Είναι το Σύμπαν μας μοναδικό;
-
0:00 - 0:02Πριν από μερικούς μήνες
-
0:02 - 0:04το βραβείο Νόμπελ Φυσικής
-
0:04 - 0:06απονεμήθηκε σε δύο ομάδες αστρονόμων
-
0:06 - 0:09για μια ανακάλυψη που χαιρετήθηκε
-
0:09 - 0:11ως μία από τις πιο σημαντικές
-
0:11 - 0:13αστρονομικές παρατηρήσεις όλων των εποχών.
-
0:13 - 0:15Σήμερα, αφού σας παρουσιάσω συνοπτικά τι ανακάλυψαν,
-
0:15 - 0:18θα σας μιλήσω για ένα ιδιαίτερα αμφισβητούμενο πλαίσιο
-
0:18 - 0:21για να εξηγήσω την ανακάλυψή τους,
-
0:21 - 0:23και συγκεκριμένα το ενδεχόμενο
-
0:23 - 0:25πως πολύ πιο μακριά από τη Γη,
-
0:25 - 0:28το Γαλαξία μας και όλους τους άλλους μακρινούς γαλαξίες,
-
0:28 - 0:30μπορεί να ανακαλύψουμε ότι το Σύμπαν μας
-
0:30 - 0:32δεν είναι το μόνο Σύμπαν,
-
0:32 - 0:34αλλά αντίθετα
-
0:34 - 0:36είναι μέρος ενός τεράστιου συμπλέγματος από σύμπαντα
-
0:36 - 0:38που τα αποκαλούμε πολυσύμπαν.
-
0:38 - 0:41Τώρα, η ιδέα ενός πολυσύμπαντος είναι παράξενη.
-
0:41 - 0:43Εννοώ πως οι περισσότεροι από εμάς μεγάλωσαν πιστεύοντας
-
0:43 - 0:46πως η λέξη "Σύμπαν" περικλείει τα πάντα.
-
0:46 - 0:49Και λέω με σύνεση οι περισσότεροι,
-
0:49 - 0:52καθόσον η τεσσάρων ετών κόρη μου, με έχει ακούσει να μιλάω για αυτές τις ιδέες από τότε που γεννήθηκε.
-
0:52 - 0:54Πέρυσι, την κρατούσα αγκαλιά
-
0:54 - 0:56και της είπα: "Σοφία,
-
0:56 - 0:59σε αγαπώ περισσότερο από οτιδήποτε στο Σύμπαν".
-
0:59 - 1:01Και γύρισε και μου είπε: "Μπαμπά,
-
1:01 - 1:03στο Σύμπαν ή στο πολυσύμπαν;"
-
1:03 - 1:06(Γέλια)
-
1:06 - 1:09Αλλά εκτός από μια τέτοια ανώμαλη ανατροφή,
-
1:09 - 1:11είναι πολύ παράξενο να φανταστούμε
-
1:11 - 1:13άλλες ξεχωριστές σφαίρες από τη δική μας,
-
1:13 - 1:15οι περισσότερες με διαφορετικά ουσιώδη χαρακτηριστικά,
-
1:15 - 1:18που δικαιωματικά θα ονομάζονταν σύμπαντα από μόνες τους.
-
1:18 - 1:20Και όμως,
-
1:20 - 1:22όσο θεωρητική και αν είναι αυτή η ιδέα,
-
1:22 - 1:24σκοπός μου είναι να σας πείσω
-
1:24 - 1:26πως υπάρχει λόγος να τη λάβουμε σοβαρά υπόψη,
-
1:26 - 1:28γιατί είναι πιθανόν να είναι σωστή.
-
1:28 - 1:31Θα σας πω την ιστορία του πολυσύμπαντος σε τρία μέρη.
-
1:31 - 1:33Στο πρώτο μέρος,
-
1:33 - 1:35θα σας περιγράψω τα βραβευμένα με Νόμπελ αποτελέσματα
-
1:35 - 1:37και θα επισημάνω ένα βαθύτερο μυστήριο
-
1:37 - 1:39που αποκαλύπτεται από αυτά.
-
1:39 - 1:41Στο δεύτερο μέρος,
-
1:41 - 1:43θα σας δώσω μια λύση σε αυτό το μυστήριο.
-
1:43 - 1:45Βασίζεται στην προσέγγιση που ονομάζεται Θεωρία Χορδών,
-
1:45 - 1:47και από αυτή θα προκύψει η ιδέα του πολυσύμπαντος
-
1:47 - 1:49στην ιστορία μας.
-
1:49 - 1:51Τέλος, στο τρίτο μέρος,
-
1:51 - 1:53θα σας περιγράψω μια κοσμολογική θεωρία
-
1:53 - 1:55που ονομάζεται πληθωριστική,
-
1:55 - 1:58και θα ενώσει όλα τα κομμάτια της ιστορίας μαζί.
-
1:58 - 2:02Λοιπόν, το πρώτο μέρος ξεκινάει το 1929
-
2:02 - 2:04όταν ο μεγάλος αστρονόμος Έντγουιν Χάμπλ
-
2:04 - 2:07συνειδητοποίησε ότι οι μακρινοί γαλαξίες
-
2:07 - 2:09απομακρύνονταν από εμάς,
-
2:09 - 2:11θεσπίζοντας ότι ο ίδιος ο χώρος διαστέλλεται,
-
2:11 - 2:13επεκτείνεται.
-
2:13 - 2:16Αυτό ήταν επαναστατικό.
-
2:16 - 2:19Η επικρατούσα άποψη ήταν πως σε μεγάλες κλίμακες
-
2:19 - 2:21το Σύμπαν ήταν στατικό.
-
2:21 - 2:23Αλλά, ακόμα κι έτσι,
-
2:23 - 2:26υπήρχε ένα πράγμα για το οποίο όλοι ήταν σίγουροι:
-
2:26 - 2:29Η επέκταση πρέπει να επιβραδύνεται.
-
2:29 - 2:32Αυτό, όπως η βαρυτική έλξη της Γης
-
2:32 - 2:35επιβραδύνει την άνοδο ενός μήλου που πετιέται προς τα πάνω,
-
2:35 - 2:37η βαρυτική έλξη
-
2:37 - 2:39κάθε γαλαξία σε κάθε άλλον
-
2:39 - 2:41πρέπει να μειώνει
-
2:41 - 2:43την επέκταση του χώρου.
