Νόηση, αποκλειστικό προνόμιο των ανθρώπων; | Δημήτρης Παππάς | TEDxUniversityofPiraeus
-
0:07 - 0:10Sonder λοιπόν ο σημερινός τίτλος.
Είναι μια καταπληκτική ιδέα. -
0:11 - 0:15Η συνειδητοποίηση ότι
ο κάθε τυχαίος περαστικός που συναντάς -
0:16 - 0:20έχει περίπου τις ίδιες σκέψεις,
τα ίδια συναισθήματα, -
0:20 - 0:22τις ίδιες εικόνες με σένα.
-
0:23 - 0:25Ένα λεπτό. Πώς μπορώ να το ξέρω αυτό;
-
0:25 - 0:28Πώς μπορώ να ξέρω
ότι ένας τυχαίος άνθρωπος -
0:28 - 0:30έχει τις ίδιες σκέψεις, τις ίδιες ιδέες,
-
0:30 - 0:34ή, τέλος πάντων, παρόμοιες ιδέες,
τα ίδια συναισθήματα με μένα; -
0:35 - 0:40Θα πρέπει, καταρχήν, να ξέρω ότι εγώ μπορώ
να συνειδητοποιήσω πράγματα. -
0:40 - 0:42Θα πρέπει δηλαδή να έχω εγώ νου.
-
0:42 - 0:46Επίσης θα πρέπει να ξέρω
ότι και ο άλλος απέναντί μου έχει νου. -
0:46 - 0:48Και ότι εμείς οι δύο
είμαστε δύο διαφορετικοί. -
0:49 - 0:52Θα μου πείτε: «Αυτά είναι αυτονόητα».
-
0:52 - 0:55Αυτο-νόητα.
-
0:56 - 0:58Κι εδώ έχουμε μια προϋπόθεση
-
0:58 - 1:02η οποία δεν είναι
καθόλου αυτονόητη: τη νόηση. -
1:02 - 1:06Θεωρούμε ότι όλοι
οι άνθρωποι έχουμε νόηση -
1:06 - 1:10και πρέπει να δούμε
πώς την έχουμε και γιατί την έχουμε. -
1:11 - 1:15Γι' αυτόν τον λόγο την έχουμε.
Γι' αυτό που βλέπετε εδώ πίσω μου. -
1:15 - 1:22Μια μάζα γύρω στο ενάμισι κιλό
από περίπου 86 δισεκατομμύρια υπολογιστές, -
1:22 - 1:25μικρούς επεξεργαστές -
τους λέμε νευρώνες - -
1:26 - 1:29οι οποίοι είναι καλωδιωμένοι
μεταξύ τους κάπως έτσι, -
1:30 - 1:32όπως αυτά εδώ τα καλώδια
που βλέπετε κανονικά. -
1:32 - 1:35Το τελικό αποτέλεσμα
που παίρνουμε είναι αυτό. -
1:37 - 1:39Αρκετά πολύπλοκο φαίνεται, έτσι;
-
1:40 - 1:41Τι κάνει αυτό;
-
1:41 - 1:44Αυτό, όπως σας είπα και προηγουμένως,
έχει 86 δισεκατομμύρια νευρώνες. -
1:44 - 1:48Αυτοί επικοινωνούν μεταξύ τους,
ο κάθε ένας με περίπου χίλιους άλλους -
1:48 - 1:51κάνοντας επαφές, συνάψεις.
-
1:51 - 1:53Εκεί, σε αυτές τις συνάψεις
γίνεται όλη η δουλειά. -
1:53 - 1:55Ό,τι κάνουμε γίνεται εκεί.
-
1:55 - 1:57Ο έλεγχος του σώματός μας,
-
1:57 - 1:59από τις πιο απλές
και αντανακλαστικές κινήσεις -
1:59 - 2:04όπως η αναπνοή, μέχρι τις πιο σύνθετες:
το γράψιμο, γίνεται εκεί. -
2:05 - 2:07Η σκέψη μας, τα συναισθήματά μας,
-
2:07 - 2:10οι ιδέες μας, η μνήμη μας,
η αντίληψή μας - -
2:10 - 2:13που θα δείτε στο επόμενο workshop
που θα κάνουμε όσοι έρθετε -
2:13 - 2:17ότι δεν είναι και τόσο δυνατή
όσο νομίζουμε - -
2:18 - 2:22η ελεύθερη βούληση που έχουμε
βρίσκεται εκεί μέσα, -
2:22 - 2:24η ίδια η προσωπικότητά μας.
