Vì sao chưa thể chữa khỏi viêm khớp?- Kaitlyn Sadtler and Heather J. Faus
-
0:07 - 0:09Khi bạn đang hứng thú với
các truyện mạo hiểm thời trẻ của bà, -
0:09 - 0:13thật khó để tin chuyện bà của bạn
từng là một nghệ sĩ nhào lộn. -
0:13 - 0:18Tuy nhiên, đau lưng, đau khuỷu tay
và nhức gối rất phổ biến ở người lớn tuổi -
0:18 - 0:20mà không chỉ riêng cho "tuổi già".
-
0:20 - 0:25Trên thực tế, sự cứng cơ này
cũng ảnh hưởng đến cả thanh niên. -
0:25 - 0:27Thủ phạm chính là viêm khớp:
-
0:27 - 0:30tình trạng viêm và đau ở khớp
-
0:30 - 0:34của hơn 90 triệu người
chỉ riêng ở Hoa Kỳ. -
0:34 - 0:37Nhưng liệu việc cứng khớp
thực sự không thể tránh khỏi? -
0:37 - 0:39Điều gì khiến cho viêm khớp
trở nên phổ biến, -
0:39 - 0:43và tại sao ta chưa thể chữa trị
cho một tình trạng phổ biến như vậy? -
0:43 - 0:46Rào cản đầu tiên là do
viêm khớp là một tập hợp -
0:46 - 0:49của hơn 100 dạng viêm khớp khác nhau.
-
0:49 - 0:53Tất cả đều có triệu chứng chung
là đau và viêm, -
0:53 - 0:57nhưng nguồn gốc và mức độ nghiêm trọng
thì rất khác nhau. -
0:57 - 1:00Ngay cả tình trạng phổ biến nhất -
thoái hóa khớp - -
1:00 - 1:02cũng khó phòng ngừa hơn ta nghĩ.
-
1:02 - 1:06Hầu như ta vẫn quan niệm sai rằng
viêm khớp sẽ chỉ diễn ra ở tuổi già. -
1:06 - 1:11Dấu hiệu viêm khớp cũng được phát hiện
ở một bệnh nhân rất trẻ, -
1:11 - 1:14từ những vị trí chấn thương
trông rất bình thường. -
1:14 - 1:18Do chấn thương, tế bào miễn dịch tiếp cận
để làm sạch và hồi phục vết thương -
1:18 - 1:20và bắt đầu tiết ra các enzym,
-
1:20 - 1:24gồm enzym tế bào cấu trúc nền
và enzym phân giải protein ngoại bào. -
1:24 - 1:28Những enzym này giúp loại bỏ
mô bị hỏng và góp phần gây sưng. -
1:28 - 1:32Dù cho việc sưng viêm giúp
bảo vệ khớp trong suốt quá trình phục hồi, -
1:32 - 1:36thì mặt khác các mô chưa lành
khiến cho tế bào miễn dịch ở lại lâu hơn. -
1:36 - 1:40Việc tiết enzym liên tục
mài mòn lớp sụn bảo vệ, -
1:40 - 1:43gây suy yếu khớp
và dẫn đến viêm khớp sau này. -
1:43 - 1:48Không phải dạng viêm khớp nào cũng
bắt nguồn từ tiền sử chấn thương thể thao. -
1:48 - 1:53Căn bệnh thấp khớp ảnh hưởng tới
1,3 triệu người trưởng thành ở Mỹ. -
1:53 - 1:55Tình trạng này thực ra
là một dạng bệnh tự miễn -
1:55 - 1:59khi kháng thể tự miễn tập trung vào
các protein được cơ thể sản xuất, -
1:59 - 2:02gồm một số loại protein
được tiết ra bởi các tế bào sụn. -
2:02 - 2:04Chúng ta chưa biết điều gì
dẫn tới phản ứng này -
2:04 - 2:08nhưng kết cục cơ thể xem mô khớp
như là kẻ đột nhập. -
2:08 - 2:13Các tế bào miễn dịch thâm nhập vào khớp
dù không hề có mô tổn thương. -
2:13 - 2:16Phản ứng này dẫn đến sự viêm mãn tính,
-
2:16 - 2:19làm tiêu hủy xương và sụn.
-
2:19 - 2:22Một dạng viêm khác,
viêm đốt sống, -
2:22 - 2:25có tình trạng tương tự
với hai dạng viêm trên. -
2:25 - 2:28Bệnh nhân trải qua
cơn viêm mãn tính ở khớp -
2:28 - 2:31và ở những vùng dây chằng,
gân dính với xương, -
2:31 - 2:33dù không có chấn thương nghiêm trọng nào.
