Tolkiens Groote Oorlog

Tolkien's Groote Oorlog

Een halfuur-durende documentaire over JRR Tolkiens ervaringen tijdens de Eerste Wereldoorlog, geproduceerd voor de expositie in King Edward's School in Birmingham, naar aanleiding van hun honderdjarig bestaan. Meer informatie op www.kes.org/great-war-exhibition

Geproduceerd & geregiseerd door:
Elliot Weaver & Zander Weaver 2014
www.EllianderPictures.co.uk

John Ronald Reuel Tolkien
werd geboren op 3 januari 1892.

Hij en z'n broer Hillary
kenden een moeilijke jeugd.

Toen John pas vier jaar oud was, stierf
hun vader, Arthur, aan reumatische koorts.

Hun moeder Mabel was 'n arme weduwe,
en moest de kinderen thuis opleiden.

Ze speelde 'n cruciale rol
in hun opvoeding.

Tolkien was 'n slimme jongen,
en was gefascineerd door talen.

Hij legde het toegangsexamen af aan
King Edwards, in Birmingham, en slaagde.

Vanaf de herfst van 1900
betaalde Tolkien twaalf pond per jaar

om een opleiding te mogen volgen in een school
waar hij z'n capaciteiten ten volle kon ontplooien.

King Edward was zeer belangrijk voor Tolkien.
Hij had zeer veel talent.

King Edward bood hem
veel mogelijkheden,

en het gezelschap van andere jongens,
die evenveel talent hadden.

En dat was zeer uitzonderlijk
in het geval van Tolkien.

Hij speelde niet enkel rugby

maar hij leidde ook de debatclub
en de literatuurclub.

Hij was de bezieler ervan.

Hij miste de school vast verschrikkelijk,
toen hij er vertrok.

Toen John amper elf jaar oud was, verloren hij
en z'n broer Hillary hun moeder, Mabel, aan diabetes.

Overmand door verdriet
stort hij zich volledig op z'n schoolwerk.

Hij blinkt uit op academisch vlak,

maar in 1905 ontmoet hij
z'n intellectuele rivaal, Christopher Wiseman.

Tolkien ontmoette z'n beste vriend op King Edward,
Christopher Wiseman, op het rugbyveld.

Hij was 'n musicus en een wiskundige,
en verschilde helemaal van Tolkien.

Hun vriendschap was zo sterk
dat ze zichzelf de "Great Twin Brethren" noemden.

Dat was een verwijzing naar
"The Lays of Ancient Rome", van Lord Macaulay.

Ze waren zowat elkaars rivalen,
en beiden zeer academisch aangelegd.

Wiseman was zeer slim, en interesseerde zich
in vrijwel dezelfde dingen als Tolkien.

Hij was geïnteresseerd in talen.
Hij leerde zichzelf hiërogliefen, denk ik.

Tolkien en Wiseman hebben elkaar beïnvloed

en ze discussieerden altijd zeer sterk
over al hun levensovertuigingen.

Wiseman was 'n getalenteerde muzikant,
terwijl Tolkien zowat toondoof was.

Tolkien was ook bevriend met Rob Gilson,
de zoon van het schoolhoofd.

Tolkien, Wiseman en Gilson bleven
zeer goede vrienden, ook na hun schoolcarrière.

Maar buiten de schoolmuren stond Tolkiens leven
nogmaals op het punt te veranderen.

Tolkien woonde samen met z'n broer.

Toen hij zestien jaar was,
ontmoette hij Edith Bratt,

die toen negentien jaar was.

Ze was een knappe jonge vrouw,
en een getalenteerde pianiste.

En ze was ook een wees.

Ze vonden elkaar in hun gedeeld verdriet,
maar ook in hun hoop en dromen.

Het probleem tussen Edith en Ronald,
zoals ze hem noemde,

was dat hij rooms-katholiek was,
terwijl zij anglicaans was.

Broeder Francis Morgan, Tolkiens voogd,
vond dit verschil onoverbrugbaar.

Hij geloofde ook dat Edith Tolkien zou afleiden
van z'n pogingen om aan Oxford te kunnen beginnen.

Francis Morgan verbood hen
om elkaar te zien of te schrijven.

Tolkien had enkel nog
z'n vrienden van King Edward.

Tijdens die laatste periode
van z'n tijd in Birmingham

begon Tolkien open te bloeien,
en voelde hij er zich thuis.

Hij deelde er de lakens uit,
samen met z'n vrienden.