-
2:25 - 2:29Θα μπορούσα άνετα να υποστηρίξω
ότι ο άνθρωπος δεν είναι τίποτα παραπάνω -
2:29 - 2:30από τον εγκέφαλό του.
-
2:30 - 2:32Και τίποτα λιγότερο όμως.
-
2:34 - 2:37Από παλιά έχουμε πολλές θεωρίες
για το πώς δουλεύει ο εγκέφαλος. -
2:37 - 2:41Από τηv εποχή του Καρτέσιου ακόμα
θεωρούσαν ότι ο εγκέφαλος -
2:41 - 2:44είναι ένα είδος υδραυλικής μηχανής,
ένα υδραυλικό σύστημα -
2:44 - 2:48μέσα στο οποίο κινούνται
ρευστά πνεύματα, όπως έλεγαν. -
2:49 - 2:53Αργότερα, με την ανάπτυξη της τεχνολογίας
και της μηχανικής φιλοσοφίας, -
2:53 - 2:58όταν πια είχαμε φτιάξει μηχανικά ρολόγια,
άρχισαν να πιστεύουν -
2:58 - 3:02ότι είναι ένα μηχανικό ρολόι ο εγκέφαλος,
ότι λειτουργεί με κάποιο τέτοιο τρόπο. -
3:03 - 3:07Σήμερα ακούμε συχνά ότι ο εγκέφαλος
είναι ένας υπολογιστής, -
3:08 - 3:12κάτι σαν Η/Υ ή άλλοι λένε
σαν κβαντικός υπολογιστής. -
3:12 - 3:14Παρατηρείτε εδώ κάτι;
-
3:14 - 3:16Υπάρχει σε όλα αυτά ένα κοινό μοτίβο.
-
3:16 - 3:23Κάθε φορά, σε κάθε εποχή οι άνθρωποι
πιστεύουν ότι ο εγκέφαλος μοιάζει -
3:23 - 3:27με το καλύτερο πράγμα
που έχουν εφεύρει εκείνη τη στιγμή. -
3:28 - 3:31Αυτό μάλλον πρέπει να μας πει κάτι
για το τι σημαίνουν -
3:31 - 3:33οι παρομοιώσεις που κάνουμε
για τον εγκέφαλο. -
3:33 - 3:35Και νομίζω ότι πλέον μας έχει πει.
-
3:35 - 3:39Το έχουμε πάρει το μάθημά μας
και μελετάμε τον εγκέφαλο στην επιστήμη -
3:39 - 3:42χωρίς να χρησιμοποιήσουμε
τέτοιες παρομοιώσεις. -
3:42 - 3:45Άρα μάλλον έχουμε κάνει
μια σημαντική αρχή στο να καταλάβουμε -
3:45 - 3:47πώς δουλεύει αυτό το όργανο.
-
3:48 - 3:51Εύχομαι και πιστεύω
ότι ο αιώνας που διανύουμε -
3:51 - 3:52θα είναι ο αιώνας του εγκεφάλου.
-
3:52 - 3:55Και έχουμε αρκετές πληροφορίες
για να το πούμε αυτό: -
3:55 - 4:00Από τη νευροεπιστήμη μέχρι και την τεχνητή
νοημοσύνη και τις εφαρμογές της. -
4:02 - 4:08Ωστόσο το σημαντικό δεν είναι ο εγκέφαλος,
αλλά αυτό που παράγει: η νόηση. -
4:08 - 4:11Όταν ακούτε αυτό τον όρο όλοι, πιστεύω,
καταλαβαίνετε για τι πράγμα μιλάμε -
4:11 - 4:14ακόμα και αν δεν μπορείτε
να το ορίσετε ακριβώς -
4:14 - 4:15και να μου πείτε «η νόηση είναι αυτό».