-
2:43 - 2:46Πάμε τώρα γρήγορα στη δεκαετία του '90
-
2:46 - 2:48όπου αυτές οι δύο ομάδες των αστρονόμων
-
2:48 - 2:50που ανέφερα στην αρχή
-
2:50 - 2:52εμπνεύστηκαν από αυτό το σκεπτικό
-
2:52 - 2:54για να μετρήσουν το ρυθμό
-
2:54 - 2:56με τον οποίο επιβράδυνε αυτή η επέκταση.
-
2:56 - 2:58Και το κατάφεραν
-
2:58 - 3:00με επίμονες παρατηρήσεις
-
3:00 - 3:02πολλών μακρινών γαλαξιών,
-
3:02 - 3:04που τους επέτρεψε να καταγράψουν
-
3:04 - 3:07πώς έχει αλλάξει ο ρυθμός επέκτασης με την πάροδο του χρόνου.
-
3:07 - 3:10Και εδώ είναι η έκπληξη:
-
3:10 - 3:13Ανακάλυψαν πως η επέκταση δεν επιβραδύνεται.
-
3:13 - 3:15Αντιθέτως, ανακάλυψαν ότι επιταχύνεται,
-
3:15 - 3:17πηγαίνει όλο και γρηγορότερα.
-
3:17 - 3:19Είναι σαν να πετάξουμε ένα μήλο προς τα πάνω
-
3:19 - 3:21και να πηγαίνει όλο και πιο γρήγορα.
-
3:21 - 3:23Εάν βλέπατε ένα μήλο να συμπεριφέρεται έτσι,
-
3:23 - 3:25θα θέλατε να γνωρίζατε το γιατί.
-
3:25 - 3:27Τι είναι αυτό που το ωθεί;
-
3:27 - 3:29Παρομοίως, τα αποτελέσματα των αστρονόμων
-
3:29 - 3:32είναι σίγουρα άξια του βραβείου Νόμπελ,
-
3:32 - 3:36αλλά έγειραν ένα ανάλογο ερώτημα.
-
3:36 - 3:38Ποια δύναμη ασκείται σε όλους τους γαλαξίες
-
3:38 - 3:41ώστε να απομακρύνονται από κάθε άλλον
-
3:41 - 3:44με μία συνεχώς επιταχυνόμενη ταχύτητα;
-
3:44 - 3:46Λοιπόν, η πιο ελπιδοφόρα απάντηση
-
3:46 - 3:49προέρχεται από μια παλιά ιδέα του Αϊνστάιν.
-
3:49 - 3:51Βλέπετε, όλοι μας έχουμε συνηθίσει τη βαρύτητα
-
3:51 - 3:54ως μια δύναμη που κάνει μόνο ένα πράγμα:
-
3:54 - 3:56προσελκύει αντικείμενα μεταξύ τους.
-
3:56 - 3:58Αλλά, στη Βαρυτική Θεωρία του Αϊνστάιν,
-
3:58 - 4:00στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας,
-
4:00 - 4:03η βαρύτητα μπορεί επίσης να απωθεί αντικείμενα μεταξύ τους.
-
4:03 - 4:06Πώς;
Σύμφωνα, λοιπόν, με μαθηματικές εξισώσεις του Αϊνστάιν, -
4:06 - 4:08εάν ο χώρος είναι ομοιόμορφα γεμάτος
-
4:08 - 4:10με μια αόρατη ενέργεια,
-
4:10 - 4:13όπως ένα είδος ομοιόμορφης, αόρατης ομίχλης,
-
4:13 - 4:16τότε η βαρύτητα που ασκείται από αυτό το νέφος
-
4:16 - 4:18θα ήταν απωστική,
-
4:18 - 4:20απωστική βαρύτητα,
-
4:20 - 4:23ό,τι ακριβώς χρειαζόμαστε για να εξηγήσουμε τις παρατηρήσεις.
-
4:23 - 4:25Λόγω του ότι η απωστική βαρύτητα
-
4:25 - 4:27μιας αόρατης ενέργειας στο χώρο
-
4:27 - 4:29-- τώρα την αποκαλούμε σκοτεινή ενέργεια,
-
4:29 - 4:32αλλά εδώ την παρουσιάζω ως λευκό καπνό για να τη δείτε --
-
4:32 - 4:34η απωστική της βαρύτητα
-
4:34 - 4:36θα προκαλούσε κάθε γαλαξία να σπρώξει κάθε άλλον,
-
4:36 - 4:38αναγκάζοντας την επέκταση να επιταχύνει,
-
4:38 - 4:40αντί να επιβραδύνει.
-
4:40 - 4:42Και αυτή η εξήγηση
-
4:42 - 4:44αποτελεί μεγάλη πρόοδο.
-
4:44 - 4:47Αλλά, σας υποσχέθηκα ένα μυστήριο
-
4:47 - 4:49εδώ, στο πρώτο μέρος.
-
4:49 - 4:51Ας το δούμε.
-
4:51 - 4:53Όταν οι επιστήμονες υπολόγισαν
-
4:53 - 4:56πόση από αυτή την σκοτεινή ενέργεια
-
4:56 - 4:58πρέπει να εγχύνεται στο χώρο
-
4:58 - 5:00ώστε να είναι υπαίτια για την κοσμική επιτάχυνση,
-
5:00 - 5:02δείτε τι ανακάλυψαν.
-
5:09 - 5:11Αυτός ο αριθμός είναι μικρός.
-
5:11 - 5:13Εκφρασμένος στη σχετική μονάδα,
-
5:13 - 5:15είναι θεαματικά μικρός.
-
5:15 - 5:18Και το μυστήριο είναι το να εξηγηθεί αυτός ο ιδιόρρυθμος αριθμός.
-
5:18 - 5:20Θέλουμε αυτός ο αριθμός
-
5:20 - 5:22να προκύπτει από τους νόμους της Φυσικής,
-
5:22 - 5:25αλλά μέχρι στιγμής κανένας δεν το έχει καταφέρει αυτό.
