Return to Video

Nowoczesna bionika pozwalająca biegać, wspinać się i tańczyć

  • 0:01 - 0:04
    Przyglądając się dokładnie przyrodzie
  • 0:04 - 0:07
    poprzez szkło powiększające nauki,
  • 0:07 - 0:11
    projektanci uzyskują wiedzę na temat
    reguł, procesów oraz materiałów,
  • 0:11 - 0:15
    które stanowią podstawę
    metodologii projektowania.
  • 0:15 - 0:17
    Od sztucznych konstrukcji
  • 0:17 - 0:20
    przypominających materiał biologiczny
  • 0:20 - 0:24
    po metody obliczeniowe
    naśladujące procesy nerwowe,
  • 0:24 - 0:27
    natura inspiruje projektowanie.
  • 0:27 - 0:30
    Ale projektowanie
    również wpływa na przyrodę.
  • 0:30 - 0:34
    W medycynie regeneracyjnej,
    genetyce oraz biologii syntetycznej
  • 0:34 - 0:36
    projektanci tworzą nowe technologie
  • 0:36 - 0:41
    nieprzewidziane czy też
    niespotykane w naturze.
  • 0:41 - 0:45
    Bionika zgłębia wzajemne oddziaływanie
  • 0:45 - 0:47
    pomiędzy biologią a projektowaniem.
  • 0:47 - 0:51
    Jak widzicie, mam bioniczne nogi.
  • 0:51 - 0:57
    Dziś opowiem historie o ludziach
    i ich integracji z bioniką,
  • 0:57 - 0:59
    o tym jak elementy elektromechaniczne
    przymocowane do ciała
  • 0:59 - 1:02
    lub w nie wszczepione
  • 1:02 - 1:04
    zaczynają wypełniać lukę
  • 1:04 - 1:07
    pomiędzy niepełnosprawnością
    a sprawnością,
  • 1:07 - 1:12
    pomiędzy ludzkimi ograniczeniami
    a potencjałem.
  • 1:12 - 1:16
    Bionika zdefiniowała moją fizyczność.
  • 1:16 - 1:19
    W 1982 amputowano mi obie nogi
  • 1:19 - 1:21
    z powodu odmrożenia,
  • 1:21 - 1:24
    jakiego doznałem w czasie wspinaczki.
  • 1:24 - 1:26
    Nie uważałem wtedy,
  • 1:26 - 1:28
    że moje ciało jest ułomne.
  • 1:28 - 1:31
    Doszedłem do wniosku, że człowiek
  • 1:31 - 1:33
    nigdy nie jest ułomny.
  • 1:33 - 1:36
    To technologia jest ułomna.
  • 1:36 - 1:39
    Technologia jest niewystarczająca.
  • 1:39 - 1:42
    Ta prosta, lecz głęboka myśl
  • 1:42 - 1:46
    była wyzwaniem rzuconym
    w stronę zaawansowanej technologii,
  • 1:46 - 1:49
    aby zlikwidować moją niesprawność,
  • 1:49 - 1:52
    a także niesprawność innych.
  • 1:52 - 1:56
    Zacząłem od opracowania
    specjalnych kończyn,
  • 1:56 - 2:00
    które pozwoliły mi powrócić
    do wspinaczek górskich i lodowych.
  • 2:00 - 2:03
    Szybko zdałem sobie sprawę,
    że sztuczna część mojego ciała
  • 2:03 - 2:07
    jest plastyczna, może przyjąć każdą postać
  • 2:07 - 2:08
    i pełnić różne funkcje.
  • 2:08 - 2:12
    Jest niezapisaną tablicą,
    dzięki której można tworzyć
  • 2:12 - 2:16
    struktury sięgające
    poza biologiczne możliwości.
  • 2:17 - 2:19
    Mogłem regulować swój wzrost,
  • 2:19 - 2:22
    mogłem mierzyć półtora metra
    lub być tak wysoki jak chciałem.
  • 2:22 - 2:24
    (Śmiech)
  • 2:24 - 2:28
    Kiedy czułem się nieswojo, niepewnie,
  • 2:28 - 2:30
    podkręcałem swój wzrost.