-
4:15 - 4:19Σίγουρα η νόηση έχει να κάνει
με το πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. -
4:20 - 4:25Ή για να το πω λίγο διαφορετικά,
η νόηση σχετίζεται οπωσδήποτε -
4:25 - 4:27με τις ιστορίες
που φτιάχνουμε για τον κόσμο, -
4:27 - 4:30με τις περιγραφές που φτιάχνουμε
για να μας βοηθήσουν -
4:30 - 4:32να είμαστε πιο αποτελεσματικοί
μέσα σε αυτόν. -
4:32 - 4:37Για να μπορέσουμε δηλαδή να ανταπεξέλθουμε
στις προκλήσεις και τις δυσκολίες που έχει -
4:37 - 4:42ή για να καταφέρουμε να βρούμε
ποιες είναι οι ευκαιρίες που μας δίνει. -
4:43 - 4:46Θα έλεγα ότι ο άνθρωπος είναι
μια μηχανή επιβίωσης -
4:46 - 4:50και το σημαντικότερο όπλο
αυτής της μηχανής είναι η νόηση. -
4:50 - 4:52Μόνο ο άνθρωπος άραγε;
-
4:53 - 4:55Είναι το μόνο νοήμον ον του πλανήτη;
-
4:55 - 4:58Για να απαντήσουμε σ' αυτή την ερώτηση
καταρχάς πρέπει να δούμε -
4:58 - 5:00τι σημαίνει νοήμον ον, έτσι;
-
5:00 - 5:04Να πούμε ότι νοήμον ον είναι αυτό
που μπορεί να λύνει προβλήματα; -
5:05 - 5:07Σ'αυτή την περίπτωση έχουμε θέμα.
-
5:07 - 5:09Γιατί ο άνθρωπος δεν είναι το μοναδικό ον
-
5:09 - 5:11στον πλανήτη που μπορεί
να λύνει προβλήματα. -
5:12 - 5:15Και εκτός απ' τους συνήθεις υπόπτους,
τα ξαδέρφια μας, τους πιθήκους, -
5:15 - 5:18υπάρχουν και πολλά άλλα ακόμα όντα
τα οποία μπορούν να λύνουν προβλήματα -
5:18 - 5:20όπως για παράδειγμα τα κοράκια.
-
5:22 - 5:25Δείτε τι κάνει ένα κοράκι εδώ
για να βρει την τροφή του. -
5:26 - 5:29Θα λύσει ένα πολύπλοκο πρόβλημα
πολλών βημάτων. -
5:29 - 5:33Ξεκινάει παίρνοντας ένα μικρό κλαδί.
-
5:35 - 5:37Προσπαθεί μ' αυτό να βρει την τροφή του.
-
5:37 - 5:40Θα δείτε ότι η τροφή του είναι
μέσα σ' αυτό το κλειστό δοχείο -
5:40 - 5:42και δεν μπορεί να την πιάσει.
-
5:42 - 5:44Άρα το χρησιμοποιεί
για να κάνει κάτι άλλο. -
5:45 - 5:46Να πιάσει μια πέτρα.
-
5:49 - 5:51Σκέφτεται ότι θα κάνει κάτι
με αυτή την πέτρα -
5:51 - 5:53για να βρει την τροφή του
-
5:53 - 5:57αλλά δεν του κάνει κάτι
οπότε απλώς συνεχίζει -
5:57 - 5:58να κάνει την ίδια δουλειά.
-
5:59 - 6:01Φέρνει και δεύτερη πέτρα.
-
6:05 - 6:06Μπερδεύεται.
-
6:06 - 6:09Δεν μπορεί έτσι να βρει την τροφή του.
-
6:09 - 6:12Και αυτή είναι
η περίφημη στιγμή του «εύρηκα». -
6:13 - 6:15Βρίσκει ότι αυτή την πέτρα
μπορεί να την κάνει κάτι άλλο. -
6:15 - 6:16Βλέπετε;
-
6:16 - 6:18Προτείνει μια λύση στο πρόβλημά του.
-
6:19 - 6:22Και μάλιστα αυτή τη λύση
την αναπαράγει. Δείτε. -
6:22 - 6:23Παίρνει και την τελευταία πέτρα
-
6:26 - 6:29και αμέσως πάει και τη ρίχνει στο δοχείο.
-
6:31 - 6:34Βλέπει ότι με τις δύο πέτρες
δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα, -
6:34 - 6:40οπότε θυμάται ότι υπάρχει μια τρίτη,
την οποία τη φέρνει και αυτή. -
6:45 - 6:47Και ω του θαύματος το πρόβλημα λύθηκε.
