Kanserle savaşmak için bakterileri kandırmak - Tal Danino
-
0:06 - 0:111884'te, bir hastanın şansı kötüden
betere doğru ilerlemiş gibiydi. -
0:11 - 0:14Bu hastanın boynunda
hızla büyüyen bir kanser vardı, -
0:14 - 0:19sonra da alakasız bir bakteriyel
deri enfeksiyonu nedeniyle yatağa düştü. -
0:19 - 0:22Fakat yakın zaman sonra
beklenmedik bir şey oldu: -
0:22 - 0:27Enfeksiyonu atlatır atlatmaz
kanser de gerilemeye başladı. -
0:27 - 0:327 yıl sonra William Coley adındaki
bir hekim bu hastanın izini sürdü, -
0:32 - 0:34kanserin gözle görülür
işaretleri kalmamıştı. -
0:34 - 0:37Coley dikkate değer
bir şeylerin olduğuna inandı: -
0:37 - 0:41Bakteriyel enfeksiyon
kanserle savaşmak için -
0:41 - 0:44hastanın bağışıklık
sistemini tetiklemişti. -
0:44 - 0:47Coley'nin şanslı keşfi, kanseri
başarıyla tedavi etmek için -
0:47 - 0:51tasarlanmış bakteri enjeksiyonuna
öncülük etmesini sağladı. -
0:51 - 0:56Yüz yıldan uzun süre sonra sentetik
biyologlar bunları bir kez olasılık dışı -
0:56 - 0:59amaçla kullanmak niyetiyle
güvenli şekilde programlayarak -
0:59 - 1:04ilaçları tümörlere taşımak için
daha da iyi bir yol buldular. -
1:04 - 1:08Hücrelerin normal işleyişinin değişmesi
tümör hücrelerinin hızla yayılmasına -
1:08 - 1:13ve şekillerinin büyümesine neden
olarak kanseri meydana getirir. -
1:13 - 1:17Işın tedavisi, kemoterapi
ve immunoterapi gibi tedaviler -
1:17 - 1:20kötü huylu hücreleri öldürmeyi hedef alır
ama bütün vücudu etkiler -
1:20 - 1:23ve bu süreçte sağlıklı dokuları bozar.
-
1:23 - 1:26Yine de E.coli gibi bazı bakterilerin
-
1:26 - 1:32özellikle tümörlerin içinde büyüyebilmek
gibi özel bir avantajları vardır. -
1:32 - 1:35Oysa tümör çekirdeği, bağışıklık
hücrelerinden saklanarak -
1:35 - 1:39güvenle yayılabileceği
ideal bir ortam oluşturur. -
1:39 - 1:41Enfeksiyona yol açmak yerine
-
1:41 - 1:45tümörü içeriden hedefleyen
Truva atı gibi hareket ederek -
1:45 - 1:50kanserle savaşan ilaçları taşımak
için yeniden programlanabilir. -
1:50 - 1:55Algılama ve tepkiyi yeni yollarla yapmak
için bakterileri programlama fikri -
1:55 - 2:00Sentetik Biyoloji adı verilen
alanının temel odak noktası. -
2:00 - 2:02Ama bakteri nasıl programlanabilir?
-
2:02 - 2:05Anahtar bakterilerin DNA'larını
değiştirmede yatıyor. -
2:05 - 2:08Özel genetik sıralamaları
bakteriye yerleştirerek, -
2:08 - 2:12kanserin büyümesini bozan
hücreleri de buna dahil ederek -
2:12 - 2:15farklı molekülleri sentezlemek
için bakteriler görevlendirilir. -
2:15 - 2:18Biyolojik devrelerin yardımıyla
birçok farklı şekilde -
2:18 - 2:21hareket etmek için oluşturulabilirler.
-
2:21 - 2:25Bunlar, varlığa, yokluğa veya çeşitli
faktörlerin kombinasyonuna bağlı olarak -
2:25 - 2:28farklı davranışlar programlarlar.
-
2:28 - 2:32Örneğin; tümörlerin
az oksijeni, az pH değeri -
2:32 - 2:35ve çok üretilen molekülleri vardır.
