Το απεγνωσμένο ταξίδι μου με έναν σωματέμπορο

Ο φωτορεπόρτερ Μπαράτ Αλί Μπατούρ ζούσε στο Αφγανιστάν έως ότου η επικίνδυνη δουλειά του τον υποχρέωσε να φύγει από τη χώρα. Όμως για τον Μπατούρ, που ήταν μέλος μιας εκτοπισμένης εθνικής ομάδας, τους Χαζάρα, η επιστροφή του στο Πακιστάν αποδείχτηκε εξίσου επικίνδυνη. Το να βρει ένα ασφαλές μέρος δεν ήταν τόσο απλό σαν να αγόραζε ένα αεροπορικό εισιτήριο. Υποχρεώθηκε να πληρώσει έναν σωματέμπορο και να μπει στο θανατηφόρο παλιρροϊκό κύμα των μεταναστών που με πλοίο αναζητούν άσυλο.
Κατέγραψε το βασανιστικό ταξίδι στον ωκεανό με δυνατές εικόνες.

Κατάγομαι από τη φυλή Χαζάρα

και η πατρίδα του λαού μου
είναι το Αφγανιστάν.

Όπως και χιλιάδες άλλα παιδιά των Χαζάρα,

γεννήθηκα στην εξορία.

Οι συνεχείς διώξεις και οι επιθέσεις
εναντίων των Χαζάρα,

ανάγκασαν τους γονείς μου
να εγκαταλείψουν το Αφγανιστάν.

Αυτές οι διώξεις έχουν μακρά ιστορία
που ανατρέχει στα τέλη του 1800

όταν ήταν βασιλιάς ο Αμπντούρ Ραχμάν.

Σκότωσε το 63% του πληθυσμού των Χαζάρα.

Έχτισε μιναρέδες με τα κεφάλια τους.

Πολλοί Χαζάρα πουλήθηκαν ως σκλάβοι

και πολλοί διέφυγαν από τη χώρα

και πήγαν στο γειτονικό Ιράν
και στο Πακιστάν.

Οι γονείς μου επίσης πήγαν στο Πακιστάν

και εγκαταστάθηκαν στην Κουέτα,
όπου γεννήθηκα.

Μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους
της 11ης Σεπτεμβρίου,

μου δόθηκε η ευκαιρία να πάω
για πρώτη φορά στο Αφγανιστάν

μαζί με ξένους δημοσιογράφους.

Ήμουν μόνο 18 ετών
και βρήκα δουλειά ως διερμηνέας.

Μετά από τέσσερα χρόνια

αισθάνθηκα ότι ήταν αρκετά ασφαλές
να επιστρέψω μόνιμα στο Αφγανιστάν.

Εκεί εργαζόμουν
ως φωτογράφος σε ντοκιμαντέρ,

και έκανα πολλές ιστορίες.

Μια από τις πιο σημαντικές
ιστορίες που έκανα

ήταν αυτή για τους νεαρούς
χορευτές του Αφγανιστάν.

Είναι η τραγική ιστορία
μιας αποκρουστικής παράδοσης.

Έχει να κάνει με νεαρά παιδιά
που χορεύουν για τους πολέμαρχους

και τους ισχυρούς άντρες της κοινωνίας.

Αυτά τα αγόρια συχνά τα απαγάγουν
ή τα αγοράζουν από φτωχούς γονείς

και τα βάζουν να εργάζονται
ως σκλάβοι του σεξ.

Αυτός είναι ο Σουκούρ.

Τον απήγαγε από την Καμπούλ
ένας πολέμαρχος.

Τον πήγαν σε μια άλλη επαρχία,

όπου αναγκάστηκε να δουλεύει
ως σκλάβος του σεξ

για τον πολέμαρχο και τους φίλους του.

