Uczciwe spojrzenie na personalny kryzys finansowy

Zdradzę wam sekret. Miliony osób z wyżu demograficznego z wiekiem spotyka poważny kryzys finansowy. Za chwilę następne pokolenie stanie przed takim samym wyzwaniem. Elizabeth White swoją bardzo osobistą prelekcją otwiera szczerą rozmowę o kłopotach finansowych, i podpowiada, jak żyć pełnią życia przy ograniczonych dochodach.

Znasz mnie.

Jestem w twoim kręgu znajomych
ukryta na widoku.

Nadal nieskazitelne ubrania

kupiłam w dobrych czasach,
kiedy jeszcze zarabiałam.

Patrząc na mnie, nie wiesz,

że za niepłacenie rachunków
tydzień temu odcięli mi prąd

i że przysługują mi kartki żywnościowe.

Gdybyś uważnie spojrzał,

dostrzegłbyś smutek w moich oczach,

a w pozornie pewnym siebie
głosie usłyszał strach.

Próbki płynu do prania po 2 dolary
pomagają mi związać

koniec z końcem.

Pewnie nawet nie wiesz,
że detergenty sprzedają w próbkach.

Proponujesz drogie restauracje,

które zawsze lubiliśmy,

ale zamawiam wodę mineralną z cytryną,

a nie kieliszek chardonnay za 12 dolarów.

Uważnie wybieram pozycje z karty.

W myślach skrupulatnie liczę każdy grosz.

Nie chcę składać się na wspólny rachunek
obejmujący desery, fikuśne kawy

i drugi czy trzeci kieliszek wina,
którego nie piłam.

Męczy mnie próba zachowania pozorów.

Według przyjaciółki nie jestem biedna
tylko spłukana, a to różnica.

Żyję bez kablówki, karnetu na siłownię

i wizyt u kosmetyczki.

Odkryłam, że sama umiem się uczesać.

Nie mam funduszu emerytalnego

ani oszczędności.

Wykorzystałam je dawno temu.

Nie mam rentownego apartamentu

ani męża, który mnie wesprze.

Miesiące opóźnionych wpływów i ich brak
osłabiły moją wiarygodność kredytową.

Inkasenci dzwonią bez przerwy,

czytają gotowe formułki,

zanim grzecznie wyrażą współczucie
dla mojej sytuacji

i zaproponują warunki spłat,
których nie mogę spełnić.

Znajomi po cichu zastanawiają się,
jak ktoś tak świetnie wykształcony

mógł wpaść w ekonomiczną zapaść.

Jestem tak samo zdolna
i bystra jak kiedyś,

ale pracy nie ma,

tylko sporadyczne zlecenia.

W wieku 55 lat uczę się udawać radość,

ale szanse na pracę są znikome.

Nie pamiętam dokładnie,
kiedy zabrakło pracy,

ale nie przeczę, że wkroczyłam

w niepewny świat "dawniej" i "kiedyś".

Nie wiem już, gdzie przynależę.

Wiem za to, że maile w sprawie pracy

giną w jakiejś czarnej dziurze.

Zastanawiam się, co ze mną będzie.

Na razie zdrowie mi dopisuje,

ale boli mnie ciało, a może to dusza?

Kiedyś bezdomne kobiety były niewidzialne,

teraz przyglądam się im z ciekawością,

zastanawiam, czy u nich
zaczęło się podobnie.

Napisałam to rok temu.

Połączyłam historie swoją
i znanych mi kobiet.

Napisałam, bo męczyło mnie udawanie,

że u mnie wszystko gra.

Miałam dość udawania normalności.

W prasie popularnej nie widziałam siebie.

Moi znajomi nie podróżują po świecie
i nie kupują apartamentów na Kostaryce.

Niewielu z nich odłożyło 15-20% dochodów,

według ekspertów niezbędne do utrzymania
dotychczasowego stylu życia na emeryturze.

Moich znajomych, 50- i 60-latków,

czeka deklasacja,

praca do końca życia.

Utrata pracy, diagnoza choroby
lub rozwód skutkują bankructwem.