-
5:25 - 5:28Μπορεί να αναρωτιέστε:
-
5:28 - 5:30"Πρέπει να μας ενδιαφέρει;"
-
5:30 - 5:32Ίσως, η εξήγηση αυτού του αριθμού
-
5:32 - 5:34να είναι ένα τεχνικό ζήτημα,
-
5:34 - 5:37μια τεχνική λεπτομέρεια που ενδιαφέρει τους ειδικούς,
-
5:37 - 5:39και δεν έχει σημασία για κανέναν άλλον.
-
5:39 - 5:42Σίγουρα είναι μία τεχνική λεπτομέρεια,
-
5:42 - 5:44αλλά ορισμένες λεπτομέρειες πραγματικά έχουν σημασία.
-
5:44 - 5:46Μερικές λεπτομέρειες παρέχουν
-
5:46 - 5:48πρόσβαση σε αχαρτογράφητες σφαίρες της πραγματικότητας,
-
5:48 - 5:51και αυτός ο ιδιόρρυθμος αριθμός μπορεί να κάνει ακριβώς αυτό,
-
5:51 - 5:54καθώς η μοναδική προσέγγιση που έχει σημειώσει πρόοδο στο να τον εξηγήσει
-
5:54 - 5:57επικαλείται τη δυνατότητα άλλων συμπάντων
-
5:57 - 6:00-- μια ιδέα που απορρέει από τη Θεωρία Χορδών, --
-
6:00 - 6:03που με πηγαίνει στο δεύτερο μέρος: στη Θεωρία Χορδών.
-
6:03 - 6:07Κρατήστε, λοιπόν, το μυστήριο της σκοτεινής ενέργειας
-
6:07 - 6:09στο πίσω μέρος του μυαλού σας,
-
6:09 - 6:11καθώς θα συνεχίσω για να σας πω
-
6:11 - 6:14τρία σημαντικά σημεία για τη Θεωρία Χορδών.
-
6:14 - 6:16Πρώτα απ' όλα, τι είναι;
-
6:16 - 6:19Λοιπόν, είναι μια προσέγγιση που εκπληρώνει το όνειρο του Αϊνστάιν
-
6:19 - 6:22για μία Ενοποιημένη Θεωρία της Φυσικής,
-
6:22 - 6:24ένα ενιαίο ευρύτερο πλαίσιο
-
6:24 - 6:26που θα μπορεί να περιγράψει
-
6:26 - 6:28όλες τις δυνάμεις που ασκούνται στο Σύμπαν.
-
6:28 - 6:30Και η κεντρική ιδέα της Θεωρίας Χορδών
-
6:30 - 6:32είναι αρκετά απλή.
-
6:32 - 6:34Αυτή λέει πως εάν εξετάσετε
-
6:34 - 6:36οποιοδήποτε κομμάτι ύλης ολοένα και σε πιο χαμηλό επίπεδο,
-
6:36 - 6:38αρχικά θα βρείτε τα μόρια
-
6:38 - 6:41και μετά τα άτομα και υποατομικά σωματίδια.
-
6:41 - 6:43Αλλά η θεωρία λέει πως εάν μπορούσαμε να εξερευνήσουμε μικροσκοπικά,
-
6:43 - 6:46πολύ πιο μικροσκοπικά από ό,τι μπορούμε με την υπάρχουσα τεχνολογία,
-
6:46 - 6:49θα βρίσκαμε κάτι άλλο μέσα σε αυτά τα σωματίδια --
-
6:49 - 6:52ένα πολύ μικρό δονούμενο νήμα ενέργειας,
-
6:52 - 6:55μια πολύ μικρή παλλόμενη χορδή.
-
6:55 - 6:57Και, όπως οι χορδές ενός βιολιού,
-
6:57 - 6:59μπορούν να δονηθούν σε διαφορετικά μοτίβα
-
6:59 - 7:01και να παράγουν διαφορετικές μουσικές νότες.
-
7:01 - 7:03Αυτές οι μικρές θεμελιώδεις χορδές,
-
7:03 - 7:05όταν δονούνται σε διαφορετικά μοτίβα,
-
7:05 - 7:07παράγουν διαφορετικά είδη σωματιδίων
-
7:07 - 7:09-- όπως ηλεκτρόνια, κουάρκ, νετρίνα, φωτόνια,
-
7:09 - 7:11όλα τα άλλα σωματίδια
-
7:11 - 7:13θα ενώνονταν σε ένα ενιαίο πλαίσιο,
-
7:13 - 7:16καθώς θα προέκυπταν από τις παλλόμενες χορδές.
-
7:16 - 7:19Είναι μια συναρπαστική εικόνα,
-
7:19 - 7:21ένα είδος κοσμικής συμφωνίας,
-
7:21 - 7:23όπου όλος ο πλούτος
-
7:23 - 7:25που βλέπουμε τριγύρω στον κόσμο μας
-
7:25 - 7:27προκύπτει από τη μουσική
-
7:27 - 7:30που μπορούν να παίξουν αυτές οι μικρές, μικροσκοπικές χορδές.
-
7:30 - 7:32Αλλά, υπάρχει ένα κόστος
-
7:32 - 7:34σε αυτή την κομψή ενοποίηση,
-
7:34 - 7:36διότι χρόνιες έρευνες
-
7:36 - 7:39έδειξαν ότι τα μαθηματικά της Θεωρίας Χορδών δεν την αποδείκνυαν.
-
7:39 - 7:41Έχουν εσωτερικές αντιφάσεις,
-
7:41 - 7:43εκτός και εάν επιτρέψουμε
-
7:43 - 7:46κάτι τελείως άγνωστο:
-
7:46 - 7:49επιπλέον διαστάσεις στο χώρο.
-
7:49 - 7:52Όλοι γνωρίζουμε τις τρεις γνωστές διαστάσεις του χώρου.
-
7:52 - 7:54Και μπορείτε να τις σκεφτείτε
-
7:54 - 7:57ως ύψος, πλάτος και βάθος.
-
7:57 - 8:00Αλλά η Θεωρία Χορδών λέει ότι, σε απίθανα μικρές κλίμακες,
-
8:00 - 8:02υπάρχουν επιπλέον διαστάσεις
-
8:02 - 8:04κουβαριασμένες σε ένα τόσο μικρό μέγεθος
-
8:04 - 8:06που δεν τις έχουμε εντοπίσει.