Όταν εκδόθηκε αυτή η ιστορία
στην Ουάσιγκτον Ποστ,

άρχισαν οι απειλές κατά της ζωής μου

και οι γονείς μου κι εγώ αναγκαστήκαμε
να εγκαταλείψουμε το Αφγανιστάν.

Επέστρεψα με την οικογένειά μου
στην Κουέτα.

Η κατάσταση στη Κουέτα
είχε αλλάξει δραματικά

από το 2005 που είχα φύγει.

Αυτό που κάποτε ήταν
μια ειρηνική όαση για τους Χαζάρα,

είχε μετατραπεί στην πιο επικίνδυνη
πόλη του Πακιστάν.

Οι Χαζάρα είναι περιορισμένοι
σε δύο μικρές περιοχές

και είναι κοινωνικά, εκπαιδευτικά
και οικονομικά περιθωριοποιημένοι.

Αυτός είναι ο Ναδίρ.

Τον ήξερα από παιδί.

Τραυματίστηκε όταν του έστησαν ενέδρα
τρομοκράτες στην Κουέτα.

Αργότερα πέθανε από τα τραύματα του.

Περίπου 1.600 Χαζάρα
έχουν σκοτωθεί σε διάφορες επιθέσεις

και περίπου 3.000 έχουν τραυματιστεί.

Πολλοί από αυτούς έχουν μόνιμες αναπηρίες.

Οι επιθέσεις στους Χαζάρα
συνέχεια χειροτέρευαν,

έτσι δεν αποτελούσε έκπληξη
ότι πολλοί ήθελα να διαφύγουν.

Μετά το Αφγανιστάν, το Ιράν
και το Πακιστάν,

η Αυστραλία έγινε η πατρίδα

του τέταρτου σε μέγεθος πληθυσμού
των Χαζάρα παγκοσμίως.

Όταν ήρθε η ώρα να φύγουμε
από το Πακιστάν,

η Αυστραλία ήταν η προφανής επιλογή.

Είχαμε τα χρήματα για να φύγει
μόνο ένας από εμάς,

και αποφασίστηκε να είμαι εγώ αυτός,

με την ελπίδα πως αν έφτανα
με ασφάλεια στον προορισμό μου,

θα μπορούσα να εργαστώ και αργότερα
να φέρω και την οικογένειά μου.

Όλοι γνωρίζαμε τους κινδύνους

και πόσο τρομακτικό είναι το ταξίδι.

Γνώρισα πολλούς ανθρώπους που έχασαν
τους αγαπημένους τους στη θάλασσα.

Είναι απόφαση απελπισίας
να αφήσεις τα πάντα πίσω σου

και κανείς δεν παίρνει εύκολα
μια τέτοια απόφαση.

Αν μπορούσα απλά να πετάξω στην Αυστραλία,

θα χρειαζόμουν λιγότερες από 24 ώρες.

Όμως ήταν αδύνατον να πάρω βίζα.

Το ταξίδι μου ήταν πιο μακρύ,

πολύ πιο περίπλοκο,

και σίγουρα πιο επικίνδυνο.

Ταξιδεύοντας αεροπορικώς
μέχρι την Ταϊλάνδη,

μετά οδικώς και ακτοπλοϊκώς
μέχρι τη Μαλαισία και μετά την Ινδονησία,

πληρώνοντας ανθρώπους και σωματέμπορους
σε όλη τη διαδρομή,

ξοδεύοντας πολύ χρόνο κρυμμένοι

και πολύ χρόνο φοβούμενοι μη μας πιάσουν.

Στην Ινδονησία μπήκα σε μια ομάδα
επτά ατόμων που ζητούσαν άσυλο.

Μοιραζόμασταν μια κρεβατοκάμαρα

σε μια πόλη έξω από την Τζακάρτα
που τη λένε Μπογκόρ.

Μετά από μια εβδομάδα στη Μπογκόρ,

τρεις από τους συγκατοίκους μου
έφυγαν για το επικίνδυνο ταξίδι,

και δύο μέρες αργότερα μάθαμε τα νέα

ότι ένα πλοίο επλήγει και βυθίστηκε
καθ' οδόν προς το νησί των Χριστουγέννων.