Jeszcze nie sięgnęliśmy dna,

ale widzieliśmy ciąg zdarzeń,

który uzmysłowił nam po raz pierwszy,

jak niewiele dzieli nas od dna.

W USA przeciętne gospodarstwo domowe

ma oszczędności rzędu
miesięcznych dochodów.

47 procent Amerykanów

w sytuacji nagłej nie wysupła
nawet 400 dolarów,

to prawie połowa nas.

Jedna grubsza naprawa auta
i stoimy nad przepaścią.

Nie widać tego,

choć nie jestem jedyna w takiej sytuacji.

Na sali są osoby w podobnym położeniu,

jeśli nie ty sam,

to może rodzice, siostra lub przyjaciółka.

Świetnie udajemy normalność.

Wstyd powoduje izolację i odbiera głos.

Kiedy zdecydowałam się
ujawnić swoją historię,

stworzyłam stronę,

jak zauważył ktoś znajomy, bez zdjęć.

Były tylko rysunki, takie jak na ekranie.

Nawet ujawniając się,

nadal się ukrywałam.

Żyjemy w świecie,
gdzie sukces definiują zarobki.

Mówiąc, że masz problemy finansowe,

ogłaszasz, że jesteś nieudacznikiem.

Jeśli, tak jak ja, jesteś absolwentem
Harvard Business School,

jesteś podwójnym nieudacznikiem.

Dzieci wyżu demograficznego słyszą,
że za mało wpłacaliśmy na emeryturę

i sami sobie jesteśmy winni.

Po co ruszaliśmy fundusz emerytalny,
żeby załatać dziurę w budżecie,

opłacić teściowej dom opieki,

wykształcić dzieci albo po prostu przeżyć?

Oskarża się nas
o złe planowanie i lenistwo,

bo przecież kupowaliśmy kawę
na wynos i wodę w butelkach.

Zawstydzanie i obwinianie
jest niesamowicie kuszące.

Często nie czekamy na innych,

bo pracowicie sami to robimy.

Dobrze, przyjmijmy odpowiedzialność.

Mogliśmy więcej zaoszczędzić.

Wiem, że mogłam więcej odłożyć.

Przetrząsając ostatnie 30 lat mego życia,

znaleźlibyście więcej głupot finansowych.

Nie mogę tego zmienić

i wy też nie możecie.

Jednak nie mylmy zachowań jednostki

z czynnikami systemowymi,

które spowodowały lukę emerytalną
w wysokości 7,7 biliona dolarów.

Miliony Amerykanów z wyżu
demograficznego nie wylądowały tu

z powodu zbyt wielu
wycieczek do Starbucksa.

Ostatnie 30 lat przyniosły
brak podwyżek, malejące pensje

oraz znikające emerytury

przy niebotycznych kosztach

mieszkań, opieki zdrowotnej i edukacji.

Kiedyś było inaczej.

Pamiętamy trzy filary emerytalne,

czyli oszczędności, emeryturę
i ubezpieczenia społeczne.

Te filary się sypią.

Oszczędności? Jakie oszczędności?

Wiele rodzin

po opłaceniu rachunków nie ma co odłożyć.

Filar emerytur też się chwieje.

Jeszcze niedawno świadczenia
emerytalne byłą normą.

Obecnie tylko 13% zatrudnionych w USA
pracuje w firmach z planem emerytalnym.

Co dostaliśmy w zamian?

Fundusz emerytalny typu 401(k),

i niespodziewanie odpowiedzialność
za planowanie emerytury

przeszła z pracodawców na nas.

Wetknięto nam cugle w ręce,
ale dołożono ryzyko.

Okazuje się, że miliony nie radzą sobie

z dobrowolnym inwestowaniem przez 40 lat.

Miliony nie potrafią zarządzać
ryzykiem rynkowym.

Liczby mówią same za siebie.

Połowa gospodarstw domowych
nie ma oszczędności emerytalnych,

to znaczy zero.

Żadnego planu 401(k), konta
emerytalnego IRA, ani centa.

Osoby w wieku od 55 do 64 lat,
z kontem emerytalnym,

średnio mają na nim 104 tysiące dolarów.

