:41 - 1:43
    ve o sesleri yönetmek,
  • 1:43 - 1:46
    opera şarkıcılarının, sihirlerini
    nasıl kullandıklarını gösterir.
  • 1:46 - 1:50
    Her notanın, harmonik serilerini kapsayan
    bir dizi frekansı vardır.
  • 1:50 - 1:55
    İlk sıradaki ikincil ses,
    temel frekansta iki kez titreşir.
  • 1:55 - 2:00
    Sonraki ikincil ses, temel frekansta
    üç kez titreşir ve böyle devam eder.
  • 2:00 - 2:04
    Neredeyse bütün akustik enstrümanlar
    harmonik seriler üretir
  • 2:04 - 2:06
    fakat her enstrümanın şekli ve materyali,
  • 2:06 - 2:08
    onun harmonik sesindeki
    dengeyi değiştirir.
  • 2:08 - 2:15
    Örneğin, bir flüt ilk sıradaki
    birkaç ikincil sese vurgu yapar
  • 2:15 - 2:18
    fakat klarnetin en düşük ses perdesi
  • 2:18 - 2:21
    ve tek sayılı ikincil sesleri
    çok daha güçlü rezonans üretir.
  • 2:21 - 2:23
    Çeşitli ikincil seslerin gücü,
  • 2:23 - 2:27
    her bir enstrümanın
    eşsiz ses dalgasının bir parçasıdır.
  • 2:27 - 2:31
    Bu ayrıca, bir enstrümanın kalabalıkta
    ortaya çıkma yeteneğini de etkiler
  • 2:31 - 2:37
    çünkü kulaklarımız bazı frekanslara
    diğerlerinden daha güçlü uyum sağlar.
  • 2:37 - 2:41
    Bu, bir opera şarkıcısının gücünün
    yansımasının anahtarıdır.
  • 2:41 - 2:42
    Bir soprano -
  • 2:42 - 2:45
    standart dört ses parçasının en yükseği -
  • 2:45 - 2:49
    saniyede 250'den
    1,500'e kadar titreşimli olan
  • 2:49 - 2:53
    temel frekansta notalar oluşturabilir.
  • 2:53 - 2:57
    İnsan kulağı, saniyede
    2 bin ile 5 bin aralığındaki
  • 2:57 - 3:00
    frekanslara oldukça duyarlıdır.
  • 3:00 - 3:04
    Şarkıcı bu aralıktaki
    ikincil sesleri çıkarırsa
  • 3:04 - 3:08
    yüksek ihtimalle duyulacağı
    en etkili duyusal sesi hedef alabilir.
  • 3:08 - 3:11
    Daha yüksek ikincil sesler de avantajlıdır
  • 3:11 - 3:14
    çünkü bu frekanstaki armonik sesi
  • 3:14 - 3:17
    daha zayıf olan orkestradan
    daha az rekabet gelir.
  • 3:17 - 3:19
    Bu ikincil seslerin vurgulanmasının sonucu
  • 3:19 - 3:22
    şarkıcının çınlama sesi adı verilen
  • 3:22 - 3:25
    ve kendine özgü çınlaması olan
    bir ses tınısıdır.
  • 3:25 - 3:28
    Opera şarkıcıları, çınlama sesi
    çıkarabilmek için onlarca yıl çalışırlar.
  • 3:28 - 3:30
    Ses telleri ile ses yollarının
  • 3:30 - 3:35
    şeklini ve gerginliğini değiştirerek
    daha yüksek frekanslar üretebilirler.
  • 3:35 - 3:39
    Ayrıca dilleri ve dudaklarının
    pozisyonunu değiştirerek
  • 3:39 - 3:43
    bazı armonik sesleri ortaya çıkarıp
    diğerlerini azaltabilirler.
  • 3:43 - 3:47
    Şarkıcılar ayrıca ikincil ses aralıklarını
    titreştirme yoluyla artırabilirler -
  • 3:47 - 3:51
    titreştirme, bir notanın perdesinin
    dalgalandığı müzikal bir etmen.
  • 3:51 - 3:53
    Bu etmen, nispeten daha dar
    titreştirmeye sahip olan
  • 3:53 - 3:57
    enstrümanların önüne geçen
    daha detaylı bir ses üretir.
  • 3:57 - 3:59
    Doğru ikincil sesleri elde ettiklerinde,
  • 3:59 - 4:02
    ses güçlerini yükseltmek için
    başka teknikler kullanırlar.
  • 4:02 - 4:05
    Şarkıcılar, tutarlı ve kontrollü
    hava akımı için
  • 4:05 - 4:08
    akciğer kapasitelerini genişletirler
    ve vücut duruşlarını geliştirirler.
  • 4:08 - 4:12
    Ses dalgalarını seyirciye yansıtan
    sert yüzeylerle
  • 4:12 - 4:14
    konser salonu da buna yardımcı olur.
  • 4:14 - 4:17
    Bütün şarkıcılar
    bu tekniklerden faydalanırlar
  • 4:17 - 4:21
    fakat farklı ses karakterleri için
    farklı fiziksel hazırlıklar gerekir.
  • 4:21 - 4:23
    Wagner ekolünden gelen bir şarkıcının
  • 4:23 - 4:26
    bestecinin dört saatlik epik eserini
    kararlı olarak sürdürmesi için
  • 4:26 - 4:28
    dayanıklılığını geliştirmesi gerekir.
  • 4:28 - 4:32
    Öte yandan, bel kanto şarkıcılarının
    akrobatik aryalara sıçramaları için
  • 4:32 - 4:34
    çok yönlü ses tellerinin olması gerekir.
  • 4:34 - 4:37
    Biyoloji bu duruma bazı sınırlar koyuyor
  • 4:37 - 4:40
    her kas için her teknik makul değildir
  • 4:40 - 4:43
    ve şarkıcılar yaş aldıkça
    onların sesleri değişir.
  • 4:43 - 4:46
    Fakat opera salonunda
    veya duşta da olsanız
  • 4:46 - 4:49
    bu teknikler, güçlendirilmemiş sesleri
  • 4:49 - 4:51
    gürleyen müzikal başyapıtlara
    dönüştürebilir.
Title:
Çınlama sesi nedir ve opera sanatçıları ona neden ihtiyaç duyar? - Ming Luke
Speaker:
Ming Luke
Description:

Tüm dersi görüntülemek için tıklayın: https://ed.ted.com/lessons/what-s-a-squillo-and-why-do-opera-singers-need-it-ming-luke

Bir orkestra opera binasını müzikle doldurur fakat bir şarkıcının sesi enstrümanların ötesine geçer. Melodisi binlerce müşterinin kulaklarında çınlar – bunu hiçbir mikrofon olmadan yapar. Tek bir sesin bu kadar net duyulması nasıl mümkün oluyor? Yanıt, insan sesinin fiziğinde yatıyor. Ming Luke, usta bir opera şarkıcısının dikkatle keskinleşmiş bir tekniğini açıklıyor.

Ders: Ming Luke, yönetmen: Franz Palomares.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:52

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.