Return to Video

Dlaczego ciekawość jest kluczem do nauki i medycyny.

  • 0:01 - 0:02
    Nauka.
  • 0:03 - 0:06
    Słowo, które u wielu z was
    przywołuje nieprzyjemne wspomnienia
  • 0:06 - 0:09
    z nudnych lekcji
    biologii i fizyki w szkole.
  • 0:09 - 0:12
    Gwarantuję wam jednak,
    że wszystko, co robiliście na lekcjach,
  • 0:12 - 0:14
    miało niewiele wspólnego
    z prawdziwą nauką.
  • 0:14 - 0:17
    Rozmyślaliście głównie
    nad tym, czym jest nauka.
  • 0:17 - 0:19
    Zajmowaliście się historią czegoś,
    co zostało już odkryte.
  • 0:21 - 0:25
    Natomiast mnie, jako naukowca,
    interesuje najbardziej, jak naukę tworzyć.
  • 0:25 - 0:29
    Ponieważ nauka ciągle się tworzy.
  • 0:29 - 0:33
    Tworzymy obserwacje,
    opracowujemy wyjaśnienia tych obserwacji
  • 0:33 - 0:35
    i wtedy tworzymy
    przewidywania, które badamy
  • 0:35 - 0:37
    poprzez eksperymenty
    lub inne obserwacje.
  • 0:37 - 0:38
    Kilka przykładów.
  • 0:38 - 0:42
    Na początku ludzie dostrzegli,
    że Ziemia jest poniżej, niebo powyżej nas,
  • 0:42 - 0:46
    a zarówno Słońce i Księżyc
    wydawały się krążyć dookoła.
  • 0:47 - 0:51
    Wymyślali wyjaśnienia, że Ziemia
    musi być centrum wszechświata.
  • 0:52 - 0:55
    Przewidywania: wszystko
    powinno krążyć wokół Ziemi.
  • 0:56 - 0:58
    Pierwszy prawdziwy test odbył się,
  • 0:58 - 1:01
    gdy Galileusz wziął w swoje ręce
    jeden z pierwszych teleskopów,
  • 1:01 - 1:03
    i nocą, przyglądając się niebu,
  • 1:03 - 1:07
    odkrył planetę Jowisz,
  • 1:07 - 1:11
    która miała cztery księżyce
    krążące dookoła niej.
  • 1:12 - 1:16
    Potem wykorzystał te księżyce,
    by śledzić tor, którym podążał Jowisz,
  • 1:16 - 1:20
    i odkrył, że również Jowisz
    nie krążył dookoła Ziemi,
  • 1:20 - 1:22
    ale dookoła Słońca.
  • 1:23 - 1:25
    Więc wcześniejsze
    przewidywania były nieudane.
  • 1:26 - 1:31
    Doprowadziło to do odrzucenia teorii,
    że Ziemia jest centrum wszechświata.
  • 1:31 - 1:35
    Kolejny przykład: Isaac Newton dostrzegł,
    że przedmioty spadają na Ziemię.
  • 1:35 - 1:38
    Jako wyjaśnienie wymyślono grawitację,
  • 1:39 - 1:42
    a przewidywania głosiły,
    że wszystko powinno spadać na Ziemię.
  • 1:42 - 1:45
    Ale oczywiście,
    nie wszystko spada na Ziemię.
  • 1:46 - 1:48
    Czy jednak odrzucamy grawitację?
  • 1:49 - 1:53
    Nie. Ulepszyliśmy teorię, mówiąc:
    grawitacja przyciąga przedmioty do Ziemi,
  • 1:53 - 1:58
    jeżeli nie oddziałuje na nie siła równa
    lub przeciwna płynąca z innego kierunku.
  • 1:58 - 2:00
    To doprowadziło nas do czegoś nowego.
  • 2:01 - 2:04
    Zaczęliśmy przywiązywać większą
    uwagę do ptaków oraz ich skrzydeł,
  • 2:04 - 2:07
    i wystarczy pomyśleć
    o wszystkich odkryciach,
  • 2:07 - 2:09
    których dokonaliśmy
    w trakcie rozmyślania o nich.
