Πώς το σχολείο σκοτώνει τη δημιουργικότητα

Ο Σερ Κεν Ρόμπινσον κάνει μια διασκεδαστική και έντονα συγκινητική πρόταση για τη δημιουργία ενός εκπαιδευτικού συστήματος που να γαλουχεί (αντί να υπονομεύει) τη δημιουργικότητα.

Καλημέρα. Πως είστε;

(Γέλια)

Ήταν υπέροχα, έτσι δεν είναι;

Έχω μείνει άναυδος από το όλο εγχείρημα.

Στην πραγματικότητα φεύγω.

(Γέλια)

Υπήρχαν τρεις θεματολογίες
στο όλο συνέδριο

οι οποίες είναι σχετικές
με αυτά που θέλω να πω.

Η μία είναι η εντυπωσιακή απόδειξη
της ανθρώπινης δημιουργικότητας

σε όλες τις παρουσιάσεις που είχαμε

και σε όλους τους ανθρώπους εδώ.

Μόνο και μόνο η ποικιλία και το εύρος της.

Η δεύτερη είναι ότι μας έβαλε σε μια θέση

όπου δεν έχουμε ιδέα
για το τι πρόκειται να συμβεί,

όσο αφορά το μέλλον.

Καμία ιδέα για το πώς
μπορεί να εξελιχθεί αυτό.

Ενδιαφέρομαι για την εκπαίδευση.

Στην πραγματικότητα, βρίσκω ότι όλοι
ενδιαφέρονται για την εκπαίδευση.

Εσείς δεν έχετε;

Το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον.

Αν είστε σε ένα πάρτι,

και πείτε ότι δουλεύετε στην εκπαίδευση --

Στην πραγματικότητα, δεν πάτε συχνά
σε πάρτι, για να είμαστε ειλικρινείς.

(Γέλια)

Αν δουλεύετε στην εκπαίδευση,
δεν σας καλούν.

(Γέλια)

Και δεν ανταποδίδουν την πρόσκληση,
παραδόξως. Αυτό μου φαίνεται περίεργο.

Αλλά εάν είστε σε πάρτι,
και πείτε σε κάποιον,

ξέρετε, σας ρωτάνε: «Τι δουλειά κάνεις;»

και πείτε ότι δουλεύετε στη εκπαίδευση,

βλέπετε το αίμα να φεύγει
από το πρόσωπό τους.

Σκέφτονται: «Ω Θεέ μου, γιατί σε μένα;»

(Γέλια)

«Τη μοναδική βραδιά
εξόδου μου όλη τη βδομάδα».

(Γέλια)

Αλλά αν τους ρωτήσετε για τη δική τους
εκπαίδευση, σας καρφώνουν στον τοίχο.

Διότι είναι ένα από αυτά τα πράγματα που
πάει βαθιά στους ανθρώπους, δεν έχω δίκιο;

Όπως η θρησκεία και το χρήμα
και άλλα πράγματα.

Έχω μεγάλο ενδιαφέρον για την εκπαίδευση,
και νομίζω ότι όλοι έχουμε.

Έχουμε τεράστιο δικαιωματικό
ενδιαφέρον γι' αυτή,

εν μέρει επειδή η εκπαίδευση είναι
προορισμένη να μας πάει σε ένα μέλλον

που δεν μπορούμε να συλλάβουμε.

Αν το σκεφτείτε, τα παιδιά
που ξεκινούν το σχολείο φέτος

θα συνταξιοδοτηθούν το 2065.

Κανένας δεν έχει την παραμικρή ιδέα,

παρ' όλη τη γνώση που παρελαύνει εδώ
τις τελευταίες τέσσερις ημέρες,

για το πώς θα είναι ο κόσμος
σε πέντε χρόνια.

Ωστόσο, πρέπει να
τα εκπαιδεύσουμε γι' αυτόν.

Έτσι η μη προβλεψιμότητα,
νομίζω, είναι εντυπωσιακή.

Και το τρίτο μέρος της είναι αυτό,

στο οποίο όλοι συμφωνήσαμε,

οι πραγματικά εντυπωσιακές ικανότητες
που έχουν τα παιδιά --

οι ικανότητές τους για καινοτομία.

