A delightful way to teach kids about computers

Code sẽ trở thành loại ngôn ngữ
toàn cầu trong tương lai.

Trong những năm 70, nó là một
loại nhạc rock làm đảo lộn cả một thế hệ.

Trong những năm 80,
nó là thứ hái ra tiền.

Nhưng ở thế hệ của tôi,

phần mềm chính là giao diện của trí tưởng tượng và thế giới.

Điều đó có nghĩa là chúng ta cần

rất nhiều hơn nữa những nhóm người

để xây dựng nên những sản phẩm,

để không chỉ nhìn nhận máy tính như thứ
quá máy móc, cô độc, buồn chán và ảo diệu

mà nhìn nhận như thứ
ta có thể sửa lại

có thể biết hết về mọi ngóc ngách ...

Hành trình của tôi đến với thế giới
lập trình và công nghệ

bắt đầu năm tôi 14 tuổi.

Tôi say nắng mê mệt
một người đàn ông lớn tuổi hơn tôi

và người đàn ông được nói đến
cũng chính là

Phó Tổng thống Hoa Kỳ, Ngài Al Gore

Và tôi đã làm điều mà tất cả
các cô gái tuổi teen sẽ làm.

Tôi muốn bày tỏ tình cảm của mình.

Nên tôi đã tạo một trang web cho ông ấy.
Nó đây này.

Vào thời điểm năm 2001, vẫn chưa có Tumblr

vẫn chưa có Facebook, và Pinterest.

Nên tôi phải học cách viết những đoạn code

để có thể bày tỏ tất cả tình cảm và
sự ngưỡng mộ của mình.

Tôi đã bắt đầu lập trình như thế đó.

Ban đầu nó như cách
để tôi có thể thể hiện chính mình

cũng giống như hồi tôi còn bé,
tôi sử dụng những cây bút chì màu hay Lego

hay lớn hơn chút nữa
thì là guitar hoặc những vở kịch.

Nhưng sau đó, có nhiều thứ khác
làm tôi thích thú,

như thơ ca và việc đan tất,

và chia động từ Tiếng Pháp

sáng tạo những thế giới không có thật,

Bertrand Russell
và những triết lý của ông ấy.

Và tôi trở thành 1 trong số những người

cảm thấy máy tính thật nhàm chán
và quá máy móc và cô độc.

Còn bây giờ tôi nghĩ như thế này.

Các cô bé không hề biết rằng
các em không thích máy tính.

Các cô bé rất tuyệt vời.

Các em rất, rất giỏi
tập trung vào công việc,

luôn chính xác, luôn đưa ra
những câu hỏi rất hay như,

"Cái gì?" "Tại sao?"
"Thế nào?" "Sẽ như thế nào nếu?"

Và chúng cũng không biết rằng
chúng sẽ không thích máy tính.

Mà chính là những bậc phụ huynh.

Chính che mẹ
là người thấy

khoa học máy tính
thật bí hiểm, lạ lùng và cứng nhắc

và nó chỉ thuộc về
những nhà sáng tạo bí ẩn.

Nó xa rời cuộc sống hàng ngày

cũng như... vật lý hạt nhân vậy.

Và họ cũng có một phần đúng
khi nghĩ như thế.

Có quá nhiều cú pháp và sự kiểm soát
và cấu trúc dữ liệu

và thuật toán và thực tiễn,

giao thức và khuôn mẫu trong lập trình.

Và chúng ta với cương vị là một cộng đồng,
tạo ra những chiếc máy tính ngày càng nhỏ

Rồi chúng ta xây dựng tầng tầng lớp lớp
những thứ trừu tượng phủ lên chúng

giữa con người và máy móc

đến nỗi mà ta không còn
nhận ra máy tính hoạt động như thế nào nữa

hoặc nói chuyện với chúng như thế nào.

Ta dạy con cái chúng ta
cơ thể người hoạt động như thế nào

dạy chúng động cơ đốt trong
hoạt động như thế nào

và ta dạy rằng nếu chúng thật sự
muốn trở thành phi hành gia

chúng hoàn toàn có thể.

Nhưng khi lũ trẻ hỏi chúng ta,

"Thuật toán sắp xếp nổi bọt là gì ạ?"

Hay, "Làm thế nào mà máy tính biết được
chuyện gì sẽ xảy ra khi ta bấm nút 'phát,'

sao nó biết được nên chiếu video nào?"

hay, "Internet có phải là một
nơi chốn không ạ?"

Người lớn chúng ta, chỉ biết im lặng.

"Đó là phép thuật,"
vài người sẽ trả lời như vậy.

"Nó phức tạp lắm," một vài người khác nói.

Thật ra không phải thế.

Nó không phải là ảo thuật
cũng không phức tạp.

Nó chỉ là tất cả mọi thứ
cùng diễn ra rất, rất, rất nhanh thôi.

Các nhà khoa học máy tính đã tạo ra
loại máy móc tuyệt vời

đồng thời họ cũng làm chúng
trở thành xa lạ với ta

cũng như thứ ngôn ngữ mà
ta nói với chúng

nên ta không biết phải nói chuyện
với máy tính như thế nào nữa

nếu thiếu đi những giao diện
dành cho người dùng.

