Return to Video

Alkol sizi nasıl sarhoş eder? - Judy Grisel

  • 0:07 - 0:12
    Etanol: Birkaç karbon atomunun
    biraz daha fazlasından oluşan
  • 0:12 - 0:15
    bu molekül sarhoşluktan sorumludur.
  • 0:15 - 0:18
    Genellikle basitçe alkol olarak
    adlandırılan etanol,
  • 0:18 - 0:21
    alkollü içeceklerin aktif bileşenidir.
  • 0:21 - 0:24
    Sadeliği, membranların
    arasına gizlice girmesine
  • 0:24 - 0:26
    çok farklı köşelere
    yerleşmesine yardımcı olarak,
  • 0:26 - 0:31
    daha ağır moleküllere kıyasla
    çok sayıda etkiler yaratır.
  • 0:31 - 0:34
    Öyleyse sarhoşluğa tam olarak
    nasıl yol açıyor
  • 0:34 - 0:38
    ve neden farklı insanlar üzerinde
    çarpıcı biçimde farklı etkileri var?
  • 0:39 - 0:40
    Bu soruları yanıtlamak için
  • 0:40 - 0:44
    vücuttaki yolculuğunda alkolü
    takip etmemiz gerekecek.
  • 0:44 - 0:47
    Alkol mideye iner ve
    ve sindirim sistemiyle,
  • 0:47 - 0:51
    özellikle ince bağırsak
    yoluyla kanda emilir.
  • 0:51 - 0:54
    Mide içeriği alkolün kana
    girme kabiliyetini etkiler,
  • 0:54 - 0:58
    çünkü yemekten sonra mideyi
    ince bağırsaktan ayıran
  • 0:58 - 1:01
    pilor çevresindeki kas halkası kapanır.
  • 1:01 - 1:04
    Bu nedenle, büyük bir yemekten sonra
    kana ulaşan alkol seviyesi,
  • 1:04 - 1:08
    aç karnına içilen alkolün
    sadece dörtte biri olabilir.
  • 1:09 - 1:12
    Kanla birlikte
    alkol organlara ulaşır,
  • 1:12 - 1:14
    özellikle en fazla kan akışının
    olduğu yerlere:
  • 1:14 - 1:17
    karaciğer ve beyin.
  • 1:17 - 1:19
    Başlangıçta karaciğere varır
  • 1:19 - 1:23
    ve karaciğerde enzimler alkol molekülünü
    iki aşamada parçalar.
  • 1:23 - 1:29
    İlk olarak, ADH adı verilen enzim ile
    alkol toksik olan asetaldehite dönüşür.
  • 1:29 - 1:36
    Sonra ALDH adı verilen enzim, asetaldehidi
    toksik olmayan asetata dönüştürür.
  • 1:36 - 1:40
    Kan dolaştıkça karaciğer alkolü
    düzenli olarak ortadan kaldırır -
  • 1:40 - 1:44
    ancak bu eliminasyonun ilk geçişi
    ne kadar alkolün beyin ve diğer organlara
  • 1:44 - 1:47
    karar vermesini etkiler.
  • 1:47 - 1:51
    Beyin hassasiyeti alkolün
    duygusal, bilişsel
  • 1:51 - 1:57
    ve davranışsal etkilerinden sorumludur
    - sarhoşluk olarak da bilinir.
  • 1:57 - 2:01
    Alkol beynin birincil freni olan
    Gama aminobütirik asit'i
  • 2:01 - 2:06
    ve birincil gazı olan
    glutamatı tersine çevirir.
  • 2:06 - 2:09
    Bu durum nöronlarda
    iletişim kaybı yaratır
  • 2:09 - 2:13
    ve insanlar orta dozlarda rahat hisseder,
    daha yüksek dozlarda ise uykuya dalar,
  • 2:13 - 2:19
    toksik dozlarda ise hayatta kalmak için
    gerekli beyin aktivitesini engelleyebilir.
  • 2:19 - 2:22
    Alkol ayrıca, orta beyinden
  • 2:22 - 2:26
    motivasyon için önemli bir bölge olan
    nükleus akkümbense uzanan
  • 2:26 - 2:28
    küçük bir nöron grubunu da uyarır.
  • 2:28 - 2:30
    Tüm bağımlılık yapıcı ilaçlar gibi,
  • 2:30 - 2:33
    nükleus akkümbenste dopamin
    patlamasına neden olur,
  • 2:33 - 2:36
    bu da kullananlara olduça keyif verir.
  • 2:36 - 2:41
    Alkol ayrıca bazı nöronların endorfin
    sentezlemesine ve bırakmasına sebep olur.
  • 2:41 - 2:45
    Endorfinler stres veya tehlikeye
    yanıt olarak sakinleşmemize yardımcı olur.
  • 2:45 - 2:47
    Yüksek endorfin seviyeleri
    alkol tüketimiyle ilişkili
  • 2:47 - 2:51
    öfori ve gevşemeye katkıda bulunur.
  • 2:51 - 2:52
    Son olarak,
  • 2:52 - 2:56
    karaciğerin alkolü parçalanması
    beynin emilimini aştığında
  • 2:56 - 2:58
    sarhoşluk yok olur.
  • 2:58 - 3:01
    Bireysel farklılıklar
    bu yolculuk sürecinde
  • 3:01 - 3:04
    insanların az veya çok
    sarhoş olmalarına neden olabilir.
  • 3:04 - 3:08
    Örneğin, aynı kiloya sahip ve
    aynı miktarda içen bir kadın ve bir erkek,
  • 3:08 - 3:13