  • 2:10 - 2:15
    Wszystkie niepowodzenia, testy,
    przewidywania i inne nietypowe kwestie
  • 2:15 - 2:19
    uczą nas tego, czego nie wiemy
    i doprowadzają do zupełnie nowych odkryć.
  • 2:20 - 2:23
    W ten sposób nauka rozwija się i uczy.
  • 2:24 - 2:29
    Czasami w mediach
    jakiś naukowiec mówi o rzeczach,
  • 2:29 - 2:31
    które zostały udowodnione naukowo.
  • 2:32 - 2:36
    Ale mam nadzieję, że rozumiecie,
    że nauka nigdy nie będzie w stanie
  • 2:36 - 2:39
    udowodnić czegoś
    ostatecznie i definitywnie.
  • 2:40 - 2:43
    Mam nadzieję, że nauka
    pozostaje wystarczająco ciekawa,
  • 2:43 - 2:45
    by poszukiwać,
  • 2:45 - 2:46
    i jest wystarczająco czuła,
  • 2:46 - 2:48
    by rozpoznać, kiedy docieramy
  • 2:48 - 2:50
    do następnej nietypowej kwestii,
  • 2:50 - 2:52
    do następnego wyjątku,
  • 2:52 - 2:54
    który jak księżyce Jowisza,
  • 2:54 - 2:56
    nauczy nas tego, czego jeszcze nie wiemy.
  • 2:57 - 3:00
    Zmienimy na chwilę tryb.
  • 3:00 - 3:02
    Kaduceusz, znany symbol medycyny,
  • 3:02 - 3:04
    ma wiele znaczeń wśród różnych ludzi,
  • 3:04 - 3:06
    ale większość publicznych
    dyskusji medycznych
  • 3:06 - 3:09
    faktycznie zmienia
    to w problem inżynieryjny.
  • 3:09 - 3:13
    W korytarzach Kongresu i salach
    konferencyjnych firm ubezpieczeniowych
  • 3:13 - 3:15
    próbują wymyślić, jak za to płacić.
  • 3:16 - 3:17
    Etycy i epidemiolodzy
  • 3:17 - 3:20
    próbują wymyślić, jak najlepiej
    rozprowadzać lekarstwa,
  • 3:20 - 3:25
    a szpitale i lekarze mają obsesję ze
    swoimi protokołami i listami kontrolnymi,
  • 3:25 - 3:28
    próbując wymyślić,
    jak najbezpieczniej aplikować leki.
  • 3:28 - 3:30
    To wszystko jest dobre.
  • 3:31 - 3:34
    Jednak to wszystko również przyjmuje,
  • 3:34 - 3:36
    w pewnym sensie,
  • 3:36 - 3:38
    że podręcznik medycyny jest już zamknięty.
  • 3:39 - 3:42
    Zaczynamy mierzyć jakość
    naszej opieki zdrowotnej
  • 3:42 - 3:44
    w kwestii szybkości dostępu do niej.
  • 3:44 - 3:46
    Nie dziwi mnie to w obecnych czasach.
  • 3:46 - 3:49
    Wiele instytucji świadczących
    opiekę zdrowotną
  • 3:49 - 3:52
    zaczyna wyglądać jak
    serwisy samochodowe Jiffy Lube.
  • 3:52 - 3:54
    (Śmiech)
  • 3:54 - 3:58
    Problem w tym,
    że kończąc szkołę medyczną,
  • 3:58 - 4:00
    nie dostałem żadnego
    z tych dziwnych przyrządów,
  • 4:00 - 4:03
    które mechanik podłącza do samochodu,
  • 4:03 - 4:05
    by zobaczyć, gdzie leży problem,
  • 4:05 - 4:07
    ponieważ podręcznik medycyny
  • 4:07 - 4:09
    nie jest ostatecznie zamknięty.
  • 4:09 - 4:11
    Medycyna jest nauką.
  • 4:12 - 4:14
    Wiedzą, która wciąż się tworzy.
  • 4:15 - 4:17
    Prowadzimy obserwacje,
  • 4:17 - 4:19
    opracowujemy ich wyjaśnienia
  • 4:19 - 4:21
    i wtedy tworzymy
    przewidywania, które badamy.