Η Σερίνα, για παράδειγμα,
χθες το βράδυ ήταν θαύμα, δεν ήταν;

Και μόνο το να βλέπεις
τι μπορούσε να κάνει.

Και είναι ξεχωριστή, αλλά
νομίζω ότι δεν είναι, θα λέγαμε,

ξεχωριστή μέσα σε ολόκληρη
την παιδική ηλικία.

Αυτό που έχετε είναι
ένα άτομο εξαιρετικής αφοσίωσης

που βρήκε ένα ταλέντο.

Και ο ισχυρισμός μου είναι
ότι όλα τα παιδιά έχουν τρομερά ταλέντα.

Και τα σπαταλάμε αλύπητα.

Έτσι θέλω να μιλήσω για την εκπαίδευση

και θέλω να μιλήσω
και για τη δημιουργικότητα.

Ο ισχυρισμός μου είναι
ότι η δημιουργικότητα

είναι σήμερα τόσο σημαντική
για την εκπαίδευση όσο και ο αλφαβητισμός,

και πρέπει να την αντιμετωπίζουμε
με την ίδια τακτική.

(Χειροκρότημα) Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)

Αυτό ήταν, λοιπόν.

Ευχαριστώ πάρα πολύ.

(Γέλια)

Λοιπόν, έχω ακόμη 15 λεπτά.

(Γέλια)

Που λέτε, γεννήθηκα--όχι εντάξει.

(Γέλια)

Άκουσα μια φοβερή ιστορία πρόσφατα
-- λατρεύω να τη διηγούμαι --

για ένα μικρό κορίτσι
σε κάποιο μάθημα ζωγραφικής.

Ήταν έξι ετών και καθόταν στο πίσω
μέρος της αίθουσας και ζωγράφιζε

και η δασκάλα είπε
ότι το κοριτσάκι σπάνια πρόσεχε,

αλλά σε αυτό το μάθημα
ζωγραφικής το έκανε.

Η δασκάλα ήταν εντυπωσιασμένη.

Πήγε προς τα εκεί
και τη ρώτησε: «Τι ζωγραφίζεις;»

Και το κοριτσάκι είπε,
«Ζωγραφίζω μια εικόνα του Θεού».

Και η δασκάλα είπε,
«Μα κανείς δεν ξέρει πώς είναι ο Θεός».

Και το κοριτσάκι απάντησε,
«Θα μάθουν σε ένα λεπτό».

(Γέλια)

Όταν ο γιος μου ήταν
τεσσάρων ετών στην Αγγλία --

στην πραγματικότητα ήταν τεσσάρων
παντού, για να είμαι ειλικρινής.

(Γέλια)

Αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, όπου και
να πήγαινε ήταν τεσσάρων εκείνη τη χρονιά.

Ήταν στη θεατρική παράσταση της Γέννησης.
Θυμάστε την ιστορία;

(Γέλια)

Όχι, ήταν σημαντικό. Ήταν μεγάλη ιστορία.

Ο Μελ Γκίμπσον γύρισε τη συνέχεια,
μπορεί να τη έχετε δει.

(Γέλια)

«Η Γέννηση 2».

Αλλά ο Τζέιμς πήρε το ρόλο του Ιωσήφ,
για τον οποίο ήμασταν όλοι ενθουσιασμένοι.

Τον θεωρούσαμε έναν
από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Είχαμε γεμίσει το μέρος με ατζέντηδες
που φορούσαν μπλουζάκια

με το σλόγκαν, «Ο Τζέιμς
Ρόμπινσον ΕΙΝΑΙ ο Ιωσήφ!» (Γέλια)

Δεν χρειαζόταν να μιλήσει,

αλλά γνωρίζετε το σημείο όπου
οι τρεις μάγοι έρχονται φέρνοντας δώρα.

Φέρνουν σμύρνα, λιβάνι και χρυσάφι.

Αυτό συνέβη στ' αλήθεια.

Καθόμασταν εκεί και νομίζω μπερδεύτηκαν,

γιατί μιλήσαμε με το αγοράκι
λίγο αργότερα και του είπαμε:

«Είσαι εντάξει με αυτό;».
Και είπε: «Ναι, γιατί; Ήταν λάθος;».

Απλά αλλάξανε σειρά, αυτό ήταν.

