Sevgili Facebook, demokrasiye işte böyle zarar veriyorsunuz
-
0:01 - 0:03Yaklaşık beş yıl önce,
-
0:03 - 0:05benimle aynı düşünmeyen insanlarla
-
0:05 - 0:08bağlantı kurma yeteneğimi
kaybettiğimi fark ettim. -
0:09 - 0:13Diğer Amerikalılarla
hassas konularda tartışma fikri -
0:13 - 0:17deniz aşırı ülkelerde şüpheli radikallerle
bağlantı kurduğum zamanlara göre -
0:17 - 0:19çok daha fazla geriyordu beni.
-
0:20 - 0:23Bu beni daha hırçın ve öfkeli yapıyordu.
-
0:23 - 0:25Bu yüzden de
-
0:25 - 0:27tüm odak noktamı değiştirerek
-
0:27 - 0:29küresel ulusal güvenlik tehditlerinden
-
0:29 - 0:32bu duruma sebep olan şeyi
anlamaya yönlendirdim, -
0:32 - 0:36yurdumdaki aşırı kutuplaşma.
-
0:36 - 0:38Eski bir CIA ajanı ve diplomat olarak
-
0:38 - 0:41ki ektremizm karşıtı konularda
çalışmaya yıllarımı verdim, -
0:41 - 0:45bu konunun demokrasimize
diğer her tür dış düşmana göre -
0:45 - 0:48çok daha büyük bir tehdide dönüşüyordu.
-
0:48 - 0:50Ben de araştırmaya başladım,
-
0:50 - 0:51sesimi duyurmaya başladım,
-
0:51 - 0:54bu da beni sonunda Facebook'ta
işe alınmaya kadar götürdü -
0:54 - 0:57ve bugün de işte buraya,
-
0:57 - 1:00bu platformların pek çoğumuzu
nasıl manipüle ettiği -
1:00 - 1:04ve radikalleştirdiği hakkında
sizleri uyarmak -
1:04 - 1:07ve ortak noktamızı
yeniden kazanmayı konuşmak için. -
1:08 - 1:10Kenya'da dış hizmetler yetkilisiydim,
-
1:10 - 1:1311 Eylül saldırılarından
birkaç yıl sonraydı -
1:13 - 1:15ve bazılarının ''kalpler ve akıllar''
dediği kampanyaları -
1:15 - 1:17Somali sınırlarında yürütüyordum.
-
1:17 - 1:21İşimin büyük bir bölümü
topluluklar arasında güven aşılamak, -
1:21 - 1:23radikallerin iletişiminde
en hassas kabul edilen konu. -
1:24 - 1:28Açık sözlü, Batı karşıtı din insanlarıyla
saatlerce oturup çay içtim -
1:28 - 1:32ve hatta şüpheli teröristlerle bile
iletişim kurdum. -
1:32 - 1:35Bu bağlantıların pek çoğu
karşılıklı şüpheyle başlasa da -
1:35 - 1:39hiçbirinin bağırma veya hakaretle
sonuçlandığını hatırlamıyorum. -
1:39 - 1:43Hatta ortak menfaatin söz konusu
olduğu birkaç konuda birlikte çalıştık. -
1:44 - 1:48Sahip olduğumuz en güçlü silahlar
dinlemek, öğrenmek -
1:48 - 1:50ve empati kurmak.
-
1:50 - 1:53Kalpler ve akıllar işinin özü bu
-
1:53 - 1:56çünkü tekrar tekrar şunu fark ettim ki
çoğu insanın istediği şey -
1:56 - 2:00dinlendiğini, onaylandığını
ve saydı duyulduğunu hissetmek. -
2:00 - 2:03Öyle inanıyorum ki
çoğumuzun istediği şey bu. -
2:03 - 2:06Bugün internette yaşananlar ise
özellikle üzücü -
2:06 - 2:08ve çözmesi çok daha zor bir sorun.