-
8:06 - 8:08Παρόλο που οι διαστάσεις είναι κρυμμένες,
-
8:08 - 8:11έχουν αντίκτυπο στα αντικείμενα που μπορούμε να παρατηρήσουμε,
-
8:11 - 8:14επειδή το σχήμα των επιπλέον διαστάσεων
-
8:14 - 8:17περιορίζει το πώς πάλλονται οι χορδές.
-
8:17 - 8:19Στη Θεωρία Χορδών,
-
8:19 - 8:22η δόνηση καθορίζει τα πάντα.
-
8:22 - 8:24Έτσι, οι μάζες των σωματιδίων, η ενάσκηση των δυνάμεων,
-
8:24 - 8:27και κυρίως, η ποσότητα της σκοτεινής ύλης
-
8:27 - 8:29θα καθορίζονταν
-
8:29 - 8:31από το σχήμα των επιπλέον διαστάσεων.
-
8:31 - 8:34Εάν, λοιπόν, γνωρίζαμε τη μορφή των επιπλέον διαστάσεων,
-
8:34 - 8:37θα μπορούσαμε να υπολογίσουμε αυτά τα χαρακτηριστικά,
-
8:37 - 8:40να υπολογίσουμε το μέγεθος της σκοτεινής ύλης.
-
8:40 - 8:42Η πρόκληση
-
8:42 - 8:44είναι πως δε γνωρίζουμε
-
8:44 - 8:47τη μορφή των επιπλέον διαστάσεων.
-
8:47 - 8:49Το μόνο που έχουμε
-
8:49 - 8:51είναι μια λίστα με υποψήφιες μορφές
-
8:51 - 8:54που επιτρέπονται από τα μαθηματικά.
-
8:54 - 8:56Όταν αυτές οι ιδέες αναπτύχθηκαν για πρώτη φορά,
-
8:56 - 8:58υπήρχαν μόνο πέντε διαφορετικές υποψήφιες μορφές,
-
8:58 - 9:00οπότε μπορείτε να φανταστείτε
-
9:00 - 9:02πως η ανάλυσή τους μία προς μία
-
9:02 - 9:04θα καθόριζε την απόδοση
-
9:04 - 9:06των φυσικών χαρακτηριστικών που παρατηρούμε.
-
9:06 - 9:08Αλλά, με τα χρόνια η λίστα μεγάλωσε
-
9:08 - 9:10καθώς οι ερευνητές έβρισκαν και άλλες υποψήφιες μορφές.
-
9:10 - 9:13Από πέντε, ο αριθμός έφτασε τις εκατοντάδες και μετά τις χιλιάδες.
-
9:13 - 9:16Μία μεγάλη, αλλά ακόμα διαχειρίσιμη, συλλογή προς ανάλυση,
-
9:16 - 9:18αφού άλλωστε,
-
9:18 - 9:21οι απόφοιτοι φοιτητές χρειάζονται υλικό.
-
9:21 - 9:23Αλλά η λίστα συνέχιζε να μεγαλώνει
-
9:23 - 9:26σε εκατομμύρια και δισεκατομμύρια, μέχρι σήμερα.
-
9:26 - 9:28Η λίστα των υποψήφιων μορφών
-
9:28 - 9:33έχει φτάσει περίπου στο 10 εις την 500.
-
9:33 - 9:36Τι κάνουμε, λοιπόν;
-
9:36 - 9:39Μερικοί ερευνητές απογοητεύτηκαν,
-
9:39 - 9:42συμπεραίνοντας πως ήταν τόσες πολλές οι υποψήφιες μορφές των επιπλέον διαστάσεων,
-
9:42 - 9:45που καθεμία έδινε διαφορετικά φυσικά χαρακτηριστικά,
-
9:45 - 9:47ώστε η Θεωρία Χορδών δε θα έδινε ποτέ
-
9:47 - 9:49οριστικές, ελέγξιμες προβλέψεις.
-
9:49 - 9:53Αλλά άλλοι αναθεώρησαν το ζήτημα,
-
9:53 - 9:55πηγαίνοντάς μας στην πιθανότητα του πολυσύμπαντος.
-
9:55 - 9:57Ακούστε την ιδέα.
-
9:57 - 10:00Ίσως κάθε ένα από αυτά τα σχήματα είναι ισότιμο με τα υπόλοιπα.
-
10:00 - 10:02Καθένα είναι τόσο αληθινό όσο και τα υπόλοιπα,
-
10:02 - 10:04υπό την έννοια
-
10:04 - 10:06ότι υπάρχουν πολλά σύμπαντα,
-
10:06 - 10:09καθένα με διαφορετική μορφή, για τις επιπλέον διαστάσεις.
-
10:09 - 10:11Αυτή η ριζοσπαστική πρόταση
-
10:11 - 10:14έχει μια βαθιά επίδραση στο παρόν μυστήριο:
-
10:14 - 10:17στην ποσότητα της σκοτεινής ενέργειας που αποκάλυψαν τα βραβευμένα με Νόμπελ αποτελέσματα.
-
10:17 - 10:19Βλέπετε,
-
10:19 - 10:22εάν υπάρχουν άλλα σύμπαντα,
-
10:22 - 10:24και εάν αυτά τα σύμπαντα
-
10:24 - 10:28έχουν, ας πούμε, το καθένα ένα διαφορετικό σχήμα για τις επιπλέον διαστάσεις,
-
10:28 - 10:30τότε τα φυσικά χαρακτηριστικά κάθε σύμπαντος θα είναι διαφορετικά,
-
10:30 - 10:32και συγκεκριμένα,
-
10:32 - 10:34η ποσότητα της σκοτεινής ενέργειας σε κάθε σύμπαν
-
10:34 - 10:36θα είναι διαφορετική.
-
10:36 - 10:38Αυτό σημαίνει ότι το μυστήριο
-
10:38 - 10:40να εξηγηθεί η ποσότητα της σκοτεινής ενέργειας που τώρα έχουμε μετρήσει
-
10:40 - 10:43θα έπαιρνε έναν εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα.
-
10:43 - 10:45Σε αυτό το πλαίσιο,
-
10:45 - 10:48οι νόμοι της φυσικής δε μπορούν να καθορίσουν μια τιμή για την σκοτεινή ενέργεια,
-
10:48 - 10:51γιατί δεν υπάρχει μόνο μια τιμή,
-
10:51 - 10:53υπάρχουν πολλές τιμές.