  • 4:21 - 4:24
    Większość przewidywań w medycynie
  • 4:24 - 4:27
    jest testowanych i badanych
    na podłożu populacji.
  • 4:27 - 4:30
    Może jeszcze pamiętacie z tych
    nudnych lekcji biologii w szkole,
  • 4:30 - 4:34
    że populacje mają tendencję
    do rozkładu wokół średniej,
  • 4:34 - 4:36
    jako rozkład normalny lub rozkład Gaussa.
  • 4:36 - 4:37
    Dlatego w medycynie,
  • 4:37 - 4:40
    gdy tworzymy przewidywania
    z wcześniej wymyślonych wyjaśnień,
  • 4:40 - 4:42
    później testujemy to na ludziach.
  • 4:43 - 4:46
    To znaczy, że wszystko
    co wiemy o medycynie,
  • 4:46 - 4:49
    nasza wiedza teoretyczna i praktyczna,
  • 4:49 - 4:51
    pochodzi od ludzi,
  • 4:51 - 4:54
    jednak ciągnie się tylko do momentu,
  • 4:54 - 4:55
    gdy kolejne nietypowe kwestie,
  • 4:55 - 4:57
    kolejne wyjątki,
  • 4:57 - 4:58
    które jak księżyce Jowisza,
  • 4:58 - 5:01
    nauczą nas tego, czego jeszcze nie wiemy.
  • 5:02 - 5:03
    Jestem chirurgiem,
  • 5:03 - 5:06
    zajmuję się ludźmi cierpiącymi na mięsaka.
  • 5:06 - 5:08
    To bardzo rzadki rodzaj raka.
  • 5:09 - 5:11
    Nowotwór tkanek miękkich oraz kości.
  • 5:11 - 5:16
    Każdy z moich pacjentów
    jest nietypowym przypadkiem,
  • 5:16 - 5:17
    każdy jest wyjątkiem.
  • 5:18 - 5:21
    Nigdy nie przeprowadziłem
    operacji na pacjencie z mięsakiem
  • 5:21 - 5:25
    poddawanemu randomizowanym
    badaniom klinicznym,
  • 5:25 - 5:29
    uważanym za najlepsze źródła
    danych medycznych bazujących na populacji.
  • 5:30 - 5:32
    Ludzie mówią o nieszablonowym myśleniu,
  • 5:32 - 5:35
    ale nigdy nie mieliśmy żadnych
    szablonów w walce z mięsakiem.
  • 5:35 - 5:39
    Jedyne co mamy w tej kąpieli niepewności,
  • 5:39 - 5:43
    niewiadomych, wyjątków i nietypowych
    kwestii otaczających nas w tej walce,
  • 5:43 - 5:48
    to łatwy dostęp do dwóch,
    moim zdaniem, najważniejszych wartości
  • 5:48 - 5:49
    dla każdej nauki.
  • 5:49 - 5:51
    Pokory i ciekawości.
  • 5:52 - 5:54
    Dlatego, że jestem pokorny i ciekawski,
  • 5:54 - 5:57
    gdy pacjent zadaje mi pytanie,
  • 5:57 - 5:58
    a ja nie znam odpowiedzi,
  • 5:59 - 6:00
    idę i pytam kolegów,
  • 6:00 - 6:03
    którzy mogą mieć styczność
    z podobnym przypadkiem.
  • 6:03 - 6:06
    Czasami nawet nawiązujemy
    międzynarodową współpracę.
  • 6:06 - 6:09
    Pacjenci zaczynają rozmawiać
    z innymi ludźmi na konferencjach
  • 6:09 - 6:10
    i w grupach wsparcia.
  • 6:11 - 6:14
    Poprzez taką współpracę
    pełną pokory i ciekawości,
  • 6:14 - 6:18
    zaczynamy próbować
    i uczymy się nowych rzeczy.
  • 6:19 - 6:21
    Na przykład to jest mój pacjent,
  • 6:21 - 6:23
    który miał raka w okolicach kolana.