-
2:09 - 2:13Mevcut bilgi ekosistemi tarafından
manipüle ediliyoruz, -
2:13 - 2:16O kadar çoğumuzu
öylesine mutlakıyet içine almış ki -
2:16 - 2:19''orta yolu bulmak'' kötü bir kelime oldu.
-
2:20 - 2:21Çünkü şu anda,
-
2:21 - 2:23Facebook gibi sosyal medya şirketleri
-
2:23 - 2:27ön yargılarımızı hem geçerli kılan
hem de bunu istismar eden -
2:27 - 2:31kişiselleştirilmiş içerikle bizi besleyip
parçalara ayırarak kâr sağlıyor. -
2:31 - 2:34Ana fikir,
güçlü bir duygu provoke ederek -
2:34 - 2:36bizi bağlantıda tutmak,
-
2:36 - 2:40genellikle en tahrik edici
ve kutuplaştırıcı sesleri teşvik ediyor; -
2:40 - 2:45konu öyle bir noktaya varıyor ki
ortak paydada buluşmak mümkün olmuyor. -
2:45 - 2:49Giderek daha çok insan bu platformların
değişmesi için çağrıda bulunsa da -
2:49 - 2:52kendi başlarına yeterli şey
yapmayacakları kesin. -
2:52 - 2:55Bu yüzden hükûmetlerin sorumluluk alıp
-
2:55 - 2:59bu işletme modelinin yarattığı
gerçek zararlar için -
2:59 - 3:05ve kamu sağlığı, halkçılık ilkelerimiz
ve demokrasimize olan yıkıcı etkileri için -
3:05 - 3:07gerçek bedeller empoze etmesi gerek.
-
3:07 - 3:12Ama ne yazık ki ABD başkanlık seçimlerine
kadar bu gerçekleşemeyecek, -
3:12 - 3:15ben de bu endişeyi dile getiriyorum
-
3:15 - 3:18çünkü bir gün çok katı kurallar gelse de
-
3:18 - 3:20bunu düzeltmek için
hepimizin bir olması gerekecek. -
3:21 - 3:24Odak noktamı yurt dışındaki tehditlerden
-
3:24 - 3:26yurdumdaki konuları
anlamaya yönelttiğimde -
3:26 - 3:30bu kalpler ve akıllar kampanyalarını
yeniden bir amaç yükleyerek -
3:30 - 3:32bölünmelere çare bulabilir miyiz
diye merak ettim. -
3:32 - 3:36Demokrasiyle olan 200 yılı aşkın
denememizin işe yaramasının sebebi -
3:36 - 3:43büyük oranda açıkça en iyi çözümlere dair
fikirlerimizi tartışabiliyor olmamız. -
3:43 - 3:47Ancak ben hâlâ yüz yüze sohbetlerin
gücüne içten inanıyor olsam da -
3:47 - 3:53sosyal medyanın kutuplaştırıcı etkileri
ve ölçeğiyle yarışamaz bile. -
3:53 - 3:56Sosyal medya hırsının bu
bilinmezliklerinee sürüklenen insanlar -
3:56 - 4:00ideolojik zihin yapılarını kırmada
-
4:00 - 4:03birlikte çalıştığım savunmasız toplumlara
göre çok daha fazla zorluk çekiyorlar. -
4:04 - 4:06Facebook 2018 yılında bana ulaşıp
-
4:06 - 4:11seçim için siyasi reklam operasyonlarını
yönetme işini teklif ettiğinde -
4:11 - 4:13Evet demek zorundaymış gibi hissettim.
-
4:13 - 4:16Her şeyi düzeltebileceğime dair
bir fikre kapılmadım -
4:16 - 4:18ama fırsat sunulduğunda
-
4:18 - 4:20geminin dümenini
daha iyi bir yöne çevirecektim. -
4:20 - 4:22En azından denemeliydim.