Tolkien maakte 'r het beste van
tijdens z'n laatste jaar.

Samen met z'n vrienden
richtte hij een studentenclub op.

De studenten spraken af
in de schoolbibliotheek.

Ze zetten thee,
hoewel dat verboden was.

Na schooltijd spraken ze vaak af
in Barrows Stores, een café in Birmingham.

En dus noemden ze zichzelf spottend
de "Teaclub and Barrovian Society",

ofwel de TCBS.

Tolkien en Wiseman waren waarschijnlijk
de kern van de TCBS. De rest van de leden varieerde.

Zo was er Robert Quilter Gilson,
de zoon van de directeur.

Rob was een beschaafde en sociale jongeman.
Hij hield de groep bijelkaar.

Hij was zeer gastvrij,
en vond altijd iets om over te praten.

Hij was een aangename, artistieke jongeman,
die graag tekende.

Hij was een getalenteerde artiest,
en wou zeer graag architect worden.

Later kwam daar ook Geoffrey Bache Smith bij.

Hij was gefascineerd door
de Keltische mythologie.

Dat had hij gemeenschappelijk met Tolkien.

Smith was een echte poëziekenner.

Hij introduceerde Tolkien
in de moderne poëzie.

Toen Tolkien begon gedichten te schrijven

liet hij zich inspireren door Smith en de rest.
En zo is Tolkien beginnen schrijven.

In het begin draaide het allemaal om plezier.

Maar tijdens de oorlog
groeide dit uit tot een gezelschap

waaruit ze allemaal
veel steun en troost konden halen.

In datzelfde jaar
eindigde Tolkiens schoolcarrière.

Hij begint aan zijn eerste semester
aan de universiteit van Oxford.

Vlak voor z'n eenentwintigste verjaardag,
en het einde van de voogdij van broeder Frances,

schrijft Tolkien een brief aan Edith,
en minder dan een week zijn ze weer bij elkaar.

Edith is verloofd met 'n andere man.

Maar ondanks de schande
verbreekt ze de verloving,

zodat ze bij Ronald kan zijn.

In de komende maanden
neemt de onrust op het Europese vasteland toe.

Op 28 juni 1914 veranderde alles.

Gavrilo Princip wordt gearresteerd
voor de moord op aartshertog Frans Ferdinand.

Er breekt 'n diplomatieke crisis uit.

In enkele weken tijd verkeren
de Europese grootmachten in staat van oorlog.

Duitsland valt België binnen, waarop
Groot-Brittannië hen de oorlog verklaart.

Het Parlement roept het volk op
om de wapens op te nemen.

Er was niet meteen
sprake van een wapenwedloop,

De mensen traden pas toe in het leger
toen die vreselijke verhalen opdoken.

Pas vanaf dat moment
werd het engagement algemeen.

Men was opgewonden over de oorlog.

Men dacht zeer naïef
dat hun jonge mannen

hierdoor hun dromen
zouden kunnen waarmaken.

Er was 'n groot gevoel
van patriottisme en plichtsbesef

tegenover Groot-Brittannië en haar waarden.

Ze hadden nog een rekening te vereffenen
met Duitsland.

Men dacht de Duitsers eens goed
op hun neus te kunnen slaan.

De Duitsers waren lafhartig
en moesten 's op hun plaats gezet worden.

Ze sloten zich aan uit economische noodzaak.
En dat zie je bij elke oorlog.

Het leven was niet erg opwindend.

Het idee om zich in te schrijven in het leger

en deel te kunnen uitmaken van
een grote gebeurtenis, was vast aanlokkelijk.

Ze zagen het als iets romantisch,
en waren op voorhand gedoemd te falen.

We weten allemaal
waar WO I toe geleid heeft.

Het was geen levendige oorlog.
Er was geen wapengekletter of trompetgeschal.

De oorlog werd eerder overheerst
door machinegeweren en artilleriegeschut.

Hun verwachtingen van de oorlog
bleken niet te kloppen.

Ze hoopten vooral dat de oorlog voorbij zou zijn
voor ze Frankrijk bereikten.

Tolkien was toen Middeleeuwse heldendichten
aan het lezen.

En die lieten er geen twijfel over bestaan
over hoe het er echt aan toe gaat op het veld.

Hij had een veel realistischere kijk
op de oorlog.

Tolkien zei van zichzelf
dat hij te veel verbeelding had.

Hij had het niet zo bekeken
met veldslagen.