  • 6:23 - 6:26
    Dzięki działaniom prowadzonym
    z pokorą i ciekawością
  • 6:26 - 6:28
    w czasie współpracy międzynarodowej,
  • 6:28 - 6:32
    zmieniliśmy pierwotne przeznaczenie
    kostki tak, by służyła jako kolano,
  • 6:32 - 6:35
    gdy trzeba było usunąć
    kolano objęte nowotworem.
  • 6:35 - 6:38
    W konsekwencji pacjent może założyć
    protezę i biegać, skakać oraz grać.
  • 6:38 - 6:41
    Ta szansa była możliwa dla niego
  • 6:41 - 6:44
    dzięki międzynarodowej współpracy.
  • 6:44 - 6:46
    Chciał tego,
  • 6:46 - 6:49
    ponieważ miał kontakt z innymi
    pacjentami, którzy tego doświadczyli.
  • 6:50 - 6:54
    A więc wyjątki i nietypowe
    kwestie w medycynie
  • 6:54 - 6:58
    uczą nas, czego jeszcze nie wiemy,
    jak i prowadzą do całkiem nowych rzeczy.
  • 6:59 - 7:01
    Teraz coś bardzo ważnego.
  • 7:01 - 7:05
    Wszystkie nietypowe sprawy
    prowadzą nas do nowego punktu.
  • 7:05 - 7:08
    Nie jest to związane jedynie z medycyną.
  • 7:09 - 7:12
    Nie jest to coś, co poznajemy jedynie
  • 7:12 - 7:15
    podczas doglądania pacjentów
    cierpiących na mięsaka.
  • 7:15 - 7:17
    Czasami kwestie nietypowe
  • 7:17 - 7:19
    i wyjątki,
  • 7:19 - 7:22
    uczą nas rzeczy bardzo
    ważnych dla całej ludzkości.
  • 7:23 - 7:25
    Jak drzewa stojące na skraju lasu,
  • 7:25 - 7:29
    kwestie nietypowe i wyjątki
    zwracają naszą uwagę
  • 7:29 - 7:34
    i prowadzą nas do znacznie
    większego poczucia, czym jest drzewo.
  • 7:34 - 7:36
    Często skupiamy się
    na problemie dotyczącym całości,
  • 7:36 - 7:38
    nie dostrzegając jednostek,
  • 7:38 - 7:40
    które ją tworzą.
  • 7:41 - 7:43
    Ale drzewa stojące samotnie
  • 7:43 - 7:46
    tworzą relacje definiujące drzewo,
  • 7:46 - 7:50
    relacje pomiędzy pniem,
    korzeniami i gałęziami,
  • 7:50 - 7:51
    w bardziej widoczny sposób.
  • 7:51 - 7:53
    Nawet jeśli drzewo jest przekrzywione
  • 7:53 - 7:56
    bądź tworzy bardzo niecodzienne relacje
  • 7:56 - 7:58
    pomiędzy pniem, korzeniami i gałęziami,
  • 7:58 - 8:01
    mimo wszystko przyciąga naszą uwagę
  • 8:01 - 8:03
    i pozwala na tworzenie obserwacji,
  • 8:03 - 8:05
    które będzie można
    testować na całej populacji.
  • 8:06 - 8:08
    Mówiłem wam, że mięsak występuje rzadko.
  • 8:08 - 8:11
    Stanowi około jednego
    procenta wszystkich nowotworów.
  • 8:11 - 8:15
    Wiecie również, że nowotwory
    są uznane za choroby genetyczne.
  • 8:16 - 8:19
    Mówiąc choroby genetyczne, rozumiemy,
    że rak jest powodowany przez onkogeny
  • 8:19 - 8:21
    zmieniające się w nowotwór,
  • 8:21 - 8:24
    i antyonkogeny, które przestają
    funkcjonować, powodując raka.
  • 8:24 - 8:27
    Możecie pomyśleć,
    że uczymy się o onkogenach
  • 8:27 - 8:29
    oraz antyonkogenach
    z najczęstszych nowotworów,
  • 8:29 - 8:32
    takich jak rak piersi, prostaty czy płuc,
  • 8:32 - 8:34
    lecz to błąd.
