Sarah Kaminsky: Mijn vader de vervalser

Sarah Kaminsky vertelt het buitengewone verhaal van haar vader Adolfo en zijn activiteiten tijdens de Tweede Wereldoorlog -- waarbij hij zijn vindingrijkheid en talent gebruikte om documenten te vervalsen en levens te redden.

Ik ben de dochter van een vervalser,

maar niet de eerste de beste vervalser ...

Wanneer je het woord "vervalser" hoort, begrijp je dat vaak als "huurling".

Je begrijpt "vals geld", "vervalste schilderijen".

Mijn vader hoort niet in dat rijtje thuis.

Tijdens 30 jaar van zijn leven,

maakte hij valse papieren --

nooit voor zichzelf, altijd voor andere mensen,

en om te hulp te komen aan de vervolgden en de onderdrukten.

Laat me hem voorstellen.

Hier is mijn vader op 19-jarige leeftijd.

Het begon voor hem allemaal tijdens de Tweede Wereldoorlog,

toen hij als 17-jarige terechtkwam

in een werkplaats voor vervalste documenten.

Hij groeide snel uit tot de expert in vervalste documenten van het verzet.

Het verhaal is niet banaal, want

na de bevrijding bleef hij

valse papieren maken tot in de jaren '70.

Toen ik kind was,

wist ik daar natuurlijk niets van.

Dat ben ik, in het midden, die gekke bekken trekt.

Ik groeide op in de Parijse voorsteden

en ik was de jongste van drie kinderen.

Ik had een "normale" vader zoals iedereen

behalve dan dat hij 30 jaar ouder was dan ...

wel, hij was eigenlijk oud genoeg om mijn grootvader te zijn.

In ieder geval, hij was fotograaf en straathoekwerker,

en hij leerde ons altijd om de wet zeer strikt te gehoorzamen.

Hij sprak uiteraard nooit over zijn vorig leven,

toen hij vervalser was.

Er was echter een incident waar ik jullie over zal vertellen,

dat me misschien iets had kunnen doen vermoeden.

Ik zat in het middelbaar en kreeg een slecht cijfer,

wat uitzonderlijk was voor mij.

Ik wilde alleszins dat mijn ouders er niet achter kwamen.

Om dat te doen, vervalste ik hun handtekening.

Ik begon te studeren op mijn moeders handtekening

want die van mijn vader is absoluut onmogelijk na te maken.

Dus ik begon eraan. Ik nam enkele vellen papier

en begon te oefenen, oefenen, oefenen,

tot ik er, naar mijn mening, een vaste hand in kreeg,

en ging over tot actie.

Later, tijdens het controleren van mijn schooltas,

kreeg mijn moeder de kopie te pakken. Ze zag onmiddellijk dat de handtekening vervalst was.

Ze schreeuwde naar me zoals ze nooit tevoren had gedaan.

Ik ging me verstoppen in mijn slaapkamer, onder de lakens.

Ik wachtte tot mijn vader terugkwam van zijn werk,

met, dat mag je wel zeggen, een bang hartje.

Ik hoorde hem binnenkomen.

Ik bleef onder te dekens. Hij kwam mijn kamer binnen,

ging op de hoek van het bed zitten,

en bleef stil. Dus ik trok het laken van mijn hoofd,

en toen hij me zag begon hij te lachen.

Hij lachte zo hard, dat hij niet kon stoppen terwijl hij de kopie in zijn hand hield.

Toen zei hij: "Maar Sarah, dat had je beter kunnen doen, je ziet toch dat ze te klein is!"

En inderdaad, het was nogal klein.

Ik ben geboren in Algerije.

Daar hoorde ik zeggen dat mijn vader een "moudjahid" was,

en dat betekent "krijger."

Later, in Frankrijk, hield ik ervan om de gesprekken van de volwassenen af te luisteren,

en hoorde ik allerlei verhalen over mijn vaders vorige leven,

en vooral dat hij Wereldoorlog Twee had "gedaan",

en ook de Algerijnse oorlog.

Ik bedacht dat een oorlog "doen" betekende: soldaat zijn.

