Return to Video

Siber savaşı tanımlamak...onu önlemek umuduyla - Daniel Garrie

  • 0:07 - 0:09
    Savaşlar tarihimizin üzücü bir parçası
  • 0:09 - 0:13
    şüphesiz, her zaman öyle de olacak.
  • 0:13 - 0:16
    Birleşmiş Milletlerin
    kuruluşundan itibaren
  • 0:16 - 0:18
    saldırı savaşları yasaklandı
  • 0:18 - 0:21
    ve savaş yerine çok taraflı sözleşmeler
  • 0:21 - 0:23
    silahlı çatışmalara işaret etti.
  • 0:23 - 0:24
    Ancak geleceğin savaşları
  • 0:24 - 0:27
    geçmişimizdeki savaşlar gibi olmayacak.
  • 0:27 - 0:28
    Geleneksel savaşların yanı sıra,
  • 0:28 - 0:31
    geleceğimiz, düşmanın operasyon
    gücünü değiştiren programları
  • 0:31 - 0:33
    ve bilgisayar virüslerini kapsayan
  • 0:33 - 0:35
    yeni bir silah çeşidinin kullanımıyla
  • 0:35 - 0:37
    düşmanla uzaktan savaşan
  • 0:37 - 0:40
    siber savaşlara yer verecek.
  • 0:40 - 0:42
    Ancak sadece siber savaş
    mevcut yasal çerçevelerce
  • 0:42 - 0:44
    kapsanmakla kalmıyor,
  • 0:44 - 0:48
    aynı zamanda siber savaşı tam olarak
    neyin oluşturduğu sorusu
  • 0:48 - 0:49
    hâlâ bir hayli tartışılıyor.
  • 0:49 - 0:52
    Peki, hâlâ onun ne olduğunu bile
    tanımlayamıyorken,
  • 0:52 - 0:54
    siber savaşla nasıl baş edebiliriz?
  • 0:54 - 0:57
    İlerisi için tek yol, yeni
    uluslararası yasaların
  • 0:57 - 1:00
    gerekli olabileceği durumları öngörmektir.
  • 1:00 - 1:02
    Yeni bir suikastçı düşünün,
  • 1:02 - 1:03
    tek bir atış yapmadan
  • 1:03 - 1:05
    ve hatta aynı ülkede bile olmadan
  • 1:05 - 1:07
    suç işleyebilecek bir suikastçı.
  • 1:07 - 1:09
    Örneğin, hükümet için çalışan
    bir kişi olsun,
  • 1:09 - 1:12
    ve bu kişi, başka bir liderin
    kalp piline sinyal göndermek için
  • 1:12 - 1:14
    kablosuz bir aygıt kullanıyor.
  • 1:14 - 1:17
    Bu cihaz kalp pilini arızaya yönlendirip
  • 1:17 - 1:20
    sonunda da yabancı liderin
    ölümüne neden oluyor.
  • 1:20 - 1:22
    Bu siber suikast,
  • 1:22 - 1:24
    bir savaş hareketi oluşturur mu?
  • 1:24 - 1:25
    İkinci bir örnek olarak,
  • 1:25 - 1:27
    müttefik bir ulus grubu hayal edin,
  • 1:27 - 1:30
    işbirlikçi bir şekilde düşman ulusun
    nükleer savaş gemisinin
  • 1:30 - 1:32
    bilgisayar sistemine sızıyor.
  • 1:33 - 1:34
    Nükleer enerjili bir uçak gemisinin
  • 1:34 - 1:36
    neredeyse erimesine sebep oluyor,
  • 1:36 - 1:38
    binlerce askerin ve sivili öldürmesinden
  • 1:38 - 1:41
    kısa bir süre önce de durduruluyor.
  • 1:41 - 1:43
    Bir savunma tedbiri olarak
    düşman ülke,
  • 1:43 - 1:46
    müttefik ülkelerin güç şebekelerinin
    kesilmesine neden olan
  • 1:46 - 1:48
    savunma amaçlı bir siber saldırıyı
  • 1:48 - 1:50
    başlatarak karşılık veriyor.
  • 1:50 - 1:53
    Hastaneler artık tüm bölgedeki hastaları
  • 1:53 - 1:55
    ısı veya temiz su olmadan tedavi edemiyor,
  • 1:55 - 1:59
    bu da binlerce sivilin ölümüne
    neden oluyor.
  • 2:00 - 2:01
    Güç kesintisinin kaynağı
  • 2:01 - 2:02
    karşı saldırıdır
  • 2:02 - 2:04
    ancak zayıf altyapı,
  • 2:04 - 2:05