  • 8:34 - 8:37
    Dowiedzieliśmy się czegoś
    o onkogenach i antyonkogenach
  • 8:37 - 8:38
    po raz pierwszy
  • 8:38 - 8:42
    z tego malutkiego procenta
    nowotworów nazywanego mięsakami.
  • 8:43 - 8:45
    W 1966 roku Peyton Rous
    dostał Nagrodę Nobla
  • 8:45 - 8:47
    za odkrycie, że kurczaki
  • 8:47 - 8:51
    są nosicielami zakaźnej postaci mięsaka.
  • 8:51 - 8:54
    Trzydzieści lat później Harold Varmus
    i Michael Bishop odkryli,
  • 8:54 - 8:57
    czym był ten zakaźny element.
  • 8:57 - 8:58
    To był wirus
  • 8:58 - 9:00
    przenoszący geny,
  • 9:00 - 9:01
    onkogeny SRC.
  • 9:02 - 9:06
    Nie powiem wam, że SRC
    jest najważniejszym onkogenem,
  • 9:06 - 9:06
    nie powiem wam,
  • 9:06 - 9:10
    że SRC jest najczęściej uaktywniającym się
    onkogenem we wszystkich rodzajach raka.
  • 9:10 - 9:13
    Ale to był pierwszy onkogen.
  • 9:14 - 9:16
    Wyjątek, coś nietypowego,
  • 9:16 - 9:19
    co zwróciło naszą uwagę
    i doprowadziło do czegoś,
  • 9:20 - 9:24
    co nauczyło nas bardzo ważnych
    rzeczy na na temat innych stron biologii.
  • 9:25 - 9:29
    Białko p53 jest
    najważniejszym antyonkogenem,
  • 9:29 - 9:32
    który przestaje funkcjonować
  • 9:32 - 9:34
    w prawie każdym rodzaju nowotworów.
  • 9:34 - 9:37
    Nie nauczyły nas tego
    najpopularniejsze nowotwory.
  • 9:37 - 9:39
    Dowiedzieliśmy się tego,
    gdy doktorzy Li i Fraumeni,
  • 9:39 - 9:41
    przyglądali się pewnym rodzinom
  • 9:41 - 9:43
    i zdali sobie sprawę, że u nich
  • 9:43 - 9:45
    mięsak występuje zbyt często.
  • 9:46 - 9:48
    Jak mówiłem, mięsak jest bardzo rzadki.
  • 9:48 - 9:51
    Pamiętajcie, że jeśli diagnoza
    pojawiająca się raz na milion,
  • 9:51 - 9:53
    zostanie postawiona
    dwa razy w jednej rodzinie,
  • 9:53 - 9:55
    jest to zbyt częste.
  • 9:57 - 9:59
    Fakt, że występuje to rzadko,
  • 9:59 - 10:01
    zwrócił naszą uwagę
  • 10:02 - 10:04
    i doprowadził nas do nowej drogi myślenia.
  • 10:05 - 10:07
    Wielu z was może stwierdzić,
  • 10:07 - 10:08
    stwierdzić poprawnie,
  • 10:08 - 10:10
    że tak, Kevin, to świetnie,
  • 10:10 - 10:12
    ale nie mówisz o ptasich skrzydłach.
  • 10:12 - 10:16
    Nie mówisz o księżycach
    krążących dookoła Jowisza.
  • 10:17 - 10:18
    To jest człowiek.
  • 10:18 - 10:21
    Wszystkie nietypowe kwestie, wyjątki,
    mogą doprowadzić do postępów nauki,
  • 10:21 - 10:23
    ale to jest człowiek.
  • 10:24 - 10:26
    Mogę jedynie powiedzieć,
  • 10:26 - 10:28
    że wiem to aż za dobrze.
  • 10:30 - 10:34
    Przeprowadzam rozmowy z pacjentami
    cierpiącymi na rzadkie i zabójcze choroby.
  • 10:34 - 10:36
    Piszę o tych rozmowach.
  • 10:36 - 10:38
    Są one niemożliwie przeładowane.
  • 10:38 - 10:40
    Strasznymi zwrotami typu:
  • 10:40 - 10:43
    "Mam złe wieści" albo:
    "Nic więcej nie możemy zrobić."