Mijn vader kennende, die steeds bleef zeggen dat hij een geweldloze pacifist was,

vond ik het erg moeilijk om hem te zien met helm en geweer.

En inderdaad, ik zat er ver naast.

Op een dag, toen mijn vader het dossier aan het aanleggen was

om voor ons allemaal de Franse nationaliteit te verkrijgen,

zag ik toevallig enkele documenten

die mijn aandacht trokken.

Deze zijn echt!

Deze zijn van mij, ik ben geboren als Argentijnse.

Maar het document dat ik toevallig zag,

dat ons zou helpen om een dossier op te bouwen bij de autoriteiten,

was een document van het leger

dat mijn vader bedankte voor zijn werk

namens de geheime diensten.

Plots dacht ik: "wauw!"

Mijn vader, een geheim agent?

Het was heel James Bond-achtig.

Ik wilde hem vragen stellen, die hij niet zou beantwoorden.

Later vertelde ik mezelf dat ik

hem op een dag zou moeten bevragen.

Toen werd ik een moeder en kreeg een zoon,

en eindelijk besliste ik dat het tijd werd -- dat hij er absoluut met ons over moest spreken.

Ik was moeder geworden

en hij vierde zijn 77ste verjaardag,

en plots werd ik erg, erg bang.

Ik vreesde dat hij zou weggaan

en zijn stiltes met zich mee zou nemen,

en zijn geheimen.

Ik slaagde erin hem te overtuigen dat het belangrijk voor ons was,

en mogelijk ook voor andere mensen

dat hij zijn verhaal deelde.

Hij besloot het tegen mij te vertellen

en ik schreef hierover een boek,

waaruit ik jullie straks een paar uittreksels zal voorlezen.

Dus, zijn verhaal. Mijn vader werd geboren in Argentinië.

Zijn ouders waren van Russische afkomst.

De hele familie vestigde zich in Frankrijk in de jaren '30.

Zijn ouders waren Joods, Russisch en vooral erg arm.

Dus moest mijn vader op 14-jarige leeftijd gaan werken.

Met zijn enige diploma,

zijn attest van de basisschool,

vond hij werk bij een ververij.

Het is daar dat hij iets magisch ontdekte,

en wanneer hij erover praat, is het fascinerend --

het is de magie van het chemisch verven.

Tijdens die periode was de oorlog al bezig

en was zijn moeder vermoord toen hij 15 was.

Dit viel samen met de tijd waarin

hij zichzelf met hart en ziel stortte in de chemie

omdat het zijn enige troost was voor zijn verdriet.

De hele dag stelde hij vele vragen aan zijn baas

om te leren en steeds meer kennis te accumuleren

en 's nachts, wanneer niemand keek,

bracht hij zijn ervaring in de praktijk.

Hij was vooral geïnteresseerd in het bleken van inkt.

Al dit om je te zeggen

dat als mijn vader een vervalser werd, dit eigenlijk

bijna toevallig gebeurde.

Zijn familie was Joods. Ze werden opgejaagd.

Uiteindelijk werden ze allemaal gearresteerd en naar het kamp van Drancy gebracht

waar ze op de laatste moment uit wisten te ontsnappen dankzij hun Argentijnse papieren.

Wel, ze waren vrij,

maar ze bleven altijd in gevaar. De grote stempel "Jood" stond nog steeds op hun papieren.

Het was mijn grootvader die besloot dat ze valse documenten nodig hadden.

Mijn vader was zulk een respect voor de wet bijgebracht

dat, ook al werd hij vervolgd,

hij nooit had gedacht aan valse papieren.

Maar het was hij die naar de afspraak met de verzetsman ging.

In die tijd waren de officiële documenten van karton.

Ze werden ingevuld met de hand.

en ze vermeldden je beroep.

Om te overleven, moest hij

aan het werk zijn. Hij vroeg de man

om neer te schrijven "verver."

Plots keek die man heel erg geïnteresseerd.

Hoezo, "verver," weet jij hoe je inktvlekken moet verwijderen?

Natuurlijk wist hij dat.