Τα τρία αγοράκια βγήκαν,

τετράχρονα με πετσέτες στα κεφάλια τους,

και ακούμπησαν αυτά τα κουτιά κάτω,

και το πρώτο αγόρι είπε,
«Σου φέρνω χρυσό».

Και το δεύτερο αγόρι είπε,
«Σου φέρνω σμύρνα».

Και το τρίτο αγόρι είπε,
«Ο Φρανκ έστειλε αυτό».

(Γέλια)

Αυτό που έχουν κοινό αυτά τα παραδείγματα
είναι ότι τα παιδιά θα ρισκάρουν.

Εάν δεν ξέρουν, θα κάνουν μια προσπάθεια.

Δεν έχω δίκιο; Δεν φοβούνται
να κάνουν λάθος.

Δεν εννοώ ότι το να κάνεις λάθος είναι το
ίδιο πράγμα με το να είσαι δημιουργικός.

Αυτό που ξέρουμε είναι ότι αν δεν είσαι
προετοιμασμένος να κάνεις λάθος,

δεν θα σκεφτείς ποτέ κάτι πρωτότυπο --

αν δεν είσαι προετοιμασμένος
να κάνεις λάθος.

Και μέχρι να ενηλικιωθούν, τα περισσότερα
παιδιά έχουν χάσει αυτή την ικανότητα.

Φοβούνται να κάνουν λάθος.

Διοικούμε τις εταιρίες μας
με αυτό τον τρόπο.

Στιγματίζουμε τα λάθη.

Και διευθύνουμε σήμερα
εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα

όπου τα λάθη είναι το χειρότερο πράγμα
που μπορείς να κάνεις.

Το αποτέλεσμα είναι ότι
εκπαιδεύουμε τους ανθρώπους

κάνοντάς τους να ξεχνούν
τις δημιουργικές του ικανότητες.

Ο Πικάσο κάποτε είπε ότι
όλα τα παιδιά γεννιούνται καλλιτέχνες.

Το ζήτημα είναι να παραμείνουν
καλλιτέχνες καθώς μεγαλώνουν.

Το πιστεύω αυτό ακράδαντα, ότι δεν
μεγαλώνουμε ώστε να γίνουμε δημιουργικοί,

μεγαλώνουμε ώστε να την ξεχάσουμε.

Ή αλλιώς, εκπαιδευόμαστε να την ξεχάσουμε.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Ζούσα στο Στράτφορντ μέχρι
πριν από πέντε χρόνια περίπου.

Στην πραγματικότητα, μετακομίσαμε
από το Στράτφορντ στο Λος Άντζελες.

Οπότε καταλαβαίνετε
πόσο ομαλή ήταν αυτή η αλλαγή.

(Γέλια)

Ζούσαμε σε ένα μέρος
που λέγεται Σνίτερφιλντ,

ακριβώς έξω από το Στράτφορντ,

όπου γεννήθηκε ο πατέρας του Σέξπιρ.

Έχετε σοκαριστεί με τη σκέψη; Εγώ είχα.

Δεν είχατε σκεφτεί τον Σέξπιρ
να έχει πατέρα, έτσι δεν είναι;

Διότι δεν φαντάζεστε το Σέξπιρ
σαν παιδί, έτσι δεν είναι;

Ο Σέξπιρ εφτά χρονών;

Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ.

Εννοώ, ήταν εφτά κάποτε.

Ήταν στο τμήμα Αγγλικών κάποιου, όχι;

(Γέλια)

Πόσο ενοχλητικό πρέπει να ήταν αυτό;

(Γέλια)

«Πρέπει να προσπαθήσει περισσότερο».

(Γέλια)

Να τον έστελνε ο μπαμπάς του για ύπνο,
στον Σέξπιρ, «Πήγαινε για ύπνο, τώρα!

και βάλε κάτω το μολύβι τώρα».

(Γέλια)

«Και σταμάτα να μιλάς έτσι».

(Γέλια)

«Τους μπερδεύεις όλους».

(Γέλια)

Τέλος πάντων, μετακομίσαμε
από το Στράτφορντ στο Λος Άντζελες,

και θέλω να πω λίγα λόγια
γι' αυτή τη μετάβαση.