-
2:33 - 2:38Điều này dẫn đến việc tiết enzym quá mức
và sự thoái hóa ở người bị thoái hóa khớp, -
2:38 - 2:42nhưng nguyên do lại do
một protein gây viêm khác là cytokine. -
2:42 - 2:44Khi các enzym bào mòn sụn,
-
2:44 - 2:48cơ thể cố gắng ổn định các khớp nhỏ hơn
bằng cách hợp nhất chúng lại. -
2:48 - 2:53Quá trình này đôi khi dẫn đến một sự
phát triển quá mức gọi là gai xương, -
2:53 - 2:56thứ gây ra cứng khớp
và đau khớp dữ dội. -
2:56 - 2:58Với vô vàn tác nhân gây ra viêm khớp,
-
2:58 - 3:01phác đồ điều trị thay đổi
để ứng với các triệu chứng cụ thể -
3:01 - 3:03hơn là dựa trên các nguyên nhân cơ bản.
-
3:03 - 3:06Điều này bao gồm
kỹ thuật y sinh MACI đầy hứa hẹn, -
3:06 - 3:10thu thập tế bào từ những mảnh sụn nhỏ
nhằm phát triển mô thay thế. -
3:10 - 3:12Đối với kỹ thuật kích thích tuỷ,
-
3:12 - 3:15bác sĩ khoan những lổ nhỏ
trên xương, -
3:15 - 3:19kích thích tế bào tuỷ xương sản sinh
và hình thành sụn mới. -
3:19 - 3:20Phương sách cuối cùng,
-
3:20 - 3:25là thay thế toàn bộ khớp đối với
người bị hỏng khớp hoàn toàn. -
3:25 - 3:27Ngoài những biện pháp quyết liệt này,
-
3:27 - 3:29nguyên nhân chính của
bệnh viêm khớp tự miễn -
3:29 - 3:32vẫn là thách thức để hình thành
phác đồ trị liệu chuyên biệt. -
3:32 - 3:37Các nhà khoa học tiếp tục triển khai
các liệu pháp ngăn chặn TNF-alpha, -
3:37 - 3:41một trong những protein chính
gây viêm khớp dạng thấp. -
3:41 - 3:46Song phương thức này cũng chỉ chữa trị
các triệu chứng, không phải nguyên nhân. -
3:46 - 3:52Trong khi đó, biện pháp phòng ngừa
viêm khớp tốt nhất là thay đổi lối sống: -
3:52 - 3:55như duy trì cân nặng lý tưởng
để giảm áp lực cho khớp, -
3:55 - 3:59các bài tập nhẹ như yoga
hoặc đạp xe và tránh hút thuốc. -
3:59 - 4:03Những hành động trên có thể
giúp ta sống lâu hơn -
4:03 - 4:06khi chúng ta tiếp tục nghiên cứu
cách chữa trị -
4:06 - 4:09cho sự đa dạng
của căn bệnh viêm khớp.
- Title:
- Vì sao chưa thể chữa khỏi viêm khớp?- Kaitlyn Sadtler and Heather J. Faus
- Speaker:
- Kaitlyn Sadtler and Heather J. Faust
- Description:
-
Xem toàn bộ bài học tại: https://ed.ted.com/lessons/why-haven-t-we-cured-arthritis-kaitlyn-sadtler-and-heather-j-faust
Đau lưng, đau khuỷu tay và nhức gối là tình trạng chung ở người già, không chỉ vì "tuổi già". Thật ra, tình trạng này cũng ảnh hưởng thanh niên không kém. Nguyên căn là do viêm khớp, tình trạng của hơn 90 triệu người dân tính riêng Hoa Kỳ. Vì sao viêm khớp lại phổ biến và sao chưa có phương thức điều trị cho căn bệnh ấy? Kaitlyn Sadtler and Heather J. Faust đã nghiên cứu về điều này.
Bài giảng bởi Kaitlyn Sadtler and Heather J. Faust, chỉ đạo bởi CUB Animation.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:10
Thu Ha Tran approved Vietnamese subtitles for Why haven't we cured arthritis? | ||
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for Why haven't we cured arthritis? | ||
Hung Tran Phi accepted Vietnamese subtitles for Why haven't we cured arthritis? | ||
Hung Tran Phi edited Vietnamese subtitles for Why haven't we cured arthritis? | ||
Hung Tran Phi edited Vietnamese subtitles for Why haven't we cured arthritis? | ||
Hung Tran Phi edited Vietnamese subtitles for Why haven't we cured arthritis? | ||
Hung Tran Phi edited Vietnamese subtitles for Why haven't we cured arthritis? | ||
Nhị Khánh Trần rejected Vietnamese subtitles for Why haven't we cured arthritis? |