-
10:53 - 10:55Που σημαίνει
-
10:55 - 10:58ότι κάναμε λάθος στο ερώτημα.
-
10:58 - 11:00Η σωστή ερώτηση που πρέπει να κάνουμε είναι
-
11:00 - 11:03γιατί εμείς οι άνθρωποι βρισκόμαστε σε ένα σύμπαν
-
11:03 - 11:06με μια συγκεκριμένη ποσότητα σκοτεινής ενέργειας που έχουμε μετρήσει
-
11:06 - 11:09αντί οποιασδήποτε από τις άλλες δυνατότητες
-
11:09 - 11:11που υπάρχουν εκεί έξω;
-
11:11 - 11:14Και αυτό είναι ένα ζήτημα επί του οποίου μπορούμε να σημειώσουμε πρόοδο.
-
11:14 - 11:16Διότι αυτά τα σύμπαντα
-
11:16 - 11:18που έχουν πολύ περισσότερη σκοτεινή ενέργεια από τη δική μας,
-
11:18 - 11:21όποτε η ύλη προσπαθεί να σχηματίσει γαλαξίες,
-
11:21 - 11:24η απωστική ώθηση της σκοτεινής ενέργειας είναι τόσο δυνατή
-
11:24 - 11:26που διαλύει τη συστάδα τελείως
-
11:26 - 11:28και δε δημιουργούνται γαλαξίες.
-
11:28 - 11:31Και σε αυτά τα σύμπαντα που έχουν πολύ λιγότερη σκοτεινή ενέργεια,
-
11:31 - 11:33καταρρέουν στον εαυτό τους τόσο γρήγορα
-
11:33 - 11:36όπου, ξανά, δε σχηματίζονται γαλαξίες.
-
11:36 - 11:39Και χωρίς γαλαξίες, δεν υπάρχουν άστρα, ούτε πλανήτες
-
11:39 - 11:41και καμία περίπτωση
-
11:41 - 11:43για τη ζωή της δικής μας μορφής
-
11:43 - 11:45να υπάρξει σε αυτά τα σύμπαντα.
-
11:45 - 11:47Βρισκόμαστε σε ένα σύμπαν
-
11:47 - 11:50με τη συγκεκριμένη ποσότητα σκοτεινής ενέργειας που έχει μετρηθεί
-
11:50 - 11:53απλά επειδή το Σύμπαν μας έχει τις συνθήκες
-
11:53 - 11:57να φιλοξενήσει ζωή της δικής μας μορφής.
-
11:57 - 11:59Αυτό είναι όλο.
-
11:59 - 12:01Το μυστήριο λύθηκε,
-
12:01 - 12:03βρέθηκε το πολυσύμπαν.
-
12:03 - 12:08Κάποιοι βρίσκουν αυτή την εξήγηση μη ικανοποιητική.
-
12:08 - 12:10Έχουμε συνηθίσει στη Φυσική
-
12:10 - 12:13να μας δίνονται οριστικές εξηγήσεις για τα χαρακτηριστικά που παρατηρούμε.
-
12:13 - 12:15Το θέμα όμως είναι,
-
12:15 - 12:18εάν το χαρακτηριστικό που παρατηρούμε
-
12:18 - 12:20μπορεί να πάρει
-
12:20 - 12:22μια πληθώρα διαφορετικών τιμών
-
12:22 - 12:25σε όλο το ευρύτερο τοπίο της πραγματικότητας,
-
12:25 - 12:27τότε σκεπτόμενοι μια εξήγηση
-
12:27 - 12:29για μια συγκεκριμένη τιμή
-
12:29 - 12:32είναι απλά λάθος.
-
12:32 - 12:34Ένα πρώιμο παράδειγμα
-
12:34 - 12:37προέρχεται από τον μεγάλο αστρονόμο Γιοχάνες Κέπλερ
-
12:37 - 12:39που είχε εμμονή με την κατανόηση
-
12:39 - 12:41μιας διαφορετικής τιμής:
-
12:41 - 12:45Γιατί ο Ήλιος είναι 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τη Γη.
-
12:45 - 12:48Και εργάστηκε για δεκαετίες προσπαθώντας να εξηγήσει αυτή την τιμή,
-
12:48 - 12:51αλλά δεν το κατάφερε ποτέ, και γνωρίζουμε το γιατί.
-
12:51 - 12:53Ο Κέπλερ έκανε
-
12:53 - 12:55την λάθος ερώτηση.
-
12:55 - 12:58Σήμερα γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλοί πλανήτες
-
12:58 - 13:01σε μια πληθώρα διαφορετικών αποστάσεων από το κεντρικό άστρο τους.
-
13:01 - 13:04Η ελπίδα πως οι νόμοι της Φυσικής
-
13:04 - 13:07θα εξηγούσαν τη συγκεκριμένη τιμή των 150 εκατομμυρίων χιλιομέτρων,
-
13:07 - 13:10είναι απλά λανθασμένη.
-
13:10 - 13:12Αντιθέτως, η σωστή ερώτηση είναι
-
13:12 - 13:15γιατί εμείς οι άνθρωποι βρισκόμαστε σε έναν πλανήτη
-
13:15 - 13:17με αυτή την συγκεκριμένη απόσταση,
-
13:17 - 13:20αντί οποιασδήποτε άλλης από τόσες πιθανότητες;
-
13:20 - 13:23Και πάλι, αυτή είναι μια ερώτηση που μπορούμε να απαντήσουμε.
-
13:23 - 13:26Αυτοί οι πλανήτες που είναι πολύ κοντύτερα σε ένα άστρο όπως ο Ήλιος
-
13:26 - 13:28θα ήταν τόσο θερμοί
-
13:28 - 13:30που ζωή της δικής μας μορφής δε θα υπήρχε.
-
13:30 - 13:33Και αυτοί οι πλανήτες που είναι πολύ μακρύτερα από το άστρο
-
13:33 - 13:35θα ήταν τόσο ψυχροί
-
13:35 - 13:37που, ξανά, ζωή της δικής μας μορφής δε θα υπήρχε.
-
13:37 - 13:39Βρισκόμαστε
-
13:39 - 13:41σε έναν πλανήτη σε αυτή την συγκεκριμένη απόσταση
-
13:41 - 13:43απλώς και μόνο επειδή αποφέρει προϋποθέσεις
-
13:43 - 13:46ζωτικής σημασίας για τη ζωή της δικής μας μορφής.