Ο γιος μου δεν ήθελε να έρθει.

Έχουμε δύο παιδιά. Εκείνος
είναι τώρα 21 και η κόρη μου 16.

Δεν ήθελε να έρθει στο Λος Άντζελες.

Το λάτρευε, αλλά είχε
μια κοπέλα στην Αγγλία.

Ήταν ο έρωτας της ζωής του, η Σάρα.

Την ήξερε ένα μήνα.

(Γέλια)

Προσέξτε, είχαν την τέταρτη επέτειό τους,

γιατί είναι πολύς καιρός όταν είσαι 16.

Ήταν πολύ ταραγμένος στο αεροπλάνο,

και είπε, «Δεν θα ξαναβρώ ποτέ
κάποια σαν τη Σάρα».

Και ήμασταν μάλλον
χαρούμενοι μ' αυτό, ειλικρινά --

(Γέλια)

επειδή εκείνη ήταν ο κύριος λόγος
που φύγαμε από τη χώρα.

(Γέλια)

Αλλά κάτι σου κάνει εντύπωση
όταν πας στην Αμερική

και όταν ταξιδεύεις σε όλο τον κόσμο:

Όλα τα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο
έχουν την ίδια ιεραρχία θεμάτων.

Όλα. Δεν έχει σημασία το πού βρίσκεσαι.

Θα περίμενες να είναι
διαφορετικά, αλλά δεν είναι.

Στην κορυφή βρίσκονται
τα μαθηματικά και οι γλώσσες,

μετά οι ανθρωπιστικές επιστήμες,
και στο τέλος είναι οι τέχνες.

Παντού στη Γη.

Και σχεδόν σε κάθε σύστημα, υπάρχει
ιεραρχία μέσα στις ίδιες τις τέχνες.

Τα εικαστικά και η μουσική συνήθως
βρίσκονται ιεραρχικά πιο ψηλά στα σχολεία

απ' ό,τι το θέατρο και ο χορός.

Δεν υπάρχει ούτε ένα
εκπαιδευτικό σύστημα στον πλανήτη

που να διδάσκει καθημερινά χορό στα παιδιά

με τον τρόπο που
τους διδάσκουμε μαθηματικά. Γιατί;

Γιατί όχι; Νομίζω ότι
αυτό είναι σημαντικό.

Πιστεύω ότι τα μαθηματικά
είναι σημαντικά, αλλά το ίδιο και ο χορός.

Τα παιδιά χορεύουν όλη την ώρα
αν αυτό τους επιτρέπεται, όλοι το κάνουμε.

Όλοι έχουμε σώματα,
δεν έχουμε; Έχασα κάτι;

(Γέλια)

Ειλικρινά, αυτό που συμβαίνει είναι ότι,
όταν τα παιδιά μεγαλώνουν,

τα εκπαιδεύουμε προοδευτικά
από τη μέση και πάνω.

Και επικεντρωνόμαστε στο κεφάλι τους.

Και ελαφρώς προς τη μία μεριά.

Εάν συνέβαινε να επισκεφτείτε
την εκπαίδευση, σαν εξωγήινος,

και να ρωτήσετε, «Πού χρησιμεύει
αυτό, η δημόσια εκπαίδευση;»

Νομίζω ότι θα καταλήγατε,
αν βλέπατε το αποτέλεσμα,

ποιος πραγματικά ωφελείται από αυτό,

ποιος κάνει όλα αυτά που πρέπει,

ποιος παίρνει όλους τους πόντους,
ποιοι είναι οι νικητές -

νομίζω ότι θα καταλήγατε στο ότι
ο σκοπός της δημόσιας εκπαίδευσης

σε όλο τον κόσμο

είναι το να παράγει καθηγητές πανεπιστημίου.

Αυτό δεν είναι;

Αυτοί είναι οι άνθρωποι
που βγαίνουν από την κορυφή.

Και ήμουν κι εγώ ένας
από αυτούς, ορίστε λοιπόν.

(Γέλια)

Συμπαθώ τους καθηγητές
πανεπιστημίου, αλλά ξέρετε,

δεν θα έπρεπε να τους θεωρούμε

σαν το υψηλότερο δείγμα
ανθρώπινου επιτεύγματος.