    özdeş bir öğünde kanlarında farklı
    alkol konsantrasyonlarına sahip olacaktır,
  • 3:13 - 3:15
    bir diğer deyişle BAC.
  • 3:15 - 3:18
    Çünkü kadınlar daha az
    kana sahip olma eğilimindedir-
  • 3:18 - 3:20
    kadınlar genellikle
    yüksek yağ oranına sahiptir,
  • 3:20 - 3:22
    ve yağ, kastan daha az kan gerektirir.
  • 3:22 - 3:26
    Aynı miktarda alkol taşıyan
    daha küçük bir kan boyutu,
  • 3:26 - 3:29
    konsantrasyonun kadınlar için
    daha yüksek olacağı anlamına gelir.
  • 3:29 - 3:35
    Karaciğer alkol işleme enzimlerindeki
    genetik farklılıklar da BAC'yi etkiler.
  • 3:35 - 3:38
    Düzenli içki içmek
    bu enzimlerin üretimini artırabilir,
  • 3:38 - 3:40
    alkol toleransına katkıda bulunabilir.
  • 3:40 - 3:44
    Öte yandan, uzun süre
    aşırı derecede içenlerde,
  • 3:44 - 3:48
    ters etkiye neden olan
    karaciğer hasarı geliştirebilir.
  • 3:48 - 3:52
    Bu arada, dopamin, GABA ve endorfin
    iletimindeki genetik farklılıklar
  • 3:52 - 3:55
    alkol kullanım bozukluğu oluşturma
  • 3:55 - 3:57
    riskinin artmasına sebep olabilir.
  • 3:58 - 4:01
    Doğuştan düşük endorfin veya dopamine
    sahip olanlar, içki yoluyla
  • 4:01 - 4:03
    kendilerine ilaç verebilir.
  • 4:03 - 4:05
    Bazı insanların aşırı içme
    riski daha yüksektir
  • 4:05 - 4:09
    çünkü alkolün hoş etkilerini
    artıran hassas bir endorfin hassasiyetine
  • 4:09 - 4:10
    sahiptirler.
  • 4:10 - 4:13
    Diğerlerinin GABA iletiminde
    farklılıklar vardır,
  • 4:13 - 4:17
    bu durum onları alkolün yatıştırıcı
    etkilerine karşı hassas hale getirir,
  • 4:17 - 4:20
    bu da alkol kullanım bozukluğu
    riskini azaltır.
  • 4:21 - 4:26
    Bu arada, beyin GABA, dopamin
    ve endorfin iletimini azaltarak
  • 4:26 - 4:30
    ve glutamat aktivitesini artırarak
    kronik alkol tüketimine uyum sağlar.
  • 4:30 - 4:34
    Bu durum, düzenli içenlerin
    endişeli olmaları, uyku güçlüğü çekmeleri
  • 4:34 - 4:38
    ve daha az keyif alma
    eğiliminde oldukları anlamına gelir.
  • 4:38 - 4:41
    Bu yapısal ve fonksiyonel değişiklikler,
    içme normal hissettirdiğinde
  • 4:41 - 4:45
    alkol kullanım bozukluğuna yol açar
    ancak içmek rahatsızlık vermez
  • 4:45 - 4:47
    bu da bir kısır bir döngü oluşturur.
  • 4:48 - 4:53
    Dolayısıyla hem genetik hem de geçmiş
    tecrübeler, alkol deneyimini etkiler -
  • 4:53 - 4:56
    bu, bazı insanların
    belirli içme şekillerine
  • 4:56 - 4:58
    diğerlerinden daha eğilimli
    olduğu anlamına gelir.
  • 4:58 - 5:03
    ve alkol tüketim geçmişi sinirsel
    ve davranışsal değişikliklere yol açar.
Title:
Alkol sizi nasıl sarhoş eder? - Judy Grisel
Speaker:
Judy Grisel
Description:

Tüm dersi görmek için : https://ed.ted.com/lessons/how-does-alcohol-make-you-drunk-judy-grisel

Etanol: Birkaç karbon atomundan biraz daha fazlasından oluşan bu molekül sarhoşluktan sorumludur. Genellikle alkol olarak adlandırılan etanol, alkollü içeceklerin aktif bileşenidir. Öyleyse sarhoşluğa tam olarak nasıl neden oluyor ve neden farklı insanlar üzerinde önemli ölçüde farklı etkileri var? Judy Grisel alkolün vücuttaki yolculuğunu araştırıyor.

Ders : Judy Grisel Yönetmen : Anton Bogaty

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:04
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How does alcohol make you drunk?
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How does alcohol make you drunk?
Nihal Aksakal accepted Turkish subtitles for How does alcohol make you drunk?
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for How does alcohol make you drunk?
Doğancan Çapık edited Turkish subtitles for How does alcohol make you drunk?
Doğancan Çapık edited Turkish subtitles for How does alcohol make you drunk?
Doğancan Çapık edited Turkish subtitles for How does alcohol make you drunk?

Turkish subtitles

Revisions