  • 2:31 - 2:35
    Natomiast gdy czułem się pewnie,
    zmniejszałem swój wzrost,
  • 2:35 - 2:37
    żeby dać szansę konkurencji.
  • 2:37 - 2:41
    (Śmiech) (Brawa)
  • 2:41 - 2:45
    Wąskie stopy pozwoliły mi na wspinaczkę
    po stromych szczelinach skalnych,
  • 2:45 - 2:47
    w które ludzka stopa
    nie mogłaby się wcisnąć.
  • 2:47 - 2:49
    Kolczaste stopy pozwoliły na wspinaczkę
  • 2:49 - 2:51
    po pionowych ścianach z lodu
  • 2:51 - 2:55
    bez uczucia zmęczenia mięśni nóg.
  • 2:55 - 2:58
    Dzięki wynalazkom technologicznym
  • 2:58 - 3:00
    wróciłem do sportu silniejszy i lepszy.
  • 3:00 - 3:03
    Technologia wyeliminowała
    moją niesprawność
  • 3:03 - 3:05
    i dała nową możliwość
    uprawiania wspinaczki.
  • 3:05 - 3:09
    Kiedyś wyobrażałem sobie przyszłość
    z technologią tak zaawansowaną,
  • 3:09 - 3:11
    że mogłaby wyeliminować kalectwo.
  • 3:11 - 3:13
    Świat, w którym implanty neuronowe
  • 3:13 - 3:15
    pozwoliłyby osobom niedowidzącym widzieć.
  • 3:15 - 3:17
    Gdzie sparaliżowani mogliby chodzić
  • 3:17 - 3:20
    dzięki sztucznym egzoszkieletom.
  • 3:20 - 3:23
    Niestety, z powodu
    technologicznych niedoskonałości,
  • 3:23 - 3:25
    niepełnosprawność jest powszechna.
  • 3:25 - 3:28
    Ten człowiek nie ma trzech kończyn.
  • 3:28 - 3:32
    Dzięki obecnej technologii
    nie musi używać wózka,
  • 3:32 - 3:35
    ale należy bardziej się starać
    w dziedzinie bioniki,
  • 3:35 - 3:38
    aby pewnego dnia zapewnić
    pełną rehabilitację
  • 3:38 - 3:41
    osobom z takimi uszkodzeniami ciała.
  • 3:41 - 3:43
    W Media Lab na Uniwersytecie MIT
  • 3:43 - 3:46
    założyliśmy centrum bioniki ekstremalnej.
  • 3:46 - 3:50
    Jego misją jest zmobilizowanie
    nauk podstawowych
  • 3:50 - 3:52
    oraz możliwości technologicznych,
  • 3:52 - 3:55
    które umożliwią
    biomechatroniczne i regeneracyjne
  • 3:55 - 3:58
    leczenie ludzi na wielu płaszczyznach
  • 3:58 - 4:01
    niesprawności mózgu i ciała.
  • 4:02 - 4:05
    Opowiem dziś o tym,
    jak funkcjonują moje nogi,
  • 4:05 - 4:09
    jako przykład tego,
    czym zajmuje się nasze centrum.
  • 4:09 - 4:11
    Ogoliłem wczoraj dokładnie nogi,
  • 4:11 - 4:14
    bo wiedziałem, że będę je dziś pokazywał.
  • 4:14 - 4:17
    Bionika wymaga utworzenia
    wyjątkowych połączeń.
  • 4:17 - 4:21
    W moich bionicznych nogach
    są trzy takie połączenia.
  • 4:21 - 4:25
    Mechaniczny - to w jaki sposób
    są one przyczepione do ciała;
  • 4:25 - 4:28
    dynamiczny - jak poruszają się
    imitując skórę i kości;
  • 4:28 - 4:31
    i elektryczny - jak przebiega
    komunikacja z systemem nerwowym.
  • 4:31 - 4:34
    Zacznę od połączenia mechanicznego.
  • 4:34 - 4:37
    W kwestii projektowania nadal nie wiemy,
  • 4:37 - 4:41
    jak mechanicznie połączyć
    urządzenie z ciałem.
  • 4:41 - 4:44
    To dla mnie niezwykłe,
    że w obecnym świecie
  • 4:44 - 4:49
    jedna z najstarszych technologii
    w ludzkiej historii - but,
  • 4:49 - 4:51
    nadal powoduje u nas pęcherze.