Είναι απλά μια μορφή ζωής,

άλλη μία μορφή ζωής.

Αλλά είναι μάλλον περίεργοι
και το λέω γιατί τους συμπαθώ.

Υπάρχει κάτι περίεργο σχετικά
με τους καθηγητές από την εμπειρία μου --

όχι όλοι τους, αλλά τυπικά
ζουν μέσα στο κεφάλι τους.

Ζουν εκεί πάνω και ελαφρώς προς τη μία πλευρά.

Έχουν αποσυνδεθεί από το σώμα τους, με την κυριολεκτική σημασία.

Βλέπουν το σώμα τους σαν ένα μέσο
μεταφοράς για το κεφάλι τους.

(Γέλια)

Έτσι δεν είναι;

Είναι ένας τρόπος να πηγαίνουν
το κεφάλι τους σε συναντήσεις.

(Γέλια)

Αν θέλετε πραγματική
απόδειξη εξωσωματικής εμπειρίας,

παρεμπιπτόντως, πηγαίνετε
σε ένα συνέδριο υψηλόβαθμων ακαδημαϊκών,

και εμφανιστείτε στην ντίσκο
την τελευταία νύχτα.

(Γέλια)

Και εκεί θα το δείτε,

μεγάλοι άντρες και γυναίκες
να λικνίζονται ανεξέλεγκτα, εκτός ρυθμού.

(Γέλια)

Περιμένοντας να τελειώσει, ώστε να γυρίσουν σπίτι
και να γράψουν μια μελέτη πάνω σε αυτό.

(Γέλια)

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα
είναι στοιχειοθετημένο

στην ιδέα της ακαδημαϊκής ικανότητας.

Και υπάρχει λόγος γι' αυτό.

Στον κόσμο δεν υπήρχαν στην πραγματικότητα
δημόσια συστήματα εκπαίδευσης

πριν τον 19ο αιώνα.

Όλα σχεδιάστηκαν για να καλύψουν
τις ανάγκες της βιομηχανοποίησης.

Έτσι η ιεραρχία έχει τις ρίζες της σε δύο ιδέες.

Η πρώτη είναι ότι τα πιο χρήσιμα μαθήματα
για την εύρεση εργασίας είναι στην κορυφή.

Σας οδήγησαν, πιθανότατα,
μακριά από κάποια πράγματα

στο σχολείο, όταν ήσασταν παιδιά,
πράγματα που σας άρεσαν,

με τη δικαιολογία ότι δεν θα βρίσκατε
ποτέ δουλειά κάνοντας αυτά, σωστά;

Μην κάνεις μουσική,
δεν πρόκειται να γίνεις μουσικός.

Μην κάνεις την τέχνη,
δεν θα γίνεις καλλιτέχνης.

Καλοπροαίρετες συμβουλές --
σήμερα προφανώς λανθασμένες.

Ολόκληρος ο κόσμος
κατακλύζεται από μια επανάσταση.

Και η δεύτερη, είναι η ακαδημαϊκή ικανότητα,

που έχει πραγματικά καταλήξει να κυριαρχεί
στην άποψη που έχουμε για την εξυπνάδα,

διότι τα πανεπιστήμια σχεδίασαν
το σύστημα καθ' ομοίωσή τους.

Αν το σκεφτείτε, όλο το σύστημα
της δημόσιας εκπαίδευσης σε όλο τον κόσμο

είναι μια παρατεταμένη διαδικασία
εισαγωγής στο πανεπιστήμιο.

Με συνέπεια πολλοί,
εξαιρετικά ταλαντούχοι,

ευφυείς, δημιουργικοί άνθρωποι
να νομίζουν πως δεν είναι,

επειδή αυτό στο οποίο
ήταν καλοί στο σχολείο

δεν είχε αξία, ή στιγματιζόταν.

Νομίζω πως δεν μας παίρνει
να συνεχίσουμε κατά τον ίδιο τρόπο.

Στα επόμενα 30 χρόνια κατά την UNESCO,

περισσότεροι άνθρωποι
θα αποφοιτούν από την εκπαίδευση

σε όλο τον κόσμο,
από την αρχή των ιστορικών χρόνων.