  • 10:44 - 10:47
    Czasami te rozmowy nakręca jedno słowo.
  • 10:48 - 10:49
    "Nieuleczalny".
  • 10:53 - 10:56
    Cisza może być równie kłopotliwa.
  • 10:57 - 11:00
    Gdy w medycynie mamy puste pola,
  • 11:00 - 11:02
    to może być tak samo ważne,
  • 11:02 - 11:04
    jak słowa, których
    używamy w tych rozmowach.
  • 11:05 - 11:07
    Czym są niewiadome?
  • 11:07 - 11:09
    Czym są eksperymenty,
    które są przeprowadzane?
  • 11:10 - 11:11
    Zróbcie ze mną łatwe ćwiczenie.
  • 11:11 - 11:15
    Na ekranie widzicie angielskie
    wyrażenie "no where" [nigdzie].
  • 11:15 - 11:17
    Zauważcie, gdzie jest wolne pole.
  • 11:17 - 11:20
    Jeśli przesuniemy
    wolne pole o jedno miejsce
  • 11:21 - 11:22
    "no where" [nigdzie]
  • 11:22 - 11:25
    staje się "now here" [teraz, tutaj].
  • 11:25 - 11:27
    Przyjmuje zupełnie przeciwne znaczenie,
  • 11:27 - 11:30
    wyłącznie dzięki przesunięciu
    pustego pola o jedno miejsce.
  • 11:32 - 11:33
    Nigdy nie zapomnę nocy,
  • 11:33 - 11:36
    gdy wszedłem do pokoju
    jednego z moich pacjentów.
  • 11:36 - 11:38
    W tym dniu miałem długą operację,
  • 11:38 - 11:40
    ale wciąż chciałem iść i go zobaczyć.
  • 11:40 - 11:43
    Był to chłopiec, u którego zdiagnozowałem
    raka kości kilka dni wcześniej.
  • 11:44 - 11:48
    Wcześniej on i jego mama mieli
    spotkanie z lekarzem od chemioterapii
  • 11:48 - 11:51
    i został przyjęty do szpitala,
    by ją rozpocząć.
  • 11:51 - 11:53
    Dochodziła północ,
    gdy dotarłem do jego pokoju.
  • 11:53 - 11:56
    Spał, ale znalazłem jego matkę,
  • 11:56 - 11:59
    która czytała coś
    obok jego łóżka przy świetle latarki.
  • 11:59 - 12:01
    Wyszła na korytarz,
    by pomówić ze mną przez chwilę.
  • 12:02 - 12:04
    Okazało się, że to, co czytała,
  • 12:04 - 12:07
    było protokołem, który lekarz
    chemioterapii dał jej tego dnia.
  • 12:08 - 12:10
    Nauczyła się go na pamięć.
  • 12:11 - 12:15
    Powiedziała: "Doktorze Jones, mówił pan,
  • 12:15 - 12:17
    że nie zawsze wygrywamy
  • 12:17 - 12:18
    z tym rodzajem nowotworu,
  • 12:20 - 12:23
    ale przestudiowałam ten protokół
    i myślę, że mogę to zrobić.
  • 12:24 - 12:28
    Myślę, że mogę przystosować się
    do tej trudnej kuracji.
  • 12:28 - 12:31
    Porzucę pracę. Zamieszkam z rodzicami.
  • 12:31 - 12:33
    Sprawię, że moje dziecko
    będzie bezpieczne."
  • 12:35 - 12:37
    Nic nie powiedziałem.
  • 12:38 - 12:41
    Nie przerywałem,
    nie próbowałem wyprowadzić z błędu.
  • 12:42 - 12:44
    Wierzyła w protokół,
  • 12:44 - 12:47
    który nawet będąc przestrzeganym,
  • 12:47 - 12:50
    nie doprowadziłby do uratowania jej syna.
  • 12:52 - 12:53
    Nie powiedziałem jej.
  • 12:54 - 12:56
    Nie zapełniłem tego pustego pola.
  • 12:57 - 12:59
    Półtora roku później
  • 12:59 - 13:02
    jej syn mimo wszystko zmarł.