-
2:35 - 2:39Sentetik biyologlar bakteriyi, bu şartları
algılaması amacıyla programlayabilirler, -
2:39 - 2:44ve böyle yaparken, sağlıklı dokulardan
kaçınarak tümörlere yanıt verirler. -
2:44 - 2:50Senkronize hücre tahribi devresi veya
SLC olarak bilinen bir tür biyolojik devre -
2:50 - 2:56bakterinin sadece ilaç taşımasını sağlamaz
aynı zamanda bunu bir zamanlamayla yapar. -
2:56 - 2:58Öncelikle, kanser ilaçlarının üretimi
-
2:58 - 3:02sağlıklı doku zararını önlemek için
sadece tümörün içinde meydana gelen -
3:02 - 3:05bakteri büyümesi olarak başlar.
-
3:05 - 3:08İlaçlar üretildikten sonra da
-
3:08 - 3:11kritik bir yoğunluk
eşiğine ulaştıklarında -
3:11 - 3:14bir acil kapatma anahtarı
bakterinin patlamasına neden olur. -
3:14 - 3:18Bu hem ilacı salıverir hem de
bakterilerin sayısını azaltır. -
3:18 - 3:23Yine de bakterinin belli bir yüzdesi
-
3:23 - 3:25koloniyi yenilemek için canlı kalır.
-
3:25 - 3:29Neticede, bakterilerin sayısı acil
kapatma anahtarını tekrar tetiklemek için -
3:29 - 3:31yeterli miktarda artar
ve döngü devam eder. -
3:31 - 3:35Hangi periyodik program kanserle savaşmak
için en uygunsa, devrenin ince ayarı -
3:35 - 3:38ona göre ilaçları taşımak
için yapılabilir. -
3:38 - 3:42Fare kullanılan bilimsel deneylerde, bu
yaklaşımın umut verici olduğu kanıtlandı. -
3:42 - 3:47Bilim insanları, bakteriyle birlikte
enjekte edilen lenfoma tümörlerini -
3:47 - 3:51başarıyla elemekle kalmayıp, bağışıklık
hücrelerini tanılamak için olgunlaştırıp -
3:51 - 3:56faredeki tedavi edilmemiş lenfomalara
saldırtarak bağışıklık sisteminin -
3:56 - 3:58enjeksiyonla uyarılmasını sağladılar.
-
3:58 - 4:02Birçok terapinin aksine, bakteri belirli
bir kanser türünü hedef almaz -
4:02 - 4:08ama bütün katı tümörler tarafından
paylaşılan genel özellikleri hedef alır. -
4:08 - 4:12Programlanabilir bakteri de sadece
kanserle savaşmakla sınırlı değil. -
4:12 - 4:15Onun yerine, gelecekteki
hastalıkları takip eden -
4:15 - 4:18karmaşık sensörler olarak işlev görürler.
-
4:18 - 4:22Belki de faydalı probiyotik bakteriler
bağırsaklarımızda uykuda bekleyecek, -
4:22 - 4:25ve zamanı geldiğinde hastalıkları
tespit edecek, önleyecek -
4:25 - 4:28ve hatta tedavi edecekler.
-
4:28 - 4:32Teknolojideki gelişmeler
mekanik mini robotlarla işleyen -
4:32 - 4:36bireyselleştirilmiş tıbbın geleceği
ile ilgili heyecan yarattı. -
4:36 - 4:38Ama milyarlarca yıllık evrimin sayesinde
-
4:38 - 4:40biyolojik bakteri türleriyle
-
4:40 - 4:44hali hazırda bir başlangıç
noktamız olabilir. -
4:44 - 4:47Sentetik biyolojiyi de karışıma ekleyin,
-
4:47 - 4:50kim bilir gelecekte neler mümkün olacak?
- Title:
- Kanserle savaşmak için bakterileri kandırmak - Tal Danino
- Speaker:
- Tal Danino
- Description:
-
Dersin tamamı için tıklayın: https://ed.ted.com/lessons/hacking-bacteria-to-fight-cancer-tal-danino
1884’te boynunda hızla büyüyen bir kansere yakalanan şanssız bir hasta, alakasız bir bakteriyel deri enfeksiyonu nedeniyle yatağa düştü. Enfeksiyonu atlattıktan sonra, kanser şaşırtıcı şekilde gerilemeye başladı. Enfeksiyon, hastanın bağışıklık sistemini tetikledi. Bu gün sentetik biyologlar, ilaçları doğrudan tümörlere ulaştırmak için bakteriyi programlıyorlar. Bu nasıl mümkün olabilir? Tal Danino soruşturuyor.
Ders: Tal Danino, Yönetmen: Chris Bishop
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:51
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | ||
Ozay Ozaydin accepted Turkish subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | ||
Ozay Ozaydin edited Turkish subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for Hacking bacteria to fight cancer |