Return to Video

Matematik zor değildir, sadece bir dildir | Randy Palisoc | TEDxManhattanBeach

  • 0:14 - 0:18
    Milletin karnesinde yüzde 26,
  • 0:18 - 0:21
    matematikte yeterli olan
  • 0:21 - 0:23
    ABD 12. sınıf öğrencileri yüzdesi.
  • 0:24 - 0:27
    Amerika'da, sıradışı bir ülke
    olmakla gurur duyarız.
  • 0:27 - 0:32
    Fakat yüzde 26 size sıradışı geliyor mu?
  • 0:33 - 0:35
    Ülke olarak bundan daha iyisini
  • 0:35 - 0:37
    yapmamız gerektiğine
    inanıyorsanız elinizi kaldırın.
  • 0:39 - 0:41
    Sizinleyim.
  • 0:41 - 0:45
    Matematik hepimize gerekli ama neden
    bu kadar çok çocuğun kafası karışık?
  • 0:45 - 0:48
    Bunun nedeni insanların yüzde
    26'sı matematikte iyiyken,
  • 0:48 - 0:52
    yüzde 74'ünün kötülüğü müdür?
  • 0:52 - 0:54
    Binlerce çocukla çalıştıktan sonra,
  • 0:54 - 0:57
    durumun böyle olmadığını söyleyebilirim.
  • 0:57 - 0:59
    Çocuklar matematiği anlamıyor,
  • 0:59 - 1:03
    çünkü onu rutinleştirilmiş
    bir konu olarak öğretiyoruz.
  • 1:03 - 1:07
    Ama eğer matematiği tekrar insani
    yaparsak, anlamlı gelmeye başlayacaktır.
  • 1:08 - 1:10
    Muhtemelen merak ediyorsunuz:
  • 1:10 - 1:12
    "Öncelikle, matematik
    nasıl insani olabilir ki?"
  • 1:12 - 1:14
    Öyleyse düşünün.
  • 1:14 - 1:15
    (Gülüşmeler)
  • 1:15 - 1:20
    Matematik bir insan dilidir, aynen
    İngilizce, İspanyolca ve Çince gibi.
  • 1:20 - 1:23
    Çünkü o, insanların birbirleriyle
    iletişim kurmasına olanak tanır.
  • 1:24 - 1:27
    Eski zamanlarda bile, insanlar
    matematiğin diline ihtiyaç duydular:
  • 1:27 - 1:30
    Ticaret yapmak, anıtlar inşa etmek
  • 1:30 - 1:32
    ve çiftçilikte arazi ölçmek için.
  • 1:33 - 1:36
    Matematiği bir dil olarak
    düşünme tamamen yeni değildir.
  • 1:37 - 1:39
    Büyük bir filozof şöyle demiş:
  • 1:40 - 1:44
    "Doğanın yasaları
    matematiğin diliyle yazılır."
  • 1:44 - 1:48
    Görüyor musunuz?
    Galileo bile benimle aynı fikirde.
  • 1:48 - 1:49
    (Gülüşmeler)
  • 1:49 - 1:51
    Fakat zamanın bir yerinde,
  • 1:51 - 1:53
    çevremizdeki gerçek dünya ile ilgili
  • 1:53 - 1:54
    matematiğin bu dilini elde ettik
  • 1:54 - 1:57
    ve tanınmayacak şekilde
    onu soyutlaştırdık.
  • 1:57 - 1:59
    Bu yüzden çocuklar şaşırıyor.
  • 1:59 - 2:02
    Ne demek istediğimi göstereyim.
  • 2:02 - 2:06
    Şu 3. sınıf Kaliforniya Matematik
    Müfredatı'nı okuyun
  • 2:06 - 2:09
    ve 8 yaşındaki birine anlamlı
    gelip gelmeyeceğini görün.
  • 2:09 - 2:13
    "Bir 1/b kesrini, b eşit
    parçaya ayrılmış bir bütünün
  • 2:13 - 2:16
    1 parçası ile ifade edilen
    miktar olarak anlayın.