-
6:48 - 6:52Με το μακρύ κλαδί πλέον μπορεί να πιάσει
την τροφή του το τυχερό κοράκι. -
6:55 - 6:57Πιστεύετε ότι χρειάζεται
να έχουμε εγκέφαλο -
6:57 - 6:59για να λύσουμε ένα πρόβλημα;
-
7:01 - 7:03Δείτε αυτό το πρόβλημα για παράδειγμα.
-
7:04 - 7:07Είναι η επίλυση ενός
πάρα πολύ σημαντικού προβλήματος. -
7:07 - 7:10Η μετακίνηση σαράντα εκατομμυρίων
ανθρώπων κάθε μέρα. -
7:10 - 7:12Πρόκειται για το σιδηροδρομικό
δίκτυο του Τόκιο. -
7:12 - 7:15Είναι ο χάρτης του σιδηροδρομικού
δικτύου του Τόκιο. -
7:15 - 7:18Και αυτά που βλέπετε είναι οι κόμβοι,
οι πόλεις, οι σταθμοί και τα λοιπά. -
7:19 - 7:24Και εδώ είναι το ίδιο πρόβλημα ακριβώς
λυμένο από ένα μύκητα, από ένα μανιτάρι. -
7:26 - 7:28Βλέπετε ότι το ίδιο πρόβλημα
μπορεί να λύσει και κάτι -
7:28 - 7:30που δεν έχει καν εγκέφαλο.
-
7:30 - 7:33Άρα αυτό μάλλον δε μας βολεύει.
-
7:33 - 7:36«Ωραία», θα πει κάποιος «μια χαρά,
αλλά κοιτάξτε να δείτε, -
7:36 - 7:40τα ζώα δεν μπορούν να πιστέψουν
δεν μπορούν να καταλάβουν ότι υπάρχουν, -
7:40 - 7:42δεν ξέρουν ότι υπάρχει ο εαυτός τους».
-
7:42 - 7:45Ή όπως το λέμε επιστημονικά:
«δεν έχουν αυτοσυνειδησία». -
7:45 - 7:48Το κλασικό τεστ της αυτοσυνειδησίας
είναι το τεστ του καθρέφτη. -
7:48 - 7:52Δηλαδή αν ένα ζώο μπορεί να αναγνωρίσει
τον εαυτό του στον καθρέφτη. -
7:53 - 7:56Όσοι έχετε από εσάς κατοικίδια γνωρίζετε
ότι οι γάτες και οι σκύλοι -
7:56 - 7:58δεν το περνάνε αυτό το τεστ.
-
7:58 - 8:00Υπάρχουν όμως πολλά ζώα που το περνάνε.
-
8:00 - 8:05Κάποια είδη πιθήκων, τα δελφίνια,
οι ελέφαντες, οι καρακάξες -
8:05 - 8:08και το πιο παράδοξο από όλα, τα μυρμήγκια.
-
8:08 - 8:10Τα μυρμήγκια περνάνε το τεστ του καθρέφτη,
-
8:10 - 8:12μπορούν να αναγνωρίσουν
τον εαυτό τους στον καθρέφτη. -
8:12 - 8:15Και αυτό μας δείχνει ότι έχουν
κάποιου είδους νοημοσύνη -
8:15 - 8:17και κάποιου είδους ευφυΐα.
-
8:17 - 8:20Επίσης εκτός απ' το κάθε
μυρμήγκι ξεχωριστά -
8:20 - 8:23κάποιου είδους ευφυΐα
εμφανίζει και η κυψέλη. -
8:23 - 8:25Και των μυρμηγκιών και των μελισσών.
-
8:25 - 8:28Κρατήστε το αυτό. Θα το χρησιμοποιήσουμε
λίγο παρακάτω για τους ανθρώπους. -
8:29 - 8:32Μάλιστα. Άρα ούτε αυτό μας κάνει,
ούτε αυτό μας ξεχωρίζει από τα ζώα. -
8:32 - 8:34Να βρούμε κάτι άλλο.
-
8:34 - 8:38Το τελευταίο πράγμα που μπορούμε να πούμε
και νομίζω όλοι θα συμφωνούσαμε σε αυτό -
8:38 - 8:40είναι ότι εντάξει, τα ζώα
μπορεί να τα κάνουν όλα αυτά -
8:40 - 8:44αλλά εμείς οι άνθρωποι έχουμε
αυτό που λέμε «ενσυναίσθηση». -
8:44 - 8:47Δηλαδή μπορούμε να καταλάβουμε
τα συναισθήματα του άλλου -
8:47 - 8:50και μπορούμε να λειτουργήσουμε
μέσα σε ένα ηθικό πλαίσιο. -
8:51 - 8:52Μάλιστα.