Περισσότεροι άνθρωποι, και αυτό
σε συνδυασμό με όλα όσα συζητήσαμε -

την τεχνολογία και το πώς αυτή επιδρά
στην εργασία, τη δημογραφία

και την τεράστια πληθυσμιακή έκρηξη.

Ξαφνικά τα πτυχία δεν θα αξίζουν τίποτα.

Δεν είναι αλήθεια;

Όταν ήμουν μαθητής,
αν είχες πτυχίο, είχες και δουλειά.

Εάν δεν είχες δουλειά
ήταν επειδή δεν ήθελες να έχεις.

Κι εγώ δεν ήθελα,
για να είμαι ειλικρινής. (Γέλια)

Αλλά τώρα παιδιά με πτυχία,

συχνά γυρίζουν σπίτι
να παίξουν ηλεκτρονικά παιχνίδια,

γιατί χρειάζεσαι μεταπτυχιακό,
εκεί που πριν χρειαζόσουν πτυχίο

και τώρα χρειάζεσαι διδακτορικό
εκεί που πριν χρειαζόσουν το άλλο.

Είναι μια διαδικασία
ακαδημαϊκού πληθωρισμού.

Φανερώνει ότι ολόκληρη
η δομή της εκπαίδευσης

σείεται κάτω από τα πόδια μας.

Πρέπει να ξανασκεφτούμε ριζικά
την άποψη που έχουμε για την ευφυΐα.

Ξέρουμε τρία πράγματα γι' αυτή.

Πρώτον ποικίλει.

Σκεφτόμαστε τον κόσμο
με όλους τους τρόπους που τον βιώνουμε.

Σκεφτόμαστε οπτικά, ηχητικά, κιναισθητικά.

Σκεφτόμαστε με αφηρημένους όρους, με κίνηση.

Δεύτερον, η ευφυΐα είναι δυναμική.

Αν κοιτάξετε τις αλληλεπιδράσεις του ανθρώπινου εγκεφάλου,

όπως ακούσαμε χθες σε μια σειρά παρουσιάσεων,

η ευφυΐα είναι υπέροχα διαδραστική.

Ο εγκέφαλος δεν χωρίζεται σε διαμερίσματα.

Στην πραγματικότητα, η δημιουργικότητα
- την οποία ορίζω σαν τη διαδικασία

του να έχεις πρωτότυπες ιδέες που έχουν αξία -

συχνά έρχεται μέσω της αλληλεπίδρασης

διαφορετικών τρόπων θεώρησης των πραγμάτων.

Στον εγκέφαλο, επί τη ευκαιρία,
υπάρχει μία δεσμίδα νευρώνων

που ενώνει τα δύο μισά του εγκεφάλου
και ονομάζεται Μεσολόβιο.

Έχει μεγαλύτερο πάχος στις γυναίκες.

Συνεχίζοντας αυτά που είπε η Έλεν χθες,

νομίζω πως γι' αυτό οι γυναίκες είναι καλές
στο να κάνουν πολλά πράγματα ταυτόχρονα.

Διότι είσαστε, έτσι δεν είναι;

Υπάρχει μεγάλη έρευνα, αλλά το ξέρω
από την προσωπική μου ζωή.

Όταν η γυναίκα μου μαγειρεύει ένα γεύμα
στο σπίτι - το οποίο δε συμβαίνει συχνά, ευτυχώς.

(Γέλια)

Αλλά ξέρετε - όχι είναι καλή σε κάποια
πράγματα -αλλά όταν εκείνη μαγειρεύει,

μιλάει με ανθρώπους στο τηλέφωνο,

μιλάει με τα παιδιά, βάφει το ταβάνι,

κάνει εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς.

Όταν εγώ μαγειρεύω, η πόρτα
είναι κλειστή, τα παιδιά είναι έξω,

το τηλέφωνο είναι στη βάση του
κι αν εκείνη μπει μέσα ενοχλούμαι.

Λέω: «Τέρυ, σε παρακαλώ,
προσπαθώ να τηγανίσω ένα αυγό».

(Γέλια)

«Κάνε μου τη χάρη».

