3 อาจารย์ศุภวรรณ ตอน ใจเป็นนายกายเป็นบ่าว

อาจารย์ ศุภวรรณ กรีน วิปัสสนาจารย์

ผู้จัดตั้ง สถาบัน พาตัวใจกลับบ้าน

ตามหลักสติปัฏฐาน 4

เพื่อสอนธรรมะตามแนวทางของพระพุทธองค์

อาจารย์ศุภวรรณ มีความสนใจ

และเริ่มศึกษาพระธรรมต้้งแต่ปีพ.ศ 2517

และได้ปฏิบัติธรรมะจน 33ปีต่อมา

อาจารย์จึงได้สัมผัสสภาวะผัสสะบริสุทธิ์

ในขณะที่อาศัยอยูู่ในประเทศอังกฤษ

การสอนของอาจารย์ ศุภวรรณเน้นเรื่องนิพพาน

ด้วยการสอนสติปัฏฐาน4 หรือ พาตัวใจกลับบ้าน

โดยอาจารย์ จะใช้คำอธิบายในการสอน

เป็นศัพท์เฉพาะเพื่อให้เข้าใจง่าย

เช่นขันธ์5 อาจารย์จะใช้สัญลักษณ์เป็นขวดน้ำ

และของที่อยู่ภายใน

ขวดน้ำ คือ รูปขันธ์

น้ำ คือ เวทนา

สัญญา และ สังขาร

ส่วนก้อนสีแดง คือ วิญญาณ

และในเชิงการทำงานของขันธ์ 5

อาจารย์ ก็ยังแยกออกมาให้เห็นชัดขึ้น

โดยใช้ตุ๊กตาแทนค่า

คือ

ตุ๊กตาตัวแรกแทนร่่างกายหรือรูปขันธ์

ส่วนหนูแทนเจอร์รี่หรือจิต หรือความคิด

เป็นการทำงานโดย เวทนา สัญญาและสังขาร

ส่วนตุ๊กตาอีกตัว แทนแมวทอม

หรือ ธาตุรู้ เป็นการทำงานของวิญญาณ

ตัวจริงของเราอยู่ที่ไหน

เรื่องตัวจริงของเราอยู่ที่ไหน

เป็นภูมิปัญญาย่าทวดของไทยเรานะคะ

ที่ได้พูดเรื่อง ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว

มาหลายร้อยปีแล้ว

แต่ว่าการที่จะรู้จักจริงๆ

เข้าใจจริงๆ อันนี้อีกเรื่องนึง

ฉะนั้น เรื่องนี้ที่จริง

เกี่ยวข้องกับเรื่องจิตใจของเรา ข้างใน

ดิฉันจึงต้องใช้นวัตกรรมใหม่

ที่ช่วยให้คนเห็นภาพ

เราจำเป็นต้องพูดเรื่องขันธ์ 5

เพราะว่า ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว

มันเกี่ยวกับตัวเรา

ท่านต้องการที่จะพูดให้เรารู้ว่า

อ่ะ มาดูขันธ์5 ก่อนดีกว่านะคะ

ขันธ์5 เรามี รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

ที่นี้ ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว

เราพูดเรื่อง รูปขันธ์ กับ วิญญาณขันธ์

รูปขันธ์ กับ วิญญาณขันธ์

รูปขันธ์ ตัวนี้ ดิฉันเรียกว่า ตัวกาย

วิญญาณขันธ์ ตัวนี้ ดิฉันเรียกว่า ตัวใจ

เรามีตัวกายและตัวใจ

ที่นี้ ย่าทวดไทย ต้องการบอกเราว่า

ตัวกายตัวนี้

ไม่ต่างอะไรจากเป็นเปลือกเท่านั้น

ในขณะที่วิญญาณขันธ์ หรือตัวใจ