-
13:46 - 13:49Και όσον αφορά τους πλανήτες και τις αποστάσεις τους,
-
13:49 - 13:53αυτός είναι σαφώς ο σωστός τρόπος συλλογισμού.
-
13:53 - 13:55Το θέμα είναι
-
13:55 - 13:58όσον αφορά τα σύμπαντα και τη σκοτεινή ενέργεια που περιέχουν,
-
13:58 - 14:02ίσως επίσης είναι ο σωστός τρόπος συλλογισμού.
-
14:02 - 14:05Μία θεμελιώδης διαφορά, φυσικά, είναι
-
14:05 - 14:07πως γνωρίζουμε ότι υπάρχουν άλλοι πλανήτες εκεί έξω,
-
14:07 - 14:10αλλά μέχρι στιγμής μόνο εικάζουμε στην πιθανότητα
-
14:10 - 14:12να υπάρχουν άλλα σύμπαντα.
-
14:12 - 14:14Για να τα συνδυάσουμε όλα αυτά μαζί,
-
14:14 - 14:16χρειαζόμαστε έναν μηχανισμό
-
14:16 - 14:19που να μπορεί να δημιουργήσει άλλα σύμπαντα.
-
14:19 - 14:22Και έτσι φτάνουμε στο τελευταίο, τρίτο μέρος.
-
14:22 - 14:25Γιατί αυτός ο μηχανισμός έχει βρεθεί
-
14:25 - 14:28από κοσμολόγους που προσπαθούν να κατανοήσουν την Μεγάλη Έκρηξη.
-
14:28 - 14:30Βλέπετε, όταν αναφερόμαστε στη Μεγάλη Έκρηξη,
-
14:30 - 14:32συχνά έχουμε μια εικόνα
-
14:32 - 14:34κάποιου είδους κοσμικής έκρηξης
-
14:34 - 14:36που δημιούργησε το Σύμπαν μας
-
14:36 - 14:39και ώθησε το χώρο προς τα έξω.
-
14:39 - 14:41Αλλά υπάρχει ένα μικρό μυστικό.
-
14:41 - 14:44Η Μεγάλη Έκρηξη αφήνει απ' έξω κάτι πολύ σημαντικό,
-
14:44 - 14:46την Έκρηξη.
-
14:46 - 14:49Μας εξηγεί πώς εξελίχθηκε το σύμπαν μετά την Έκρηξη,
-
14:49 - 14:51αλλά δε μας δίνει πληροφορίες
-
14:51 - 14:55του πώς τροφοδοτήθηκε η ίδια η Έκρηξη.
-
14:55 - 14:57Και αυτό το κενό γέμισε επιτέλους
-
14:57 - 14:59από μια βελτιωμένη έκδοση της θεωρίας της Μεγάλης Έκρηξης.
-
14:59 - 15:02Ονομάζεται πληθωριστική κοσμολογία,
-
15:02 - 15:06που εντόπισε ένα συγκεκριμένο είδος κινητήριας δύναμης
-
15:06 - 15:08που παρήγαγε φυσικά
-
15:08 - 15:10μια εξωτερική ορμή στον χώρο.
-
15:10 - 15:13Η κινητήρια δύναμη βασίζεται σε αυτό που ονομάζεται κβαντικό πεδίο,
-
15:13 - 15:16αλλά η μόνη λεπτομέρεια που ενδιαφέρει εμάς
-
15:16 - 15:19είναι ότι αυτή η κινητήρια δύναμη αποδεικνύεται τόσο αποτελεσματική
-
15:19 - 15:21που είναι σχεδόν αδύνατο
-
15:21 - 15:23να χρησιμοποιηθεί ολόκληρη,
-
15:23 - 15:25που στην πληθωριστική θεωρία σημαίνει
-
15:25 - 15:28ότι η Μεγάλη Έκρηξη που δημιούργησε το σύμπαν μας
-
15:28 - 15:31δεν ήταν ένα μοναδικό γεγονός.
-
15:31 - 15:34Αντιθέτως, η κινητήρια δύναμη όχι μόνο δημιούργησε τη δική μας Μεγάλη Έκρηξη,
-
15:34 - 15:40αλλά δημιούργησε επίσης αμέτρητες άλλες Μεγάλες Εκρήξεις,
-
15:40 - 15:43όπου κάθε μία οδήγησε στο δικό της ξεχωριστό σύμπαν
-
15:43 - 15:45με το σύμπαν μας να είναι τίποτα άλλο από μια σφαίρα
-
15:45 - 15:48σε ένα μεγάλο "κοσμικό αφρόλουτρο" από σύμπαντα.
-
15:48 - 15:50Τώρα, εάν το συγχωνεύσουμε αυτό με τη θεωρία χορδών,
-
15:50 - 15:52οδηγούμαστε σε αυτή την εικόνα.
-
15:52 - 15:54Καθένα από αυτά τα σύμπαντα έχει επιπλέον διαστάσεις.
-
15:54 - 15:57Οι επιπλέον διαστάσεις λαμβάνουν μια μεγάλη ποικιλία διαφορετικών σχημάτων.
-
15:57 - 16:00Τα διαφορετικά σχήματα αποφέρουν διαφορετικά φυσικά χαρακτηριστικά.
-
16:00 - 16:03Και βρισκόμαστε σε ένα σύμπαν αντί κάποιου άλλου
-
16:03 - 16:06επειδή απλά μόνο στο Σύμπαν μας
-
16:06 - 16:09φυσικά χαρακτηριστικά, όπως η ποσότητα της σκοτεινής ενέργειας,
-
16:09 - 16:13είναι τα σωστά για την ύπαρξη ζωής με τη δικής μας μορφή.
-
16:13 - 16:16Αυτή είναι η συναρπαστική, αλλά εξαιρετικά αμφιλεγόμενη εικόνα
-
16:16 - 16:18του ευρύτερου κόσμου
-
16:18 - 16:20που η προηγμένη παρατήρηση και θεωρία
-
16:20 - 16:24μας έχουν οδηγήσει να λάβουμε σοβαρά υπόψη.