  • 4:51 - 4:52
    Jak to możliwe?
  • 4:52 - 4:56
    Nie mamy pojęcia jak połączyć
    rzeczy z naszym ciałem.
  • 4:56 - 4:59
    To niezwykle poetycki projekt
  • 4:59 - 5:02
    profesor Neri Oxman z MIT Media Lab,
  • 5:02 - 5:05
    pokazujący przestrzennie zmieniającą się
    impedancję egzoszkieletu
  • 5:05 - 5:07
    ukazaną jako zmiana kolorów
  • 5:07 - 5:09
    na tym drukowanym modelu 3D.
  • 5:09 - 5:11
    Wyobraźcie sobie przyszłość z ubraniami
  • 5:11 - 5:15
    sztywnymi lub miękkimi
    tam gdzie trzeba i kiedy trzeba,
  • 5:15 - 5:18
    zapewniając optymalne oparcie
    i elastyczność
  • 5:18 - 5:20
    bez uczucia dyskomfortu.
  • 5:20 - 5:23
    Moje bioniczne nogi są połączone z ciałem
  • 5:23 - 5:25
    dzięki syntetycznej skórze
  • 5:25 - 5:27
    o zmiennej sztywności,
  • 5:27 - 5:32
    która ma odzwierciedlać biomechanikę
    leżącej pod nią tkanki.
  • 5:32 - 5:35
    Aby to osiągnąć
    stworzyliśmy model matematyczny
  • 5:35 - 5:37
    mojej biologicznej nogi.
  • 5:37 - 5:40
    W tym celu użyliśmy
    obrazowania, takiego jak MRI,
  • 5:40 - 5:42
    aby zajrzeć w głąb mojego ciała
  • 5:42 - 5:45
    i zrozumieć geometrię
    i położenie poszczególnych tkanek.
  • 5:46 - 5:47
    Użyliśmy też automatów.
  • 5:47 - 5:50
    Oto okrąg 14 siłowników
  • 5:50 - 5:53
    umieszczonych dookoła
    biologicznej kończyny.
  • 5:53 - 5:55
    Siłowniki dotykają powierzchni kończyny,
  • 5:55 - 5:58
    mierzą jej kształt bez obciążenia,
  • 5:58 - 5:59
    a następnie naciskają na tkankę,
  • 5:59 - 6:01
    aby zmierzyć jej odkształcenie
  • 6:01 - 6:03
    w każdym punkcie anatomicznym.
  • 6:03 - 6:06
    Połączyliśmy dane uzyskane z obu urządzeń,
  • 6:06 - 6:09
    aby stworzyć matematyczny opis
    biologicznej kończyny, widoczny po lewej.
  • 6:09 - 6:11
    Widać grupę punktów i węzłów,
  • 6:11 - 6:14
    każdy węzeł ma kolor
    reprezentujący odkształcenie tkanki.
  • 6:14 - 6:16
    Po wykonaniu transformacji matematycznej
  • 6:16 - 6:20
    otrzymaliśmy projekt
    sztucznej skóry, pokazanej po prawej.
  • 6:20 - 6:22
    Ustaliliśmy, że najbardziej
    optymalnie byłoby
  • 6:22 - 6:25
    stworzyć miękką skórę tam,
    gdzie ciało jest sztywne
  • 6:25 - 6:29
    i sztywną skórę tam,
    gdzie ciało jest miękkie.
  • 6:29 - 6:32
    To odzwierciedlanie
    występuje na całej powierzchni tkanki.
  • 6:32 - 6:35
    W ten sposób
    stworzyliśmy bioniczne nogi,
  • 6:35 - 6:39
    które są najwygodniejszymi,
    jakie kiedykolwiek używałem.
  • 6:39 - 6:41
    Z pewnością w przyszłości
  • 6:41 - 6:44
    nasze ubrania, buty, szelki
  • 6:44 - 6:46
    czy protezy nie będą projektowane
  • 6:46 - 6:49
    i tworzone przy użyciu
    strategii rzemieślniczych,
  • 6:49 - 6:52
    raczej jako modele oparte o zebrane dane.
  • 6:52 - 6:54
    W przyszłości nasze buty
  • 6:54 - 6:57
    nie będą już powodować pęcherzy.