-
4:23 - 4:25Doğrudan kutuplaşma üzerine çalışmadım
-
4:25 - 4:29ama toplumumuzda en bölücü sorunların
neler olduğunu inceledim, -
4:29 - 4:33bunlar seçim müdahele çalışmalarında
en çok kötüye kullanılabilecek sorunlardı, -
4:33 - 4:362016 öncesinde Rusya'nın taktiği buydu.
-
4:37 - 4:39Sorular sorarak başladım.
-
4:39 - 4:44Tüm bunlara izin veren ve altta yatan
sistematik sorunları anlamak istiyordum ki -
4:44 - 4:46nasıl düzeltebileceğimi anlayabileyim.
-
4:48 - 4:53Hâlâ internetin, daha çok insanın sesini
duyurabilme gücüne inanıyorum -
4:53 - 4:56fakat amaçlarının topluluk inşa etme
olduğunu belirtmelerine karşın -
4:56 - 4:59en büyük sosyal medya şirketleri
şu anki varlıkları itibarıyla -
4:59 - 5:03mantıklı iletişim konseptine
tamamen aykırı. -
5:03 - 5:05Dinlemeyi ödüllendiren,
-
5:05 - 5:07sivil münazarayı teşvik eden
-
5:07 - 5:11ve samimiyetle soru sormak isteyen
insanları koruyacak bir yöntem, -
5:11 - 5:14katılım ve kullanıcı sayısını
optimize etmenin -
5:14 - 5:17başarı için en önemli iki ölçüt olduğu
bir işletmede mevcut değil. -
5:17 - 5:24İnsanları yavaşlatacak, bir noktada
durmalarını sağlayacak bir çıta, -
5:24 - 5:27bir şeye verdikleri
duygusal tepkinin farkına varıp -
5:27 - 5:30tartışmaya katılmadan önce kendi
varsayımlarını sorgulayacak bir neden yok. -
5:31 - 5:33Acı gerçek şu ki
-
5:33 - 5:36yalanlar, gerçeklerden daha bağlayıcı.
-
5:36 - 5:39Ve yakışıksız davranışlar
gerçeğe dayalı mantığı -
5:39 - 5:42sorunsuz hızlı yayılma için
optimize edilmiş bir dünyada yeniyor. -
5:43 - 5:47Algoritmaların amacı
bizi bağlantıda tutmak oldukça -
5:47 - 5:51en kötü içgüdülerimiz ve insani
zayıflıklarımızı hedef alan zehri -
5:51 - 5:52bize aşılamaya devam edecekler.
-
5:53 - 5:56Evet, öfke, güvensizlik,
-
5:56 - 5:58korku ve nefret kültürü...
-
5:58 - 6:01Bunlar Amerika'da yeni değil.
-
6:01 - 6:04Ancak son zamanlarda
sosyal medya tüm bunları kapsadı -
6:04 - 6:08ve öyle görüyorum ki
ölçekleri ciddi şekilde aştı. -
6:08 - 6:10Facebook da bunu biliyor.
-
6:10 - 6:12Yeni bir ''Wall Street Journal'' yazısı
-
6:12 - 6:162018 yılından bir şirket içi
Facebook sunumu ortaya çıkardı, -
6:16 - 6:20sunum, özellikle şirketlerin
sahip olduğu algoritmaların -
6:20 - 6:24platformlarında radikal grupların büyümesi
ve kullanıcılarını kutuplaştırması için -
6:24 - 6:26kullanımına işaret ediyor.
-
6:27 - 6:30Ama bizi bağlantıda tutarak
para kazanıyorlar. -
6:30 - 6:35Modern bilgi çevresi
bizi profillemek üzerine -
6:35 - 6:38ve de bizi parçalara ayırıp
giderek daha küçük kategorilere sokarak -
6:38 - 6:41bu kişiselleştirme sürecini
kusursuzlaştırma üzerine kurulu. -
6:41 - 6:45Sonra da görüşlerimizi onaylayan
bilgilerle bombardımana uğruyoruz, -
6:45 - 6:47ön yargılarımız belirginleşiyor
-
6:47 - 6:50ve bir şeye aitmiş hissine kapılıyoruz.