-
16:24 - 16:28Ένα μεγάλο αναπάντητο ερώτημα, φυσικά, είναι
-
16:28 - 16:31θα μπορέσουμε ποτέ να επιβεβαιώσουμε
-
16:31 - 16:34την ύπαρξη άλλων συμπάντων;
-
16:34 - 16:36Επιτρέψτε μου να περιγράψω
-
16:36 - 16:39έναν τρόπο που μπορεί μια μέρα να συμβεί.
-
16:39 - 16:41Η πληθωριστική θεωρία
-
16:41 - 16:43έχει ήδη την ισχυρή υποστήριξη της παρατήρησης.
-
16:43 - 16:45Επειδή η θεωρία προβλέπει
-
16:45 - 16:47ότι η Μεγάλη Έκρηξη θα ήταν τόσο έντονη
-
16:47 - 16:50καθώς ο χώρος επεκτάθηκε γρήγορα,
-
16:50 - 16:52μικροσκοπικές κβαντικές δονήσεις από τον μικρόκοσμο
-
16:52 - 16:55θα έχουν απλωθεί στον μακρόκοσμο,
-
16:55 - 16:58αποδίδοντας ένα διακριτικό δακτυλικό αποτύπωμα,
-
16:58 - 17:00ένα μοτίβο από ελαφρώς θερμότερα σημεία και ελαφρώς ψυχρά σημεία,
-
17:00 - 17:02σε όλο το χώρο,
-
17:02 - 17:05που πανίσχυρα τηλεσκόπια τα έχουν ήδη παρατηρήσει.
-
17:05 - 17:08Πηγαίνοντας παραπέρα, εάν υπάρχουν άλλα σύμπαντα,
-
17:08 - 17:10η θεωρία προβλέπει ότι κάθε τόσο
-
17:10 - 17:12αυτά τα σύμπαντα μπορεί να συγκρουστούν.
-
17:12 - 17:14Και εάν το Σύμπαν χτυπούσε με ένα άλλο,
-
17:14 - 17:16αυτή η σύγκρουση
-
17:16 - 17:18θα δημιουργούσε ένα πρόσθετο λεπτό μοτίβο
-
17:18 - 17:20από θερμοκρασιακές μεταβολές στο χώρο
-
17:20 - 17:22που ίσως μια ημέρα
-
17:22 - 17:24να μπορέσουμε να εντοπίσουμε.
-
17:24 - 17:27Όσο εξωτική και αν είναι αυτή η εικόνα,
-
17:27 - 17:29μπορεί μια μέρα να αποδειχθεί
-
17:29 - 17:31από τις παρατηρήσεις,
-
17:31 - 17:34εδραιώνοντας την ύπαρξη άλλων συμπάντων.
-
17:34 - 17:36Θα ολοκληρώσω
-
17:36 - 17:39με μια εντυπωσιακή επίπτωση
-
17:39 - 17:41όλων αυτών των ιδεών
-
17:41 - 17:43για το πολύ μακρινό μέλλον.
-
17:43 - 17:45Βλέπετε, μάθαμε
-
17:45 - 17:47ότι το Σύμπαν μας δεν είναι στατικό,
-
17:47 - 17:49ότι ο χώρος διαστέλλεται,
-
17:49 - 17:51ότι η διαστολή επιταχύνεται
-
17:51 - 17:53και ότι μπορεί να υπάρχουν άλλα σύμπαντα,
-
17:53 - 17:55όλα αυτά από την προσεκτική εξέταση
-
17:55 - 17:57αμυδρών εντοπισμών του αστρικού φωτός
-
17:57 - 18:00που μας έρχεται από μακρινούς γαλαξίες.
-
18:00 - 18:03Αλλά, επειδή η διαστολή επιταχύνεται,
-
18:03 - 18:05στο πολύ μακρινό μέλλον,
-
18:05 - 18:08αυτοί οι γαλαξίες θα απομακρύνονται τόσο πολύ και τόσο γρήγορα
-
18:08 - 18:11που δε θα μπορούμε να τους δούμε --
-
18:11 - 18:13όχι λόγω τεχνολογικών περιορισμών,
-
18:13 - 18:15αλλά λόγω των νόμων της Φυσικής.
-
18:15 - 18:17Το φως που θα εκπέμπουν αυτοί οι γαλαξίες,
-
18:17 - 18:20ακόμα και αν ταξιδέψει με την γρηγορότερη ταχύτητα, την ταχύτητα του φωτός,
-
18:20 - 18:22δε θα μπορέσει να υπερβεί
-
18:22 - 18:25το διαρκώς διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ μας.
-
18:25 - 18:27Έτσι, οι αστρονόμοι του μακρινού μέλλοντος
-
18:27 - 18:29παρατηρώντας το απέραντο διάστημα
-
18:29 - 18:32δε θα βλέπουν τίποτα παρά μία ατελείωτη έκταση
-
18:32 - 18:36από στατική, μαύρη ακινησία.
-
18:36 - 18:38Και θα συμπεράνουν
-
18:38 - 18:40ότι το Σύμπαν είναι στατικό και αμετάβλητο
-
18:40 - 18:43και αποτελείται από μία και μόνο κεντρική όαση ύλης
-
18:43 - 18:45την οποία κατοικούν
-
18:45 - 18:47-- μια εικόνα του κόσμου
-
18:47 - 18:50που σίγουρα γνωρίζουμε πως είναι λανθασμένη.
-
18:50 - 18:53Ίσως οι μελλοντικοί αστρονόμοι να έχουν αρχεία
-
18:53 - 18:55μιας προηγούμενης εποχής,
-
18:55 - 18:57σαν τη δική μας,
-
18:57 - 18:59που να βεβαιώνουν ένα επεκτεινόμενο σύμπαν
-
18:59 - 19:01που ομαδοποιείται σε γαλαξίες.
-
19:01 - 19:03Θα μπορούσαν αυτοί οι μελλοντικοί αστρονόμοι
-
19:03 - 19:06να πιστέψουν αυτή την αρχαία γνώση;
-
19:06 - 19:08Ή θα πιστεύουν
-
19:08 - 19:11στο μαύρο, άδειο στατικό Σύμπαν
-
19:11 - 19:15αυτά που θα τους αποκαλύψουν οι προηγμένης τεχνολογίας παρατηρήσεις τους;
-
19:15 - 19:17Υποψιάζομαι το τελευταίο.
