Kevin Kelly teknolojinin destansı hikayesini anlatıyor.

TEDxAmsterdam'dan kapsamlı ve düşünmeye teşvik edici bu konuşmada Kevin Kelly teknolojinin insan karakterine etkisinden evrendeki yerine kadar teknolojinin bizim için ne anlama geldiği hakkında düşüncelerini paylaşıyor.

Teknolojinin yaşamımız için

ne anlam ifade ettiğiyle ilgili araştırmalarımdan bahsetmek istiyorum,

sadece günlük yaşamımız için değil, evrensel olarak,

dünyanın uzun tarihi

ve bizim dünyadaki yerimiz,

tüm bunlar nedir?

Tüm bunların önemi nedir?

Ve bunların sonunda ne keşfettiğimin

kısa hikayesinden bahsetmek istiyorum.

Araştırmaya başladığım ilk şeylerden biri

teknolojinin adının tarihiydi.

ABD'de 1790'dan beri her sene başkan

parlamentoya hitaben bir konuşma yapar.

Bu konuşmaların hepsi bir nevi,

ABD için o dönemde en önemli olan

konuların bir araya getirilmesi gibidir.

"Teknoloji" kelimesi bu konuşmalarda

1952 yılından önce kullanılmamıştır.

Yani, teknoloji bir bakıma 1952'ye kadar

kimsenin aklında yoktu, benim doğduğum yıla kadar.

Tabi ki teknoloji bundan önce de mevcuttu

ama biz onun farkında değildik.

Ve bu bizim için hayatımızdaki

bu gücün bir çeşit uyanışı.

Gerçekten teknoloji kelimesinin

ilk olarak ne zaman kullanıldığını

araştırdım ve bu 1829'da kullanılmış.

Bir eğitim programı çerçevesinde her tür sanatı,

zanaati ve endüstriyi bir araya getirip

bir kursa dönüştürmek isteyen biri tarafından icat edildi.

O buna "teknoloji" adını verdi.

Kelimenin ilk kez kullanılışı böyle oldu.

Peki bu hepimizi kullanan

ve ilgilendiren tüm

bu olay nedir?

Alan Kay diyor ki, "Teknoloji siz doğduktan

sonra icat edilen herhangi bir şeydir".

(Gülüşmeler)

Bu bir nevi bizim teknolojiyi düşündüğümüz şekli.

Tüm bu yeni şeyler.

Yollar veya penisilin değil,

ya da jantlar. Tüm yeni şeyler.

Arkadaşım Danny Hİllis'de benzer bir şey diyor,

diyor ki, "Teknoloji henüz olmayan her şeydir."

(Gülüşmeler)

Bu da, tekrardan, yeni şeyler anlamına geliyor.

Ama sadece yeni şeyler olmadığını biliyoruz.

Aslında eskilere dayanıyor. Ve bana sorarsanız

çok çok eskilere dayanıyor.

Teknolojinin ne demek olduğunu düşünmenin bir başka

yolu, onsuz dünyanın nasıl olacağını düşünmek.

Eğer dünyadaki en ufak teknolojiyi bile

ortadan kaldırırsak,

bıçaklardan greyderlere elbiselere kadar,

biz canlılar çok uzun zaman hayatta kalamazdık.

Milyarlarca insan anında ölürdü.

Kurtlar bizi kapardı. Savunmasız kalırdık.

Yeterli besini bulamayabilir veya yetiştiremeyebilirdik.

Avcı-toplayıcılar bile en basit malzemeleri kullandılar.

Böylece en küçük teknolojiyi elde ettiler,

ama yine de teknoloji elde ettiler.

Eğer o avcı-toplayıcıların kabilelerini ve

ilk insana çok benzeyen mağara adamlarını incelersek,

Bu teknolojisiz dünya hakkında çok ilginç bir şey bulduk,

ve bu bir nevi onların ortalama yaşının eğrisi.

Bulabildiklerimiz arasında 40 yaşını geçmiş olan bir

mağara adamı fosili yok.

Bu avcı-toplayıcı kabilelerinde

ortalama yaş 20 ila 30 arasında.

Çok fazla sayıda bebek var, çünkü ölüm oranı

çok yüksek, ayrıca çok az yaşlı insan var.

Nüfus profili sanki bir San Francisco mahallesindeki gibi.

