Return to Video

Avonturen van een asteroïdenjager

  • 0:01 - 0:04
    Ik houd iets opmerkelijk ouds vast.
  • 0:04 - 0:07
    Het is ouder dan elk menselijk artefact,
  • 0:07 - 0:10
    ouder dan het leven op Aarde,
  • 0:10 - 0:13
    ouder dan de continenten
    en de oceanen ertussen.
  • 0:14 - 0:17
    Dit werd meer dan
    vier miljard jaar geleden gevormd
  • 0:17 - 0:19
    in de eerste dagen van het zonnestelsel,
  • 0:19 - 0:21
    terwijl de planeten zich nog vormden.
  • 0:21 - 0:24
    Dit roestige brok nikkel en ijzer
    lijkt misschien niet speciaal,
  • 0:25 - 0:26
    maar als je het doorsnijdt...
  • 0:28 - 0:31
    kun je zien dat het verschilt
    van aardse metalen.
  • 0:31 - 0:35
    Dit patroon onthult metaalkristallen
    die alleen kunnen ontstaan in de ruimte,
  • 0:35 - 0:38
    waar gesmolten metaal
    extreem langzaam kan afkoelen,
  • 0:38 - 0:40
    een paar graden per miljoen jaar.
  • 0:41 - 0:43
    Dit was ooit onderdeel
    van een veel groter object,
  • 0:43 - 0:46
    één van miljoenen die overbleven
    nadat de planeten zich vormden.
  • 0:46 - 0:48
    We noemen deze objecten asteroïden.
  • 0:49 - 0:53
    Asteroïden zijn onze oudste
    en meest voorkomende kosmische buren.
  • 0:53 - 0:56
    Deze illustratie toont asteroïden
    nabij Aarde, draaiend om de zon,
  • 0:56 - 0:57
    weergegeven in geel,
  • 0:57 - 0:59
    dicht bij de Aardbaan,
  • 0:59 - 1:00
    weergegeven in blauw.
  • 1:00 - 1:04
    De afmetingen van Aarde, Zon en asteroïden
    zijn extreem overdreven,
  • 1:04 - 1:05
    zodat je ze duidelijk kunt zien.
  • 1:05 - 1:09
    Wetenschappers over de hele wereld
    zoeken naar deze objecten
  • 1:09 - 1:11
    en ontdekken er elke dag nieuwe
  • 1:11 - 1:13
    die zich in de nabije ruimte bevinden.
  • 1:13 - 1:15
    Veel van dit werk
    is gefinancierd door de NASA.
  • 1:16 - 1:17
    Ik zie de zoektocht voor deze asteroïden
  • 1:17 - 1:20
    als een groots project
    voor algemeen welzijn,
  • 1:20 - 1:23
    maar in plaats van een snelweg te bouwen,
    brengen we de ruimte in kaart,
  • 1:23 - 1:26
    bouwen we een archief
    voor de komende generaties.
  • 1:26 - 1:32
    Dit zijn de 1.566 asteroïden die pas
    vorig jaar nabij de Aarde zijn ontdekt.
  • 1:34 - 1:37
    En dit zijn alle bekende
    asteroïden nabij de Aarde.
  • 1:37 - 1:41
    Bij de laatste telling
    waren er dat 13.733.
  • 1:41 - 1:44
    Elkeen werd in beeld
    gebracht en gecatalogiseerd.
  • 1:44 - 1:46
    Ook de baan ervan
    rond de zon werd bepaald.
  • 1:46 - 1:48
    Hoewel het per asteroïde verschilt,
  • 1:48 - 1:52
    kunnen de banen van de meeste asteroïden
    worden voorspeld voor tientallen jaren.
  • 1:52 - 1:55
    Soms met ongelofelijke precisie.
  • 1:55 - 1:58
    Zo voorspelden wetenschappers
    van het Jet Propulsion-laboratorium
  • 1:58 - 2:02
    waar de asteroïde Toutatis
    vier jaar later zou zijn
  • 2:02 - 2:04
    tot op 30 kilometer nauwkeurig.