-
6:50 - 6:52Teröristlerin mürit alımında
-
6:52 - 6:56zayıf gençlik üzerinde
kullandığı taktiklerin aynısı, -
6:56 - 7:00fark şu ki onlar bunu sosyal medyadan önce
daha küçük daha yerel yollarla yapıyor, -
7:00 - 7:03nihai hedefleri davranışlarını
haklı göstermek. -
7:03 - 7:08Ne yazık ki gerçek bir etki yaratmak için
Facebook tarafından yetkilendirilmedim. -
7:08 - 7:12Hatta ikinci günümde
ünvanım ve iş tanımım değiştirildi -
7:12 - 7:15ve karar verme toplantılarından
muaf tutuldum. -
7:15 - 7:16En büyük çabalarım,
-
7:16 - 7:23yanlış bilgi ve siyasi reklamlarda seçmen
baskılamayla savaşma planlarım reddedildi. -
7:23 - 7:26O yüzden altı aydan
biraz az bir süre kalabildim. -
7:26 - 7:30Ama orada geçirdiğim zamandan
alıp getirdiğim en büyük şey bu. -
7:30 - 7:32Facebook'ta binlerce insan,
-
7:32 - 7:38dünyayı daha iyi kıldığına inandıkları
bir ürün üstünde hırsla çalışıyorlar -
7:38 - 7:42ancak şirket, içerik politikası
ve moderasyon konusunda -
7:42 - 7:46tüm sistemin nasıl tasarlandığı
ve paraya endekslendiğini düşünmek yerine -
7:46 - 7:49yetersiz düzenlemelerle
idare etmeye devam ederse -
7:49 - 7:52platformun nefret,
ayrımcılık ve radikalleşmeye -
7:52 - 7:56nasıl çanak tuttuğuyla
asla ilgilenemeyecekler. -
7:57 - 8:01İşte orada bulunduğum zaman içinde
hiç yapıldığını duymadığım bir sohbet -
8:01 - 8:04çünkü bu temel olarak
inşa ettiğiniz bu şeyin -
8:04 - 8:08toplum için en iyi şey olmayabileceğini
-
8:08 - 8:12ve tüm ürünü ve kâr modelini
değiştirmeyi kabul etmeyi gerektirir. -
8:12 - 8:14Peki bu konuda ne yapabiliriz?
-
8:15 - 8:19Ben, sosyal medyanın bugün içinde
bulunduğumuz durumun -
8:19 - 8:21tek sorumlusu olduğunu söylemiyorum.
-
8:21 - 8:26Besbelli çözmemiz gereken
derin toplumsal sorunlarımız var. -
8:26 - 8:30Ancak Facebook'un cevabı,
topluma ayna tutuyor, -
8:30 - 8:33platformlarının,
zararlı içerikleri artırmasının -
8:34 - 8:38ve bazı kullanıcıları radikal görüşlere
itmesinin sorumluluğunu -
8:38 - 8:41uygun bir şekilde üzerinden atıyor.
-
8:42 - 8:46Facebook, eğer isterse,
bunun bir kısmını düzeltebilir. -
8:46 - 8:50Komplo teoricilerini, nefret gruplarını,
yanlış bilgi tacirlerini -
8:50 - 8:53önermeyi ve artırmayı durdurabilir
-
8:53 - 8:57ve hatta bazı durumlarda başkanımızı.
-
8:57 - 9:00Ayakkabı satmak için kullanılan
kişiselleştirme tekniklerini -
9:00 - 9:04bize siyasi tartışma yaratmak için
kullanmaya son verebilirler. -
9:04 - 9:06Algoritmalarına yenden yön vererek
-
9:06 - 9:09bağlantıdan ziyade
bir ölçüm üzerine odaklayabilirler, -
9:09 - 9:15belli içeriklerin tekrar görülmeden
viral olmasının önüne geçebilirler. -
9:15 - 9:21Üstelik tüm bunları "doğrunun
tek yargıcı" olmadan yapabilirler. -
9:21 - 9:24Ancak şunu açıkça belirttiler ki
buna zorlanmadıkları sürece -
9:24 - 9:27doğru şeyi yapmak için
gerekeni yapmayacaklar -
9:27 - 9:30ve doğrusu, niye yapsınlar ki?
