Return to Video

Öldüğümde, bana yeniden hayat verin

  • 0:01 - 0:04
    Benim adım Katrina Spade
    ve akşam yemeklerinde ölüm
  • 0:04 - 0:08
    ve ölmekten bahsetmenin gayet normal
    karşılandığı sağlıkçı bir ailede büyüdüm.
  • 0:09 - 0:13
    Fakat ailemin çoğunun aksine
    ben tıp okuluna gitmedim.
  • 0:13 - 0:17
    Bunun yerine tasarlamayı öğrenmek
    için mimarlık okuluna gittim.
  • 0:18 - 0:20
    Orada, öldükten sonra
    vücuduma ne olacağı hakkında
  • 0:20 - 0:24
    merak duymaya başladım.
  • 0:24 - 0:27
    Yakınlarım ve sevdiklerim
    benimle ne yaparlardı?
  • 0:28 - 0:32
    Eğer varoluş ve ölümlü
    olduğumuz gerçeği
  • 0:32 - 0:33
    moralinizi bozmuyorsa bile,
  • 0:33 - 0:37
    mevcut cenaze işlerimiz
    durumu bozacaktır.
  • 0:38 - 0:43
    Günümüzde, Amerikalıların neredeyse
    %50'si, geleneksel defni tercih ediyor.
  • 0:44 - 0:46
    Geleneksel defin tahnitle başlar,
  • 0:46 - 0:49
    defin görevlilerinin,
    cesedin vücut sıvılarını boşaltıp
  • 0:49 - 0:52
    ölü bedeni korumak ve canlıymış
    gibi göstermek için tasarlanmış
  • 0:53 - 0:55
    bir karışımla doldurdukları işlem.
  • 0:55 - 0:59
    Sonra bildiğiniz gibi,
    cenazeler bir tabut içerisinde,
  • 0:59 - 1:01
    mezarlıktaki beton kaplı bir mezara
  • 1:01 - 1:02
    defnedilir.
  • 1:04 - 1:07
    Biz, yaklaşık olarak, ABD mezarlıklarına
  • 1:07 - 1:11
    bir Golden Gate Köprüsü inşa
    edecek kadar metal gömüp
  • 1:12 - 1:16
    1,800 aileye ev inşa etmeye
    yetecek kadar odun kullanıp
  • 1:16 - 1:19
    ve sekiz olimpik yüzme
    havuzunu dolduracak oranda
  • 1:19 - 1:22
    formaldehit içeren
    tahnit sıvısı kullanıyoruz.
  • 1:23 - 1:27
    Bunun yanı sıra, dünya çapında
    mezarlıkların kapasiteleri dolmakta.
  • 1:28 - 1:31
    Görünüşe göre,
    birine sonsuza kadar yatacağı
  • 1:31 - 1:34
    bir toprak parçası satmak,
    mantıklı bir iş değil.
  • 1:34 - 1:36
    (Kahkaha)
  • 1:36 - 1:38
    Kimden çıktı bu fikir?
  • 1:38 - 1:41
    Bazı yerlerde, ne kadar paranız
    olursa olsun, arsa satın alamıyorsunuz.
  • 1:43 - 1:46
    Nihayetinde, ölü yakma
    oranları hızla tavan yaptı.
  • 1:46 - 1:51
    1950'de, ninenizin ölümden
    sonra yakılmasını önerecek olsaydınız,
  • 1:51 - 1:54
    ölüm döşeğinin uzağına
    tekmelenmeniz muhtemeldi.
  • 1:55 - 1:58
    Günümüzde Amerikalıların neredeyse
    yarısı ölü yakımını tercih ediyor,
  • 1:58 - 2:00
    daha basit,
  • 2:01 - 2:02
    daha uygun
  • 2:02 - 2:05
    ve doğaya daha az zararlı
    olduğunu düşündükleri için.
  • 2:06 - 2:10
    Eskiden ölü yakımının,
    çevreci bir son olduğunu düşünürdüm.
  • 2:11 - 2:12
    Ama bir düşünün.
  • 2:13 - 2:16
    Ölü yakımı, ölümümüzün ardından dünyaya
  • 2:16 - 2:18
    bir şeyler geri verme
    ihtimalimizi yok ediyor.
  • 2:19 - 2:24
    Cesetleri küle dönüştürmek için
    enerji ağırlıklı bir işlem uygulanıyor,
  • 2:24 - 2:27
    havayı kirletiyor ve iklim
    değişikliğine katkıda bulunuyor.
