Return to Video

Planktonun Gizli Yaşamı

  • 0:00 - 0:17
    (Müzik)
  • 0:17 - 0:20
    Denizden Hikayeler
  • 0:20 - 0:25
    Balık Masalı: Plankton Olarak Gizli Yaşamım
  • 0:25 - 0:27
    (Müzik)
  • 0:29 - 0:33
    Buraya nasıl geldim?
  • 0:33 - 0:37
    Düşündüğünüzden daha tuhaf bir hikaye
  • 0:37 - 0:40
    Sürüklenenlerin dünyasından geldim,
  • 0:40 - 0:44
    çok az insanın gördüğü bir yer.
  • 0:44 - 0:47
    Plankton dünyası
  • 0:47 - 0:50
    Milyonlarca yumurta yığınından geldim
  • 0:50 - 0:54
    ve sadece birkaçımız yaşayabildi.
  • 0:55 - 0:57
    Larva halini aldığımda,
  • 0:57 - 1:00
    diğer sürüklenenlerin arasına katıldım.
  • 1:00 - 1:07
    Plankton, Yunanca "gezinme" anlamına gelen planktos sözcüğünden gelir.
  • 1:08 - 1:11
    Arkadaşım plankton, küçücük alg ve bakterilerden tutun da
  • 1:11 - 1:13
    mavi balinadan daha büyük hayvanlara kadar
  • 1:13 - 1:18
    bütün boyutlarda bulunmuştur.
  • 1:20 - 1:23
    Yuvamı diğer hayvanların
  • 1:23 - 1:25
    embriyo ve larvaları ile paylaştım.
  • 1:25 - 1:31
    İstiridye ve yengeçlerinkilerden deniz kestaneleri ve anemonlarınkilere kadar
  • 1:31 - 1:34
    (Plankton sesi)
  • 1:34 - 1:39
    Biz sürüklenen hayvanlara zooplankton deriz.
  • 1:39 - 1:41
    Burada en sık görülen hayvanlar
  • 1:41 - 1:45
    kopepodlar ve krillerdir.
  • 1:46 - 1:48
    Tüm dünyayı arayabilirsiniz,
  • 1:48 - 1:54
    fakat çeşitliliği benim yuvamdan daha fazla olan bir yer bulamazsınız.
  • 1:54 - 1:56
    Bir çay kaşığı deniz suyu,
  • 1:56 - 2:01
    bir milyondan daha fazla yaşayan varlık içerebilir.
  • 2:02 - 2:05
    Burada varlığını sürdürmek oldukça zordur.
  • 2:05 - 2:07
    Trilyonlarcası burada doğar,
  • 2:07 - 2:10
    fakat yalnızca birkaçı yetişkinliğe erişir.
  • 2:13 - 2:17
    Bu gördüğünüz bir iğne başından daha büyük olamaz,
  • 2:17 - 2:22
    fakat buna rağmen bu yengeç larvası bir ok solucanının en korkunç kabusudur.
  • 2:22 - 2:34
    (Plankton sesleri)
  • 2:36 - 2:41
    Bu gibi etoburlar arasındaki destansı savaşlar beslenmenin bir yoludur.
  • 2:42 - 2:46
    Fakat bu yerin gerçek gücünü fitoplanktonlar oluşturur:
  • 2:47 - 2:48
    güneş ışığı ve karbondioksidi
  • 2:48 - 2:51
    yenilebilir altına dönüştüren
  • 2:51 - 2:53
    tek-hücreli yaşam biçimi.
  • 3:00 - 3:05
    Fitoplanktonlar dünyadaki en büyük besin ağınının temelini oluşturur.
  • 3:07 - 3:09
    Gece boyunca
  • 3:09 - 3:11
    benim gibi birçok hayvan beslenmek için derinlerden yükselip
  • 3:11 - 3:15
    bu güneş enerjili ziyafete katılır.
  • 3:15 - 3:19
    (Plankton sesleri)
  • 3:19 - 3:23
    Dünyadaki yaşamın hergün yapılan en büyük göçünün bir parçasıydım.
  • 3:25 - 3:27
    Gün içerisinde,
  • 3:27 - 3:31
    tuhaf arkadaşlarıma katıldığım karanlığa geri dönerdim.
  • 3:31 - 3:35
    (Plankton sesleri)
  • 3:35 - 3:39
    Kendi türünü yiyen
  • 3:39 - 3:41
    bu deniz kelebeği yumuşakçası.
  • 3:45 - 3:47
    Ve sillerini gökkuşağı renklerinde
  • 3:47 - 3:51
    kirpikler gibi çırpıştıran taraklı denizanaları.
  • 3:56 - 3:59
    Diğerleri kuzenlerinden sadece bir ısırık alırken,
  • 4:00 - 4:04
    bunların bazıları yapışkan dokunaçları ile avlarını tuzağa düşürür.
  • 4:05 - 4:07
    Ve avlarını zehirli tuzaklarla
  • 4:07 - 4:10
    yakalayan deniz çok hücrelileri.
  • 4:15 - 4:19
    Ancak benim favorim bir kabuklu olan Phronima olurdu.
  • 4:20 - 4:24
    Uzaylı filmlerine ilham veren canavarlar gibi görünüyor.
  • 4:25 - 4:28
    Kılları ile küçücük parçaları yakalayabilirler
  • 4:28 - 4:31
    fakat salpler gibi daha büyük avları tercih ederler.
  • 4:35 - 4:39
    Bu dişi iki çift gözü ile, derin suyu kolaçan ediyor.
  • 4:41 - 4:43
    Avı elindeyken
  • 4:43 - 4:48
    tüm hayvanlar alemi içerisindeki en tuhaf davranışlardan birini sergiliyor.
  • 4:51 - 4:53
    Kurbanının vücut parçalarıyla,
  • 4:53 - 4:57
    varil benzeri bir ev oluşturarak
  • 4:57 - 5:01
    yavruları kendi başlarına hayatta kalana kadar onları besler.
  • 5:05 - 5:10
    En iyisi de benim gibi küçük bir balık için harika mezeler yapmaları.
  • 5:13 - 5:15
    Burada planktonlar arasında,
  • 5:15 - 5:18
    besin ağı o kadar dolaşık ve karışıktır ki,
  • 5:18 - 5:22
    bilim insanları bile kimin kimle beslendiğini bilmezler.
  • 5:24 - 5:26
    Ama ben biliyorum.
  • 5:29 - 5:32
    En azından hikayemin küçük bir kısmını şimdi siz de biliyorsunuz.
  • 5:33 - 5:37
    Orada benim için sadece lezzetli bir yemekten çok daha fazlası var.
  • 5:39 - 5:43
    Yazan: Tierney Thys & Christian Sardet
  • 5:43 - 5:45
    Anlatım: Kirk Lombard
  • 5:45 - 5:49
    Animasyon: Noe Sardet
Title:
Planktonun Gizli Yaşamı
Speaker:
Tierney Thys and Plankton Chronicles Project
Description:

Yeni vidyografi teknikleri okyanuslardaki mikroskobik ekosistemin hem büyüleyici güzelliğini hem de şaşırtıcı karmaşıklığını gözler önüne seriyor. Deniz biyoloğu Tierney Thys besin zincirimizin temelini oluşturan bu saklı dünya hakkında merak uyandırmak ve hayrete düşürmek için tasarlanmış bir film oluşturmak üzere öncü bir projenin görüntülerini kullanıyor.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
06:02

Turkish subtitles

Revisions