  • 6:57 - 6:59
    Potrafimy również umieścić czujniki
  • 6:59 - 7:01
    i inteligentne materiały
    w sztucznej skórze.
  • 7:01 - 7:06
    Oto materiał stworzony przez kalifornijski
    ośrodek naukowy SRI International.
  • 7:06 - 7:09
    Oddziaływanie elektrostatyczne
    zmienia jego sztywność.
  • 7:09 - 7:13
    Przy zerowym napięciu
    materiał jest miękki.
  • 7:13 - 7:14
    Giętki jak papier.
  • 7:14 - 7:16
    Wciskamy przycisk, dostarczamy napięcie,
  • 7:16 - 7:20
    i materiał staje się sztywny jak deska.
  • 7:22 - 7:24
    Umieściliśmy ten materiał
    w sztucznej skórze,
  • 7:24 - 7:27
    łączącej bioniczną kończynę
    z moim ciałem.
  • 7:27 - 7:30
    Kiedy chodzę,
    nie ma przepływu napięcia.
  • 7:30 - 7:32
    Połączenie jest miękkie i delikatne.
  • 7:32 - 7:35
    Wciskam przycisk, pojawia się
    napięcie i materiał sztywnieje,
  • 7:35 - 7:39
    dzięki czemu moja kończyna
    ma lepszą sterowność.
  • 7:39 - 7:41
    Budujemy również egzoszkielety.
  • 7:41 - 7:44
    Ten egzoszkielet staje się
    sztywny lub miękki
  • 7:44 - 7:46
    na odpowiednich etapach biegu,
  • 7:46 - 7:48
    by chronić biologiczne stawy
  • 7:48 - 7:51
    przed wstrząsami i zwyrodnieniami.
  • 7:51 - 7:53
    W przyszłości wszyscy będziemy
    nosić egzoszkielety
  • 7:53 - 7:57
    podczas codziennych czynności
    takich jak bieganie.
  • 7:57 - 7:58
    Natępnie połączenie dynamiczne.
  • 7:58 - 8:02
    W jaki sposób moje bioniczne nogi
    ruszają się, jakby były prawdziwe?
  • 8:02 - 8:04
    W laboratorium MIT badamy,
  • 8:04 - 8:07
    jak ludzie o normalnej fizjologii
    stoją, chodzą i biegają.
  • 8:07 - 8:09
    Jak działają mięśnie
  • 8:09 - 8:11
    i w jaki sposób są kontrolowane
    przez rdzeń kręgowy?
  • 8:11 - 8:14
    Ta fundamentalna wiedza
    inspiruje nas do tworzenia.
  • 8:14 - 8:16
    Tworzymy bioniczne kostki,
    kolana i biodra.
  • 8:16 - 8:19
    Budujemy części ciała od podstaw.
  • 8:19 - 8:23
    Bioniczne nogi, które mam na sobie
    nazywają się BiOM.
  • 8:23 - 8:27
    Zostały dopasowane do
    niemal 1000 pacjentów,
  • 8:27 - 8:30
    z których 400 to ranni żołnierze USA.
  • 8:30 - 8:31
    Jak działają?
  • 8:31 - 8:32
    Podczas pracy pięty
  • 8:32 - 8:35
    zarządzany przez komputer system,
    kontroluje sztywność,
  • 8:35 - 8:38
    aby złagodzić wstrząs kończyny
    uderzającej o podłoże.
  • 8:38 - 8:40
    W połowie kroku
    bioniczna kończyna generuje
  • 8:40 - 8:42
    duży moment siły i dostarcza energii
  • 8:42 - 8:45
    do uniesienia osoby,
    umożliwiając chodzenie,
  • 8:45 - 8:49
    w podobny sposób, w jaki działają
    mięśnie w okolicy łydki.
  • 8:49 - 8:53
    Pod względem klinicznym bioniczny napęd
    jest bardzo ważny dla pacjentów.
  • 8:53 - 8:56
    Po lewej widać urządzenie bioniczne
    noszone przez kobietę.