  • 2:28 - 2:30
    Bunlarla birlikte, ABD'deki ölü yakımı
  • 2:30 - 2:34
    her yıl atmosfere 280
    milyon kilogram ağırlığında
  • 2:34 - 2:36
    karbondioksit yayıyor.
  • 2:38 - 2:40
    Acı verici gerçek ise,
  • 2:40 - 2:44
    çoğumuzun bu dünyada yapacağı son şey
  • 2:45 - 2:46
    onu zehirlemek olacak.
  • 2:51 - 2:57
    Sanki, doğayla aramıza
    mümkün olabildiğince fazla mesafe koyan
  • 2:57 - 3:00
    bir statükoyu,
    bu gerçekliği yok sayarak,
  • 3:00 - 3:02
    yaratıp kabul etmişiz.
  • 3:03 - 3:05
    Modern defin işlemlerimiz,
    ölümden sonraki doğal sürecin
  • 3:05 - 3:08
    bedende oluşmasını
    engelleyecek şekildedir.
  • 3:09 - 3:12
    Başka bir ifadeyle, bu işlemlerin amacı
    çürümemizi engellemektir.
  • 3:13 - 3:15
    Ama gerçek şu ki,
  • 3:15 - 3:18
    doğa, ölüm işinde gerçekten iyidir.
  • 3:19 - 3:21
    Hepimiz gördük.
  • 3:21 - 3:24
    Organik malzemeler doğada öldüğünde,
  • 3:24 - 3:27
    mikrop ve bakteriler onları,
    besin açısından zengin toprağa dönüştürüp,
  • 3:27 - 3:29
    yaşam döngüsünü tamamlar.
  • 3:30 - 3:33
    Doğada, ölümden yaşam doğar.
  • 3:36 - 3:39
    Mimarlık okulununda bunu düşünüyordum
  • 3:40 - 3:43
    ve ölüm işlerini yeniden tasarlamak
    için bir plana koyuldum.
  • 3:44 - 3:46
    Yeryüzüne faydalı olan
  • 3:46 - 3:48
    ve korkulan bir şeyden ziyade
  • 3:48 - 3:52
    doğayı rehber olarak kullanan
    bir sistem yaratabilir miyim?
  • 3:53 - 3:55
    Gezegene daha kibar davranan bir şey?
  • 3:55 - 3:58
    Her şeyden önce o gezegen
    bizim bütün yaşamımızı,
  • 3:58 - 4:00
    yaşayan bedenimizi destekliyor.
  • 4:01 - 4:04
    Ve ben bunu çizim tahtasının
  • 4:04 - 4:05
    her yerine koyarken
  • 4:06 - 4:07
    telefon çaldı.
  • 4:08 - 4:09
    Arkadaşım Kate'di.
  • 4:10 - 4:13
    "Tam inekleri kompost eden çiftçileri
  • 4:13 - 4:16
    duydunuz mu?" dedi.
  • 4:17 - 4:19
    ''Mmm.'' dedim.
  • 4:20 - 4:21
    (Kahkahalar)
  • 4:23 - 4:26
    Tarım kurumlarındaki çiftçilerin
    yıllardır
  • 4:26 - 4:29
    çiftlik hayvanı mortalite kompostu
    denilen bir şeyi uyguladıklarını
  • 4:29 - 4:31
    ortaya çıktı.
  • 4:31 - 4:35
    Mortalite kompostu, azotu yüksek bir
    hayvanı aldığınız
  • 4:35 - 4:38
    ve karbonu yüksek kompostlayıcı
    materyallerle kapladığınız yerdir.
  • 4:38 - 4:41
    Bu aerobik bir süreçtir,
    bu nedenle oksijen gerektirir
  • 4:41 - 4:44
    ve bol miktarda nem gerektirir.
  • 4:45 - 4:49
    En basit düzenekte, yüksek karbon içeren
    odun parçaları ile
  • 4:49 - 4:51
    kaplanır ve yağmurun
  • 4:51 - 4:55
    nem sağlaması ve esintilerin oksijen
    sağlaması için
  • 4:55 - 4:57
    dışarı da bırakılır.
  • 4:58 - 5:00
    9 ay içinde,
  • 5:00 - 5:03
    geriye kalan besin açısından zengin
    organik gübredir.
  • 5:04 - 5:07
    Et tamamen organik gübreye dönüşmüştür,
  • 5:07 - 5:09
    kemikler gibi.
  • 5:11 - 5:12
    Biliyorum.