Plots begon de man uit te leggen dat

het verzet eigenlijk één groot probleem had:

zelfs de top-experten

slaagden er niet in de "onuitwisbaar" genoemde inkt,

de blauwe inkt van "Waterman", te verwijderen.

Mijn vader antwoordde meteen dat hij precies wist

hoe hij die moest verwijderen.

De man wan natuurlijk heel erg onder de indruk van die knul van 17 jaar

die hem onmiddellijk de formule kon geven, dus rekruteerde hij hem.

Zonder het zelf te weten, had mijn vader iets uitgevonden

dat we vandaag terugvinden in de pennenzak van elke scholier:

de zogenaamde "correctiepen".

(Applaus)

Dat was maar het begin.

Dat is mijn vader.

Het moment dat hij bij het lab aankwam,

zag hij onmiddellijk, ook al was hij de jongste,

dat er een probleem was met het maken van vervalste documenten.

Alle bewegingen beperkten zich tot vervalsen.

Maar de vraag bleef steeds groeien

en het was moeilijk om met bestaande documenten te knoeien.

Hij zei dat ze ze moesten fabriceren.

Hij begon met een drukpers. En met fotogravure.

Hij begon rubberen stempels te maken.

Hij begon allerlei dingen uit te vinden --

met wat materiaal en een fietswiel vond hij een centrifuge uit.

In ieder geval, hij moest dit alles gewoon doen

omdat hij bezeten was door het rendement.

Hij had een eenvoudige rekensom gemaakt:

in één uur kon hij 30 vervalste documenten maken.

Dus als hij één uur sliep, zouden 30 personen sterven.

Dit verantwoordelijkheidsgevoel

voor de levens van anderen, terwijl hij nog maar 17 was --

en daarbij zijn schuldgevoel om een overlevende te zijn,

want hij was ontsnapt uit het kamp, en zijn vrienden waren achtergebleven,

bleef hem bij voor de rest van zijn leven.

Dat verklaart misschien waarom hij, dertig jaar lang,

valse papieren bleef maken

ten koste van een heleboel dingen.

Ik zou willen spreken over die opofferingen,

want het waren er veel.

Er was de duidelijke financiële opoffering

want hij weigerde steeds om betaald te worden.

Voor hem zou een vergoeding beteken dat hij een huurling was.

Als hij een vergoeding had aanvaard,

zou hij niet "ja" of "neen" hebben kunnen zeggen

afhankelijk van wat hij een al dan niet rechtvaardige zaak vond.

Dus was hij fotograaf overdag,

en vervalser 's nachts, 30 jaar lang.

Hij was heel de tijd blut.

Dan was er ook de emotionele opoffering:

hoe kan je leven met een vrouw als je zoveel geheimen hebt?

Hoe kan je verklaren wat je elke nacht in het lab doet?

Natuurlijk was er nog een ander soort opoffering

van familiale aard die ik pas veel later begreep.

Op een dag stelde mijn vader me mijn zus voor.

Hij legde me ook uit dat ik ook nog een broer had,

en de eerste keer dat ik hen zag moet ik 3 of 4 geweest zijn.

Zij waren 30 jaar ouder dan ik.

Ze zijn beiden in de zestig momenteel.

Toen ik dit boek wilde schrijven,

stelde ik mijn zuster heel wat vragen. Ik wilde weten wie mijn vader was,

wie de vader was die zij had gekend.

Ze vertelde dat de vader die zij had gehad,

hun zei dat hij hen zou komen oppikken op zondag voor een wandeling.

Ze kleedden zich op, ze wachtten op hem,

maar hij kwam bijna nooit.

Hij zei: "Ik zal jullie bellen." Maar hij belde niet.

En hij kwam ook niet.

Op een dag verdween hij gewoon.

De tijd verstreek,

en ze dachten dat hij hen zeker vergeten was,

in het begin.

Maar naarmate de tijd verstreek,

na bijna 2 jaar, dachten ze:

"Wel, misschien is vader gestorven."

Ik begreep toen

dat al die vragen bij mijn vader

een heel verleden oprakelden waar hij waarschijnlijk niet graag over sprak

omdat het pijnlijk was.