Ανακαλύψαμε ότι οι τρεις συγκάτοικοί μας,
ο Νορόζ, ο Τζαφάρ και ο Σαμπίρ,

ήταν και εκείνοι στο πλοίο.

Μόνο ο Τζαφάρ σώθηκε.

Ο Σαμπίρ και ο Ναρόζ χάθηκαν.

Αυτό με έκανε να αναρωτηθώ
αν κάνω το σωστό.

Κατέληξα πως στην πραγματικότητα
δεν είχα άλλη επιλογή παρά να συνεχίσω.

Μερικές εβδομάδες αργότερα
μας τηλεφώνησαν οι σωματέμποροι

για να μας ειδοποιήσουν ότι
το πλοίο μας ήταν έτοιμο για το ταξίδι.

Μας πήγαν νύχτα στο κυρίως πλοίο
με ένα μηχανοκίνητο σκάφος.

Επιβιβαστήκαμε σε ένα παλιό αλιευτικό
το οποίο ήταν ήδη υπερπλήρες.

Ήμασταν 93 και όλοι
ήμασταν κάτω από το κατάστρωμα.

Σε κανέναν δεν επιτρεπόταν να είναι πάνω.

Πληρώσαμε 6.000 δολάρια ο καθ' ένας

γι' αυτό το μέρος του ταξιδιού.

Η πρώτη νύχτα και μέρα κύλησαν ήρεμα,

όμως τη δεύτερη νύχτα γύρισε ο καιρός.

Τα κύματα χτυπούσαν το πλοίο
και τα ξύλα έτριζαν.

Οι άνθρωποι στο αμπάρι έκλαιγαν,
προσεύχονταν, σκέφτονταν τους δικούς τους.

Ούρλιαζαν.

Ήταν μια τρομερή στιγμή.

Ήταν σαν μια σκηνή από την αποκάλυψη,

ή ίσως σαν μια σκηνή από εκείνες
τις χολιγουντιανές ταινίες

που δείχνουν πως όλα διαλύονται

και πως ήρθε το τέλος του κόσμου.

Σε εμάς συνέβαινε στην πραγματικότητα.

Δεν είχαμε καμία ελπίδα.

Το πλοίο μας έπλεε
σαν καρυδότσουφλο πάνω στο νερό

χωρίς κανέναν έλεγχο.

Τα κύματα ήταν πολύ ψηλότερα
από το πλοίο μας

και το νερό έμπαινε πιο γρήγορα
απ' όσο μπορούσε να βγάλει η αντλία.

Όλοι χάσαμε την ελπίδα μας.

Νομίζαμε πως ήρθε το τέλος.

Παρακολουθούσαμε τους θανάτους μας

και εγώ τους κατέγραφα.

Ο καπετάνιος μας είπε
πως δεν θα τα καταφέρουμε

και ότι πρέπει να γυρίσουμε πίσω.

Ανεβήκαμε στο κατάστρωμα
και αναβοσβήναμε τους φακούς

για να τραβήξουμε την προσοχή
κάποιου περαστικού πλοίου.

Προσπαθούσαμε να τραβήξουμε
την προσοχή τους

κουνώντας τα σωσίβια και σφυρίζοντας.

Τελικά, φτάσαμε σε ένα μικρό νησί.

Το πλοίο μας διαλύθηκε στα βράχια,

εγώ έπεσα στη θάλασσα
και κατέστρεψα την κάμερα μου

και όλα όσα είχα καταγράψει.

Όμως, ευτυχώς, η κάρτα μνήμης διασώθηκε.

Ήταν ένα πυκνό δάσος.

Χωριστήκαμε σε πολλές ομάδες

καθώς διαφωνούσαμε για το τι να κάνουμε.