Dat geldt niet alleen voor de soldaten
die moesten gaan vechten,

maar ook voor de politiekers en de generaals.

Veel mensen hadden door
dat deze oorlog verschrikkelijk kon aflopen.

De brieven van Gilson, Tolkien en Wiseman
en de gedichten van Smith

getuigen van een grondige vastberadenheid
om hun plicht te doen

en hun bereidheid
om hun leven op te offeren.

Ze beseften dat het donkere tijden waren,
en dat ze moesten volhouden.

G.B. Smith en Rob Gilson
sloten zich aan bij het leger in 1914.

Tolkiens broer Hillary
schrijft zich in als klaroener.

En Christopher Wiseman gaat in de marine.

Tolkien staat echter voor 'n dilemma.

Tolkien bevond zich in een moeilijke positie.

Hij had nog een jaar te gaan aan Oxford.
En hij had z'n diploma zeer erg nodig.

Hij wou aan de slag
aan de universiteit.

Maar zijn familie beschikte niet over veel geld,
in tegenstelling tot die van Gilson.

Bijgevolg...

Het wou eerst zijn opleiding afwerken,
want hij had er drie jaar aan gewijd.

Hij ontdekte een mogelijkheid
waarin hij zijn legeropleiding kon verzetten

en ondertussen zijn opleiding aan Oxford
kon afwerken, waar hij met succes in geslaagd is.

Hij volgt z'n goede vriend J.B. Smith
bij de Lancashire Fusiliers,

en hoopt zo
om in hetzelfde bataljon te belanden.

Tolkien zocht een manier om zijn talenten
aan te wenden in de oorlog.

Namelijk talen en schrijfsystemen.
Hij was gefascineerd door codes en dergelijke.

Het was dus niet meer dan normaal
dat hij een opleiding tot seiner volgde.

Hij mocht met de nieuwste technologieën werken.
En dat moet hij interessant gevonden hebben.

Hij gebruikte de radio, seinen en semaforen.

Hij leerde de morsecode
en het gebruik van lantaarns,

en veldtelefoons,
wat later niet bleek te werken.

Uiteindelijk werd hij uitgeroepen
tot seinofficier.

Hij was verantwoordelijk
voor de communicatie

van 'n bataljon van zeshonderd tot duizend man,
afhankelijk van de beschikbare mannen.

Hij vormde een schakel
tussen de verschillende commandoniveau's.

Hij moest ervoor zorgen
dat de juiste mensen de juiste orders kregen.

En hij was natuurlijk ook verantwoordelijk
voor de verdere doorgave van die informatie.

Hij was 'n absolute spilfiguur

in een oorlog waar alles draaide
om de info die je had over de positie van de vijand.

In maart 1916 loopt zijn opleiding af.

Tolkien en Edith weten dat hij naar het front
gestuurd zal worden. Ze besluiten te trouwen.

Slechts twee maanden later
moet Tolkien vertrekken naar Frankrijk.

Hun wegen scheiden. Ze weten niet
of ze elkaar ooit nog zullen weerzien.

Wanneer Tolkien aankomt aan het front
is de oorlog bijna twee jaar aan het woeden.

De tol is duidelijk.
Het landschap is verwoest, en er zijn veel doden.

In 1915 komt de loopgravenoorlog
nagenoeg tot stilstand.

Er komen duizenden nieuwe soldaten aan.
Ze bereiden zich voor op het grote offensief.

Tolkiens bataljon blijft op de reservelijst.

Maar hij vreest voor de levens
van z'n schoolvrienden aan het front.

Een maand na zijn aankomst in Frankrijk
lanceren de Geallieerden het Somme-offensief.

Om halfacht 's ochtends op zaterdag 1 juli

komen de Britse troepen
uit hun loopgraven.

Op de eerste dag van het offensief
komen twintigduizend mannen om.

Vijfendertigduizend soldaten raken gewond,
en tweeduizend zijn vermist.

Het plan viel snel in duigen.
Het brokkelde zeer snel uit elkaar.

De mannen die naar boven kwamen
waren ten dode opgeschreven.

Eén op vijf soldaten
die op die dag uitrukten kwam om.

Het was de meest rampzalige dag
in de Britse oorlogsgeschiedenis.

Het was 'n tragedie voor het hele land.

Sommige dorpen verloren die dag
al hun jonge mannen.

Er stierven veel onschuldigen.

Die twintigduizend gesneuvelden
deden de Britse attitude omslaan.