104 tysiące dolarów brzmi lepiej niż zero,

ale przynosi 300 dolarów na miesiąc,

a nie muszę mówić,
że za to się nie wyżyje.

Z powodu malejących oszczędności,

emerytur przechodzących do lamusa

i porażki planu 401(k)
w przypadku milionów Amerykanów,

wielu osób tuż przed emeryturą
traktuje ubezpieczenia społeczne

jak plan emerytalny.

To jest problem.

Ubezpieczenia społeczne nigdy
nie miały być planem emerytalnym.

Ubezpieczenie to za mało,

w najlepszym wypadku zastąpi może 40%

dochodów przedemerytalnych.

Mocno się pozmieniało

od czasów pierwszych ubezpieczeń
społecznych w 1935 roku.

Wtedy 21-latek miał 50% szans

na dożycie 65 roku życia.

Szedł na emeryturę mając sześćdziesiątkę,

trochę wędkował, przytulał wnuczki,

dostawał złoty zegarek

a przed upływem pięciu lat
od uzyskania świadczeń - umierał.

Dzisiaj jest inaczej.

Zdrowy 60-latek

z łatwością pożyje 20 lub 25 lat.

To za długo na wiązanie końca z końcem,

jeśli jesteś spłukany.

Więc co robić, jeśli wylądowałeś tu

mając 50, 55 albo 60 lat?

Co robić, jeśli nie chcesz tak skończyć,

a masz 22 czy 32 lata?

Czego nauczyło mnie doświadczenie?

Posiłki nie nadejdą.

Nie nadejdzie odsiecz

ani książę z bajki.

Nie szykuje się żadna dotacja.

Aby uniknąć biedy na stare lata,

sami musimy się ratować
i wzajemnie sobie pomóc.

Musiałam wyjść z cienia,

otwarcie tu stanąć

i teraz was namawiam do tego samego.

Nie mówię, że to łatwe,

ale zaryzykowałam
opowiedzenie swojej historii,

bo może dzięki temu innym będzie łatwiej.

Wierzę, że nasza siła leży w liczbach,

i ona może zmienić obowiązujący
w kraju sielankowy ton rozmów

o kryzysie emerytalnym.

Przy tak dużej liczbie osób pozostawionych
samych sobie i zszokowanych sytuacją,

musimy budować od podstaw.

Musimy stworzyć oddolne grupy wsparcia,

małe grupy spotykające się,

aby rozmawiać o tym, co się dzieje,

dzielić zasobami i informacjami,

obmyślać dalszą drogę.

Wierzę, że na tej podstawie,
zdołamy odnaleźć własny głos,

wszcząć alarm,

wywierać nacisk na instytucje
i decydentów, oraz domagać się

w trybie pilnym ostrej walki
z kryzysem emerytalnym.

W międzyczasie,

bo jest "w międzyczasie",

trzeba nastawić się na skromne życie,

drastycznie obcinając wydatki.

Nie chodzi tyko o życie na miarę
możliwości finansowych,

bo wiele osób już tak robi.

Teraz potrzeba zrobić

dużo więcej,

zapytać siebie o sens życia,

którego nie definiują przedmioty.

Nazywam to "zejściem wzwyż".

Zejście wzwyż pozwala zrozumieć,
czego prawdziwie potrzebujemy,

aby poczuć zadowolenie i spokój.

Mój znajomy jeździ
poobijanymi obdartymi autami,

ale uskładał 15 tysięcy dolarów,

żeby kupić sobie flet,

bo tak ważna jest dla niego muzyka.

Zszedł wzwyż.

Też musiałam porzucić magiczne myślenie,

przekonanie, że jeśli będę cierpliwa

i zacisnę pasa,

wszystko wróci do normy.

Jeśli wyślę jeszcze jeden życiorys,

dam jeszcze jedno ogłoszenie w sieci,

pójdę na jeszcze jedno spotkanie
budujące sieć kontaktów,

na pewno znajdę pracę taką, jak kiedyś,

i wszystko wróci do normy.

Prawda jest taka, że nie mamy powrotu.