Đó cũng là lý do
không ai nhận ra

khi mà tôi đang chia động từ
bất quy tắc tiếng Pháp

thực ra là tôi đang thực hành kỹ năng
nhận dạng mẫu.

Và khi tôi đang phát cuồng
với việc đan lát,

thực ra là tôi đang tuân theo
một chuỗi các lệnh biểu tượng

bao gồm cả các câu lệnh vòng lặp.

Và nhiệm vụ trong suốt
cuộc đời Bertrand Russell

luôn là tìm kiếm một thứ ngôn ngữ
giữa tiếng Anh và Toán học

nay nó đó đã được tìm thấy
trong chiếc máy tính.

Tôi đã là lập trình viên
có điều chẳng ai biết

Trẻ em hôm nay, chúng lướt, chạm và bấm
cả thế giới theo cách của chúng.

Nhưng chúng ta không cho chúng
công cụ để xây dựng với máy tính

chúng ta sẽ chỉ tạo ra những kẻ hưởng thụ
thay vì những người sáng tạo.

Nhiệm vụ này làm tôi nhớ đến một cô bé.

Tên của em là Ruby,
em chỉ mới 6 tuổi thôi.

Cô bé ấy không hề sợ hãi, giàu trí
tưởng tượng và hơi có tính thích chỉ huy.

Và mỗi lần tôi gặp phải rắc rối

khi tự học lập trình như,

"Thiết kế đối tượng hoặc
thu gom rác thải là gì?"

Tôi cố gắng tưởng tượng ra một đứa bé 6
tuổi sẽ giải thích vấn đề này như thế nào.

Tôi đã viết một cuốn sách về cô bé
và vẽ minh họa nó.

Và Ruby đã dạy tôi là như thế này.

Ruby dạy tôi bạn không cần phải sợ

con bọ dưới gầm giường.

Và thậm chí những vấn đề lớn nhất

cũng chỉ là một tập hợp
của những vấn đề bé xíu.

Và Ruby cũng giới thiệu tôi với
bạn bè của cô bé,

những khía cạnh đầy màu sắc
của văn hóa Internet.

Cô bé có người bạn Báo Tuyết,

xinh đẹp nhưng lại không muốn chơi
với những đứa trẻ khác.

Và cô bé cũng có bạn Robot Xanh Lá,
rất thân thiện nhưng cực kỳ bừa bộn.

Và cô bé có người bạn Chim Cánh Cụt Linux

một người làm mọi việc thật sự rất hiệu
quả nhưng thỉnh thoảng hơi khó hiểu

Và bạn Cáo luôn Lý Tưởng Hóa mọi thứ.v.v..

Trong thế giới của Ruby, bạn
học về công nghệ thông qua việc chơi.

Ví dụ như, máy tính thật sự
rất giỏi lặp đi lặp lại mọi thứ,

cách mà Ruby dạy về các câu lệnh vòng lặp
sẽ như thế này

Đây là động tác nhảy yêu thích của Ruby:
"vỗ, vỗ, dậm, dậm

vỗ, vỗ và nhảy."

Và bạn học bộ đếm vòng lặp
bằng cách lặp lại 4 lần.

và bạn học vòng lặp while bằng cách
lặp lại trình tự đó

khi đang đứng bằng một chân.

Và bạn học được vòng lặp until
bằng cách lặp lại trình tự đó

cho tới khi mẹ bạn nổi giận.

(tiếng cười)

Và trên hết, bạn học được là không hề
có những câu trả lời được chuẩn bị sẵn.

Khi tôi nghĩ ra chương trình học
trong thế giới của Ruby,

tôi cần phải hỏi lũ trẻ cách mà
chúng nhìn nhận thế giới

và chúng có những câu hỏi gì

và tôi sẽ tổ chức các
buổi chơi thử nghiệm.

Tôi bắt đầu bằng cách cho bọn trẻ
xem những bức ảnh.

Tôi sẽ cho chúng xem ảnh một chiếc xe hơi

1 cửa hàng tạp hóa, 1 con chó
và 1 cái nhà vệ sinh.

Tôi hỏi "theo các con thì cái nào
trong những cái trên là máy tính?"

Và lũ trẻ rất cương quyết với câu trả lời,

"Không có cái nào cả.

Con biết cái máy tính mà.

Nó là một cái hộp phát sáng

mà cha mẹ dành cả ngày để
ngồi trước chúng."

Sau đó chúng tôi trò chuyện

và chúng tôi khám phá ra, xe hơi thật ra
cũng là máy tính

Nó có hệ thống định vị bên trong.

Và cả chú chó, chú chó có thể
không phải là máy tính,

nhưng chó có vòng cổ

và vòng cổ có thể có máy tính bên trong.

Và cửa hàng tạp hóa, nó có rất nhiều
loại máy tính khác nhau,

như hệ thống thu ngân,
hệ thống chống trộm.

"Và mấy đứa biết gì không?