-
8:52 - 8:54Υπάρχει κάποιος που διαφωνεί;
-
8:54 - 8:57Που να πιστεύει ότι το κάνουν
και άλλοι οργανισμοί αυτό; -
8:58 - 8:59Για να δω χεράκια.
-
9:00 - 9:03Δεν είσαστε και λίγοι. Μια χαρά.
-
9:04 - 9:05Ποιος το κάνει;
-
9:10 - 9:11Ένα όνομα πες μου.
-
9:11 - 9:13Κοινό: Ένα είδος πιθήκων, οι μακάκοι.
-
9:13 - 9:14Δημήτρης Παππάς: Μάλιστα.
-
9:14 - 9:17Πράγματι όχι τους μακάκους,
ένα άλλο είδος πιθήκου χρησιμοποίησε -
9:17 - 9:20ένας πολύ μεγάλος πριματολόγος,
ο Φρανς Ντε Βαλ, -
9:20 - 9:22για να απαντήσει ακριβώς
σε αυτό το ερώτημα. -
9:22 - 9:23Για να δούμε την απάντηση.
-
9:25 - 9:26Έχουμε δύο πιθήκους.
-
9:26 - 9:27Κάνουν την ίδια ακριβώς δουλειά.
-
9:27 - 9:30Μας δίνουν από μια πέτρα
και παίρνουν μια αμοιβή. -
9:30 - 9:33Ο ένας παίρνει αγγουράκι,
ο άλλος παίρνει σταφύλι. -
9:33 - 9:35Να σας πω ότι προτιμάνε
το σταφύλι οι πίθηκοι, έτσι; -
9:35 - 9:37Δείτε τι θα συμβεί.
-
9:37 - 9:39Ο πρώτος πήρε αγγούρι.
-
9:39 - 9:41Χαρούμενος τώρα σου λέει,
«Θα πάρω κι εγώ σταφύλι -
9:41 - 9:43γιατί πήρε ο δεύτερος»,
και ξαναπαίρνει αγγούρι. -
9:44 - 9:50(Γέλια)
-
9:51 - 9:54Νομίζω διαμαρτύρεται
περισσότερο από εμάς, έτσι; -
9:55 - 9:57Σταφύλι πάλι ο δεύτερος.
Ο πρώτος κοιτάει την πέτρα τώρα. -
9:57 - 10:01Σου λέει κάτι δεν πάει καλά,
κάτι έχω κάνει λάθος, δεν μπορεί. -
10:01 - 10:03Ξαναδίνει την πέτρα και ξανά αγγούρι.
-
10:05 - 10:06Και ξανά τα ίδια.
-
10:07 - 10:09Οι πίθηκοι αντιδρούν στην αδικία.
-
10:09 - 10:11Την κατανοούν και αντιδρούν σ' αυτή.
-
10:11 - 10:13Όπως ακριβώς και οι άνθρωποι.
-
10:14 - 10:16Τι θέλω να πω με όλα αυτά;
-
10:16 - 10:20Θέλω να πω ότι η νοημοσύνη
δεν είναι άσπρο-μαύρο, έχω-δεν έχω. -
10:20 - 10:23Οι άνθρωποι έχουν
και τίποτα άλλο δεν έχει. -
10:23 - 10:25Ή έχουν κάποια πράγματα
και τα άλλα δεν έχουν. Όχι. -
10:25 - 10:29Είναι ένα συνεχές πάνω στο οποίο
βρίσκονται όλα τα ζωντανά όντα -
10:29 - 10:33και κάποια μη ζωντανά
όπως οι Η/Υ, για παράδειγμα, -
10:33 - 10:35με βάση το πόση νοημοσύνη έχουν.
-
10:35 - 10:38Μιλάμε λοιπόν για ένα
μετρήσιμο χαρακτηριστικό, -
10:38 - 10:41κάτι που μπορούμε
να μετρήσουμε, να υπολογίσουμε -
10:41 - 10:46και να κατατάξουμε τους οργανισμούς
και οτιδήποτε άλλο πάνω σε ένα συνεχές, -
10:46 - 10:49σε κάτι, σε μια κανονική κατανομή.