(Γέλια)

Ξέρετε αυτό το παλιό φιλοσοφικό ρητό:

Αν ένα δέντρο πέσει στο δάσος
και κανένας δεν το ακούσει, συνέβη ή όχι;

Θυμάστε αυτό το παλιό αστείο;

Είδα ένα ωραίο μπλουζάκι,
πρόσφατα, που έγραφε,

«Αν ένας άντρας πει φωναχτά τη γνώμη του
στο δάσος, και καμία γυναίκα δεν τον ακούσει,

κάνει ακόμα λάθος;»

(Γέλια)

Και το τρίτο πράγμα σχετικά
με την ευφυΐα είναι

ότι ξεχωρίζει.

Γράφω τώρα ένα καινούριο βιβλίο
που λέγεται: «Επιφοίτηση»

και βασίζεται σε μια σειρά
συνεντεύξεων με ανθρώπους

για το πώς ανακάλυψαν το ταλέντο τους.

Είμαι γοητευμένος από το
πώς οι άνθρωποι έφτασαν εκεί.

Παρακινήθηκα από μια συζήτηση
που είχα με μια υπέροχη γυναίκα,

την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι δεν
έχουν ακούσει ποτέ, λέγεται Τζίλιαν Λιν.

Την έχετε ακούσει; Κάποιοι την έχουν.

Είναι χορογράφος
και όλοι ξέρουν τη δουλειά της.

Έκανε τις «Γάτες»
και «Το Φάντασμα της Όπερας».

Είναι καταπληκτική.

Ήμουν στο συμβούλιο
του Βασιλικού Μπαλέτου στην Αγγλία,

όπως βλέπετε.

Τέλος πάντων, η Τζίλιαν κι εγώ
γευματίσαμε και τη ρώτησα:

«Τζίλιαν, πώς και έγινες χορεύτρια;»

Και μου απάντησε οτι ήταν ενδιαφέρον,

Όταν ήταν στο σχολείο, ήταν πραγματικά
σε απελπιστική κατάσταση.

Και το σχολείο, τη δεκαετία του 30,
έγραψε στους γονείς της και τους είπε:

«Πιστεύουμε ότι η Τζίλιαν
έχει μαθησιακά προβλήματα».

Δεν μπορούσε
να συγκεντρωθεί, ήταν νευρική.

Νομίζω ότι τώρα θα έλεγαν πως έχει το σύνδρομο
Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας. Σωστά;

Αλλά ήταν τη δεκαετία του 30 και αυτό
το σύνδρομο δεν είχε ακόμα ανακαλυφθεί.

Δεν ήταν διαθέσιμη ασθένεια.

(Γέλια)

Ο κόσμος δεν ήξερε
ότι μπορούσες να το πάθεις αυτό.

(Γέλια)

Τέλος πάντων, πήγε να δει κάποιον ειδικό.

Έτσι βρέθηκε σε αυτό το δωμάτιο με τη δρύινη επένδυση
και καθόταν εκεί με τη μητέρα της,

και την οδήγησαν να καθίσει
σε μια καρέκλα στο βάθος.

Καθόταν εκεί, πάνω στα χέρια της για 20 λεπτά
ενώ αυτός ο άντρας μιλούσε με τη μητέρα της

για τα προβλήματα
που είχε η Τζίλιαν στο σχολείο.

Και στο τέλος - επειδή ενοχλούσε τους άλλους,
πήγαινε τις εργασίες της πάντα αργά κλπ,

ένα οκτάχρονο κοριτσάκι.

στο τέλος ο γιατρός πήγε
και κάθισε δίπλα στη Τζίλιαν και της είπε,

«Τζίλιαν, άκουσα όλα αυτά
που μου είπε η μητέρα σου

και θα ήθελα να της μιλήσω ιδιαιτέρως.

Περίμενε εδώ, θα γυρίσουμε,
δε θ' αργήσουμε».

και έφυγαν αφήνοντάς την πίσω.

Αλλά βγαίνοντας από το δωμάτιο,

άνοιξε το ραδιόφωνο που
ήταν πάνω στο γραφείο του.

Και όταν βγήκαν, είπε στη μητέρα της,
«Απλά κάτσε και παρακολούθησέ τη».

Και μόλις έφυγαν από το δωμάτιο,

μου είπε ότι πετάχτηκε όρθια
και κουνιόταν στο ρυθμό της μουσικής.