เปรียบเหมือนกับมือที่แท้จริง

ขณะนี้เราอยู่ในภพภูมิ ที่เรียกว่ามนุษย์

ฝรั่งเรียกว่า มิติที่3

ในมิตินี้ ภพภูมินี้ 2ส่วนนี้

จำเป็นจะต้องอยู่ด้วยกัน

ตัวใจของเราซึ่ี่งเป็นตัวจริง ตัวนี้

ไม่สามารถอยู่โดดๆเดี่ยวๆได้ในมิติที่3นี้

จำเป็นจะต้องมีบ้านอยู่

บ้านของตัวใจก็คือตัวกายของเรา

ซึ่งเป็นเปลือก

ฉะนั้น2ส่วนนี้จำเป็นที่จะต้องอยู่ด้วยกัน

เพื่อที่จะฟอร์มแท่งชีวิตที่สมบูรณ์

complete life form

แท่งชีวิตที่สมบูรณ์

2 ส่วนนี้จะอยู่แยกออกจากกันไม่ได้ นะคะ

ฉะนั้น ดิฉัน พยายามทีจะบอก

ให้กับลูกศิษย์ให้รู้ว่า

ตัวใจตัวนี้ของเรา เป็นตัวจริงอย่างไร

เป็นตัวจริงอย่างไร

เราจะต้องมาเริ่มตั้งแต่ตอนที่เรา

คลอดออกมาจากท้องแม่

คลอดออกมาจากท้องแม่ นะคะ

จะให้ดูความแตกต่างระหว่าง

เด็กที่เกิดมาแล้วร้องไห้

กับเด็กที่เกิดมาแล้ว ไม่ร้องไห้ นะคะ

เด็กที่เกิดมาร้องไห้

แสดงว่าเด็กคนนั้นมีส่วนประกอบ3อย่าง

ส่วนประกอบ3อย่างที่จะมาเป็นแท่งชีวิตของเรา

ก็คือ 1 ไข่ของผู้หญิงต้องสุก

2 ไข่ที่สุกนั้นจะต้อง

พบกับเชื้ออสุจิของฝ่ายชาย

2 ส่วนนี้คือไข่กับอสุจิคือสร้างส่วนเปลือก

แล้วในขณะนั้นเอง

จะต้องมีอีกปัจจัยที่3 ก็คืิอ

จะต้องมีปฏิสนธิวิญญาณก้าวลงสู่ครรภ์

ฉะนั้น หญิงที่กำลังตั้งครรภ์จะต้องมี

ปฏิสนธิวิญญาณที่กำลังช้อปปิ้งครรภ์มารดา

ว่าจะลงครรภ์มารดาไหน

ซึ่งจะเข้าสู่ครรภ์ไหนก็ขึ้นอยู่ที่

กฎแห่งกรรม

แรงเหวี่ยงของกรรม วิบากกรรมเก่าของแต่ละคน

ว่าเชื่อมกันอย่างไร

ทั้งฝ่ายบวกก็ได้ ฝ่ายลบก็ได้

ฉะนั้น เมื่ิอปฏิสนธิวิญญาณ

ก้าวลงสู่ครรภ์มารดาแล้ว

ก็จะกลายมาเป็นวิญญาณขันธ์ วิญญาณธาตุ

ที่ดิฉันเปรียบเทียบเป็นตัวใจ

ซึี่งเป็นตัวจริง

ฉะนั้นเด็กที่เกิดมาแล้วร้องไห้ได้เติบโตได้

แสดงว่าเด็กคนนั้นมาทั้งเปลือกด้วย

และตัวจริงก็มาด้วย

ก็คืิอ มีปฏิสนธิวิญญาณก้าวลงสู่ครรภ์

กลายมาเป็น

วิญญาณขันธ์ คือ ตัวใจ

ซึ่งอยู่ข้างในตัวกายตัวนี้ นะคะ

ซึ่งแตกต่างจากเด็กที่เกิดมาแล้วไม่ร้องไห้

เด็กที่เกิดมาแล้วไม่ร้องไห้

แสดงว่า มาแต่เปลือกแต่ตัวจริงไม่ได้มาด้วย

ก็คืิอ ปฏิสนธิวิญญาณไม่ได้ก้าวลงสู่ครรภ์

อาจจะมีปฏิสนธิวิญญาณที่ไม่ compatitable