Çok fazla genç insan.

Eğer oraya giderseniz, "Hey, herkes gerçekten sağlıklı." diyorsunuz.

Çünkü hepsi çok genç.

Aynı şey avcı-toplayıcı kabileleri ve ilk insanlar

için de geçerli, 30 yaşından fazla yaşamadılar.

Büyük anne, babaların olmadığı bir dünyaydı.

Büyük anne, babalar çok önemli,

çünkü onlar kültürel gelişimin ve bilginin geçişini sağlıyorlar.

Herkesin 20 ila 30 yaşında olduğu bir dünya düşünün,

ne kadar şey öğrenebilirdiniz?

Kendi hayatınızda çok fazla şey öğrenemezsiniz,

hayat çok kısa.

Ve öğrendiklerinizi aktarabileceğiniz kimse yok.

Bu bir bakış açısı.

Çok kısa bir yaşamdı. Ama aynı zamanda

antropologlar, teknolojisiz zamandaki

çoğu avcı-toplayıcı kabilelerin

aslında gerekli olan yiyeceği toplamak için

çok zaman harcamadığını söylüyorlar.

Günde 3 ila 6 saat.

Bazı antropolglar bunu orijinal varlıklı toplum olarak adlandırıyor.

Çünkü aslında kısa çalışma saatleri vardı.

Bu yüzden, yeterli yiyeceği toplamaları imkansızdı.

Ama kıtlık ortaya çıktığında, fazla sıcak

ve soğuklar ve kuraklık çıktığında,

insanlar açlıktan ölmeye başladı.

Bu yüzden, çok uzun yaşamadılar.

Yani, teknolojinin getirdiği,

buradaki taştan malzemeler gibi basit malzemeler ile,

bu kadar küçüklerle bile,

10,000 yıl önce

Kuzey Amerika'ya ilk gelen insanlar

250 büyük hayvanı bu aletlerle

ortadan kaldırmayı başardılar.

Yani, endüstriyel çağdan çok uzun

zaman önce bile gezegenimizi global ölçekte etkiliyorduk,

küçük bir teknoloji sayesinde.

İlk insanların icat ettiği bir başka şey de ateş.

Ateş temizleyerek yer açmaya yarıyordu,

tekrardan çimlerin ekolojisi ve tüm kıtalar etkilendi,

ayrıca ateş, yemek pişirmekte kullanıldı.

Her tür şeyi yiyebilmemizi sağladı.

Bir başka açıdan, bir çeşit

harici mide olarak nitelendirilebilir.

Ateşte pişirmeseydik o yiyecekleri yiyemezdik.

Ayrıca ateşimiz olmasaydı, gerçekten yaşayamazdık.

Vücudumuz bu yeni yeme alışkanlıklarına uyum sağladı.

Vücutlarımız son 10,000 yılda değişti.

Yani, ufacık bir teknoloji ile,

insanlar, 10,000'ler civarındaki küçük bir gruptan,

toplam mağara adamlarının sayısına denk,

bir anda arttık, dilin icadı ile,

yaklaşık 50,000 yıl önce

insanların sayısı büyük bir artış gösterdi,

ve hemen gezegendeki hakim tür olduk.

Küçük bir teknoloji sayesinde, birkaç 10,000 yıl içinde

gezegendeki tüm su havzalarını ele geçirene ve

hakim tür olana kadar,

dünyanın geri kalanına ortalama her yıl

iki kilometre mesafesinde göç ettik.

O zaman bile, tarımın doğuşu ile birlikte,

8,000 - 10,000 yıl önce

iklim değişikliğini gözlemlemeye başladık.

Yani, iklim değişikliği yeni bir şey değil.

Yeni olan onun büyüklüğü. Tarım döneminde

bile iklim değişikliği vardı.

Bu da gösteriyor ki, küçük miktarda

teknoloji bile dünyayı değiştiriyor.

Tüm bunlar ne demek, varmak istediğim nedir;

teknoloji dünyadaki en güçlü etken durumuna geldi.

Bugün gördüğümüz her şeyde, hayatımızı

değiştiren her şeyde, her zaman geçmişte

tanıtılmış yeni bir teknolojinin izini bulabiliriz.

Bu bir etken, gezegenimizde serbest bırakılmış

en güçlü etken.