  • 5:12 - 5:13
    (Kahkahalar)
  • 5:13 - 5:17
    Kendimi kesin ayrıştırma ineği derdim
  • 5:17 - 5:21
    fakat bir bilim insanı olmaktan
    çok uzağım
  • 5:21 - 5:23
    ve bunun doğru olduğunu
    söyleyebileceğiniz
  • 5:23 - 5:27
    şeylerden biri ayrıştırma sürecine
    ''sihir'' demem.
  • 5:27 - 5:31
    (Kahkahalar)
  • 5:31 - 5:34
    Yani, insanlar olarak yapmamız gereken
  • 5:35 - 5:37
    doğanın işini yapabilmesi için doğru
    ortamı oluşturmak.
  • 5:38 - 5:42
    Antibakteriyel sabunun tersi gibi.
  • 5:42 - 5:43
    Onlara karşı savaşmaktansa,
  • 5:43 - 5:46
    mikrop ve bakterileri kollarımızı açıp
    karşılayalım.
  • 5:47 - 5:50
    Yeni moleküllerin içinde birleşen
  • 5:50 - 5:54
    bu küçük, muhteşem yaratıklar
  • 5:54 - 5:57
    molekülleri daha küçük molekül
    ve atomlara bölüyorlar.
  • 5:58 - 6:02
    Başka bir deyişle, inek dönüştürüldü.
  • 6:02 - 6:04
    Artık bir inek değildir.
  • 6:04 - 6:06
    Doğaya geri döndürüldü.
  • 6:08 - 6:10
    Gördünüz mü? Bu bir sihir.
  • 6:12 - 6:15
    Aramayı cevapladıktan sonra
  • 6:15 - 6:17
    kafamda yanan ampulü
    hayal edebilirsiniz.
  • 6:18 - 6:20
    İnsanları alıp onları toprağa
    dönüştürecek
  • 6:20 - 6:23
    hayvancılık mortalite kompostunun
    prensiplerine dayanan
  • 6:23 - 6:27
    bir sistem tasarlıyordum.
  • 6:32 - 6:34
    Hızlı geçen 5 yılda
  • 6:34 - 6:38
    proje asla hayal edemeyeceğim
    şekilde kendi yolunda gelişti.
  • 6:38 - 6:42
    İnsanları toprağa dönüştüren,
    hayvancılık mortalitesi kompostunun
  • 6:42 - 6:46
    bilime dayanarak ölçeklenebilir,
    değiştirilebilir, kâr amacı gütmeyen
  • 6:46 - 6:48
    kentsel bir model yaptık.
  • 6:50 - 6:53
    Toprak bilimi, ayrışma,
    alternatif ölüm bakımı,
  • 6:53 - 6:55
    hukuk ve mimarlık konularında uzmanlarla
  • 6:56 - 6:57
    partner olduk ve işbirliği yaptık.
  • 6:58 - 7:01
    Bu sistemin protitipini yapmak için
    bireylerden ve kuruluşlardan
  • 7:01 - 7:05
    fon topladık ve
  • 7:05 - 7:08
    dünyanın farklı yerlerinden
    binlerce insanın bunun bir seçenek
  • 7:08 - 7:11
    olmasını istediğini duyduk.
  • 7:13 - 7:14
    Tamam.
  • 7:14 - 7:16
    Sonraki birkaç yılda,
  • 7:16 - 7:22
    Seattle'da tam ölçekli insan geri
    dönüşüm tesisi kurmak
  • 7:22 - 7:24
    bizim amacımız oldu.
  • 7:24 - 7:28
    (Alkış)
  • 7:32 - 7:33
    Hayal edin,
  • 7:34 - 7:36
    halka açık bir park,
  • 7:36 - 7:38
    cenaze evlerinin bir bölümü,
  • 7:38 - 7:40
    sevdiğimiz insanların mezarlarının
    bir kısmı,
  • 7:40 - 7:43
    doğanın döngüleri ile tekrardan
    bağlanacağımız
  • 7:43 - 7:46
    ve bedenlere kibarlık ve saygı ile
    yaklaşacağımız bir yer.
  • 7:49 - 7:51
    Altyapı kolaydı.
  • 7:51 - 7:52
    Dikey bir çekirdeğin içinde,
  • 7:52 - 7:56
    gövdeler ve ağaç yongaları
    hızlandırılmış doğal ayrışma
  • 7:56 - 7:58
    veya kompost hâline gelir
  • 7:58 - 7:59
    ve toprağa dönüştürülür.