  • 2:16 - 2:19
    a/b kesrini, 1/b boyutundaki
  • 2:19 - 2:22
    a parçanın ifade ettiği
    miktar olarak anlayın.
  • 2:22 - 2:24
    (Gülüşmeler)
  • 2:24 - 2:27
    Bu tanımı 8 yaşında
    bir çocuğa verdiğinizde,
  • 2:27 - 2:30
    muhtemelen bir reaksiyon
    olacak...bunun gibi.
  • 2:30 - 2:33
    (Gülüşmeler)
  • 2:34 - 2:38
    Bir matematik uzmanı için
    bu müfredat anlamlıdır.
  • 2:38 - 2:42
    Fakat bir çocuğa tamamen eziyettir.
  • 2:43 - 2:45
    Bu örneği özellikle seçtim çünkü kesirler,
  • 2:45 - 2:50
    cebir, trigonometri ve hatta
    kalkülüs için temeldir.
  • 2:50 - 2:54
    Yani çocuklar kesirleri ilkokul
    ve ortaokulda anlamazlarsa,
  • 2:54 - 2:56
    lisede onları zorlu bir yol bekliyor.
  • 2:57 - 3:03
    Peki çocukların kesirleri anlamaları
    için basit ve kolay bir yol var mı?
  • 3:04 - 3:05
    Evet!
  • 3:05 - 3:09
    Matematiğin bir dil olduğunu hatırlayın
    ve bunu çıkarınıza kullanın.
  • 3:10 - 3:14
    Örneğin kesirleri nasıl toplayıp
    çıkaracaklarını 5. sınıflara öğretirken,
  • 3:14 - 3:17
    elma+elma dersiyle başlarım.
  • 3:17 - 3:21
    Önce "1 elma artı 1 elma
    nedir?" diye sorarım.
  • 3:21 - 3:24
    Çocuklar genelde 2 derler, kısmen doğru.
  • 3:25 - 3:28
    Onlara kelimeleri de kattırırım,
    çünkü matematik bir dildir.
  • 3:28 - 3:32
    Yani sadece 2 değil, 2 elma.
  • 3:32 - 3:36
    Sonra 3 kalem artı 2 kalem.
  • 3:36 - 3:39
    Hepiniz kalem+kalem'in yine
    kalem olacağını bilirsiniz,
  • 3:39 - 3:41
    peki kaç kalem eder?
  • 3:41 - 3:43
    İzleyiciler: 5 kalem.
  • 3:43 - 3:45
    5 kalem doğru.
  • 3:45 - 3:48
    Doğru çünkü kelimeleri kattınız.
  • 3:48 - 3:51
    Bu dersi bir defasında 5
    yaşındaki yeğenimle denedim.
  • 3:51 - 3:54
    Kalemle kalemi topladıktan sonra sordum:
  • 3:54 - 3:58
    "4 milyar artı 1 milyar nedir?"
  • 3:58 - 4:02
    Kulak misafiri olan teyzem
    beni azarladı ve dedi ki:
  • 4:02 - 4:04
    "Deli misin? O anaokulunda!
  • 4:04 - 4:08
    4 milyar artı 1 milyarı nasıl bilsin?"
  • 4:08 - 4:09
    (Gülüşmeler)
  • 4:09 - 4:13
    Gözü pek yeğenim saymayı
    bitirip yukarı bakarak
  • 4:13 - 4:14
    "5 milyar?" dedi.
  • 4:14 - 4:19
    "İşte bu, 5 milyar." dedim.
  • 4:19 - 4:21
    Teyzem başını sallayarak güldü,
  • 4:21 - 4:24
    çünkü bunu 5 yaşındaki
    bir çocuktan beklemiyordu.
  • 4:24 - 4:26
    Ama tek yapmanız gereken
    dil yaklaşımını kullanmak
  • 4:26 - 4:29
    ve matematik hem sezgisel
    hem de anlaşılır olur.