Ήμασταν όλοι φοβισμένοι και σε σύγχυση.

Αφού περάσαμε τη νύχτα στη παραλία,

βρήκαμε ένα μώλο και καρύδες.

Κάναμε σήμα σε ένα πλοίο
από έναν κοντινό θέρετρο

και μετά μας παρέδωσαν
στο λιμενικό της Ινδονησίας.

Στο κέντρο κράτησης της Σεράνγκ,

ένας αξιωματικός του τμήματος αλλοδαπών
μας ξεγύμνωσε και μας έψαξε.

Πήρε το κινητό μου,
τα 300 δολάρια που είχα σε μετρητά,

τα παπούτσια μας, προκειμένου
να μην μπορούμε να δραπετεύσουμε,

όμως παρακολουθούσαμε τους φρουρούς,

ελέγχαμε τις κινήσεις τους,

και γύρω στις 4 τα ξημερώματα,
όταν κάθονταν γύρω από μια φωτιά,

αφαιρέσαμε δύο τζάμια
από ένα εξωτερικό παράθυρο

και βγήκαμε μέσα από εκεί.

Σκαρφαλώσαμε σε ένα δέντρο
δίπλα σε έναν από τους εξωτερικούς τοίχους

που στην κορυφή ήταν
γεμάτος με σπασμένα γυαλιά.

Βάλαμε ένα μαξιλάρι πάνω σε αυτά

και τυλίξαμε τα χέρια μας με σεντόνια

και σκαρφαλώσαμε στον τοίχο

και απομακρυνθήκαμε τρέχοντας ξυπόλυτοι.

Ήμουν ελεύθερος,

με ένα αβέβαιο μέλλον,

χωρίς χρήματα.

Το μόνο που είχα ήταν η κάρτα μνήμης
με τις φωτογραφίες και τα πλάνα.

Όταν προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ μου
στο SBS Dateline,

πολλοί από τους φίλους μου
έμαθαν για την κατάστασή μου

και προσπάθησαν να με βοηθήσουν.

Δεν μου επέτρεψαν να πάρω άλλο πλοίο
και να ρισκάρω τη ζωή μου.

Αποφάσισα να παραμείνω στην Ινδονησία

και να διεκπεραιώσω την υπόθεσή μου
μέσω της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ.

Όμως φοβόμουν ότι θα παρέμενα
στην Ινδονησία για πολλά χρόνια,

χωρίς να κάνω τίποτα
και χωρίς να μπορώ να εργαστώ,

όπως και οι άλλοι που αιτούνται ασύλου.

Όμως έτυχε τα πράγματα
να είναι λίγο διαφορετικά για μένα.

Ήμουν τυχερός.

Οι επαφές μου μπόρεσαν να προωθήσουν
την υπόθεσή μου μέσω της Ύπατης Αρμοστείας

και εγκαταστάθηκα στην Αυστραλία
τον Μάιο του 2013.

Δεν είναι όλοι όσοι αιτούνται άσυλο
τόσο τυχεροί όσο εγώ.

Είναι πολύ δύσκολο να ζεις μια ζωή
με ένα αβέβαιο μέλλον, σε αναμονή.

Το ζήτημα των αιτούντων ασύλου
στην Αυστραλία

έχει πολιτικοποιηθεί τόσο ακραία

ώστε έχει χάσει την ανθρωπιά του.

Δαιμονοποιούν όσους αιτούνται άσυλο
κι έτσι τους παρουσιάζουν στον κόσμο.

Εύχομαι η ιστορία μου
και η ιστορία των άλλων Χαζάρα

να μπορέσει να ρίξει λίγο φως,
και να δείξει στους ανθρώπους

πώς υποφέρουν αυτοί οι άνθρωποι
στις χώρες από τις οποίες κατάγονται,

πόσο πολύ υποφέρουν,

και γιατί ρισκάρουν τη ζωή τους
για να αναζητήσουν άσυλο.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)