ไม่คู่ควรกันในเรื่องกรรม นะคะ

แม่คนนี้ คนใกล้ชิดเค้า

ฉันไม่รู้จักใครเลย

ไม่เคยติดต่อกันในเรื่องกรรม

ฉะนั้น ไม่ลง นะคะ

หรือว่า อาจจะเป็นว่า

มีปฏิสนธิวิญญาณ

ที่ต้องการเข้าสู่ครรภ์มารดานี้

เข้าคิวกันเลย แต่ตัวกายหรือเปลือก

สร้างขึ้นมาไม่แข็งแรง

ใครจะไปอยู่บ้าน เราจะอยู่บ้าน

บ้านก็ต้องแข็งแรง ใช่ไหมคะ

หลังคาจะต้องสมบูรณ์

ไม่ใช่หลังคามีรูโบ๋ว รั่ว เราก็อยู่ไม่ได้

ฉันใดก็ฉันนั้น

ร่างกายนี้ จำเป็นจะต้องแข็งแรง

จำเป็นจะต้องเป็นบ้าน

แข็งแรงให้กับตัวใจตัวนี้อยู่

ฉะนั้น ถ้าปอดมีรู หัวใจมีรู

กระดูกกระเดี้ย คดเคี้ยวอะไรอย่างนี้

ก็อยู่ไม่ได้

ฉะนั้น แม้ปฏิสนธิวิญญาณก้าวลงสู่ครรภ์แล้ว

แต่เพราะตัวกายสร้างไม่สมบูรณ์

สร้างไม่แข็งแรง

ตัวใจหรือวิญญาณขันธ์ก็อยู่ไม่ได้

บางคนก็อยู่ได้แค่ 2วัน 3วัน นะคะ

แล้วตัวกายไม่แข็งแรงก็ต้องเจ๋ากันไป

อยู่ไม่ได้

ฉะนั้น ตรงนี้แหละค่ะ

ที่ดิฉันต้องการย้ำให้รู้ว่า

ตัวจริงของเราคือข้างใน

ไม่ใช่ตัวเปลือกที่เราเห็นในกระจก

ฉะนั้น ตัวที่เราเห็นในกระจก

เป็นเพียงแค่เปลือกเท่านั้นเอง

แต่ตัวจริงๆของเราอยู่ข้างใน

นี้คือที่มาของคำว่า

ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว

ต้องการที่จะย้ำนะคะ

ว่าตัวใจของเราจริงๆเป็นอย่างนี้

การอธิบายขันธ์5ในรูปแบบของขวดน้ำ

ค่ะ เนื่องจากว่า ขันธ์5 เป็น

เรื่องของชีวิตของเรา

และส่วนของจิตใจเป็นเรื่องที่

เรามองไม่เห็นในกระจก

ฉะนั้น ดิฉันก็เลยใช้นวัตกรรมซึ่งก็คือ

ขวดน้ำ ง่ายๆนี้นะคะ

ที่จะเป็นตัวแทน ว่า

ขันธ์5 ของเรา โดยเฉพาะจิตใจทำงานอย่างไร

ฉะนั้น ขอให้ดูนะคะ

ตัวกาย ส่วนนี้ ก็คือส่วนที่เราเห็นในกระจก

ที่ดิฉันเรียกว่า ตัวกาย หรือ รูปขันธ์

ฉะนั้น สมองของเราอยู่ตรงนี้

แล้วเรายังมีส่วนของจิตกับใจ

จิต ตรงนี้ดิฉันก็แทนด้วยน้ำ

ใจ ตรงนี้ ก็คือก้อนสีแดงๆตรงนี้

หรืออีกทางหนึ่งดิฉันจะใช้ข้อเปรียบเทียบ

เป็น ทอม กับ เจอร์รี่

ทอมก็คือตัวใจของเรา

สีแดงตรงนี้ ก็คือ วิญญาณขันธ์

ถ้าเราไล่ตามศัพท์ของขันธ์ 5

เราก็มี

รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

แล้วเราก็ใช้ภาษาง่ายๆ

รูปตัวนี้ก็คือ ตัวกาย

วิญญาณขันธ์สีแดงตรงนี้ก็คือ ตัวใจของเรา