Op het moment dat mijn halfbroer en -zus dachten dat ze verlaten waren,

zelfs verweesd,

was mijn vader valse papieren aan het maken.

Als hij het hun niet vertelde, was het natuurlijk om hen te beschermen.

Na de bevrijding maakte hij valse papieren

om de overlevenden van de kampen toe te laten te emigreren naar Palestina

voor de oprichting van Israël.

Daarna maakte hij, als overtuigde antikoloniaal,

valse papieren voor Algerijnen tijdens de Algerijnse oorlog.

Na de Algerijnse oorlog

circuleerde zijn naam

bij de internationale verzetsbewegingen

en kwam de hele wereld aan zijn deur kloppen.

In Afrika waren er de landen die vochten voor hun onafhankelijkheid:

Guinee, Guinea-Bissau, Angola.

Mijn vader liet zich in met de anti-apartheidspartij van Nelson Mandela.

Hij maakte valse papieren voor de vervolgde zwarte Zuid-Afrikanen.

Daarnaast was er ook nog Latijns-Amerika.

Mijn vader hielp diegenen die zich verzetten tegen dictaturen

in de Dominicaanse Republiek, Haïti,

en toen was het aan Brazilië, Argentinië, Venezuela, El Salvador, Nicaragua,

Colombia, Peru, Uruguay, Chili en Mexico.

Toen kwam de Vietnamoorlog.

Mijn vader maakte valse papieren voor de Amerikaanse deserteurs

die geen wapens wilden opnemen tegen de Vietnamezen.

Europa werd ook niet gespaard.

Mijn vader maakte valse papieren voor de dissidenten

tegen Franco in Spanje, Salazar in Portugal,

tegen de dictatuur van de kolonels in Griekenland,

en zelfs in Frankrijk.

Daar gebeurde het slechts één keer, in mei 1968.

Mijn vader zag, natuurlijk met een welwillend oog,

de demonstraties van de maand mei,

maar zijn hart lag elders, en ook zijn tijd was beperkt

want hij had meer dan 15 landen te bedienen.

Eén keer echter was hij akkoord om valse papieren te maken

voor iemand die je zou kunnen herkennen.

(Gelach)

Hij was veel jonger in die dagen,

en mijn vader ging akkoord om valse papieren op te maken

om hem te laten terugkomen om te spreken op een meeting.

Hij vertelde me dat die valse papieren de meest mediagenieke

en minst nuttige waren die hij in zijn hele leven had gemaakt.

Maar hij ging akkoord om het te doen,

ook al was het leven van Daniel Cohn-Bendit niet in gevaar,

gewoon omdat

het een mooie kans was

om de autoriteiten belachelijk te maken

en hun te tonen dat er niets meer poreus is dan grenzen --

en dat ideeën geen grenzen kennen.

Heel mijn kindertijd,

terwijl de vaders van mijn vrienden hen de sprookjes van Grimm vertelden,

vertelde mijn vader me verhalen van heel bescheiden helden

met onwankelbare utopieën,

die erin slaagden mirakels te doen.

Die helden hadden geen leger achter zich nodig.

Hoe dan ook, niemand zou hen gevolgd zijn,

behalve een handvol mannen en vrouwen vol overtuiging en moed.

Ik begreep pas veel later

dat het eigenlijk zijn eigen verhaal was dat mijn vader me voor het slapengaan vertelde.

Ik vroeg hem, gezien de opofferingen die hij moest doen,

of hij ooit spijt had.

Hij zei van niet.

Hij vertelde me dat hij niet in staat zou zijn geweest

om onrechtvaardigheid te zien of ondervinden zonder iets te doen.

Hij was overtuigd, en blijft overtuigd

dat een andere wereld mogelijk is --

een wereld waar niemand vervalsers nodig heeft.

Hij droomt daar nog steeds van.

Mijn vader

is hier in de zaal vandaag.

Zijn naam is Adolfo Kaminsky en ik ga hem vragen om op te staan.

(Applaus)

Bedankt.