  • 13:03 - 13:05
    Czy powinienem był jej powiedzieć?
  • 13:05 - 13:08
    Teraz wielu z was
    może powiedzieć: "No i co?
  • 13:08 - 13:09
    Nie mam mięsaka.
  • 13:09 - 13:11
    Nikt w mojej rodzinie nie ma mięsaka.
  • 13:11 - 13:12
    Wszystko co mówisz jest ważne,
  • 13:12 - 13:15
    ale prawdopodobnie nie
    ma znaczenia w moim życiu."
  • 13:15 - 13:16
    I prawdopodobnie macie rację.
  • 13:16 - 13:19
    Mięsak może nie mieć
    żadnego znaczenia w waszym życiu.
  • 13:21 - 13:23
    Ale ma dla was znaczenie tam,
  • 13:23 - 13:25
    gdzie są puste pola w medycynie.
  • 13:27 - 13:29
    Nie powiedziałem wam
    o jednym małym sekrecie.
  • 13:29 - 13:33
    Powiedziałem wam, że testujemy
    nasze przewidywania na ludziach,
  • 13:33 - 13:34
    ale nie powiedziałem wam
  • 13:34 - 13:37
    i zazwyczaj nie powie wam tego medycyna,
  • 13:37 - 13:40
    że zawsze, gdy jakaś jednostka
  • 13:40 - 13:42
    napotyka lekarstwo,
  • 13:42 - 13:46
    nawet jeśli ta osoba jest mocno
    wkomponowana w ogólnej populacji,
  • 13:47 - 13:50
    ani ta osoba, ani lekarz nie wiedzą,
  • 13:50 - 13:52
    gdzie ostatecznie dana osoba
    osadzi się na tle populacji.
  • 13:53 - 13:56
    Dlatego każde spotkanie z medycyną
  • 13:56 - 13:57
    jest eksperymentem.
  • 13:58 - 14:00
    Będziesz przedmiotem
  • 14:00 - 14:02
    eksperymentu.
  • 14:03 - 14:07
    I wszystkie wyniki będą dla ciebie
    korzystne lub szkodliwe.
  • 14:08 - 14:10
    Tak długo jak lek działa poprawnie,
  • 14:10 - 14:13
    będąc pacjentem jesteśmy
    raczeni szybkimi odpowiedziami,
  • 14:13 - 14:17
    zuchwałymi, pełnymi pewności dyskusjami.
  • 14:18 - 14:19
    Ale gdy sprawy się komplikują,
  • 14:19 - 14:21
    czasami chcemy czegoś innego.
  • 14:23 - 14:26
    Mój kolega usunął guz z kończyny pacjenta.
  • 14:27 - 14:29
    Był zmartwiony tym nowotworem.
  • 14:29 - 14:31
    Na naszej lekarskiej
    konferencji mówił o tym,
  • 14:31 - 14:33
    ponieważ był to rodzaj nowotworu,
  • 14:33 - 14:36
    który niósł wysokie ryzyko
    nawrotu w tej samej kończynie.
  • 14:37 - 14:39
    Ale jego rozmowa z pacjentem
  • 14:39 - 14:41
    była dokładnie taka,
    jakiej pacjent może chcieć,
  • 14:41 - 14:42
    przepełniona pewnością.
  • 14:42 - 14:45
    Powiedział: "Mam wszystko pod kontrolą,
    możesz wrócić do domu."
  • 14:45 - 14:47
    Ona i jej mąż byli zachwyceni.
  • 14:47 - 14:51
    Poszli świętować, zjedli dobry obiad,
    otworzyli butelkę szampana.
  • 14:52 - 14:54
    Jednak kilka tygodni
    później pojawił się problem.
  • 14:54 - 14:57
    Pacjentka zaczęła dostrzegać
    kolejne guzki w tej samej okolicy.
  • 14:57 - 15:02
    Okazało się, że nie miał wszystkiego pod
    kontrolą i nie powinna wracać do domu.
  • 15:02 - 15:05
    Ale to co zdarzyło się w w tym
    momencie absolutnie mnie zafascynowało.