-
9:30 - 9:34Pazarlar onları ödüllendiriyor
ve yasaları da çiğnemiyorlar. -
9:34 - 9:35Çünkü gerçek şu ki
-
9:35 - 9:40Facebook veya diğer hiçbir
sosyal medya şirketini -
9:40 - 9:43ortak kamu alanımız, demokrasimiz
ve hatta seçimlerimizi korumak için -
9:43 - 9:46yaptırımı olan bir ABD yasası yok.
-
9:46 - 9:50Yazılıp uygulanacak kuralların
karar verme imtiyazını -
9:50 - 9:53kâr amaçlı internet şirketlerinin
CEO'larına devrettik. -
9:54 - 9:56İstediğimiz bu mu?
-
9:56 - 9:59Toksitlik ve ilkelliğin
köprü kurma ve konsensüse galip geldiği, -
9:59 - 10:02gerçeklerin önemsizleştiği bir dünya mı?
-
10:03 - 10:07Hala şu konuda iyimserim ki
birbirimizle olan ortak yanlarımız -
10:07 - 10:10mevcut medya ve internet ortamının
gösterdiğinden daha fazla. -
10:10 - 10:14Yine inanıyorum ki
daha çok bakış açısına sahip olmak -
10:14 - 10:17daha güçlü ve katılımlı
bir demokrasi demek. -
10:17 - 10:20Ancak şu an olduğu şekliyle değil.
-
10:20 - 10:24Şunu da vurgulayayım,
ben bu şirketleri yok etmek istemiyorum. -
10:24 - 10:28Yalnızca bir nebze
sorumluluk almalarını istiyorum, -
10:28 - 10:29tıpkı toplumun diğer kalanı gibi.
-
10:31 - 10:35Artık devletlerin harekete geçip
işlerini yapmasının, -
10:35 - 10:37vatandaşlığımızı korumasının zamanı.
-
10:37 - 10:41Tüm bunları düzeltecek
tek bir sihirli yasa olmasa da -
10:41 - 10:45Hükûmetlerin ifade özgürlüğü ile
bu platformların -
10:45 - 10:48toplum üzerinde olan etkileri için
onları sorumlu tutma arasında -
10:48 - 10:52bir denge bulabileceğine
ve bulması gerektiğine inanıyorum. -
10:52 - 10:57Bunu kısmen gerçekleştirmek için
önerilenler sisteminin -
10:57 - 11:00nasıl çalıştığı hakkında
şeffaf davranabilirler, -
11:00 - 11:05seçimin, artırmanın ve hedeflemenin
nasıl olduğu hakkında. -
11:05 - 11:07Bu şirketlerin sorumlu
tutulmasını istememin sebebi -
11:07 - 11:12bir kişi yanlış bilgi veya aşırı radikal
bir görüş paylaşırsa diye değil -
11:12 - 11:15öneri sisteminin bunu yayma şekli,
-
11:16 - 11:19algoritmaların, insanları
buna yönlendirme şekli -
11:19 - 11:22ve ellerindeki araçların insanları
hedeflemede kullanma şekli. -
11:23 - 11:27Facebook'un içinden değişiklik
yapmaya çalıştım ve başarısız oldum, -
11:27 - 11:30ben de son birkaç yıldır
bunu dile getirerek -
11:30 - 11:33bu soruna dikkat çekiyorum
-
11:33 - 11:37ve umuyorum ki daha fazla insan
bu sorumluluğu talep edecektir. -
11:37 - 11:40Sizlere mesajım basit:
-
11:40 - 11:42devlet temsilcilerinize
bu konuda baskı yapın, -
11:42 - 11:47harekete geçip kâr amaçlı menfaatlere
ortak alanımızı teslim etmesinler. -
11:47 - 11:52Aile ve arkadaşlarınızı, internette nasıl
manipüle edildiklerini anlatarak eğitin. -
11:52 - 11:56Aynı fikirde olmayan insanlarla
iletişim kurmaya çalışın. -
11:56 - 11:59Bunu öncelik hâline getirin.