    zayıf siber güvenlik
  • 2:05 - 2:07
    ve güç şebekesinin zayıf ve eski durumu da
  • 2:07 - 2:10
    sivillerin ölümünden sorumludur.
  • 2:10 - 2:12
    Bu ülke karşı savaş açabilir mi?
  • 2:12 - 2:14
    Kimle savaşabilir?
  • 2:14 - 2:17
    Peki bu misilleme, bir savaş eylemi
    sayılır mı?
  • 2:17 - 2:20
    İnsanlığa karşı savaş suçu
    işlemiş olurlar mı?
  • 2:20 - 2:22
    Bunun sorumlusu kim?
  • 2:22 - 2:25
    Kodları yazan bilgisayar programcıları mı?
  • 2:25 - 2:27
    Veya kodun oluşturulmasını denetleyen
  • 2:27 - 2:29
    askeri proje yöneticisi mi?
  • 2:29 - 2:30
    Yoksa düğmeye basıp
  • 2:30 - 2:32
    eylemi başlatan komutan mı?
  • 2:32 - 2:35
    Bilgisayarları yapan donanım mühendisleri,
  • 2:35 - 2:38
    bir saldırıya dahil olacaklarını
    biliyorlar mıydı?
  • 2:38 - 2:41
    Çünkü savaşlar, uzun yıllardır bizimle,
  • 2:41 - 2:42
    biz de, savaş eylemlerinden
  • 2:42 - 2:44
    kimin sorumlu tutulması gerektiğini
  • 2:44 - 2:46
    çözmek için yasalar koyuyoruz.
  • 2:46 - 2:48
    Bu yasal çerçeveler,
  • 2:48 - 2:51
    zulmün daha da artmasının
    önüne geçmeyi hedefler.
  • 2:52 - 2:54
    Sivil uçakları ele geçirmek,
  • 2:54 - 2:55
    onları silah olarak kullanmak,
  • 2:55 - 2:57
    atom bombası atmak,
  • 2:57 - 3:01
    çatışmalarda gaz odaları
    veya zehirli gaz kullanımı,
  • 3:01 - 3:02
    eğer tüm bu eylemler uygulanırsa
  • 3:02 - 3:05
    uluslararası teamül hukuku
  • 3:05 - 3:07
    ve Lahey sözleşmeleri gereğince
  • 3:07 - 3:09
    misilleme ve savaş suçu sayılır.
  • 3:09 - 3:11
    Yine de, mevcut yasal çerçeve
  • 3:11 - 3:14
    varsayımsal sorular ve sayısız
    başka şeyler hakkında zayıf kalıyor
  • 3:14 - 3:16
    çünkü bunların cevapları kolay değil.
  • 3:17 - 3:18
    Bu sorular üzerinde
  • 3:18 - 3:20
    ilerleme kaydetmenin sadece iki yolu var:
  • 3:20 - 3:22
    barış veya yeni yasalar.
  • 3:22 - 3:25
    Peki, siber savaşın
    gelişmekte olan tanımına dair
  • 3:25 - 3:27
    ne gibi varsayımsal
    fakat makul senaryoları
  • 3:27 - 3:29
    hayal edebiliyorsunuz?
  • 3:29 - 3:30
    Bu faaliyetleri engellemek için
  • 3:30 - 3:32
    uluslararası bir yasal çerçeveyi
  • 3:32 - 3:34
    nasıl tasarlayabilirsiniz?
Title:
Siber savaşı tanımlamak...onu önlemek umuduyla - Daniel Garrie
Speaker:
Daniel Garrie
Description:

Video dersinin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/defining-cyberwarfare-in-hopes-of-preventing-it-daniel-garrie

Savaşların bomba ve mermilerle değil, bilgisayar virüsleri ve kalp pilini kapatmak gibi eylemlerle gerçekleştirildiği bir geleceği hayal edebiliyor musunuz? Siber savaş, mevcut yasal çerçeve kapsamında olmadığı ve genellikle cevaplayabildiğimizden daha fazla soruya ilham olduğu için benzersizdir. Bu videoda Daniel Garrie, belirsiz geleceğimize doğru ilerledikçe ortaya çıkabilecek pratik ve etik ikilemleri sorguluyor.

Ders: Daniel Garrie, animasyon: Brett Underhill.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:50

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.