  • 8:01 - 8:06
    Biri öldüğünde bedeni insan gübresi
    tesisine götürülür.
  • 8:06 - 8:09
    Ölenler basit bir örtü içinde
    sarıldıktan sonra,
  • 8:09 - 8:12
    aile ve arkadaşları tarafından
  • 8:13 - 8:16
    doğal ayrıştırma sistemini içeren
    çekirdeğin üzerine taşınır.
  • 8:19 - 8:21
    Tören sırasında,
  • 8:21 - 8:23
    bedeni çekirdeğin üstüne kibarca koyarlar
  • 8:23 - 8:24
    ve odun parçalarıyla kaplarlar.
  • 8:25 - 8:29
    Bu insandan toprağa dönüşü
    başlatır.
  • 8:31 - 8:34
    Sonraki birkaç hafta beden doğal
    olarak gübreye döner.
  • 8:35 - 8:38
    Mikroplar ve bakteriler, zengin, dünyevi
    toprak olan yeni bir
  • 8:38 - 8:40
    bir madde oluşturmak için önce
    karbon olurlar,
  • 8:40 - 8:41
    sonra protein.
  • 8:43 - 8:45
    Bu toprak yeni bir hayat oluşturmak
    için kullanılabilir.
  • 8:46 - 8:48
    Sonunda, bir limon ağacı olabilirsiniz.
  • 8:50 - 8:51
    (Alkış)
  • 8:51 - 8:52
    Evet, teşekkürler.
  • 8:52 - 8:55
    (Alkış)
  • 8:58 - 9:00
    Şu anda kim limonlu pasta
    yapmayı düşünüyor?
  • 9:00 - 9:03
    (Kahkahalar)
  • 9:03 - 9:04
    Limon damlası?
  • 9:05 - 9:06
    Daha güçlü bir şey?
  • 9:07 - 9:10
    Çekirdeği konuşlandırmaya ek olarak
  • 9:10 - 9:12
    bu binalar anma hizmetleri ve yaşam
    sonu planlaması için
  • 9:12 - 9:16
    alan sağlayarak yasayı
    desteklemeye çalışacaktır.
  • 9:17 - 9:19
    Geri dönüş potansiyeli çok büyük.
  • 9:19 - 9:24
    Eski kiliseler ve endüstriyel depolar,
    toprak yapabileceğimiz
  • 9:24 - 9:27
    ve hayatı onurlandırabileceğimiz bir yere
    dönüştürülebilir.
  • 9:28 - 9:30
    Kremasyon oranlarının artması
  • 9:30 - 9:33
    ve dinsel ilişkinin azalmasıyla
  • 9:33 - 9:35
    geçen yüz yıl boyunca seyreltilmiş
    ayin görüşünü
  • 9:35 - 9:38
    geri getirmek istiyoruz.
  • 9:39 - 9:43
    Bizim Seattle'daki tesisimiz
    dünyanın her yerinde yapılması için
  • 9:43 - 9:45
    bir model olabilir.
  • 9:45 - 9:48
    Güney Afrika, Avustralya,İngiltere
    ve daha ötesindeki
  • 9:48 - 9:51
    topluluklardan haber aldık.
  • 9:52 - 9:54
    Başkalarının teknik özellikleri
  • 9:54 - 9:58
    ve düzenleyici en iyi uygulamaları
    içerecek tesisleri tasarlamalarına
  • 9:58 - 10:01
    ve inşa etmelerine yardımcı olacak
  • 10:01 - 10:03
    bir tasarım aracı oluşturuyoruz.
  • 10:03 - 10:06
    Bireylere, kuruluşlara,
    ve yolun sonunda,
  • 10:06 - 10:08
    belediyelere kendi şehirlerinde
    tesislerini
  • 10:08 - 10:11
    inşa etmelerine yardım etmek
    istiyoruz.
  • 10:12 - 10:16
    Fikrimiz içinde aynı sistemi içeren
    bu mekânların her birinin
  • 10:16 - 10:18
    diğerlerinden farklı görünmesi
    ve hissettirmesi.
  • 10:18 - 10:22
    Oldukları bölge ve hizmet ettikleri
    insanlara göre
  • 10:22 - 10:24
    dizayn edilmeleri gerekiyor.
  • 10:26 - 10:30
    Diğer fikir ise destek gösteren
    çalışanların bakım ile ilgili
  • 10:30 - 10:33
    ailelere ve sevdiklerinin bedeninin
    hazırlanma sürecine yardım etmeleri.