ในขณะที่ เวทนา สัญญา สังขาร ตรงนี้

เรียกว่า จิตหรือเจอร์รี่

ดิฉันก็จะรวบเป็นเจอร์รี่

และเจอร์รี่ตัวนี้ก็คือ

ตัวพาหะที่นำปัญหาชีวิตทุกอย่างมาให้เรา

ปัญหาชีวิตทุกอย่างที่อยู่ข้างนอก

มันจะไม่กระโดดเข้ามาในหัวของเรา

ในลักษณะที่เป็นรูปอย่างนี้

มันต้องเปลี่ยนจากรูปเป็นนาม

เปลี่ยนจากรูปกลายเป็นความคิด

ความจำ ความรู้สึก

หรือจิตหรือเจอร์รี่ในการเปรียบเทียบของดิฉัน

ฉะนั้น เจอร์รี่ตรงนี้คิอตัวปัญหาชีวิตทุกอย่าง

ที่มีผลกระทบต่อตัวใจของเรา

ในลักษณะเช่นนี้ น้ำก็คือปัญหาชีวิต

สีแดงก็คือตัวใจ

พอมันกระทบตัวใจจึงทำให้เกิดอาการเครียด

วิตกกังวล คิดมาก ฟุ้งซ่าน ซึมเศร้า โกรธ

เกลียด อิจฉา แข่งขัน ชิงดีชิงเด่น

ซึมเศร้า สติแตก

เห็นไหมคะ ปัญหาชีวิตทำให้ตัวใจ สติ

สติก็คือตัวใจของเรา เรื่องเดียวกัน

คืิอ สภาวะเดียวกัน สติแตก

อยากฆ่าตัวตาย เห็นไหมคะ

สภาวะพวกนี้เกิดขึ้นข้างในตัวกายของเรา

ซึ่งเรามองไม่เห็นในกระจก

พอเรามองไม่เห็นในกระจก

การที่จะให้เข้าใจว่าอะไรเป็นอะไร

เป็นเรื่องยากมาก

นี่คือสาเหตุท่ี่ดิฉันใช้ขวดน้ำอันนี้

เป็นตัวแทนที่จะทำให้คนเข้าใจว่า

เกิดอะไรขึ้นกับข้างในของเค้า จิตใจของเค้า

หรือทอมกับเจอร์รี่ของเค้า นะคะ

ฉะนั้น จิตตัวนี้ หรือเจอร์รี่

ก็คือปัญหาทุกอย่างที่อยู่ในหัว

เสียงที่พูดคุยกับเรา

ที่มีผลกระทบต่อตัวใจของเราตลอดเวลา

ทำให้เรากลุ้มใจ คิดมาก ฟุ้งซ่าน

โกรธ เกลียด อิจฉา พวกนี้แหละคะ

ฉะนั้น ดิฉันเห็นว่าขวดน้ำตัวนี้เป็นตัวช่วย

เป็นนวัตกรรมที่ดีมากเลย

ช่วยให้เราเข้าใจว่าเกิดอะไรขึ้น

กับข้างในใจของเรา นะคะ

ตาใจคืออะไร

เรื่องของสติปัฏฐาน

คำว่า สติเป็นคำที่อธิบายยากที่สุด

ดฺิฉันจึงพยายามที่จะทำให้ง่ายต่อผู้ปฏิบัติ

จึงต้องใช้นวัตกรรมอันนี้อีกเช่นกัน นะคะ

แทนที่จะใช้คำว่า สติ ดิฉันใช้คำว่า ตาใจ

คือ มีตัวกาย และ ตัวใจ

ตัวกายมีตาเนื้อ

ตัวใจของเราก็มีตาใจ

และดิฉันก็เอารูปของผู้หญิงอินเดีย

ที่มีแต้มแดงๆตรงนี้ เค้าเรียก บินดี้

บินดี้ ก็คือสัญลักษณ์ ของตาที่3ของมนุษย์

ตาที่3มีไว้เพื่อที่จะดูข้างใน

ฉะนั้น ในภาคปฏิบัติเราจะทำให้ง่ายมาก

พอเราหลับตาเนื้อตรงนี้

เราก็ใช้ตาใจที่อยู่ตรงนี้มองเข้าไป