-
10:50 - 10:55Αν παρατηρήσουμε όλα τα νοήμονα συστήματα
έχουν κάτι κοινό: τη μάθηση. -
10:55 - 11:01Την ικανότητα δηλαδή να βρίσκουν
το τι συμβαίνει στο περιβάλλον τους -
11:01 - 11:04και να προσαρμόζονται σε αυτό.
Και στο περιβάλλον. -
11:04 - 11:06Και σε αυτό που έχουν διατηρήσει
στο εσωτερικό τους -
11:06 - 11:08από παλιότερα περιβάλλοντα.
-
11:08 - 11:09Στη μνήμη τους δηλαδή.
-
11:09 - 11:12Αυτό, ειδικά για την περίπτωση
του εγκεφάλου, -
11:12 - 11:15οφείλεται σε ένα χαρακτηριστικό
που ονομάζεται ευπλαστότητα. -
11:15 - 11:18Δηλαδή στην ικανότητα του εγκεφάλου
να αλλάζει τη δομή του -
11:18 - 11:20ανάλογα με το τι περιβάλλοντα συναντάει.
-
11:20 - 11:23Πολύ χαρακτηριστική περίπτωση
της ευπλαστότητας -
11:23 - 11:26είναι η περίπτωση του εγκεφαλικού.
-
11:26 - 11:29Εγκεφαλικό παθαίνει κάποιος
όταν μια περιοχή του εγκεφάλου νεκρώνεται -
11:29 - 11:31συνήθως γιατί σταματάει
να τροφοδοτείται με αίμα. -
11:31 - 11:34Σε αυτή την περίπτωση
η αντίστοιχη λειτουργία αυτής της περιοχής -
11:34 - 11:36προφανώς χάνεται.
-
11:36 - 11:39Όμως μετά από κάποιο καιρό
αρχίζει σιγά σιγά να επανέρχεται -
11:39 - 11:41αυτή η λειτουργία.
-
11:41 - 11:42Γιατί;
-
11:42 - 11:45Γιατί ο εγκέφαλος προσαρμόζει
τις γειτονικές περιοχές -
11:45 - 11:47που δεν έχουν καταστραφεί
ούτως ώστε να αποκτήσουν -
11:47 - 11:49και εκείνη τη λειτουργία
που έχει ήδη χαθεί. -
11:50 - 11:52Κι έτσι μπορούμε να επανέλθουμε.
-
11:52 - 11:56Προφανώς έχετε παρατηρήσει
ότι εγκεφαλικά επανέρχονται -
11:56 - 11:58και σε πάρα πολύ μεγάλη ηλικία.
-
11:58 - 12:01Άρα η ευπλαστότητα υπάρχει
σε πάρα πολύ μεγάλη ηλικία. -
12:02 - 12:04Και φυσικά μαζί με αυτό και η μάθηση.
-
12:04 - 12:09Άρα η δικαιολογία ότι έχω σταματήσει
να μαθαίνω γιατί μεγάλωσα -
12:09 - 12:11μάλλον είναι λάθος.
-
12:11 - 12:15Θα πρέπει να μην περιορίζουμε
τον εαυτό μας με βάση την ηλικία -
12:15 - 12:17και γενικά με βάση τίποτα.
-
12:17 - 12:19Μπορούμε πάντα να μαθαίνουμε
και είναι καλό να μαθαίνουμε. -
12:21 - 12:23Η ευπλαστότητα, με τη σειρά της,
-
12:23 - 12:27προέρχεται από μια άλλη
ιδιότητα του κόσμου, την πολυπλοκότητα. -
12:27 - 12:30Η πολυπλοκότητα είναι η απάντηση
που έχουμε σήμερα -
12:30 - 12:32για το ζήτημα της συνείδησης.
-
12:32 - 12:35Το τι είναι συνείδηση το απαντάμε κυρίως
-
12:35 - 12:37χρησιμοποιώντας
την έννοια της πολυπλοκότητας. -
12:38 - 12:40Ο κόσμος μας είναι πολύπλοκος.