  • 10:35 - 10:38
    Kafa karıştıran ve güçsüzleştiren
    uygulamaları ortadan kaldırıyor
  • 10:38 - 10:41
    güzel ve anlamlı ve şeffaf
    bir sistem
  • 10:42 - 10:44
    yaratıyoruz.
  • 10:45 - 10:47
    Biz insanın ekolojik ölüm
    bakımına erişimin
  • 10:47 - 10:49
    insan hakkı olduğuna inanıyoruz.
  • 10:53 - 10:56
    Eskilerden gelen sözü bilirsiniz,
  • 10:56 - 10:58
    eğer bir ineği gübre yapabilirsen,
    insanı da yaparsın.
  • 10:58 - 11:01
    (Kahkahalar)
  • 11:03 - 11:05
    Doğru olduğu ortaya çıktı.
  • 11:06 - 11:09
    2014'ten bu yana, Kuzey Carolina'nın
    tepelerinde,
  • 11:09 - 11:11
    Western Carolina Üniversitesi'nde
  • 11:11 - 11:15
    Adli Antropoloji Bölümü ile
    pilot bir proje yürütüyoruz.
  • 11:16 - 11:20
    Altı donörün vücudu odun
    parçaları ile kaplanmış hâlde,
  • 11:20 - 11:22
    oksijen esintiden sağlanıyordu,
  • 11:22 - 11:24
    mikroplar ve bakteriler
    işlerini yapıyordu.
  • 11:25 - 11:29
    Pilot programı doğar gübrelemenin
    insan vücudunu toprağa çevirmede
  • 11:29 - 11:33
    kullanmanın münkün olduğunu
  • 11:33 - 11:35
    göstermemize yardımcı oldu
  • 11:35 - 11:38
    ve diğere üniversitelerle de çalışıyoruz.
  • 11:38 - 11:41
    Washington State Üniversitesi'nin
    toprak bilimcileri,
  • 11:43 - 11:44
    mezun öğrencileri,
  • 11:44 - 11:48
    civaya ne olduğunu anlamamız için
  • 11:48 - 11:51
    civalı alaşım ile dişleri kaplama
    konusunda çalışıyorlar.
  • 11:52 - 11:54
    Daha sonra, kompostlama sürecinde
  • 11:54 - 11:58
    kemoterapi ilaçlarına ve ilaçlara ne
    olacağını ve ek bir iyileştirme
  • 11:58 - 11:59
    gerekip gerekmediğini belirlemek
  • 11:59 - 12:02
    için deneylere başlayacağız.
  • 12:06 - 12:07
    Bu arada,
  • 12:07 - 12:10
    dönüştürme, özellikle bu tip dönüştürme
  • 12:10 - 12:12
    çok fazla sıcaklık ortaya çıkarıyor.
  • 12:14 - 12:19
    Bir hafta sonra beşinci donörümüzün
    bedenini dönüştürmeye başladık,
  • 12:19 - 12:22
    odun parçası öbeğindeki sıcaklık
    158 Fahrenheit dereceye
  • 12:22 - 12:25
    ulaştı.
  • 12:26 - 12:29
    Bu ısıyı enerjiyi yaratmak için
  • 12:29 - 12:32
    veya soğukta ısınmak için
    kullandığınızı hayal edin.
  • 12:33 - 12:35
    Ölüm bakımı devrimi başladı.
  • 12:36 - 12:38
    Yaşıyor olmak için heyecan verici
    bir zaman.
  • 12:40 - 12:41
    Teşekkürler.
  • 12:41 - 12:44
    (Alkış)
Title:
Öldüğümde, bana yeniden hayat verin
Speaker:
Katrina Spade
Description:

Ya ölmüş olduktan sonra bedenlerimize küflenip gömülmek ya da kül etmek ya da yakmak yerine yeni bir yaşam sürmeye yardımcı olabilirsek? Katrina Sspade'e, ölenlerimize hayat veren toprağa dönüşen, hem dünyayı hem de ayrılanları onurlandırmak için doğal ayrıştırma sürecini kullanan bir sistem olan “yeniden biriktirme” yi anlatırken katılalım.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:57
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for When I die, recompose me
Meric Aydonat edited Turkish subtitles for When I die, recompose me
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for When I die, recompose me
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for When I die, recompose me
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for When I die, recompose me
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for When I die, recompose me
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for When I die, recompose me
Nihal Aksakal edited Turkish subtitles for When I die, recompose me
Show all

Turkish subtitles

Revisions