Την παρακολούθησαν για λίγα λεπτά και
μετά γύρισε στη μητέρα της και της είπε:

«Κυρία Λιν, η Τζίλιαν
δεν είναι άρρωστη, είναι χορεύτρια.

Πηγαίνετέ τη σε μια σχολή χορού».

Τη ρώτησα, «Τι έγινε τελικά;»

Μου είπε, «Το έκανε. Δεν μπορώ
να σου περιγράψω τι υπέροχα που ήταν.

Μπήκαμε στο δωμάτιο και ήταν
γεμάτο με ανθρώπους σαν κι εμένα.

Ανθρώπους που δεν μπορούσαν
να σταθούν ακίνητοι.

Ανθρώπους που έπρεπε
να κινηθούν για να σκεφτούν».

Έκαναν μπαλέτο, κλακέτες, τζαζ,
μοντέρνο χορό, σύγχρονο χορό.

Τελικά έδωσε εξετάσεις
για τη Βασιλική Σχολή Μπαλέτου,

έγινε σολίστας, είχε μια θαυμάσια καριέρα
στο Βασιλικό Μπαλέτο.

Αποφοίτησε από τη Βασιλική Σχολή

και ίδρυσε τη δική της εταιρία,
τον Θίασο Χορού της Τζίλιαν Λιν

και γνώρισε τον Άντριου Λόιντ Γουέμπερ.

Ήταν υπεύθυνη

για κάποιες από τις πιο επιτυχημένες
θεατρικές παραγωγές στην ιστορία,

έδωσε χαρά σε εκατομμύρια ανθρώπους,
και είναι πολυεκατομμυριούχος.

Κάποιος άλλος μπορεί να της έδινε φάρμακα
και να της έλεγε να ηρεμήσει.

(Χειροκρότημα)

Τώρα νομίζω ότι καταλήγουμε στο εξής:

Ο Αλ Γκορ μίλησε τις προάλλες

για την οικολογία, και την επανάσταση
που ξεκίνησε από τη Ρέιτσελ Κάρσον.

Πιστεύω ότι η μοναδική μας
ελπίδα για το μέλλον

είναι να υιοθετήσουμε μια νέα ιδεολογία
για την ανθρώπινη οικολογία,

όπου να ανασχηματίσουμε την αντίληψή μας

για τον πλούτο των ανθρώπινων δυνατοτήτων.

Το εκπαιδευτικό μας σύστημα
έχει σμιλεύσει τα μυαλά μας

με τον τρόπο που εμείς σμιλεύουμε τη Γη:
για μια συγκεκριμένη χρήση.

Και δεν θα μας χρησιμεύσει για το μέλλον.

Πρέπει να ξανασκεφτούμε
τις θεμελιώδεις αρχές

με τις οποίες εκπαιδεύουμε τα παιδιά μας.

Υπήρχε ένα θαυμάσιο ρητό
του Τζόνας Σαλκ, ο οποίος είπε,

«Αν όλα τα έντομα εξαφανίζονταν από τη Γη,

μέσα σε 50 χρόνια όλη η ζωή
στον πλανήτη θα τέλειωνε.

Αν το ανθρώπινο είδος
εξαφανιζόταν από τη Γη,

μέσα σε 50 χρόνια όλες
οι μορφές ζωής θα ευδοκιμούσαν».

Και έχει δίκιο.

Αυτό που γιορτάζει το TED είναι
το δώρο της ανθρώπινης φαντασίας.

Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί

να χρησιμοποιούμε αυτό το δώρο με σοφία,

και να αποτρέπουμε κάποια
από τα σενάρια που συζητήσαμε.

Και ο μόνος τρόπος είναι να αναγνωρίσουμε
τις δημιουργικές μας ικανότητες

για τον πλούτο που διαθέτουν,

και τα παιδιά μας
για την ελπίδα που είναι.

Στόχος μας είναι να εκπαιδεύσουμε
την ολότητά τους,

ώστε να αντιμετωπίσουν το μέλλον.

Παρεμπιπτόντως, μπορεί
εμείς να μην δούμε αυτό το μέλλον,

αλλά εκείνα θα το δουν.

Δουλειά μας είναι να τα βοηθήσουμε
να κερδίσουν κάτι από αυτό.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκρότημα)