Return to Video

Basketbolun en çılgın hareketlerinin ardındaki matematik

  • 0:01 - 0:04
    Çalışma arkadaşlarım ve ben; hareketli
    nokta bilimi tarafından büyülendik.
  • 0:04 - 0:06
    Bu hareketli noktalar nedir?
  • 0:06 - 0:07
    O noktalar biziz.
  • 0:07 - 0:12
    Tüm dünyada ve şehirler boyunca
    evlerimizde, ofislerimizde
  • 0:12 - 0:15
    alışveriş yaparken ve seyahat
    ederken yer değiştiriyoruz.
  • 0:15 - 0:19
    Tüm bu hareketleri anlayabilseydik
    harika olmaz mıydı?
  • 0:19 - 0:22
    Tüm bunların örüntüsünü, anlamını ve
    içyüzünü bulabilsek.
  • 0:22 - 0:24
    Şansımıza kendimiz hakkında bilgileri
  • 0:24 - 0:29
    yakalamada iyi olduğumuz bir zamandayız.
  • 0:29 - 0:32
    İster video, uygulama, isterse
    sensörler aracılığıyla
  • 0:32 - 0:35
    çok ince ayrıntılarda
    hareketleri izleyebiliyoruz.
  • 0:36 - 0:41
    Ve görünen o ki en iyi hareket
    verilerinin alındığı alan
  • 0:41 - 0:42
    spor branşları.
  • 0:43 - 0:48
    Basketbol ya da beyzbol olsun veya
    futbol ya da diğer futbolda
  • 0:48 - 0:50
    hareketlerini izleyebilmek için
  • 0:50 - 0:52
    oyuncularımızı ve
    stadyumları kullanıyoruz,
  • 0:52 - 0:54
    saniyenin her parçası için.
  • 0:54 - 0:58
    Tam olarak yaptığımız ise
    atletlerimizi dönüştürüyoruz --
  • 0:58 - 1:00
    muhtemelen tahmin ettiniz --
  • 1:00 - 1:02
    hareketli noktalara.
  • 1:02 - 1:07
    Böylelikle dağlar kadar hareket eden
    noktamız var ve çoğunluğu işlenmemiş veri,
  • 1:07 - 1:09
    uğraşması zor ve
    o kadar da ilgi çekici değiller.
  • 1:09 - 1:13
    Ama bazı şeyler var ki örneğin,
    basketbol koçlarının bilmek istediği.
  • 1:13 - 1:17
    Problem ise bunları bilemezler, çünkü
    hatırlamak ve işlemek için her oyunun
  • 1:17 - 1:20
    her saniyesini izlemeleri gerekir.
  • 1:20 - 1:22
    Bir insan bunu yapamaz
  • 1:22 - 1:23
    ama bir makine yapabilir.
  • 1:24 - 1:27
    Problem ise; makine oyunu koçun
    gözünden yorumlayamaz.
  • 1:27 - 1:30
    En azından şimdiye kadar öyleydi.
  • 1:30 - 1:32
    Peki, makineye görmesi için ne öğrettik?
  • 1:34 - 1:35
    Basitten başladık.
  • 1:35 - 1:39
    Paslar, atışlar ve ribaundlar
    gibi şeyleri öğrettik.
  • 1:39 - 1:42
    Çoğu hayranın bildiği şeyler.
  • 1:42 - 1:45
    Daha sonra biraz daha
    karmaşıklarına yöneldik.
  • 1:45 - 1:47
    Post-up, pick-and-roll
    (perdele ve yuvarlan)
  • 1:47 - 1:49
    gibi hücumlar ve isolation gibi.
  • 1:49 - 1:53
    Bunları bilmiyorsanız sorun yok.
    Çoğu oyuncu muhtemelen bilir.
  • 1:54 - 1:59
    Şu an geldiğimiz nokta,
    makine karmaşık olayları anlıyor;
  • 1:59 - 2:02
    down screen ve wide pin gibi.
  • 2:02 - 2:05
    Genelde profesyonellerin bildiği şeyler.
  • 2:05 - 2:09
    Yani makineye koçun gözüyle
    yorumlamasını öğrettik.
  • 2:10 - 2:12
    Peki bunu nasıl yapabildik?
  • 2:13 - 2:16
    Bir koçtan pick-and-roll hücumu
    gibi bir şeyi anlatmasını istesem
  • 2:16 - 2:17
    bana bir tanım verecektir
  • 2:17 - 2:20
    ve eğer onu algoritmaya çevirirsem
    korkunç olacaktır.
  • 2:21 - 2:25
    Pick-and-roll; basketbolda 4 oyuncu,
    2 savunma ve 2 hücum, arasında
  • 2:25 - 2:27
    olan bir dans gibidir.
  • 2:27 - 2:29
    İşte nasıl olduğu.
  • 2:29 - 2:32
    Hücumda topa sahip olmayan adam,
  • 2:32 - 2:35
    topa sahip olanı
    koruyanın yanına gider,
  • 2:35 - 2:36
    orada durur
  • 2:36 - 2:40
    ve hepsi de hareket eder, olaylar gelişir
    ve işte pick-and-roll!
  • 2:40 - 2:42
    (Gülüşmeler)
  • 2:42 - 2:45
    Ayrıca bu berbat bir
    algoritmanın da bir örneğiydi.
  • 2:45 - 2:49
    Eğer müdahale eden (perdeleme yapan)
    oyuncu -- screener denilir --
  • 2:49 - 2:52
    yakınından gider ama durmazsa
  • 2:52 - 2:54
    bu muhtemelen pick-and-roll değildir.
  • 2:55 - 2:59
    Eğer durur ama yeteri
    kadar yakın durmazsa,
  • 2:59 - 3:00
    muhtemelen pick-and-roll değildir.
  • 3:01 - 3:04
    Veya yakın gider ve durur
  • 3:04 - 3:07
    ama potanın altında yaparlarsa,
    muhtemelen pick-and-roll değildir.
  • 3:07 - 3:10
    Ya da yanılabilirim,
    hepsi de pick-and-roll olabilir.
  • 3:10 - 3:15
    Zamanlamaya, uzaklıklara,
    konumlara dayanıyor
  • 3:15 - 3:16
    ve zorlaştıran da bunlar zaten.
  • 3:17 - 3:22
    Neyse ki, makine öğrenmesiyle
    yeteneklerimizin ötesine gidebiliriz
  • 3:22 - 3:23
    bildiklerimizi betimlemek için.
  • 3:23 - 3:26
    Peki, bu nasıl oluyor? Örnekle.
  • 3:26 - 3:29
    Makineye gidiyoruz ve diyoruz ki,
    "Günaydın makine.
  • 3:29 - 3:32
    Burada birkaç pick-and-roll olan
    ve olmayan şeyler var.
  • 3:33 - 3:35
    Lütfen farkı söylemek için bir yol bul."
  • 3:35 - 3:39
    Tüm bunların anahtarı ise
    ayrıştırabilecek özellikleri bulmakta.
  • 3:39 - 3:41
    Yani eğer bir elma ile portakal arasındaki
  • 3:41 - 3:42
    farkı öğreteceksem:
  • 3:42 - 3:45
    "Neden renk veya şekli
    kullanmıyorsun?" diyebilirim.
  • 3:45 - 3:48
    Ve burada çözdüğümüz problem ise,
    bu şeyler ne?
  • 3:48 - 3:49
    Ana unsurlar nedir,
  • 3:49 - 3:52
    bilgisayarın hareketli noktalar
    dünyasını yönlendirebileceği?
  • 3:53 - 3:57
    Tüm bu göreli ve mutlak konum,
    uzaklık, zamanlama, hızlar
  • 3:57 - 3:59
    ilişkilerini çözmek --
  • 3:59 - 4:04
    hareketli noktalar biliminin kilidi
    ya da hitap etmeyi sevdiğimiz şekliyle,
  • 4:04 - 4:08
    Uzaysal/Zamansal Örüntü Tanımlama,
    akademik dilde.
  • 4:08 - 4:11
    Çünkü ilk olarak kulağa zor gelen
    bir şey yapmalısınız--
  • 4:11 - 4:12
    çünkü öyle.
  • 4:12 - 4:16
    Kilit şey ise, NBA koçları için,
    pick-and-roll olup olmadığını
  • 4:16 - 4:17
    bilmek istemeleri değil.
  • 4:18 - 4:20
    Nasıl olduğunu bilmek istemeleri.
  • 4:20 - 4:23
    Neden onlar için bu kadar önemli?
    İşte biraz içgörü.
  • 4:23 - 4:24
    Anlaşılan o ki modern basketbolda,
  • 4:24 - 4:27
    bu pick-and-roll belki de
    en önemli oyun olmuş durumda.
  • 4:27 - 4:30
    Ve nasıl oynandığını bilmek,
    nasıl savunulacağını bilmek
  • 4:30 - 4:32
    aslında çoğu oyunu kazanmanın
    ve kaybetmenin anahtarı.
  • 4:32 - 4:36
    Görünüşe göre bu dans
    birçok harika çeşitlemelere sahip
  • 4:36 - 4:40
    ve asıl önemli olan
    çeşitlemeleri tanımlamak,
  • 4:40 - 4:42
    bu yüzden bunun çok çok iyi
    olması gerekiyor.
  • 4:43 - 4:44
    İşte bir örnek.
  • 4:44 - 4:47
    İki hücum, iki savunma oyuncusu var,
  • 4:47 - 4:49
    pick-and-roll dansına hazırlanan.
  • 4:49 - 4:52
    Pekâlâ, toplu olan adam
    alabilir veya geri çevirebilir.
  • 4:52 - 4:55
    Takım arkadaşı ya devrilebilir
    ya da dışarı açılabilir.
  • 4:55 - 4:58
    Topu koruyan adam ya
    üstten geçebilir ya da alttan.
  • 4:58 - 5:00
    Onun takım arkadaşı show-up
    ya da yakın temas
  • 5:00 - 5:03
    veya soft show-up oynayabilir
  • 5:03 - 5:05
    ve birlikte switch (değişme)
    ya da blitz yapabilirler,
  • 5:05 - 5:08
    başladığımda bunların çoğunu bilmiyordum
  • 5:08 - 5:12
    ve herkes bu oklara göre
    hareket etseler çok iyi olurdu.
  • 5:12 - 5:16
    İşlerimizi kolaylaştırırdı ama
    görünen o ki hareket oldukça karışık.
  • 5:16 - 5:22
    İnsanlar fazla hareket ediyor ve
    tüm bu değişimleri saptamak,
  • 5:22 - 5:23
    üstelik yüksek kesinlikte,
  • 5:23 - 5:25
    hem duyarlılıkta hem de geri almada zor,
  • 5:25 - 5:28
    çünkü bunların hepsi, koçun size
    inanması için gerekenler.
  • 5:28 - 5:32
    Ve tüm zorluklara rağmen,
    doğru uzaysal/zamansal özelliklerle
  • 5:32 - 5:33
    yapabildik.
  • 5:33 - 5:37
    Koçlar, bu değişimleri saptamada
    makinemizin yeteneğine güvendi.
  • 5:37 - 5:41
    Şu an olduğumuz nokta,
    neredeyse her bir yarışmacı
  • 5:41 - 5:43
    bu yılki NBA şampiyonluğu için
  • 5:43 - 5:47
    yazılımımızı kullanıyor, basketbolun
    hareketli noktalarını anlayan
  • 5:47 - 5:49
    makineye kurulmuş olan.
  • 5:50 - 5:55
    Yalnız bu değil, stratejileri
    değiştirecek tavsiyeler de verdik,
  • 5:55 - 5:58
    takımların çok önemli maçları
    yenmelerine yardım eden
  • 5:58 - 6:02
    ve çok heyecan verici bir şey bu,
    çünkü 30 yıldır ligde olan
  • 6:02 - 6:05
    makineden tavsiye almaya
    hevesli koçlar var.
  • 6:06 - 6:09
    Çok heyecan verici,
    pick'n roll'dan çok daha fazla.
  • 6:09 - 6:11
    Bilgisayarımız basit şeylerle başladı
  • 6:11 - 6:13
    ve gitgide daha karmaşık şeyler öğrendi
  • 6:13 - 6:15
    ve artık çok fazla şey biliyor.
  • 6:15 - 6:17
    Açıkçası, yaptığının çoğunu anlamıyorum
  • 6:17 - 6:21
    ve benden akıllı olması o kadar da
    özel olmamasına rağmen
  • 6:21 - 6:25
    merak ediyorduk,
    bir makine koçtan daha fazla bilebilir mi?
  • 6:25 - 6:27
    Bir insandan fazlasını bilebilir mi?
  • 6:27 - 6:29
    Ve görünüşe göre cevap, evet.
  • 6:29 - 6:31
    Koçlar, oyuncuların iyi sayılar
    atmalarını isterler.
  • 6:31 - 6:33
    Yani, potaya yakın duruyorsam
  • 6:33 - 6:35
    ve yakınımda kimse yoksa,
    bu iyi atıştır.
  • 6:35 - 6:39
    Savunma oyuncularıyla çevrili ve
    uzaktaysam, bu genelde kötü bir atıştır.
  • 6:39 - 6:41
    Ama iyinin ne kadar "iyi" olduğunu veya
  • 6:41 - 6:44
    kötününse ne kadar "kötü" olduğunu
    nicel olarak bilemeyiz.
  • 6:44 - 6:45
    Şimdiye kadar.
  • 6:46 - 6:49
    Yani yapacağımız, tekrardan,
    uzaysal/zamansal özellikleri
  • 6:49 - 6:50
    kullanarak her şuta baktık.
  • 6:50 - 6:53
    Görebiliyoruz ki: Atış nerede?
    Potaya olan açı ne?
  • 6:53 - 6:56
    Savunma oyuncularının konumları neresi?
    Uzaklıkları nasıl?
  • 6:56 - 6:57
    Açıları nasıl?
  • 6:57 - 6:58
    Çoklu savunma oyuncuları için
  • 6:58 - 7:00
    oyuncuların nasıl
    hareket ettiklerine bakabilir
  • 7:00 - 7:02
    ve atış tipini kestirebiliriz.
  • 7:02 - 7:06
    Hızlarına bakabilir ve
    bir model tasarlayabiliriz,
  • 7:06 - 7:10
    bu şartlar altında yapılan atışın
    olabilirliğini tahmin edebilecek.
  • 7:10 - 7:12
    Peki bu neden önemli?
  • 7:12 - 7:15
    Atışa ait herhangi bir şeyi alıp
  • 7:15 - 7:18
    ki bu tek bir şeydi önceden,
    bunu iki şeye çevirebiliriz:
  • 7:18 - 7:20
    Şutun kalitesi ve şut atanın kalitesi.
  • 7:22 - 7:25
    Ve kabarcık grafiği,
    çünkü kabarcık grafiksiz bir TED nedir ki?
  • 7:25 - 7:26
    (Kahkahalar)
  • 7:26 - 7:27
    Bunlar NBA oyuncuları.
  • 7:27 - 7:30
    Büyüklük oyuncuların boyları ve
    renkte pozisyon.
  • 7:30 - 7:33
    X ekseninde atış olasılıkları var.
  • 7:33 - 7:35
    Soldaki kişiler zor şutları atanlar,
  • 7:35 - 7:37
    sağdakiler ise kolay şutları atanlar.
  • 7:37 - 7:39
    Y ekseni ise atış kabiliyetleri.
  • 7:39 - 7:42
    İyi olan kişiler üstte, kötüler ise altta.
  • 7:42 - 7:44
    Örneğin, eğer şutlarının
  • 7:44 - 7:46
    genelde %47'sini atan bir oyuncu varsa,
  • 7:46 - 7:47
    tek bildiğiniz sadece buydu.
  • 7:47 - 7:52
    Ama bugün, bu oyuncunun şutu
    ortalama bir NBA oyuncusunun
  • 7:52 - 7:54
    zamanın yüzde 49'u kadar yaptığı
  • 7:54 - 7:56
    ve yüzde 2 kadar daha az.
  • 7:56 - 8:01
    Ve önemli olmasının sebebi de
    orada bir sürü %47'ler var.
  • 8:02 - 8:04
    Yani eğer 100 milyon dolar vermeyi
    düşündüğünüz 47;
  • 8:04 - 8:08
    kötü atışlar atan iyi bir şut atan mı
  • 8:08 - 8:11
    yoksa iyi atışlar atan
    kötü bir şut atan mı
  • 8:11 - 8:14
    olduğunu bilmek gerçekten önemli.
  • 8:15 - 8:18
    Makine öğrenmesi sadece oyunculara
    nasıl baktığımızı değiştirmez
  • 8:18 - 8:20
    ama oyuna nasıl baktığımızı değiştirir.
  • 8:20 - 8:24
    NBA finallerinde birkaç yıl önce
    çok heyecan verici bir maç vardı.
  • 8:24 - 8:27
    Miami 3 sayı gerideydi,
    20 saniye kalmıştı.
  • 8:27 - 8:29
    Şampiyonayı kaybetmek üzereydiler.
  • 8:29 - 8:33
    LeBron James adındaki beyefendi
    geldi ve eşitlik için 3'lük denedi.
  • 8:33 - 8:34
    Kaçırdı.
  • 8:34 - 8:36
    Takım arkadaşı Chris Bosh ribaund aldı,
  • 8:36 - 8:38
    diğer takım arkadaşı,
    Ray Allen'a pas attı.
  • 8:38 - 8:40
    Bir 3'lük attı. Maç uzatmaya gitti.
  • 8:40 - 8:42
    Maçı kazandılar. Şampiyonayı kazandılar.
  • 8:42 - 8:45
    Basketbolun en heyecanlı
    maçlarından biriydi.
  • 8:45 - 8:49
    Ve her oyuncu için
    her saniyede şut olasılığını bilmede
  • 8:49 - 8:50
    bizim yeteneğimiz ve
  • 8:50 - 8:53
    her saniyede ribaund
    almalarındaki olabilirlik
  • 8:53 - 8:57
    daha önce olmamış bir şekilde
    bu ana ışık tutabilir.
  • 8:58 - 9:00
    Şimdi maalesef, o videoyu gösteremem.
  • 9:00 - 9:05
    Ama sizin için, o anı canlandırdık,
  • 9:05 - 9:07
    haftalık basketbol
    maçımızda üç hafta önce.
  • 9:07 - 9:09
    (Kahkahalar)
  • 9:10 - 9:13
    Ve içyüzüne ışık tutan
    izlemeyi de tekrar canlandırdık.
  • 9:13 - 9:17
    Ve işte biz.
    Burası Los Angeles Çin mahallesinde
  • 9:17 - 9:19
    her hafta oynadığımız bir park
  • 9:19 - 9:21
    ve bu da Ray Allen anını ve ilgili
  • 9:21 - 9:24
    tüm izlemeleri canlandıran bizler.
  • 9:25 - 9:26
    Ve işte şut.
  • 9:26 - 9:29
    Size o anı göstereceğim
  • 9:29 - 9:31
    ve o anın bütün içyüzünü.
  • 9:31 - 9:35
    Tek fark, profesyonel
    oyuncular yerine biz varız
  • 9:35 - 9:38
    ve profesyonel spiker yerine ben varım.
  • 9:38 - 9:39
    Bu yüzden, sabredin.
  • 9:41 - 9:42
    Miami
  • 9:43 - 9:44
    3 sayı geride.
  • 9:44 - 9:45
    20 saniye kaldı.
  • 9:47 - 9:49
    Jeff topu getiriyor.
  • 9:51 - 9:52
    Josh yakaladı, 3'lük deniyor!
  • 9:53 - 9:54
    [Atış olasılığı hesaplanıyor]
  • 9:55 - 9:56
    [Atış kalitesi]
  • 9:57 - 9:59
    [Ribaund olasılığı]
  • 10:00 - 10:02
    Girmedi!
