Jak to jest widzieć Ziemię z kosmosu
-
0:01 - 0:04Jest wigilia, 1968 rok.
-
0:06 - 0:09Statek kosmiczny Apollo
z sukcesem zakończył -
0:09 - 0:12swoje pierwsze trzy okrążenia
wokół Księżyca. -
0:13 - 0:16Wystrzelony został trzy dni wcześniej,
z Przylądka Canaveral. -
0:16 - 0:17To pierwszy raz,
-
0:17 - 0:21kiedy ludzie wynieśli się
poza niską orbitę okołoziemską. -
0:22 - 0:24Przy czwartym okrążeniu statku,
-
0:24 - 0:27Ziemia powoli wchodzi w pole widzenia
-
0:27 - 0:30i ukazuje się nad horyzontem Księżyca.
-
0:32 - 0:36Astronauta Bill Anders nerwowo pyta
kolegów z załogi, gdzie jest kamera, -
0:36 - 0:38łapie Hasselblada,
kieruje go w stronę okna, -
0:38 - 0:39naciska migawkę,
-
0:39 - 0:44i robi jedno z najważniejszych
zdjęć wszech czasów: -
0:45 - 0:46"Wschód Ziemi."
-
0:47 - 0:49Kiedy załoga była w domu parę dni później,
-
0:49 - 0:51spytano ich o misję.
-
0:52 - 0:54Słynna jest już odpowiedź Andersa:
-
0:54 - 0:56"Polecieliśmy na Księżyc,
-
0:56 - 1:00ale tak właściwie odkryliśmy Ziemię."
-
1:01 - 1:05Co on i inni członkowie załogi czuli
-
1:06 - 1:07w tym niesamowitym momencie?
-
1:08 - 1:10W badaniach opublikowanych w zeszłym roku
-
1:10 - 1:13grupa naukowców
z Uniwersytetu w Pensylwanii -
1:13 - 1:17zbadała zeznania setek astronautów,
-
1:17 - 1:20którzy mieli szansę
zobaczyć Ziemię z kosmosu. -
1:20 - 1:23Ich analiza ujawniła trzy wspólne uczucia.
-
1:24 - 1:28Po pierwsze, wielkie uznanie
dla piękna Ziemi. -
1:28 - 1:33Po drugie, zwiększone poczucie
jedności z innymi żywymi istotami. -
1:33 - 1:38Po trzecie, niespodziewane,
często obezwładniające emocje. -
1:39 - 1:43Naukowcy sądzą, że patrzenie na
Ziemię z wielkiego dystansu -
1:43 - 1:47powoduje wytworzenie
nowych struktur poznawczych, -
1:47 - 1:49aby można było zrozumieć,
co właściwie widzimy. -
1:49 - 1:52Sądzą, że ci astronauci
zostali na zawsze zmienieni -
1:52 - 1:54przez ten nowy widok,
-
1:54 - 1:56nową perspektywę,
-
1:56 - 1:58tę nową wzrokową prawdę.
-
1:59 - 2:04To uczucie jest często określane
jako "kosmiczna euforia". -
2:05 - 2:09Tylko 558 ludzi było kiedykolwiek
w przestrzeni kosmicznej. -
2:10 - 2:13558 ludzi miało szansę
-
2:13 - 2:16spojrzeć w dół w zachwycie
-
2:17 - 2:18nad cudownością naszej planety
-
2:18 - 2:22unoszącej się w nieskończonym
morzu ciemności. -
2:22 - 2:25A jeśli ta liczba byłaby większa?
-
2:25 - 2:28Trzy lata temu
rozpocząłem swoją własną misję. -
2:28 - 2:33Chcę wywołać to uczucie
obezwładniającej skali i piękna -
2:33 - 2:35u większej ilości ludzi
-
2:35 - 2:37za pomocą małego komputera
-
2:37 - 2:39w moim małym mieszkaniu w Nowym Jorku.
-
2:39 - 2:43W 2013 roku uruchomiłem "Daily Overview".
-
2:44 - 2:47Każdego dnia używałem zdjęć satelitarnych,
-
2:47 - 2:51aby stworzyć jedno rozległe
zdjęcie naszej planety widzianej z góry. -
2:51 - 2:56Do dziś powstało ponad 1000 takich obrazów
-
2:56 - 2:59i ponad 600 000 ludzi
-
2:59 - 3:02przyłącza się do codziennej dawki
nowych perspektyw. -
3:02 - 3:07Tworzę te obrazy poprzez wybieranie zdjęć
z gigantycznego archiwum -
3:07 - 3:10firmy satelitarnej Digital Globe.
-
3:10 - 3:13Kieruje ona układem pięciu satelitów,
-
3:13 - 3:15każdy jest mniej więcej rozmiaru karetki.