Ve böyle bir büyüklükte de, sanıyorum ki,

bizim kim olduğumuzu söyleyen güç haline geldi.

Aslında, insanlığımız ve hakkımızda düşündüğümüz her şeyi

biz kendimiz yarattık.

Yani, biz kendimizi yarattık. Evcilleştirdiğimiz

tüm hayvanlar arasında en önemlisi kendimiziz.

Tamam mı?

İnsanlık en büyük icadımız.

Ama tabii ki henüz işimiz bitmedi.

Hala icat ediyoruz ve bu da teknolojinin bize sağladığı durum.

Kendimizi sürekli yeniden icat etmemizi sağlıyor.

Çok çok güçlü bir etken.

Tüm bunlara verdiğim ad, teknolojimizin yarattığı bize,

yaptığımız her şeye, hayatımızdaki aletlere,

buna Technium diyoruz. Bu bizim dünyamız.

Benim teknoloji için çalışma tanımım,

insan beyninin yaptığı her türlü faydalı şey.

Sadece çekiçler ve laptop gibi aletler değil.

Ama aynı zamanda kanunlar. Tabii ki bizim için

her şeyi daha kullanışlı kılan şehirler.

Bu bizim aklımızdan gelen bir şey iken,

aynı zamanda kainatın derinlerinde de

kökleri olan bir şey.

Çok eskilere gidiyor. Teknolojinin kökleri

Büyük Patlamaya kadar gidiyor,

bu açıdan da, teknoloji, Büyük Patlamaya

neden olan, galaksiler ve yıldızlar

arasında dolaşan ve dünyayı

oluşturan küçük parçacıkların

bir parçası sayılabilir.

Evrenin ilk dönemlerinin üç ana safhası var.

Hakim güç en başta enerji idi.

Daha sonra, hakim güç, soğudukça, madde oldu.

Sonra da hayatın yaratılması ile, 4 milyar yıl önce,

çevremizdeki hakim güç bilgi oldu.

Bu hayatın ne olduğudur. Yeni düzeni oluşturan

ve yeniden düzenleyen bilgi sürecidir.

Einstein bu enerji maddelerinin denk

olduğunu gösterdi ve şimdi yeni kuantum hesaplama

bilimi tüm enerji, bilgi,

madde ve atık ısının birbiriyle ilgili

olduğunu gösterdi, yani bu uzun bir süreç.

Enerjiyi doğru bir sisteme yerleştiriyorsunuz

ve dışarı sırasıyla atık ısı

ve ekzotropi çıkıyor.

Sırası böyle. Peki bu düzen

nereden geliyor? Kökleri çok eskiye gidiyor.

Aslında bilmiyoruz.

Ama bildiğimiz şey, kendi başına organize olma

eğiliminin kainatta uzun zamandır olduğu,

hemen hemen galaksilerle aynı zamanda başladı.

Düzenlerini milyarlarca yıl sürdürdüler.

Yıldızlar aslında kendilerini milyarlarca yıl sürdüren

ve organize eden nükleer fizyon makineleridir.

Bu düzen dünyanın ekzotropisine karşı.

Çiçekler ve bitkilerde aynı şekilde, yayıldılar.

Teknolojide aslında hayatın bir uzantısıdır.

Tüm bu şeylerde fark ettiğimiz bu trend

bir gramda bir saniyede uçuşan enerjinin miktarı

ve bu enerji artıyor,

enerji miktarı bu küçük düzende artmaya devam ediyor.

Hayat içinde akıp giden, saniye ve gram başına düşen enerji miktarı

yıldızdan daha büyüktür,

yıldızların uzun yaşam süresi yüzünden,

hayattaki enerji yoğunluğu yıldızdan daha fazladır.

Ve kainatta herhangi bir yerde görebileceğimiz

en büyük enerji yoğunluğu PC çipindekidir.

Tecrübe ettiğimiz herhangi bir şeydekinden

gram başına bir saniyede daha fazla enerji akışı olur.

Teknoloji nereye gidiyor diye sorarsanız,

sizlere söyleyebileceğim, bu yörüngede devam edeceğimiz,

nerede daha fazla enerji yoğunluğu sağlayabilirsek

o yöne doğru gidiyoruz. Şimdi, yaptığım şey,

aynı türde şeyleri aldım ve

evrimsel yaşamın farklı bakış açıları

ile inceledim ve hayatın evrimindeki

genel trendlerin neler olduğunu buldum.