  • 10:02 - 10:03
    [Ribaund olasılığı]
  • 10:04 - 10:05
    Ribaund Noel'de.
  • 10:05 - 10:06
    Daria'ya geldi.
  • 10:07 - 10:10
    [Atış kalitesi]
  • 10:11 - 10:12
    3'lük atışı -- basket!
  • 10:12 - 10:15
    5 saniye kala eşitlik.
  • 10:15 - 10:16
    Kalabalık çıldırır.
  • 10:17 - 10:18
    (Kahkahalar)
  • 10:18 - 10:20
    Bu kabaca nasıl gerçekleştiğiydi.
  • 10:20 - 10:21
    (Alkış)
  • 10:21 - 10:22
    Yaklaşık olarak.
  • 10:22 - 10:24
    (Alkış)
  • 10:24 - 10:30
    O an, NBA'de yaklaşık %9
    gerçekleşme ihtimaline sahip,
  • 10:30 - 10:32
    biz bunu biliyoruz ve
    daha birçok diğer şeyleri.
  • 10:32 - 10:35
    Bunun gerçekleşmesinin ne kadar zamanımızı
    aldığını söylemeyeceğim.
  • 10:35 - 10:37
    (Gülüşmeler)
  • 10:37 - 10:39
    Tamam, söyleyeceğim! Dört kez.
  • 10:39 - 10:40
    (Gülüşmeler)
  • 10:40 - 10:41
    Tebrikler Daria.
  • 10:42 - 10:46
    Ama videoyla ilgili önemli şey
  • 10:46 - 10:51
    ve her NBA maçının her saniyesinin
    bilgilerindeki şey-- bu değil.
  • 10:51 - 10:55
    Gerçek şu ki, hareketleri izlemek için
    profesyonel bir takım olmanıza gerek yok.
  • 10:55 - 10:59
    Harekete ilişkin bilgiler için
    profesyonel bir oyuncu olmanıza gerek yok.
  • 10:59 - 11:03
    Hatta, spor bile olmasına gerek yok,
    çünkü her yere hareket ediyoruz.
  • 11:04 - 11:06
    Evlerimizde hareket ediyoruz,
  • 11:09 - 11:11
    ofislerimizde,
  • 11:12 - 11:15
    alışveriş yaparken ve seyahat ederken,
  • 11:17 - 11:19
    şehirler boyunca
  • 11:20 - 11:22
    ve tüm dünyada.
  • 11:23 - 11:26
    Ne anlayacağız? Ne öğreneceğiz?
  • 11:26 - 11:28
    Belki de, pick'n rolları
    tanımlamak yerine,
  • 11:28 - 11:31
    bir makine anı
    tanımlayabilir ve bana
  • 11:31 - 11:33
    kızımın ilk adımlarını
    haber verebilir.
  • 11:33 - 11:36
    Ki şu an gerçekten gerçekleşiyor olabilir.
  • 11:36 - 11:38
    Belki de binalarımızı
    daha iyi kullanabilir
  • 11:38 - 11:40
    ve şehirlerimizi
    daha iyi planlayabiliriz.
  • 11:40 - 11:45
    İnanıyorum ki; hareketli noktalar
    biliminin gelişimiyle
  • 11:45 - 11:48
    daha iyi, daha akıllı ve daha ileri
    hareket edeceğiz.
  • 11:48 - 11:50
    Çok teşekkürler.
  • 11:50 - 11:51
    (Alkışlar)
Title:
Basketbolun en çılgın hareketlerinin ardındaki matematik
Speaker:
Rajiv Maheswaran
Description:

Basketbol doğaçlamanın, temasın ve Uzaysal/Zamansal Örüntü Tanımlamanın hızlı bir oyunu. Rajiv Maheswaran ve meslektaşları, yeni verilerle sezgiyi birleştirerek koçlara ve oyunculara yardım etmek için maçların kilit oyunlarının ardındaki hareketleri analiz ediyor. Bonus: Öğrendikleri insanların hareketlerini anlamamızda bize yardım edebilir.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:08

Turkish subtitles

Revisions