  • 8:56 - 8:59
    Po prawej pasywne kończyny
    noszone przez tą samą kobietę,
  • 8:59 - 9:01
    które nie naśladują pracy mięśni
  • 9:01 - 9:04
    i nie pozwalają wykonać czegoś,
  • 9:04 - 9:05
    co każdy powinien móc zrobić,
  • 9:05 - 9:07
    wejść i zejść po schodach w domu.
  • 9:07 - 9:11
    Bionika pozwala również wykonywać
    niezwykłe wyczyny atletyczne.
  • 9:11 - 9:16
    Oto mężczyzna biegający
    po kamienistej ścieżce.
  • 9:16 - 9:18
    To Steve Martin, nie aktor komediowy,
  • 9:18 - 9:22
    który stracił swoje kończyny
    po wybuchu bomby w Afganistanie.
  • 9:22 - 9:25
    Tworzymy również
    konstrukcje egzoszkieletowe,
  • 9:25 - 9:27
    używając tych samych zasad,
  • 9:27 - 9:30
    które dotyczą biologicznych kończyn.
  • 9:30 - 9:34
    Ten mężczyzna nie ma żadnych
    problemów z nogami,
  • 9:34 - 9:36
    żadnej niepełnosprawności.
  • 9:36 - 9:37
    Ma zdrowe ciało.
  • 9:37 - 9:42
    Egzoszkielet zapewnia
    momenty obrotowe i siły niczym mięśnie,
  • 9:42 - 9:47
    więc jego własne mięśnie
    nie muszą tego robić.
  • 9:47 - 9:50
    To pierwszy egzoszkielet w historii,
  • 9:50 - 9:52
    który usprawnia chód człowieka.
  • 9:52 - 9:55
    Znacznie redukuje koszt metaboliczny.
  • 9:55 - 9:58
    To wzmocnienie jest tak intensywne,
  • 9:58 - 10:01
    że kiedy zdrowy człowiek
    nosi to urządzenie przez 40 minut,
  • 10:01 - 10:05
    a potem je zdejmuje, jego biologiczne nogi
  • 10:05 - 10:08
    zdają się śmiesznie ciężkie i niezdarne.
  • 10:08 - 10:11
    Wkraczamy w erę, w której urządzenia
    dołączone do naszych ciał
  • 10:11 - 10:15
    uczynią nas silniejszymi,
    szybszymi i bardziej sprawnymi.
  • 10:15 - 10:17
    Dalej połączenie elektryczne.
  • 10:17 - 10:21
    W jaki sposób moje nogi
    komunikują się z układem nerwowym?
  • 10:21 - 10:23
    Na kikutach znajdują się elektrody,
  • 10:23 - 10:25
    które mierzą impulsy elektryczne mięśni.
  • 10:25 - 10:27
    Te dane są przesyłane do bionicznej nogi.
  • 10:27 - 10:30
    Kiedy myślę o poruszaniu
    moją fantomową kończyną,
  • 10:30 - 10:34
    automat wykrywa ten zamiar.
  • 10:34 - 10:38
    Ten schemat przedstawia podstawy
    kontrolowania bionicznej nogi.
  • 10:38 - 10:41
    Modelujemy brakującą kończynę,
  • 10:41 - 10:44
    zbadaliśmy też występujące odruchy,
  • 10:44 - 10:47
    jak odruchy rdzenia kręgowego
    kontrolują mięśnie
  • 10:47 - 10:53
    i wprowadziliśmy tę zdolność
    do chipów bionicznej nogi.
  • 10:53 - 10:57
    Następnie dostosowujemy czułość odruchu,
  • 10:57 - 11:00
    modelowany odruch rdzenia,
    do impulsu nerwowego.
  • 11:00 - 11:04
    Dlatego kiedy rozluźniam
    mięśnie w kikucie nogi,
  • 11:04 - 11:06
    moment siły i moc są niewielkie,
  • 11:06 - 11:09
    ale im bardziej napinam mięśnie,
    tym więcej siły otrzymuję,
  • 11:09 - 11:12
    mogę nawet biegać.
  • 11:12 - 11:13
    To była pierwsza demonstracja
  • 11:13 - 11:17
    biegu sterowanego neuronami.
  • 11:17 - 11:18
    Wspaniałe uczucie.
  • 11:18 - 11:21
    (Brawa)
  • 11:24 - 11:26
    Chcemy pójść o krok dalej.