-
19:17 - 19:19Που σημαίνει ότι ζούμε
-
19:19 - 19:22σε μια εξαιρετικά προνομιακή εποχή
-
19:22 - 19:24όπου ορισμένες βαθύτερες αλήθειες για το σύμπαν
-
19:24 - 19:26είναι ακόμα προσιτές
-
19:26 - 19:28στο ανθρώπινο πνεύμα της εξερεύνησης.
-
19:28 - 19:33Φαίνεται πως μπορεί να μην είναι πάντα έτσι.
-
19:33 - 19:35Γιατί οι σημερινοί αστρονόμοι,
-
19:35 - 19:38με τη χρήση πανίσχυρων τηλεσκοπίων στον ουρανό
-
19:38 - 19:41έχουν καταγράψει ένα σωρό από έντονης αντίθεσης πληροφοριακά φωτόνια,
-
19:41 - 19:44ένα είδος κοσμικού τηλεγραφήματος
-
19:44 - 19:46που εκπέμπει εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια.
-
19:46 - 19:50Και το μήνυμα που ηχεί όλα αυτά τα χρόνια είναι σαφές.
-
19:50 - 19:53Μερικές φορές η φύση προστατεύει τα μυστικά της
-
19:53 - 19:55με την άρρηκτη λαβή
-
19:55 - 19:57των φυσικών νόμων.
-
19:57 - 20:01Μερικές φορές η αληθινή φύση της πραγματικότητας παραμονεύει
-
20:01 - 20:04ακριβώς πέρα από τον ορίζοντα.
-
20:04 - 20:06Σας ευχαριστώ πολύ.
-
20:06 - 20:10(Χειροκρότημα)
-
20:10 - 20:12Κρις Άντερσον: Μπράιαν, σε ευχαριστούμε.
-
20:12 - 20:14Το εύρος των ιδεών που μας παρουσίασες
-
20:14 - 20:17είναι συγκλονιστικό, συναρπαστικό, απίστευτο.
-
20:17 - 20:19Που πιστεύεις
-
20:19 - 20:21πως βρίσκεται η σημερινή κοσμολογία,
-
20:21 - 20:23σε σχέση με την ιστορική της πλευρά;
-
20:23 - 20:26Κατά την άποψή σου, είμαστε στη μέση μιας ιστορικής ασυνήθειας;
-
20:26 - 20:28Γκριν: Είναι δύσκολο να απαντήσω.
-
20:28 - 20:31Όταν μαθαίνουμε ότι οι αστρονόμοι του μακρινού μέλλοντος
-
20:31 - 20:34μπορεί να μην έχουν αρκετές πληροφορίες για να κατανοήσουν ορισμένα θέματα,
-
20:34 - 20:37είναι φυσικό να αναρωτηθούμε εάν είμαστε ήδη στην ίδια θέση
-
20:37 - 20:40και μερικά βαθύτερα, κρίσιμα χαρακτηριστικά του Σύμπαντος
-
20:40 - 20:43έχουν ήδη ξεφύγει της ικανότητάς μας να καταλάβουμε,
-
20:43 - 20:45λόγω του τρόπου που εξελίσσεται η κοσμολογία.
-
20:45 - 20:47Από αυτή την προοπτική,
-
20:47 - 20:49ίσως να θέτουμε συνεχώς διαρκώς ερωτήματα
-
20:49 - 20:51στα οποία να μην μπορέσουμε ποτέ να δώσουμε απάντηση.
-
20:51 - 20:53Από την άλλη, τώρα μπορούμε να καταλάβουμε
-
20:53 - 20:55πόσων χρονών είναι το σύμπαν.
-
20:55 - 20:57Μπορούμε να καταλάβουμε
-
20:57 - 21:00πώς να κατανοήσουμε τα δεδομένα από την μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου
-
21:00 - 21:03που καθορίστηκαν 13,72 δισεκατομμύρια χρόνια πριν
-
21:03 - 21:05και όμως, σήμερα μπορούμε να κάνουμε υπολογισμούς που προβλέπουν πώς θα είναι αυτά
-
21:05 - 21:07και επαληθευόμαστε.
-
21:07 - 21:09Απίστευτο! Αυτό είναι απλά καταπληκτικό.
-
21:09 - 21:12Από τη μία πλευρά, είναι απλά απίστευτο πού έχουμε φτάσει,
-
21:12 - 21:16αλλά ποιός ξέρει τι είδους εμπόδια μπορούμε να βρούμε στο μέλλον.
-
21:16 - 21:19Κρις: Θα παραμείνεις εδώ τις επόμενες ημέρες.
-
21:19 - 21:21Ίσως κάποιες από αυτές τις συζητήσεις μπορούν να συνεχιστούν.
-
21:21 - 21:23Ευχαριστώ. Σε ευχαριστούμε Μπράιαν.
Γκριν: Ευχαρίστηση μου. -
21:23 - 21:26(Χειροκρότημα)
- Title:
- Είναι το Σύμπαν μας μοναδικό;
- Speaker:
- Μπράιαν Γκριν
- Description:
-
Στην καρδιά της σύγχρονης κοσμολογίας υπάρχει ένα μυστήριο: Γιατί το σύμπαν μας φαίνεται τόσο εξαιρετικά συντονισμένο ώστε να δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες για τη ζωή; Σε αυτήν την απίστευτη περιοδεία μερικών από τις μεγαλύτερες νέες ανακαλύψεις της επιστήμης, ο Μπράιαν Γκριν μας δείχνει πώς η ασύλληπτη ιδέα ενός πολυσύμπαντος μπορεί να έχει την απάντηση αυτού του γρίφου.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 21:47
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Is our universe the only universe? | ||
Dimitra Papageorgiou edited Greek subtitles for Is our universe the only universe? | ||
Dimitra Papageorgiou edited Greek subtitles for Is our universe the only universe? | ||
Dimitra Papageorgiou edited Greek subtitles for Is our universe the only universe? | ||
Dimitra Papageorgiou approved Greek subtitles for Is our universe the only universe? | ||
Dimitra Papageorgiou edited Greek subtitles for Is our universe the only universe? | ||
Dimitra Papageorgiou edited Greek subtitles for Is our universe the only universe? | ||
Dimitra Papageorgiou edited Greek subtitles for Is our universe the only universe? |