Tamta normalność skończyła się.

W nowej rzeczywistości

może trzeba zrobić coś,
na co nie mamy ochoty.

Dostaniemy zlecenia

niegodne naszego talentu, pozycji,

czy umiejętności.

Musiałam zejść z tronu.

W zeszłym roku dobra znajoma
poprosiła o pomoc

przy pracach organizacyjnych.

Spodziewałam się pracy
na rzecz społeczności,

czegoś w rodzaju działań
Prezydenta Obamy w Chicago,

Chodziło jej o pomoc
w porządkowaniu szafy.

Odmówiłam,

na co kazała mi zejść z tronu.
"Pieniądz to pieniądz".

Nie jest łatwo być w awangardzie

nowej ery pracy i życia.

Początki są zawsze najtrudniejsze.

Nie ma jeszcze sieci kontaktów,

ścieżek, wzorców,

metod i sposobów ułatwiających

następne posunięcia.

W środku sejsmicznej zmiany

musimy znaleźć pomost,
który przeprowadzi nas na drugą stronę.

Pomost to praca w międzyczasie,

pomost to działania,

podczas których obmyślamy, co dalej.

Pomostem jest też porzucenie myśli,

że to, ile jesteśmy warci i nasze
wartości, zależą od zarobków,

tytułów i rodzaju pracy.

Pomost będzie zwariowany lub fajny,
w zależności od tego, jak nam się wiodło,

zanim dopadł nas personalny
kryzys finansowy.

Mam znajomych z doktoratem,
pracujących w sklepie,

jeżdżących Uberami lub Lyftami,

a znam też dzieci wyżu,

które rozkręciły odlotowe
przedsięwzięcia inwestycyjne.

Pomost nie oznacza, że nie chcemy

wykorzystać dotychczasowej kariery

albo nie chcemy sensownej pracy.

Chcemy tego wszystkiego.

Pomost to działania w międzyczasie,

podczas których obmyślamy, co dalej.

Nauczyłam się także myślenia
w kategoriach strategii zamiast porażki,

kiedy rozważam coś, czego nie chcę robić.

Twierdzę, że takie podejście

jest warte uwagi.

Jeśli musisz wprowadzić się do brata,
żeby związać koniec z końcem,

zadzwoń do niego.

Jeśli potrzebujesz sublokatora,
żeby spłacać kredyt hipoteczny

albo zapłacić czynsz,

zrób to.

Jeśli potrzebujesz bonów żywnościowych,

postaraj się o cholerne bony.

Według Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów
zgłasza się tylko 1/3 uprawnionych.

Zrób wszystko, co konieczne,
żeby przejść do następnej rundy.

Pamiętaj, że są nas miliony.

Wyjdź z cienia.

Ogranicz wydatki,

zejdź wzwyż,

myśl w kategoriach strategii, nie porażki,

zejdź z tronu,

znajdź pomost, który pomoże
przetrwać chude czasy.

Jako kraj osiągnęliśmy długowieczność,

inwestując miliardy dolarów
w diagnozy, leczenie

i postępowanie w chorobach.

Długie życie to nie wszystko.

Chcemy żyć szczęśliwie.

Nie stworzyliśmy warunków,

żeby to zapewnić.

Potrzebny jest nowy sposób myślenia

na temat starości w Ameryce.

Potrzebujemy przewodnictwa
i pomysłów na życie

pełnią życia

przy dużo skromniejszych dochodach.

Wzywam inicjatorów zmian,

przedsiębiorców społecznych,

artystów i seniorów,

inwestorów społeczników,

wzywam deweloperów i wszystkich,
którym nie odpowiada status quo.

Potrzebujemy pomocy i wskazówek,

jak inwestować w usługi,
produkty i infrastrukturę,

które uszanują naszą godność,

niezależność i dobre samopoczucie

podczas czekających nas dekad.

Moja droga prowadzi od strachu i wstydu

do pokory i zrozumienia.

Jestem gotowa stanąć w szeregu,

walczyć w tej sprawie

i zapraszam was do przyłączenia się.

Dziękuję.

(Brawa)