  • 11:26 - 11:28
    Chcemy zamknąć przestrzeń
  • 11:28 - 11:32
    pomiędzy ludzką i bioniczną kończyną.
  • 11:32 - 11:35
    Eksperymentujemy z hodowaniem nerwów
  • 11:35 - 11:38
    podzielonych na kanały lub mikrokanały.
  • 11:38 - 11:40
    Po drugiej stronie kanału
  • 11:40 - 11:42
    nerw łączy się z komórkami,
  • 11:42 - 11:45
    komórkami skóry i mięśni.
  • 11:45 - 11:47
    Dzięki kanałom motorycznym możemy wyczuć,
  • 11:47 - 11:49
    jak osoba chce się poruszyć.
  • 11:49 - 11:52
    Tę informację można przesłać
    bezprzewodowo do kończyny,
  • 11:52 - 11:54
    a czujniki na bionicznej kończynie
  • 11:54 - 12:00
    mogą pobudzać
    przylegające do nich kanały sensoryczne.
  • 12:00 - 12:04
    Gdy ta technologia będzie
    w pełni rozwinięta i dostępna dla ludzi,
  • 12:04 - 12:07
    osoby takie jak ja będą miały nie tylko
  • 12:07 - 12:10
    sztuczne kończyny, które poruszają się,
    jakby były prawdziwe,
  • 12:10 - 12:14
    ale również kończyny,
    które odczuwa się, jakby był prawdziwe.
  • 12:14 - 12:16
    To nagranie pokazuje Lisę Mallette
  • 12:16 - 12:19
    zaraz po tym, jak przymierzyła
    dwie bioniczne nogi.
  • 12:19 - 12:23
    Bionika potrafi
    znacząco wpłynąć na życie ludzi.
  • 12:23 - 12:27
    (Nagranie) Lisa Mallette: O mój Boże.
  • 12:27 - 12:32
    Mój Boże! Nie mogę w to uwierzyć!
  • 12:32 - 12:36
    Jakbym miała prawdziwą nogę!
  • 12:36 - 12:38
    Nie biegaj.
  • 12:38 - 12:40
    Mężczyzna: Obróć się
  • 12:40 - 12:41
    i zrób to samo chodząc.
  • 12:41 - 12:43
    Podejdź, z pięty na palce,
  • 12:43 - 12:45
    jakbyś szła po płaskim podłożu.
  • 12:45 - 12:48
    Spróbuj podejść pod wzniesienie.
  • 12:49 - 12:52
    LM: O mój Boże.
  • 12:52 - 12:53
    Mężczyzna: Podnoszą cię?
  • 12:53 - 12:58
    LM: Tak! Ja... nie potrafię tego opisać.
  • 12:58 - 13:01
    Mężczyzna: popychają cię do góry.
  • 13:01 - 13:03
    Hugh Herr: W następnym tygodniu
    odwiedzam ośrodek...
  • 13:03 - 13:06
    (Brawa) Dziękuję.
  • 13:09 - 13:11
    W następnym tygodniu odwiedzam
  • 13:11 - 13:13
    ośrodek Center for Medicare
    and Medicaid Services
  • 13:13 - 13:15
    i postaram się ich przekonać,
  • 13:15 - 13:18
    żeby przyznali odpowiedni kod i wycenę,
  • 13:18 - 13:20
    by ta technologia stała się dostępna
  • 13:20 - 13:22
    dla pacjentów, którzy jej potrzebują.
  • 13:22 - 13:25
    Dziękuję. (Brawa)
  • 13:28 - 13:32
    Nie dostrzega się,
    że ponad połowa światowej populacji
  • 13:32 - 13:33
    cierpi z powodu różnego rodzaju
  • 13:33 - 13:36
    poznawczej, emocjonalnej,
    sensorycznej czy motorycznej dolegliwości;
  • 13:36 - 13:39
    a z powodu niewystarczającej technologii
  • 13:39 - 13:43
    zbyt często kończy się to
    kalectwem i pogorszeniem jakości życia.
  • 13:43 - 13:45
    Podstawowe poziomy
    fizjologicznego funkcjonowania
  • 13:45 - 13:48
    powinny być częścią praw człowieka.