Ở nhật bản, nhà vệ sinh cũng là máy tính,

thậm chí có cả hacker hack nhà vệ sinh"

(Tiếng cười)

Và chúng tôi đi sâu hơn

và tôi cho chúng những miếng dán với
nút tắt/mở trên đó

Và tôi bảo bọn trẻ,
"Hôm nay các con sẽ có khả năng kỳ diệu

có thể biến bất kỳ thứ gì
trong căn phòng này thành máy tính."

Và một lần nữa,
lũ trẻ đáp

"Có vẻ khó quá,
con không biết câu trả lời nào mới đúng."

Tôi bảo bọn trẻ, "Hãy yên tâm,

bố mẹ các con cũng đâu
có biết đáp án nào đúng.

Họ chỉ mới đượcnghe về một thứ

gọi là Internet

Nhưng chính các con,
sẽ trở thành người

sống trong một thế giới mà tất cả mọi thứ
đều là những chiếc máy tính."

Và ngay sau đó một cô bé bước đến bên tôi

và đưa tôi 1 cái đèn xe đạp

và cô bé nói, "Đây là chiếc đèn xe đạp, "
nếu nó là một chiếc máy tính,

nó có thể thay đổi màu sắc."

"Một ý tưởng tuyệt vời,
chúng ta còn có thể làm gì nữa?"

Và cô bé tiếp tục suy nghĩ,

và cô bé nói "Nếu đèn xe đạp là máy tính,

con có thể đi dã ngoại bằng xe đạp với bố

và ngủ trong những cái lều

và chiếc đèn xe đạp có thể trở thành
một chiếc máy chiếu phim."

Và đó là thời khắc tôi kiếm tìm,

thời khắc mà đứa trẻ nhận ra

Thế giới chưa sẵn sàg

và có một cách để làm thế giới này
trở nên sẵn sàng hơn

đó là tạo ra công nghệ

và mỗi người chúng ta có thể
góp phần vào sự thay đổi đó.

Cuối cùng, chúng tôi tạo ra
một chiếc máy tính.

Và chúng tôi biết thêm về bạn CPU thích
chỉ huy và và hai bạn RAM, ROM rất hữu ích

Đó là cách để ghi nhớ sự vật.

Sau đó chúng tôi ráp các bộ phận
trên chiếc máy tính lại

chúng tôi cũng thiết kế
các ứng dụng cho nó.

Câu chuyện tôi rất thích
là về 1 cậu bé

Em ấy 6 tuổi.

Em thích nhất là được trở thành
phi hành gia.

Cậu bé mang một chiếc headphones khổng lồ

Và em hoàn toàn đắm chìm trong chiếc
máy tính bằng giấy bé xíu.

Như bạn thấy đấy, em đang xây dựng

các ứng dụng định vị các hành tinh
trong dãy ngân hà

Và cha của em, là phi hành gia đơn độc
ở quỹ đạo Sao Hỏa,

thật ra ông ấy đang ở phòng bên cạnh,

và nhiệm vụ quan trọng của em là

mang bố về lại Trái Đất an toàn.

Và những đứa trẻ này sẽ có những
cách nhìn rất khác về công nghệ

và cả cách chúng tạo nên công nghệ.

Cuối cùng thì, nếu công nghệ được
tiếp cận theo một cách dễ dàng hơn

thì thế giới công nghệ mà chúng ta
tạo ra sẽ càng to lớn và đa dạng.

Thế giới sẽ càng trở nên tốt hơn
và nhiều màu sắc hơn.

Bạn hãy dành chỉ một phút thôi
để tưởng tượng,

thế giới nơi mà có có những câu chuyện

về cách mà mọi thứ được tạo ra
không chỉ bởi

những đàn-ông-trên-hai-mươi ở
thung lũng Silicon

mà còn có cả nữ sinh Kenya hay những
người thủ thư ở Na Uy .

Hãy tưởng tượng tới một thế giới nơi
mà những cô bé Ada Lovelace của tương lai,

Sống trong một thế giới của
những con số 1 và 0

các cô bé lớn lên lạc quan và
dũng cảm với công nghệ.

Chúng nắm bắt quyền lực và cơ hội

và giới hạn của thế giới.

Thế giới công nghệ tuyệt vời
và luôn thay đổi

và đôi chút lạ lùng.

Khi tôi là một đứa trẻ,

tôi muốn trở thành một người kể chuyện

tôi thích sáng tạo nên thế giới

và ước mơ của tôi

là buổi sáng được thức dậy ở Moominvalley.

và trưa đến, lang thang quanh Tatooine.

Và vào buổi tối, tôi sẽ ngủ lại Narnia.

Và lập trình hóa ra lại là
nghề nghiệp hoàn hảo cho tôi.

Tôi vẫn có thể tạo ra cả thế giới.

Nhưng thay vì bằng câu chuyện,
tôi tạo ra thế giới bằng code.

Lập trình cho tôi năng lực tuyệt vời

để xây dựng vũ trụ của riêng tôi

với những quy tắc của riêng tôi và
những mô hình, thực tiễn.

Tạo ra những cái mới từ chỗ không có gì
bằng sức mạnh của sự logic.

Cảm ơn các bạn.

(Tiếng vỗ tay)