-
3:16 - 3:18Nieustannie robią zdjęcia Ziemi
-
3:18 - 3:22podczas okrążania jej
z prędkością 28 000 km/h. -
3:23 - 3:25Co to oznacza?
-
3:26 - 3:28Każdy z tych satelitów
jest wyposażony w kamerę -
3:28 - 3:31o ogniskowej równej 16 metrów.
-
3:31 - 3:35Jest więc 290 razy większa
-
3:35 - 3:39niż lustrzanka wyposażona
w standardową 55-milimetrową soczewkę. -
3:40 - 3:42Jeśli moglibyśmy umieścić
jednego z ich satelitów -
3:42 - 3:44na dachu teatru w Oxfordzie,
-
3:45 - 3:48moglibyśmy zrobić wyraźne zdjęcie piłki
-
3:48 - 3:52na boisku na stadionie w Amsterdamie,
-
3:53 - 3:56który jest 450 km dalej.
-
3:57 - 3:59To niesamowicie potężna technologia.
-
4:00 - 4:02Zdecydowałem na początku tego projektu,
-
4:02 - 4:04że chcę użyć tej niesamowitej technologii,
-
4:05 - 4:06aby skoncentrować się na miejscach,
-
4:06 - 4:09w których ludzie mają wpływ na planetę.
-
4:10 - 4:14Jako gatunek kopiemy i drapiemy
Ziemię dla jej bogactw, -
4:15 - 4:16produkujemy energię,
-
4:17 - 4:20hodujemy zwierzęta
i uprawiamy plony na jedzenie, -
4:21 - 4:23budujemy miasta, przenosimy się,
-
4:23 - 4:25stwarzamy odpady.
-
4:25 - 4:28W procesie robienia
tych wszystkich rzeczy, -
4:28 - 4:31kształtujemy krajobrazy lądowe, morskie
-
4:31 - 4:35i miejskie z coraz większą
kontrolą i bezkarnością. -
4:37 - 4:38Mając to na myśli,
-
4:38 - 4:41chciałbym podzielić się
z wami paroma obrazkami. -
4:42 - 4:45Widzimy tutaj statki towarowe i tankowce
-
4:45 - 4:48czekające przy wejściu
do portu w Singapurze. -
4:49 - 4:54Jest drugim na świecie portem
pod względem całkowitego tonażu, -
4:54 - 4:57przyjmując aż jedną piątą
kontenerów na świecie -
4:57 - 5:00i połowę rocznego zapasu
-
5:00 - 5:01ropy naftowej.
-
5:02 - 5:06Jeśli uważnie się przyjrzycie,
zobaczycie wiele malutkich punkcików. -
5:06 - 5:09To krowy w tuczarni
-
5:09 - 5:11w Summerfield w Texasie,
w Stanach Zjednoczonych. -
5:12 - 5:14Kiedy krowy osiągną pewną wagę,
-
5:14 - 5:16około 300 kilogramów,
-
5:16 - 5:19są sprowadzane tutaj
na specjalistyczną dietę. -
5:20 - 5:25Przez następne trzy-cztery miesiące
krowy przybierają dodatkowe 180 kg, -
5:25 - 5:27zanim zostaną wysłane na rzeź.
-
5:27 - 5:31Zastanawiacie się, czym jest
ten świecący zbiornik na górze. -
5:31 - 5:35Jego kolor wynika z wyjątkowej
kombinacji obornika, chemikaliów -
5:35 - 5:38i konkretnego typu alg,
które rosną w stojącej wodzie. -
5:39 - 5:42To Mount Whaleback, kopalnia rudy żelaza
-
5:42 - 5:45w regionie Pilbara w Zachodniej Australii.
-
5:45 - 5:49Piękna, lecz straszna blizna
na twarzy Ziemi. -
5:49 - 5:51Z całej wydobytej rudy
-
5:51 - 5:5498 procent używa się do wytwarzania stali
-
5:54 - 5:57i dlatego jest ona głównym składnikiem
konstrukcji budynków, -
5:58 - 6:02samochodów i urządzeń,
takich jak zmywarka albo lodówka. -
6:03 - 6:06To koncentrator słoneczny
w Sewilli w Hiszpanii. -
6:07 - 6:12Ten obiekt zawiera 2 650 luster
-
6:12 - 6:17które są ustawione w koncentryczne okręgi
wokół 140-metrowej wieży -
6:17 - 6:18na środku.
-
6:18 - 6:20Na szczycie wieży
-
6:20 - 6:22znajduje się kapsuła ze stopioną solą,
-
6:22 - 6:26która jest podgrzewana przez
wiązki światła odbitego do góry -
6:26 - 6:27przez lustra poniżej.