  • 2:04 - 2:05
    In deze vier jaar
  • 2:05 - 2:09
    legde Toutatis 8,5 miljard km af.
  • 2:09 - 2:11
    Dat is een fractionele precisie
  • 2:11 - 2:20
    van 0,000 000 004.
  • 2:20 - 2:22
    (Gelach)
  • 2:22 - 2:25
    Dit prachtige asteroïdefragment
    heb ik bij me,
  • 2:25 - 2:27
    omdat, zoals alle buren,
  • 2:27 - 2:29
    asteroïden soms
    onverwacht komen binnenvallen.
  • 2:29 - 2:31
    (Gelach)
  • 2:33 - 2:34
    Vandaag drie jaar geleden,
  • 2:34 - 2:38
    ontplofte een kleine asteroïde
    boven de stad Tsjeljabinsk in Rusland.
  • 2:38 - 2:40
    Dat object was ongeveer
    19 meter in doorsnede,
  • 2:40 - 2:42
    ongeveer zo groot als een winkel.
  • 2:43 - 2:46
    Objecten van deze omvang
    raken de Aarde ongeveer elke 50 jaar.
  • 2:48 - 2:49
    Maar 66 miljoen jaar geleden
  • 2:49 - 2:52
    sloeg een veel groter object
    op de Aarde in
  • 2:52 - 2:53
    en veroorzaakte een massaal uitsterven.
  • 2:53 - 2:57
    75 procent van de plant-
    en diersoorten gingen verloren,
  • 2:57 - 2:59
    met inbegrip van, helaas, de dinosauriërs.
  • 2:59 - 3:02
    Dat object was ongeveer
    10 kilometer in doorsnede.
  • 3:02 - 3:06
    10 kilometer is ongeveer
    de vlieghoogte van een 747-jet.
  • 3:06 - 3:09
    Als je nog eens vliegt,
    ga bij een raam zitten,
  • 3:09 - 3:12
    kijk naar buiten
    en beeld je een rots in zo enorm
  • 3:12 - 3:14
    dat ze vanaf de grond
  • 3:14 - 3:16
    net de vleugeltip raakt.
  • 3:17 - 3:21
    Je vliegtuig heeft een volle minuut
    nodig om erlangs te vliegen.
  • 3:21 - 3:24
    Dat is de grootte van de asteroïde
    die op de Aarde insloeg.
  • 3:25 - 3:26
    Pas tijdens mijn leven
  • 3:26 - 3:30
    werden asteroïden beschouwd als
    een serieuze bedreiging voor onze planeet.
  • 3:30 - 3:32
    En sindsdien is een gerichte
    inspanning aan de gang
  • 3:32 - 3:35
    om deze objecten
    te ontdekken en te catalogiseren.
  • 3:35 - 3:37
    Ik heb het geluk
    om hieraan te mogen meewerken.
  • 3:37 - 3:41
    Samen met een team van wetenschappers
    die NASA's NEOWISE-telescoop gebruiken.
  • 3:41 - 3:44
    Nu werd NEOWISE niet ontworpen
    om asteroïden te zoeken,
  • 3:44 - 3:48
    maar wel om rond de Aarde te draaien
    en ver buiten ons zonnestelsel te kijken
  • 3:48 - 3:51
    en te zoeken naar de koudste sterren
    en de meest lichtgevende sterrenstelsels.
  • 3:51 - 3:55
    Hij deed dat erg goed voor
    de voorziene levensduur van zeven maanden.
  • 3:56 - 3:58
    Maar vandaag, zes jaar later,
    is hij nog steeds in werking.
  • 3:58 - 4:02
    We hebben hem herbestemd voor het
    ontdekken en bestuderen van asteroïden.
  • 4:02 - 4:04
    Al is het een prachtig ruimterobotje,
  • 4:04 - 4:06
    is het vandaag toch
    een tweedehands autootje.