มองทัศนียภาพข้างใน

ซึ่งทัศนียภาพข้างใน ถ้าเราเอาแผนที่

ของสติปัฏฐาน4 ก็จะมี3กลุ่ม

ก็คือ มีลมหายใจ การเคลื่อนไหว

ไม่ว่าเราจะเคลื่อนอะไรยังไง

สมมุติว่าถ้าเรานั่งก็มีการเคลื่อนลูบต้นขา

วนรอบหัวเข่า

คือแทนที่จะเดินจงกรม

เราจะเคลื่อนอะไร ยังไงก็ได้

ดิฉันก็จะให้ลูกศิษย์มีการเคลื่อน โยก

ลมหายใจ การเคลื่อนไหว ความรู้สึกส่วนกาย

ส่วนนี้ก็คือฐานของสติ

4 กรณีที่ยืนยันว่า ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว

ตัวจริง ของเราคือข้างใน

ไม่ใช่ตัวเปลือกที่เราเห็นในกระจก

ฉะนั้น ตัวที่เราเห็นในกระจก

เป็นแค่เปลือกเท่านั้นเอง

แต่ตัวจริงๆของเราอยู่ข้างใน

นี่คือ ที่มาของคำว่า

ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว

มี4เหตุการณ์ในชีวิตของมนุษย์

ที่ตัวใจตัวนี้ไม่ได้อยู่กับเนื้อกับตัว

4 เหตุการณ์อันนั้นก็คือ

เวลาที่เราหลับสนิท

เวลาที่เราหมดสติ

โคม่า และ ตายสนิท

4เหตุการณ์นี้ ตัวใจตัวนี้จะไม่ได้อยู่กับเนื้อกับตัว

คุณดูสิคะ หมดสติ ตัวนี้ก็คือตัวสติ

หมดสติก็คือ สติไม่มี

ฉะนั้น เวลาที่เราอยู่ใน4เหตุการณ์นี้

ไม่ว่าจะเป็นหลับสนิท หมดสติ

โคม่า ตายสนิท

ตัวใจที่เป็นตัวจริงไม่อยู่

แล้วเรามาดูสิว่า เกิดอะไรขึ้นกับตัวกาย

ขณะนั้น ตาของเราก็ยังมีอยู่

แต่เราเห็นไหมถ้าเราหลับสนิท

เรามองไม่เห็นใช่ไหมคะ

ที่เรามองไม่เห็นไม่ใช่ว่าเราตาบอด

แต่เป็นเพราะว่าธาตุรู้

ไม่ได้อยู่กับเนื้อกับตัว เห็นไหมคะ

พอไม่มีธาตุรู้ ธาตุรู้ตัวนี้ก็คือ วิญญาณ

จักขุ มี แต่วิญญาณไม่มี

วิญญาณคือตัวที่ทำให้จักขุ

รับรู้ เห็นภาพ

วิญญาณตัวนี้ ทำให้หูได้ยินเสียง

ที่เรียกว่า โสตวิญญาณ

วิญญาณตัวนี้ ทำให้จมูกรู้กลิ่น

เรียกว่า ฆานวิญญาณ

วิญญาณตัวนี้ทำให้ลิ้นรู้รส

เราเรียกว่า ชิวหาวิญญาณ

วิญญาณตัวนี้ทำให้ผิวหนังรู้

เย็น ร้อน อ่อน แข็ง

เราเรียกวิญญาณตัวนี้ว่า กายวิญญาณ

ฉะนั้น ตัวกายตัวนี้ที่รับรู้

ภาพ รส กลิ่น เสียง สัมผัสได้

ก็เพราะมีวิญญาณที่คุมเกมอยู่ข้างหลัง

เหมือนกับเป็นหัวหน้าใหญ่

เป็นHeadquarter ที่คุมเกม

ทำให้ ตา หู จมูก ลิ้น ผิวหนัง ของเรา

รับรู้สิ่งต่างๆได้

ชีวิตจึงมี โลกจึงมี