-
6:28 - 6:31Stamtąd sól przepływa
do zbiornika pod ziemią, -
6:31 - 6:33gdzie produkuje parę
-
6:33 - 6:34napędzającą turbiny
-
6:34 - 6:38i generuje ilość prądu wystarczającą
do zasilenia 70 000 domów, -
6:38 - 6:42zmniejszając roczną emisję
dwutlenku węgla o 30 000 ton. -
6:43 - 6:47Ten obraz pokazuje wycinkę lasu
w Santa Cruz w Boliwii, -
6:47 - 6:51bezpośrednio przyległą
do nietkniętego lasu deszczowego. -
6:52 - 6:55Deforestacja w tym kraju
początkowo była napędzana -
6:55 - 6:57poprzez rozwój zmechanizowanego rolnictwa
-
6:57 - 6:59oraz hodowlę bydła.
-
6:59 - 7:02W miarę, jak państwo stara się spełnić
potrzeby rosnącej populacji -
7:02 - 7:07i wyżywić ją, poświęca swój las deszczowy.
-
7:08 - 7:13Szacuje się, że państwo straciło
4,5 miliona akrów lasu deszczowego -
7:13 - 7:15w czasie jednej dekady
-
7:15 - 7:17od 2000 do 2010 roku.
-
7:18 - 7:21To dzielnica Eixample
w Barcelonie, w Hiszpanii. -
7:22 - 7:24Perspektywa z góry może
być bardzo pomocna w zrozumieniu, -
7:24 - 7:26jak funkcjonują miasta,
-
7:26 - 7:29i jak stwarzać lepsze rozwiązania
dla planowania przestrzennego, -
7:29 - 7:32a to staje się coraz bardziej istotne,
-
7:32 - 7:37ponieważ szacuje się, że 4,9 miliarda
ludzi będzie żyło w miastach -
7:37 - 7:38do roku 2030.
-
7:39 - 7:43Ten rejon w Barcelonie
charakteryzuje wyraźna siatka -
7:43 - 7:45apartamentów i podwórek,
-
7:46 - 7:48a te prostopadłe skrzyżowania
-
7:48 - 7:51pozwalają na więcej swiatła,
lepszą wentylację -
7:51 - 7:53i dodatkowe miejsca do parkowania.
-
7:53 - 7:58Natomiast tutaj widzimy tę samą siatkę,
lecz w zupełnie innych okolicznościach. -
7:58 - 8:02To jest obóz dla uchodźców Dadaab
w północnej Kenii, -
8:02 - 8:05największy tego typu obiekt na świecie.
-
8:05 - 8:08Żeby poradzić sobie z napływem uchodźców
którzy uciekają z Somalii, -
8:08 - 8:10gdzie jest głód i wojna,
-
8:10 - 8:13ONZ zbudowało wydzielony obszar
po lewej stronie, -
8:13 - 8:14nazywany rozszerzeniem LFO,
-
8:14 - 8:17aby udzielić schronienia większej
ilości uchodźców -
8:17 - 8:19którzy przyjeżdżają i zajmują
te białe plamki. -
8:19 - 8:20To są namioty
-
8:20 - 8:23powoli zapełniające ten obszar.
-
8:23 - 8:27Patrząc na jeden z tych widoków,
-
8:27 - 8:28widzicie wycinek czasu.
-
8:29 - 8:31Jednak widząc dwa obrazy naraz,
-
8:31 - 8:34możemy opowiadać historie
o zmianach w czasie. -
8:35 - 8:37Nazywam tę cechę projektu zestawieniem,
-
8:37 - 8:39podzielę się z wami paroma przykładami.
-
8:40 - 8:45Pola tulipanów w Holandii
zakwitają każdego roku w kwietniu. -
8:45 - 8:48Bierzemy więc obraz uchwycony
w marcu parę tygodni wcześniej -
8:48 - 8:51i zestawiamy go z tym
uchwyconym później. -
8:52 - 8:56Możemy zauważyć kwiaty kwitnące
cudowną kaskadą kolorów. -
8:57 - 9:02Szacuje się, że Holendrzy produkują
co roku 4,3 miliarda cebulek tulipanów. -
9:04 - 9:07W 2015 roku dwie zapory zawaliły się
-
9:07 - 9:10w kopalni rudy żelaza
w południowo-wschodniej Brazylii, -
9:10 - 9:13powodując jedną z najgorszych
katastrof klimatycznych -
9:13 - 9:14w historii państwa.
-
9:14 - 9:17Szacuje się, że kiedy zapory runęły,
zostało uwolnionych -
9:17 - 9:2062 miliony metrów sześciennych odpadów
-
9:20 - 9:23niszcząc przy tym wiele miejscowości,
-
9:23 - 9:26w tym Bento Rodrigues,
widziane tutaj przed... -
9:28 - 9:30i po powodzi.