  • 13:48 - 13:50
    Każda osoba powinna mieć prawo
  • 13:50 - 13:54
    do życia bez niesprawności,
    jeżeli tak zdecyduje.
  • 13:54 - 13:57
    Prawo do życia bez ciężkiej depresji;
  • 13:57 - 14:00
    prawo, aby widzieć ukochanych,
    będąc niedowidzącym.
  • 14:00 - 14:02
    Czy też prawo do chodzenia lub tańczenia,
  • 14:02 - 14:05
    mając sparaliżowane lub amputowane nogi.
  • 14:05 - 14:09
    Jako społeczeństwo możemy
    osiągnąć te prawa,
  • 14:09 - 14:11
    jeżeli zaakceptujemy postulat,
  • 14:11 - 14:15
    że ludzie nie są niesprawni.
  • 14:15 - 14:18
    Człowiek nigdy nie może być ułomny.
  • 14:18 - 14:21
    To środowisko i technologie,
    które stworzyliśmy
  • 14:21 - 14:23
    są ułomne i niesprawne.
  • 14:23 - 14:26
    My, ludzie, musimy zaakceptować
    nasze ograniczenia,
  • 14:26 - 14:28
    ale możemy górować nad niesprawnością
  • 14:28 - 14:30
    dzięki innowacyjnym technologiom.
  • 14:30 - 14:34
    Właśnie dzięki postępowi
    w dziedzinie bioniki w tym stuleciu,
  • 14:34 - 14:38
    stworzymy technologiczne fundamenty
    doskonalszego ludzkiego poznania
  • 14:38 - 14:41
    i wyeliminujemy niesprawność.
  • 14:41 - 14:43
    Chciałbym zakończyć
    jeszcze jedną historią,
  • 14:43 - 14:45
    przepiękną historią,
  • 14:45 - 14:48
    historią Adrianne Haslet-Davis.
  • 14:48 - 14:50
    Adrianne straciła lewą nogę
  • 14:50 - 14:53
    w ataku terrorystycznym w Bostonie.
  • 14:53 - 14:57
    Zdjęcie zrobiono na spotkaniu w
    Spaulding Rehabilitation Hospital.
  • 14:57 - 14:59
    Adrianne jest tancerką.
  • 14:59 - 15:02
    Adrianne oddycha i żyje tańcem.
  • 15:02 - 15:04
    To jej forma ekspresji. Jej forma sztuki.
  • 15:04 - 15:07
    Oczywiście, kiedy straciła kończynę
  • 15:07 - 15:08
    w bostońskim ataku terrorystycznym,
  • 15:08 - 15:11
    chciała wrócić na parkiet.
  • 15:11 - 15:14
    Po tym, jak ją spotkałem,
    wracałem do domu samochodem
  • 15:14 - 15:17
    i pomyślałem - jestem profesorem MIT,
  • 15:17 - 15:19
    mam środki, zbudujmy jej bioniczną nogę,
  • 15:19 - 15:23
    aby mogła powrócić do jej świata tańca.
  • 15:23 - 15:25
    Sprowadziłem do MIT
    naukowców specjalizujących się
  • 15:25 - 15:29
    w dziedzinach protetyki, robotyki,
    systemów uczących się i biomechaniki.
  • 15:29 - 15:33
    W czasie ponad 200 dni badań
    studiowaliśmy taniec.
  • 15:33 - 15:37
    Sprowadziliśmy tancerzy
    z biologicznymi kończynami
  • 15:37 - 15:40
    i przyglądaliśmy się, jak się poruszają,
  • 15:40 - 15:43
    jakimi siłami działają na parkiet.
  • 15:43 - 15:49
    Zebraliśmy te dane
    i ustaliliśmy podstawowe reguły tańca.
  • 15:49 - 15:50
    Odruchy występujące w tańcu.
  • 15:50 - 15:54
    Wprowadziliśmy te informacje
    do bionicznej kończyny.
  • 15:54 - 15:57
    Bionika nie tylko sprawia,
    że ludzie są silniejsi i szybsi.
  • 15:57 - 16:00
    Nasza ekspresja, ludzka natura
  • 16:00 - 16:03
    również może zostać wprowadzona
    do elektromechaniki.