  • 15:05 - 15:07
    Kolega przyszedł do mnie i zapytał:
  • 15:07 - 15:10
    "Kevin, czy mógłbyś zająć się
    tą pacjentką zamiast mnie?"
  • 15:10 - 15:13
    Zapytałem: "Dlaczego,
    wiesz jak to robić tak samo, jak ja.
  • 15:13 - 15:15
    Nie zrobiłeś nic złego."
  • 15:15 - 15:20
    Powiedział: "Proszę,
    zrób to dla mnie i zajmij się nią."
  • 15:21 - 15:23
    Był zakłopotany,
  • 15:23 - 15:24
    nie przez to co zrobił,
  • 15:25 - 15:28
    ale przez rozmowę, jaką
    przeprowadził z tą pacjentką,
  • 15:28 - 15:29
    przez to, że był zbyt pewny siebie.
  • 15:31 - 15:33
    Wykonałem bardziej
    inwazyjny zabieg chirurgiczny,
  • 15:33 - 15:36
    a później przeprowadziłem
    z pacjentką zupełnie inną rozmowę.
  • 15:36 - 15:39
    Powiedziałem: "Najprawdopodobniej
    wszystko jest pod kontrolą
  • 15:39 - 15:41
    i najprawdopodobniej
    możesz wrócić do domu,
  • 15:41 - 15:44
    ale to czego się podejmujemy
    jest eksperymentem.
  • 15:45 - 15:47
    Jest to coś, co musisz obserwować.
  • 15:47 - 15:49
    Jest to coś, co ja będę kontrolował.
  • 15:49 - 15:53
    Będziemy współpracować, by dowiedzieć się,
    czy przeprowadzony zabieg poskutkuje
  • 15:53 - 15:54
    pozbyciem się tego nowotworu.
  • 15:55 - 15:57
    Gwarantuję wam, że ona i jej mąż
  • 15:57 - 16:00
    nie otworzyli kolejnej butelki
    szampana po rozmowie ze mną.
  • 16:02 - 16:04
    Ale od tego momentu ona była naukowcem,
  • 16:04 - 16:08
    nie tylko przedmiotem eksperymentu.
  • 16:10 - 16:12
    Więc zachęcam was
  • 16:12 - 16:15
    byście żądali pokory i ciekawości
  • 16:15 - 16:16
    u swoich lekarzy.
  • 16:17 - 16:20
    Nawet dwadzieścia
    milionów razy każdego roku
  • 16:20 - 16:24
    jakaś osoba wchodzi
    do gabinetu lekarskiego
  • 16:24 - 16:26
    i staje się pacjentem.
  • 16:27 - 16:31
    Ty lub ktoś kogo kochasz niedługo
    będzie jednym z tych pacjentów.
  • 16:32 - 16:34
    Jak będziesz rozmawiać
    ze swoimi lekarzami?
  • 16:35 - 16:36
    Co będziesz im mówić?
  • 16:37 - 16:38
    Co oni będą mówić tobie?
  • 16:41 - 16:43
    Nie mogą wam powiedzieć,
  • 16:43 - 16:44
    czego nie wiedzą,
  • 16:46 - 16:49
    ale mogą wam powiedzieć,
    kiedy czegoś nie wiedzą,
  • 16:50 - 16:52
    jeśli tylko zapytacie.
  • 16:52 - 16:55
    Więc proszę, dołączcie do rozmowy.
  • 16:56 - 16:57
    Dziękuję.
  • 16:57 - 17:00
    (Brawa)
Title:
Dlaczego ciekawość jest kluczem do nauki i medycyny.
Speaker:
Kevin Jones
Description:

Nauka jest procesem uczenia się, pełnym eksperymentów, niepowodzeń
i poprawek, a medycyna nie jest od tego wzoru wyjątkiem. Zajmujący się nowotworami Kevin B. Jones stawia czoła największym niewiadomym chirurgii oraz opieki zdrowotnej przy pomocy prostego narzędzia: uczciwości.
W przemyślanej prelekcji na temat wiedzy, Jones pokazuje, że nauka występuje
w najlepszym wydaniu, gdy naukowcy pokornie przyznają, czego jeszcze nie rozumieją.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
17:13

Polish subtitles

Revisions