-
9:31 - 9:3519 osób zginęło w tej katastrofie.
-
9:35 - 9:38Pół miliona ludzi nie miało dostępu
do czystej wody pitnej -
9:38 - 9:40przez dłuższy okres,
-
9:40 - 9:42a odpady wkrótce wpłynęły do rzeki Doce,
-
9:42 - 9:45rozciągającej się przez 650 km
-
9:45 - 9:47aż do morza,
-
9:47 - 9:50zabijając nieznane ilości
roślin i zwierząt po drodze. -
9:51 - 9:55Tutaj mamy historię dotyczącą
kryzysu w Syrii, -
9:55 - 9:59konfliktu, który zabrał życie
setek tysięcy ludzi -
9:59 - 10:00i przesiedlił miliony.
-
10:01 - 10:06Ten skrawek pustyni
jest w Mafraq, w Jordanii w 2011 roku, -
10:06 - 10:07rok po tym jak rozpoczął się konflikt,
-
10:07 - 10:12kiedy porównamy to do obrazu
uchwyconego w tym, 2017 roku, -
10:13 - 10:15widzimy budowę
obozu dla uchodźców Zaatari. -
10:16 - 10:20Więc w czasie, gdy astronauci Apollo 8
-
10:20 - 10:24po raz pierwszy oglądali Ziemię
wschodzącą znad krajobrazu księżycowego, -
10:24 - 10:26nie mogliby sobie nawet wyobrazić,
-
10:26 - 10:30jak te miejsca, które wam pokazałem,
wyglądają z kosmosu. -
10:31 - 10:33Choć podoba się wam estetyka obrazu,
-
10:33 - 10:36po odkryciu, co widzimy,
-
10:36 - 10:39możecie walczyć z faktem,
że nadal wam się to podoba. -
10:39 - 10:42Właśnie tego typu napięcie
chcę tworzyć swoją pracą, -
10:42 - 10:45ponieważ wierzę, że to rozmyślanie,
-
10:45 - 10:47ten wewnętrzny dialog
-
10:47 - 10:50doprowadzi do większego
zainteresowania naszą planetą -
10:50 - 10:52i większej świadomości
tego, co jej robimy. -
10:53 - 10:56Wierzę, że patrzenie na Ziemię z góry
-
10:56 - 10:59jest teraz bardziej istotne
niż kiedykolwiek wcześniej. -
10:59 - 11:03Poprzez niesamowitą technologię
wysoko latających kamer, -
11:03 - 11:06możemy zobaczyć, monitorować i ujawnić
-
11:06 - 11:08bezprecedensowy wpływ, jaki wywieramy.
-
11:09 - 11:11I czy jesteśmy naukowcami,
-
11:11 - 11:14czy inżynierami, decydentami,
-
11:14 - 11:17inwestorami lub artystami,
-
11:17 - 11:21możemy przyjąć szerszą perspektywę,
-
11:21 - 11:24zaakceptować prawdę
na temat tego, co się dzieje, -
11:24 - 11:27i rozważyć długoterminowe
zdrowie naszej planety. -
11:28 - 11:30Stworzymy lepszą,
-
11:30 - 11:33bezpieczniejszą i mądrzejszą przyszłość
-
11:33 - 11:35dla naszego jednego i jedynego domu,
-
11:35 - 11:37Dziękuję.
-
11:37 - 11:41(Brawa)
- Title:
- Jak to jest widzieć Ziemię z kosmosu
- Speaker:
- Benjamin Grant
- Description:
-
To, co ujrzeli astronauci, kiedy zobaczyli Ziemię z kosmosu, zmieniło ich na zawsze. Autor i artysta Benjamin Grant ma na celu wywołanie tego samego uczucia obezwładniającej przestrzeni i piękna w każdym z nas poprzez serię zniewalających zdjęć satelitarnych, które pokazują efekty działalności ludzi na naszą planetę. "Jeśli będziemy zdolni przyjąć szerszą perspektywę, zaakceptować prawdę na temat tego, co się dzieje, i rozważyć długoterminowe zdrowie naszej planety, będziemy mogli stworzyć lepszą, bezpieczniejszą i mądrzejszą przyszłość dla naszego jednego i jedynego domu", mówi Grant.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:05
Marta Konieczna approved Polish subtitles for What it feels like to see Earth from space | ||
Marta Konieczna accepted Polish subtitles for What it feels like to see Earth from space | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for What it feels like to see Earth from space | ||
Sylwia Gliniewicz declined Polish subtitles for What it feels like to see Earth from space | ||
Sylwia Gliniewicz edited Polish subtitles for What it feels like to see Earth from space | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for What it feels like to see Earth from space | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for What it feels like to see Earth from space | ||
Natalia Sławek edited Polish subtitles for What it feels like to see Earth from space |