-
12:40 - 12:44Ως τώρα οι επιστήμονες τον κόβαμε
σε μικρά κομμάτια για να τον μελετήσουμε. -
12:44 - 12:48Αυτό μπορεί να μας βολεύει μεν
γιατί είναι πολύ πιο εύκολο -
12:48 - 12:51να μελετάς μικρά πράγματα
αλλά δεν είναι απαραίτητα και σωστό. -
12:51 - 12:54Και δεν είναι σωστό
γιατί αν ξαναπροσθέσουμε αυτά τα κομμάτια -
12:54 - 12:59τότε το αποτέλεσμα που παίρνουμε
θα είναι μικρότερο από το πραγματικό. -
12:59 - 13:02Θα είναι διαφορετικό από το πραγματικό.
-
13:02 - 13:07Το σύνολο των πραγμάτων είναι μικρότερο
από το απλό άθροισμά τους. -
13:08 - 13:12Και αυτό είναι μια αλήθεια
που πλέον η επιστήμη την έχει κατακτήσει -
13:12 - 13:13και λειτουργεί με αυτό τον τρόπο.
-
13:13 - 13:16Προσπαθούμε να εξηγήσουμε τον κόσμο
-
13:16 - 13:19χρησιμοποιώντας
και το μικρό και το μεγάλο, -
13:19 - 13:21και το μέρος και το όλο.
-
13:23 - 13:27Το TEDx που οργανώνεται σήμερα
διοργανώνεται από το Πανεπιστήμιο Πειραιά, -
13:27 - 13:32το οποίο από όσο ξέρω έχει μια κατεύθυνση
προς τις επιστήμες της διοίκησης. -
13:32 - 13:35Άρα φαντάζομαι ότι κάποιοι από εδώ
θα βρίσκονται ήδη -
13:35 - 13:37σε διοικητικές θέσεις επιχειρήσεων
-
13:37 - 13:40ή θα ονειρεύονται να βρεθούν
σε τέτοιες θέσεις. -
13:41 - 13:43Θα αναρωτηθούν λοιπόν κάποιοι,
-
13:43 - 13:45«Ωραία, εντάξει και τι είναι αυτά
που μας λες τώρα -
13:45 - 13:47και γιατί μας είναι χρήσιμα;»
-
13:47 - 13:50Θα μπορούσα να σας δώσω
τις πολύ κλασικές απαντήσεις. -
13:50 - 13:54Ότι μιλάμε για την επιχειρηματική ευφυΐα,
μιλάμε για τα μεγάλα δεδομένα, -
13:54 - 13:56είναι πράγματα της μόδας πλέον αυτά,
-
13:56 - 13:58έχουν να κάνουν με τον τρόπο
που σκεφτόμαστε -
13:58 - 14:01με τον τρόπο που οι επιχειρήσεις
θα είναι πιο «έξυπνες» και τα λοιπά. -
14:01 - 14:05Ή θα μπορούσα να σας πω
για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού -
14:05 - 14:07και τι ρόλο παίζει
η μάθηση σε αυτό και τα λοιπά. -
14:07 - 14:11Αυτά, όχι ότι δεν είναι σημαντικά,
αλλά επειδή οι περισσότεροι τα ξέρετε -
14:11 - 14:14ή αν δεν τα ξέρετε σίγουρα θα τα βρείτε
πολύ εύκολα μπροστά σας, -
14:14 - 14:15δε θα τα αναφέρω καν.
-
14:15 - 14:17Εγώ θέλω να ασχοληθώ με κάτι άλλο.
-
14:17 - 14:20Θέλω να σας δώσω
μια λίγο διαφορετική εικόνα -
14:20 - 14:22που ενδεχομένως θα σας κάνει
να βλέπετε λίγο τα πράγματα -
14:22 - 14:24με διαφορετικό τρόπο.
-
14:25 - 14:27Αναρωτηθείτε λοιπόν μαζί μου.
-
14:27 - 14:30Μπορεί μια επιχείρηση να έχει ευφυΐα;
-
14:30 - 14:32Να είναι νοήμον ον;
-
14:33 - 14:38Ενδεχομένως η απάντηση η αρνητική
να μην είναι και τόσο περίεργη -
14:38 - 14:41αν και έχω πάρει κάμποσες φορές
θετικές απαντήσεις. -
14:42 - 14:46Αλλά αν το δούμε λίγο διαφορετικά,
-
14:46 - 14:50το αν μια επιχείρηση έχει νοημοσύνη
εξαρτάται από το πώς τη βλέπουμε -
14:50 - 14:52και πώς θα λειτουργήσει εν τέλει.