แต่เหตุการณ์4 อย่างนี้

หลับสนิท หมดสติ โคม่า ตายสนิท

ก็หมายความว่าวิญญาณตัวนี้ ธาตุรู้ตัวนี้

ไม่ได้อยู่กับเนื้อกับตัว

ฉะนั้น แม้ว่าเรามี ตา หู จมูก ลิ้น ผิวหนัง

แต่เรารับรู้อะไรไม่ได้

ไม่ได้หมายความว่า เราตาบอด

ไม่ได้หมายความว่า เราหูหนวก

ตาก็ยังดีดี หูก็ยังดีดี

แต่ตัวที่ขาดไปคือตัวใจ

ฉะนั้น ใน4เหตุการณ์นี้

ตัวกายตัวนี้ เหมือนกับเป็นเปลือกเท่านั้น

ที่มันไม่มีชีวิต ชีวา

ฉะนั้น เราจะเห็นได้ชัดเจนเลยว่า

ตอนเช้า เรามีคำว่า รู้สึกตัว

รู้สึกตัว หมายความว่าอะไร

รู้สึกตัวก็คือว่า

ตัวรู้สึก ตัววิญญาณขันธ์ตัวนี้

กลับมาสู่ตัวกาย

ก็คืิอ รู้สึกตัวกาย พอกลับมาปุ๊บ

พอรู้สึกตัวกาย ชีวิตก็เลยเกิด ณ ตอนนั้น

นี่คืิอ สาเหตุที่ว่า ย่าทวดไทยของเรา

รู้เรื่องนี้ดีมาก จึงมาผูกคำที่ว่า

ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว

แต่ข้อมูลอันนี้ ซึ่งเป็นข้อมูลที่สำคัญที่สุด

ของชีวิตมนุษย์

ที่รู้ว่า ตัวไหนตัวจริง ตัวไหนตัวปลอม

กลับเป็นความรู้ที่ไม่มีการสอน

ในระบบการศึกษาของโลก

เค้าไม่ได้มาสอน

ที่เราไปเรียนปริญญา ตรี โท เอก

หมดเงิน หมดทอง นับเป็นล้านๆ

เค้าไม่ได้สอนเรื่ิองว่า

ตัวจริงของเราเป็นตัวไหน

ตัวกายเป็นตัวปลอมนะ

เค้าไม่ได้สอนเรื่องนี้

ฉะนั้น คนเราจึงรู้จักแต่การดูแลตัวกาย

หรืิอดูแลแต่เปลือกเท่านั้นเอง

ตื่นเช้าขึ้นมา เราต้องออกกำลัง สูดอากาศบริสุทธิ์

ใส่หมวกกันน๊อค คาดเข็มขัด กินอาหารชีวจิต

ต้องทำนู้ นั่นนะ อยู่บ้านแข็งแรงนะ

อะไรต่อมิอะไรพวกนี้

ทั้งหมดก็เพื่อดูแลตัวกายอย่างเดียวเท่านั้น

เพราะว่าเป็นตัวเดียวที่เค้าเห็นในกระจก

ฉะนั้น เค้าก็คิดว่าเรามีแค่นี้

ก็ดูแลแต่ตัวนี้

แต่ส่วนที่อยู่ข้างในซึ่งเป็นตัวจริงของเรา

เรามองไม่เห็นในกระจก

เค้าก็ไม่รู้จะดูแลยังไง

พอไม่รู้จะดูแลยังไง พอความคิดเข้ามา

ที่ดิฉันเรียกว่า เจอร์รี่ถล่มเราเข้ามา

ก็เหมือนอย่างนี้

นี้สีแดง คือตัวใจของเรา

ตรงนี้ก็คือ ความคิด ความรู้สึกของเรา

ที่ดิฉันเปรียบเทียบเป็นเจอร์รี่

พอมันมาถล่มอย่างนี้ เราแก้ไขอะไรไม่ได้เลย

เราแก้ปัญหาไม่ได้เลย

เพราะว่าเราดูแลตัวใจไม่เป็น

ฉะนั้น การดูแลตัวใจก็คือการฝึกสติปัฏฐาน4

ขอสรุปเท่านี้ค่ะ