Hayatta daha büyük bir karışıklığa,

çeşitliliğe, uzamanlaşmaya, duyarlılığa,

aynı anda birçok yerde var olmaya

ve en önemlisi evrim geçirmeye doğru bir gidiş var.

Bu aynı şeyler teknolojide de mevcut.

Teknolojinin gittiği yer de burası.

Aslında, teknoloji hayatın tüm

bakış açılarına hız kazandırıyor.

Bunun olduğunu görebiliriz. Yaptığımız şeylerdeki

çeşitlilik, hayattakinden daha fazla.

Hayattaki şeyler genel bir hücre olarak

yola koyulurlar, daha sonra özelleşirler.

Doku hücreleriniz, kaslarınız, beyin hücreleriniz var.

Bu, çekiç için de denebilir, başlangıçta

geneldir, zaman geçtikçe daha

belirgin bir işte kullanılır. Yani şöyle diyebilirim,

Hayatın altı krallığı varken, teknolojiyi

yedinci krallık olarak düşünebiliriz.

İnsan formundan farklı kollara ayrılıyor.

Ama teknolojinin kendi gündemi var,

diğer her şey gibi, hayat gibi.

Mesela şimdi, kullandığımız enerjinin dörtte üçünü

technium'un kendisini beslemek için kullanıyoruz.

Ulaşım, kendimizi taşımak için değil,

yaptıklarımız veya aldıklarımızı taşımak için.

"İstemek" kelimesini kullandım. Teknoloji istiyor.

Bu, daha çok güç almak için kendini prize takmak isteyen bir robot.

Arabanız daha çok besin istiyor.

Bir bakteri, hiç bilinci olmamasına rağmen

ışığa doğru ilerlemek istiyor.

Bu bir dürtü. Ve teknolojinin de dürtüsü var.

Aynı zamanda, bize bir şeyler vermek istiyor.

Bize verdiği şey de gelişimin ta kendisi.

Tüm bu grafiklere bakın, hepsi yukarıya doğru gidiyor.

Aslında gelişme konusunda bir tartışma yok,

eğer onun maliyetini göz ardı edersek.

Ve bu insanları en rahatsız eden şey,

gelişimin gerçekten gerçek olması,

ama merak edip soruyoruz acaba bunun çevreye maliyeti nedir.

Evimde çeşitli sayıda sanat eserini bir araya getirdim.

6,000 tane var. Diğer insanlar 10,000 tane ortaya koydular.

İngiltere'nin Kralı Henry öldüğünde,

evinde 18.000 tane vardı.

Ama bu İngiltere'nin tüm varlığı idi.

Ve de bu İngiltere'nin tüm varlığı ile,

Kral Henry antibiyotik bile alamadı.

Soğutucu alamadı. Binlerce millik bir yolculuğa çıkamadı.

Oysaki Hindistan'daki bu çekçek sürücüsü

tasarruf yapıp antibiyotik alabiliyor.

Ayrıca soğutucuda alabiliyor.

Kral Henry'nin tüm varlığı ile alamadığı şeyleri satın alabiliyor.

Gelişim işte budur.

Teknoloji bencildir. Teknoloji cömerttir.

Bu çatışma, bu gerginlik daima bizimle kalacak.

Bazen o canı ne isterse onu yapıyor.

Bazen de bizim yararımıza şeyleri yapıyor.

Yeni teknoloji hakkında ne düşünmemiz gerektiği konusunda kafamız karışık.

Şu anda yeni bir teknoloji ortaya

çıktığında öncelikli pozisyonumuz,

ihtiyatlılık ilkesinden bahsetmemiz.

Bu Avrupa'da çok yaygın bir durum.

Temel olarak "Hiçbir şey yapma." diyor.

Yeni bir teknoloji ile karşılaştığında, dur,

zararsız olduğu ispat edilene kadar.

Bence bu bizi hiçbir yere götürmez.

Bence en iyisi benim "eylem öncesi ilkesi"

olarak adlandırdığı yöntem. Teknoloji ile

karşılaştığınızda onu deneyeceksiniz.

Siz belli ki ihtiyatlılık ilkesinin önerdiklerini yapıyorsunuz,

onu sezmeye çalışıyorsunuz. Ama

sezdikten sonra, devamlı değerlendiriyorsunuz,

bir kez değil, sonsuza dek.