-
14:52 - 14:54Θυμηθείτε λίγο τα σμήνη
των κοινωνικών εντόμων -
14:54 - 14:56που σας έλεγα προηγουμένως.
-
14:56 - 14:58Που έχουν μία διαφορετική νοημοσύνη.
-
14:58 - 15:02Οι άνθρωποι φυσικά δεν είναι έντομα
ούτε έχουν την κοινωνικότητα των εντόμων. -
15:02 - 15:07Έχουν ωστόσο κάποια κοινωνικότητα
αρκετά σημαντική. -
15:07 - 15:09Δεν είναι μονήρη ζώα.
-
15:09 - 15:13Είναι αυτό που λένε οι βιολόγοι
μετρίως αγελαία ζώα. -
15:13 - 15:16Άρα οι κοινωνίες που φτιάχνουν
και οι δομές που φτιάχνουν -
15:16 - 15:20μέσα σε αυτές τις κοινωνίες θα έχουν κάτι
από τη νοημοσύνη της κυψέλης. -
15:22 - 15:28Δείτε λοιπόν τις επιχειρήσεις
σαν πολύπλοκους κοινωνικούς οργανισμούς -
15:28 - 15:31και όχι σαν άκαμπτα ιεραρχικά συστήματα.
-
15:31 - 15:34Κάνουμε μια αλλαγή
στον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. -
15:34 - 15:39Σε αυτή την περίπτωση μια επιχείρηση
θα έχει μια σχέση με τον περίγυρό της -
15:39 - 15:42αντίστοιχη με αυτή που έχει ο εγκέφαλος
με τον περίγυρό του. -
15:42 - 15:45Δηλαδή θα μπορεί να πάρει
και να δώσει πράγματα. -
15:45 - 15:47Και αυτά τα πράγματα αλλάζουν
και το περιβάλλον -
15:47 - 15:49αλλά και την ίδια την επιχείρηση.
-
15:49 - 15:52Ο τρόπος που γίνονται αυτές οι αλλαγές
και αυτή η αλληλεπίδραση -
15:52 - 15:55έχει να κάνει με αυτό
που ονομάζουμε νόηση, -
15:55 - 15:57αυτό που σας είπα προηγουμένως.
-
15:57 - 16:02Δηλαδή ο τρόπος που φτιάχνουμε ιστορίες
για να αλλάξουμε το περιβάλλον -
16:02 - 16:06και τον εαυτό μας ούτως ώστε
να έχουμε καλύτερη προσαρμογή. -
16:06 - 16:11Και με αυτό τον τρόπο μπορούμε να δούμε
τη δράση και τη δική μας την ατομική -
16:11 - 16:18αλλά και των συλλογικοτήτων που φτιάχνουμε
ως δράση μέσα σε ένα κοινωνικό συνεχές -
16:18 - 16:20που έχει ως στόχο τη βιωσιμότητα όλων.
-
16:21 - 16:24Ακόμα και αν αυτή η προοπτική
δεν είναι απολύτως ακριβής, -
16:24 - 16:29παρ' όλα αυτά μπορεί να μας βοηθήσει
να φτιάξουμε πιο ισορροπημένους κόσμους. -
16:30 - 16:34Το είδος μας, ο άνθρωπος,
ονομάζεται επιστημονικά homo sapiens, -
16:34 - 16:36άνθρωπος ο σοφός.
-
16:36 - 16:41Εύχομαι στον αιώνα μας
να καταλάβουμε ακριβώς τι σημαίνει αυτό -
16:41 - 16:43και να το τιμήσουμε δεόντως.
-
16:43 - 16:44Σας ευχαριστώ.
-
16:44 - 16:47(Χειροκρότημα)
- Title:
- Νόηση, αποκλειστικό προνόμιο των ανθρώπων; | Δημήτρης Παππάς | TEDxUniversityofPiraeus
- Description:
-
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του ο Δημήτρης Παππάς μάς μετέφερε στον μαγικό κόσμο της νόησης.
Αυτή η ομιλία έγινε στα πλαίσια μιας TEDx εκδήλωσης υπό τη μορφή των ομιλιών TED, αλλά έχοντας οργανωθεί ανεξάρτητα από μια τοπική κοινότητα. Μάθετε περισσότερα στο http://ted.com/tedx
- Video Language:
- Greek
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDxTalks
- Duration:
- 16:48