  • 4:30 - 4:32
    Sonra ona, anaokuluna gidenlerin
  • 4:32 - 4:36
    kesinlikle bilemeyeceği bir soru sordum:
  • 4:36 - 4:39
    "Bir bölü üç artı bir bölü üç nedir?"
  • 4:39 - 4:42
    Hemen cevapladı: "İki bölü üç".
  • 4:42 - 4:47
    Pay ve paydayı henüz bilmezken,
  • 4:47 - 4:50
    bunu nasıl bilebildiğini
    merak ediyor musunuz hâlâ?
  • 4:50 - 4:54
    Görüyorsunuz, pay ve paydaları düşünmüyor.
  • 4:54 - 4:57
    Problemi bu yolla düşündü.
  • 4:57 - 5:01
    1 bölü 3 artı 1 bölü 3
    sorusunu anlamak için
  • 5:01 - 5:05
    1 elma + 1 elma sorusuyla
    benzerliğini kullandı.
  • 5:05 - 5:08
    Yani eğer bir anaokullu bile
    kesirleri toplayabiliyorsa,
  • 5:08 - 5:12
    her 5. sınıfın da bunu yapabileceğine
    muhakkak inanırsınız.
  • 5:12 - 5:19
    (Alkışlar)
  • 5:19 - 5:23
    Sadece eğlenmek için ona bir
    lise cebir sorusu sordum:
  • 5:23 - 5:27
    7x² artı 2x² nedir?
  • 5:27 - 5:30
    Ve bu 5 yaşındaki kız doğru cevapladı:
  • 5:30 - 5:32
    9x².
  • 5:32 - 5:37
    Bunu anlamak için üstel
    kurallara ihtiyaç duymadı.
  • 5:37 - 5:41
    Yani insanların ya matematik
    donanımlıyız ya da değilizdir söylemi
  • 5:41 - 5:42
    yanlıştır.
  • 5:42 - 5:45
    Matematik bir insan dilidir,
  • 5:45 - 5:48
    yani hepimiz anlayacak kabiliyete sahibiz.
  • 5:48 - 5:52
    (Gülüşmeler)
  • 5:52 - 5:54
    Acilen matematiği bir dil
    yaklaşımı ile ele almalıyız,
  • 5:54 - 5:58
    çünkü daha çok çocuk matematikte
    kayboluyor ya da kaygılanıyor
  • 5:58 - 6:00
    ve böyle olmak zorunda değil.
  • 6:00 - 6:04
    Bir zaman kızgın ve umutsuz,
    cebiri geçemeyen
  • 6:04 - 6:06
    bir lise öğrencisiyle çalıştım.
  • 6:06 - 6:10
    Çarpım gerçeklerinin sadece
    yüzde 44'ünü biliyordu.
  • 6:10 - 6:12
    Dedim ki:
  • 6:12 - 6:17
    "Bu tıpkı, alfabenin sadece yüzde
    44'ünü bilirken okumaya benzer.
  • 6:17 - 6:18
    Seni geri bırakır."
  • 6:18 - 6:21
    Denklemleri çarpanlarına
    ayıramıyor ve çözemiyordu
  • 6:21 - 6:24
    ve matematikte, kendine
    hiç güveni kalmamıştı.
  • 6:24 - 6:28
    Sonuçta, bu genç kendine
    güvenini yitirmişti.
  • 6:28 - 6:32
    Dedim ki: "Çarpmayla başlamalıyız,
  • 6:32 - 6:35
    çünkü bir kere tüm gerçekleri
    ezberledin mi, her şey daha kolay olacak
  • 6:35 - 6:39
    ve Disneyland'ın her gezisine
    bedava geçiş almış gibi olacak.
  • 6:39 - 6:40
    (Gülüşmeler)
  • 6:40 - 6:41
    Ne dersin?"
  • 6:41 - 6:43
    "Tamam." dedi.
  • 6:43 - 6:48
    Böylece çarpım tablosunu
    sistematik olarak 4 haftada öğrendi
  • 6:48 - 6:52
    ve evet, çarpmanın
    içinde dahi bu dil vardır.