-
11:59 - 12:02Bunu çözmek için
toplumsal bir yaklaşıma ihtiyacımız var. -
12:03 - 12:09Önceki işverenim
Facebook'un liderlerine mesajım şöyle: -
12:09 - 12:15Şu anda insanlar sizin araçlarınızı
tamamen tasarladığını şekilde kullanıyor, -
12:15 - 12:17nefret, ayrımcılık
ve güvensizlik ekmek için. -
12:17 - 12:21Ve buna izin vermekle kalmıyor,
bunu mümkün kılıyorsunuz. -
12:21 - 12:24Ve evet, tüm dünya çapında
-
12:24 - 12:28platformunuzda gerçekleşen
harika pozitif hikâyeler de var -
12:28 - 12:31ancak bu hiçbir şeyi mazur göstermiyor.
-
12:31 - 12:34Biz seçimlere yaklaşırken
durum daha kötüye gidiyor -
12:34 - 12:36ve daha endişe verici bir hâl alıyor,
-
12:36 - 12:38en büyük potansiyel kriz,
-
12:38 - 12:42eğer sonuçlar güvenilir değilse
ve eğer şiddet baş gösterirse. -
12:42 - 12:472021 yılında şöyle,
"Daha iyisini yapmamız lazım" dediğinizde -
12:47 - 12:50bu anı hatırlamanızı istiyorum
-
12:50 - 12:53çünkü bu artık
birkaç sivri görüş olmayacak. -
12:53 - 12:56Sivil haklar liderleri, akademisyenler,
-
12:56 - 12:59gazeteciler, reklamcılar,
kendi çalışanlarınız -
12:59 - 13:01ilkelerinizin ve işletme uygulamalarınızın
-
13:01 - 13:06insanlara ve demokrasiye zarar verdiğini
avaz avaz bağırıyor olacaklar. -
13:07 - 13:09Kendi kararlarınızın sahibisiniz
-
13:09 - 13:13ama artık bunun olacağını
göremediğinizi söyleyemezsiniz. -
13:14 - 13:15Teşekkür ederim.
- Title:
- Sevgili Facebook, demokrasiye işte böyle zarar veriyorsunuz
- Speaker:
- Yaël Eisenstat
- Description:
-
Eski CIA analisti ve diplomat Yaël Eisenstat'a göre ''Yalanlar, gerçeklerden çok daha bağlayıcı. Sosyal medya algoritmalarının amacı bizi birbirimize bağlamak oldukça en kötü içgüdülerimizi ve insani zayıflıklarımızı hedef alan zehri bize aşılamaya devam edecekler.'' Bu cesur konuşmada Eisenstat, Facebook gibi sosyal medya şirketlerinin nasıl tahrik edici içerikler teşvik ettiğini, siyasi kutuplaşma ve güvensizlik kültürü yarattığını anlatıyor ve sivil yaşayış ve demokrasiyi korumak adına bu platformları sorumlu tutmaları için hükûmetlere çağrıda bulunuyor.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 13:30
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Dear Facebook, this is how you're breaking democracy | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Dear Facebook, this is how you're breaking democracy | ||
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for Dear Facebook, this is how you're breaking democracy | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for Dear Facebook, this is how you're breaking democracy | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for Dear Facebook, this is how you're breaking democracy | ||
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for Dear Facebook, this is how you're breaking democracy | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Dear Facebook, this is how you're breaking democracy | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Dear Facebook, this is how you're breaking democracy |