  • 4:07 - 4:10
    Het cryogeen om de sensoren
    te koelen, is al lang op;
  • 4:10 - 4:12
    wij grappen dat zijn airco stuk is.
  • 4:12 - 4:16
    Hij heeft 1480 miljoen km op de teller,
  • 4:16 - 4:18
    maar doet het nog steeds prima
  • 4:18 - 4:22
    en neemt betrouwbaar om de 11 seconden
    een foto van de hemel.
  • 4:22 - 4:25
    Hij nam 23 foto's sinds deze talk begon.
  • 4:26 - 4:28
    Een van de redenen
    waarom NEOWISE zo waardevol is,
  • 4:28 - 4:31
    is dat hij de hemel bekijkt
    in thermisch infrarood.
  • 4:31 - 4:34
    In plaats van zonlicht
    dat asteroïden weerkaatsen,
  • 4:34 - 4:36
    ziet NEOWISE de warmte die ze uitstralen.
  • 4:36 - 4:40
    Dat is essentieel omdat sommige
    asteroïden zo zwart als steenkool zijn
  • 4:40 - 4:43
    en moeilijk of niet te zien
    met andere telescopen.
  • 4:43 - 4:47
    Maar alle asteroïden, helder of donker,
    lichten helder op voor NEOWISE.
  • 4:49 - 4:52
    Astronomen gebruiken
    elke techniek die ze hebben
  • 4:52 - 4:54
    om asteroïden
    te ontdekken en te bestuderen.
  • 4:54 - 4:57
    In 2010 werd een historische
    mijlpaal bereikt.
  • 4:57 - 5:01
    De gemeenschap had samen
    meer dan 90% van de asteroïden ontdekt
  • 5:01 - 5:03
    die meer dan één kilometer groot zijn --
  • 5:03 - 5:06
    objecten in staat tot massale
    vernietiging van de Aarde.
  • 5:06 - 5:07
    Maar het werk is nog niet gedaan.
  • 5:08 - 5:12
    Een object van 140 meter of groter
    zou een middelgroot land kunnen decimeren.
  • 5:12 - 5:15
    Tot nu toe hebben we er
    daarvan nog maar 25% gevonden.
  • 5:16 - 5:20
    We moeten de hemel blijven afzoeken
    naar asteroïden in de buurt van de Aarde.
  • 5:20 - 5:23
    Wij zijn de enige soort
    met de nodige rekenvaardigheid
  • 5:23 - 5:24
    en die telescopen kan bouwen.
  • 5:24 - 5:26
    We weten deze objecten te vinden.
  • 5:26 - 5:28
    Dat is onze verantwoordelijkheid.
  • 5:28 - 5:32
    Als we een gevaarlijke asteroïde
    vroeg genoeg vinden,
  • 5:32 - 5:34
    kunnen we ze misschien wat wegduwen.
  • 5:34 - 5:37
    Anders dan aardbevingen,
    orkanen of vulkaanuitbarstingen
  • 5:37 - 5:40
    kan de inslag van een asteroïde
    precies worden voorspeld
  • 5:40 - 5:41
    en voorkomen.
  • 5:41 - 5:44
    We moeten de ruimte
    in onze buurt in kaart brengen.
  • 5:44 - 5:46
    We moeten de hemel blijven afspeuren.
  • 5:46 - 5:47
    Dank je.
  • 5:47 - 5:50
    (Applaus)
Title:
Avonturen van een asteroïdenjager
Speaker:
Carrie Nugent
Description:

TED Fellow Carrie Nugent is een asteroïdenjager -- deel van een groep wetenschappers die onze oudste en talrijkste kosmische buren ontdekt en catalogiseert. Waarom de asteroïden in de gaten houden? In deze korte feitelijke talk legt Nugent uit hoe hun geweldige inslagen onze planeet hebben gevormd -- en hoe hen op tijd vinden niets minder kan betekenen dan het leven op Aarde redden.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
08:09

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.