Eğer o sizin istediğinizden saparsa,

riske öncelik veriyoruz, sadece yenisini

değil eskisini de değerlendiriyoruz.

Onu tamir ediyoruz. Ama en önemlisi yeniden yerleştiriyoruz.

Bununla anlatmak istediğim şey;

bunun için yeni bir iş buluyoruz.

Nükleer enerji, fizyon,

bombalar için gerçekten kötü fikirler.

Ama iyi bir fikir de olabilir,

yanan kömürler yerine elektrik için

sürdürülebilir nükleer enerji kullanılırsa.

Kötü bir fikrimiz olduğunda, kötü fikre yanıtımız

fikirsizlik değildir, düşünmeyi bırakmamaktır.

Kötü bir fikre yanıt,

mesela tungsten ampul,

bu daha iyi bir fikir. Tamam mı?

Yani, daha iyi fikirler gerçekten her zaman

beğenmediğimiz

teknolojiye yanıtımızdır, yani, daha iyi teknoloji.

Aslında, bir bakıma, teknoloji

daha iyi fikirler üretmek için bir metottur,

eğer onu bu şekilde algılayabilirsek.

Belki DDT'yi ekinlerin üstüne püskürtmek kötü bir fikirdir.

Ama yerel evlerde DDT ilaçlaması yapılması,

sıtmadan korunmak için daha iyi bir yol yok,

DDT'li sivrisinek ağları dışında.

Ama bu gerçekten iyi bir fikir. Bu teknoloji için iyi bir iş.

Yani, bizlerin insanlar olarak

görevimiz çocuklarımıza ebeveynlik yapmak,

onlara iyi arkadaşlar bulmak,

iyi bir iş bulmak.

Her teknoloji, doğru işi aramak

için bir çeşit yaratıcı güç.

Buradaki gerçekten benim oğlum.

(Gülüşmeler)

Kötü teknoloji yoktur.

Kötü çocuk olmadığı gibi.

Çocuklar nötr veya pozitiftir demeyiz.

Sadece onlar için doğru yeri bulmalıyız.

Uzun dönemde düşünürsek, tüm evrim süresince,

zamanın başlangıcından itibaren,

bitkilerin ve hayvanların keşfi ile birlikte,

teknoloji, hayatımızın ve beynimizin evriminin

gerçekleşmesini sağladı.

Bize devamlı olarak sağladığı şey

artan farklılıklar.

Çeşitliliği ve seçenekleri artırıyor.

Tercihleri, fırsatları, olasılıkları

ve özgürlükleri artırıyor.

Teknolojiden her zaman elde ettiğimiz budur.

İşte bu yüzden insanlar köylerini

terk edip şehre gidiyorlar, bu yüzden her zaman

artan tercihlere ve ihtimallere doğru yöneliyorlar.

Bu bedelin farkındayız.

Bunun için bir bedel ödüyoruz, ama

bunun farkındayız ve genellikle

artan özgürlükler tercihler ve fırsatlar için ödeyeceğiz.

Teknoloji bile temiz su istiyor.

Teknoloji tamamen doğaya

karşı mı?

Teknoloji hayatımızın bir uzantısı olduğu için,

onunla paralel ve hayatın istediği şeylerle

aynı hizada.

Bana göre teknoloji biyolojiyi sever,

eğer biz buna müsaade edersek.

Milyarlarca yıl önce başlamış muazzam bir hareket,

bizlerle devam ediyor ve etmeye devam edecek.

Deyim yerindeyse, bizim teknoloji hakkındaki

seçimimiz, bizden çok daha güçlü olan

bu güç ile aynı hizada olmak.

Yani, teknoloji cebinizdeki şeyden çok daha fazlası.

Aletlerden çok daha fazlası. İnsanların icat ettiklerinden daha fazlası.

Aslında çok uzun bir hikayenin bir parçası,

büyük bir hikaye, milyarlarca yıl önce başlamış,

ve bizlerle devam ediyor.

Biz onu genişletiyor ve hızlandırıyoruz.

Yarattığımız teknoloji ile aynı hizada kalarak

onun bir parçası olabiliriz.

Bugünkü ilginize gerçekten çok teşekkür ederim. Teşekkürler.

(Alkışlar)