  • 6:52 - 6:57
    Ne kadar çok çocuğun 7 çarpım 3 ifadesinin
  • 6:57 - 7:01
    "yedi çarpım" 3, yani 3 tane yedi çarpım
  • 7:01 - 7:05
    anlamına geldiğini farketmediğini
    görseniz şaşırırsınız.
  • 7:05 - 7:08
    Çocuklar böyle anlayınca,
  • 7:08 - 7:12
    tekrarlı toplamın yavaş ve zahmetli
  • 7:12 - 7:15
    olduğunu çabucak fark ediyorlar,
  • 7:15 - 7:20
    böylece memnuniyetle 3 yedi çarpımın
    daima 21 verdiğini ezberliyorlar.
  • 7:21 - 7:25
    Böylelikle kalma riski
    taşıyan bu genç için
  • 7:25 - 7:28
    çarpmada rahat ve emin olmak
  • 7:28 - 7:30
    ezber bozan bir şeydi.
  • 7:30 - 7:34
    Çünkü ilk defa parmaklarıyla saymak yerine
  • 7:34 - 7:37
    problemi çözmeye odaklanabildi.
  • 7:37 - 7:39
    Ayda 445 dolarla 2
    yıllığına krediyle alınan
  • 7:39 - 7:42
    arabanın maliyetinin 10.680
    dolar olacağını anladığında,
  • 7:42 - 7:48
    sorunu hallettiğini biliyordum
  • 7:49 - 7:51
    ve onaylamayan bir bakışla dedi ki:
  • 7:51 - 7:54
    "Bay Polisoc, bu çok pahalı!"
  • 7:54 - 7:58
    (Gülüşmeler)
  • 7:58 - 8:03
    O anda, matematik onun için
    problem olmaktan çıkmıştı,
  • 8:03 - 8:09
    o, sorumlu bir yetişkin gibi problemleri
    çözmek için matematiği kullanıyordu artık.
  • 8:09 - 8:14
    Bir eğitmen olarak, çocukların daha ileri
    gitmelerini teşvik etmek görevimdir,
  • 8:14 - 8:18
    böylece bu ilerlemeyle konuyu bitiriyorum.
  • 8:18 - 8:23
    Ülkemiz yüzde 26 yeterlilikte takıldı
  • 8:23 - 8:26
    ve sizi, bu sayıyı
    yükseltmeye çağırıyorum.
  • 8:26 - 8:31
    Bu önemlidir, çünkü matematiksel düşünce
    genç beyinleri inşa etmekle kalmaz,
  • 8:31 - 8:34
    aynı zamanda, henüz var
    olmayan bir geleceği kurmak
  • 8:34 - 8:37
    ve hayal etmek için
    çocukların ihtiyacıdır.
  • 8:37 - 8:43
    Bu teşviği karşılamak,
    elma+elma kadar kolay olabilir.
  • 8:43 - 8:46
    Matematiği bir insan dili olarak
    öğretme konusunda ısrarcı olun
  • 8:46 - 8:50
    ve ne kadar çabuk ulaşırsak,
    o kadar iyi olacak.
  • 8:50 - 8:51
    Teşekkür ederim!
  • 8:51 - 8:53
    (Alkışlar)
Title:
Matematik zor değildir, sadece bir dildir | Randy Palisoc | TEDxManhattanBeach
Description:

Bu konuşma TED Konferanslarından bağımsız olarak düzenlenen yerel bir TEDx etkinliğinde yapılmıştır.
Randy Palisoc, matematiği kolaylaştırmasıyla bilinen tutkulu bir eğitmendir. Burada çözümünü paylaşıyor: Matematiği bir dil gibi öğretmek. Matematiği tekrar kelimelerle ifade etmek, okul çağındaki en genç beyinlerin dahi, kesirler gibi karmaşık kavramları anlamalarına olanak tanır.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDxTalks
Duration:
08:55

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.