  • 16:03 - 16:06
    Było trzy i pół sekundy
  • 16:06 - 16:09
    pomiędzy wybuchami bomb
    w ataku terrorystycznym w Bostonie.
  • 16:09 - 16:12
    W trzy i pół sekundy zbrodniarze i tchórze
  • 16:12 - 16:15
    odebrali Adrianne taniec.
  • 16:15 - 16:18
    Przywróciliśmy go po 200 dniach.
  • 16:18 - 16:21
    Nie damy się zastraszać, upokarzać,
  • 16:21 - 16:25
    dyskredytować, podbijać,
    powstrzymać przez akty przemocy.
  • 16:25 - 16:29
    (Brawa)
  • 16:33 - 16:37
    Panie i panowie, przedstawiam
    Adrianne Haslet-Davis
  • 16:37 - 16:40
    w pierwszym występie od czasu ataku.
  • 16:40 - 16:43
    Zatańczy z Christianem Lightnerem.
  • 16:43 - 16:45
    (Brawa)
  • 16:54 - 17:01
    (Muzyka: "Ring My Bell"
    w wykonaniu Enrique Iglesiasa)
  • 17:39 - 17:42
    (Brawa)
  • 18:10 - 18:13
    Panie i panowie,
    członkowie zespołu badawczego,
  • 18:13 - 18:17
    Elliott Rouse i Nathan Villagaray-Carski.
  • 18:18 - 18:20
    Elliott i Nathan.
  • 18:20 - 18:23
    (Brawa)
Title:
Nowoczesna bionika pozwalająca biegać, wspinać się i tańczyć
Speaker:
Hugh Herr
Description:

Hugh Herr tworzy bioniczne kończyny nowej generacji, robotyczne protezy inspirowane projektami występującymi w przyrodzie. Herr stracił obie nogi wskutek wypadku podczas wspinaczki 30 lat temu. Dziś, jako szef grupy biomechatroniki w MIT Media Lab, w swoim zarazem fachowym i osobistym wystąpieniu pokazuje niezwykłą technologię. Towarzyszy mu tancerka towarzyska Adrianne Haslet-Davis, która powróciła do tańca i występuje po raz pierwszy na scenie prelekcji TED po tym, jak straciła lewą nogę w zamachu terrorystycznym w Bostonie w 2013 roku.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
19:00
  • Cześć :)

    Tłumaczenie wygląda na dobre, natomiast odsyłam napisy z prośbą o poprawienie długości niektórych linijek i czasu wyświetlania. Aby dowiedzieć się więcej na ten temat polecam tutorial na YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=yvNQoD32Qqo

    Żeby ułatwić pracę w Amarze i nie uniknąć sprawdzania czasu wyświetlania każdej linijki osobno najlepiej jest użyć tego skryptu, który wystarczy dodać do paska ulubionych w przeglądarce: http://archifabrika.hu/tools/

    Uwaga! Aby odświeżyć kolory podświetlenia, trzeba ponownie kliknąć na ikonkę colorAmara.

    Jako, że kilka jest podświetlonych, poproszę o:

    1. skrócenie wszystkich linijek, które są podświetlone na czerwono (szybkość czytania nie może być większa niż 21 znaków na sekundę - inaczej widz nie zdąży przeczytać i nie zrozumie prelekcji). Tutaj trochę o skracaniu napisów i wyrzucaniu waty językowej: http://translations.ted.org/wiki/How_to_Compress_Subtitles
    2. "złamanie" wszystkich linijek podświetlonych na żółto zgodnie z zasadami tutaj: :http://translations.ted.org/wiki/How_to_break_lines (42 znaki na linijkę, więcej nie wyświetla się w niektórych odtwarzaczach, dwie linijki na napis maksymalnie). Dodatkowo - niektóre napisy są podzielone na dwie linijki, mimo że mają mniej niż 42 znaki, w takim wypadku lepiej zostawić jedną linijkę, żeby tekst w mniejszym stopniu zasłaniał ekran.

    W razie pytań proszę o kontakt.

    Maciek

  • Teraz już chyba powinno być OK, nic się nie podświetla i wszystkie napisy, które były złamane, a miały poniżej 42 znaków są w jednej linijce. Fajne narzędzie ten skrypt. Dzięki za linka.

Polish subtitles

Revisions