En misschien ook de verhouding tussen diegenen
die de orders stelden en zij die ze uitvoerden.

Tussen de vele doden

zat ook Tolkiens goede vriend
en lid van de TCBS, Robert Gilson.

Hij leidde z'n peloton over de richel,

voerde zijn soldaten aan,
en werd neergeschoten in niemandsland.

Hij maakte deel uit van de vierde aanvalsgolf.
Hij zag hoe de eerste poging mislukte.

En hoe ook de tweede golf mislukte.
En ook de derde daarna.

En dan moest hij naar het slagveld,
als deel van de vierde golf.

En toch winnen ze.

En dat was misschien wel
het meest tragische van 1 juli 1916.

Deze generatie had zoveel vertrouwen
in hun meerderen,

en was zo toegewijd aan hun vrienden

dat ze bereid waren
hun leven op te offeren voor hen.

Tolkien vernam de feiten na zijn actie
aan de Somme, enkele weken later.

Hij was helemaal overstuur.

Zijn geloof werd er erg door op de proef gesteld.

Net als de andere leden van de groep

zag hij de TCBS als een vriendenclub
met idealen, en een begeestering.

Ze hadden iets te bieden aan de wereld.

Ze waren alle vier onmisbaar.
En nu was één van hen dood.

Welke invloed moet dat gehad hebben
op hun doel, en Tolkiens doel?

Geoffrey Smith schreef Tolkien een brief,

waaruit duidelijk bleek
dat hij zich ten einde raad voelde.

Hij had het gevoel dat
hun vriendschapsband gebroken was.

Rob zou nooit een architect kunnen worden.

Hij zou zijn dromen nooit meer kunnen waarmaken.

Tolkien had er best wel wat tijd voor nodig
voor hij dit te boven was gekomen.

De andere twee leden, Wiseman en Smith,
waren vastberaden om hem te overtuigen

dat de TCBS zou blijven bestaan.
En daar trok Tolkien zich vast aan op.

Tolkien schrijft naar Robs vader, de directeur
van King Edward, en biedt z'n medeleven aan.

De TCBS verloor een knappe jongeman,
een getalenteerde artiest, en meer pijnlijk,

een goede vriend.

De oorlog begint nu pas echt voor Tolkien.

In de volgende maanden ontdekt hij
de ontberingen van de loopgravenoorlog.

Hij bracht z'n tijd door
in en naast de loopgraven.

De bataljons roteerden.

Van het front naar de reserven, en dan op rust,
zoals ze het lachend noemden.

Maar in feite was het training.

Tolkien sprak van de algemene vermoeidheid
tijdens de oorlog.

Tijdens deze periode
werden ze drie keer aangevallen.

Hij had geluk dat hij niet
in het eerste Somme-offensief zat.

Hij bevond zich enkele kilometers
achter de frontlinie.

Zijn bataljon voerde het tweede offensief

tegen het dorpje Oviers
op de Duitse frontlinie.

Eén van de eerste dingen die hem opvielen

was de chaotische communicatie.
Het ging er heel primitief aan toe.

Het was slechts deels afgewerkt,
en beschadigd door de oorlog.

Zijn seingevers moesten
het niemandsland oversteken met berichten

waarop stond dat men aangekomen was,
of dat men gevangen genomen had.

Ze gebruikten duiven.
Die waren zeer betrouwbaar.

Eén van Tolkiens seiners
won een medaille

omdat hij erin geslaagd was
zijn duiven over het niemandsland te sturen.

De aanval is een succes.
Veel soldaten worden gevangengenomen.

Eén van Tolkiens belangrijkste veldslagen
zal uiteindelijk ook z'n laatste zijn;

de aanval op Regina Trench.

In oktober 1918 was het slagveld
omgetoverd tot een modderpoel.

De aanval werd uitgesteld
door de hevige regenval.

Maar op 21 oktober was de grond
plotseling rotshard bevroren,

waardoor de aanval kon doorgaan.

Hij heeft mensen zien omkomen met geweld.

Hij heeft ook extreme angst
aanschouwd en doorgemaakt.

Voor zover we weten heeft hij de
loopgravenoorlog nooit in detail beschreven.

Maar in één van zijn brieven vatte hij het
samen in twee woorden; "beestelijke horror".

Het reduceert je van 'n mens

tot een walgelijk beest,
dat wanhopig wil overleven.

Als je "The Lord of the Rings" 's naleest,

dan valt het op dat personages
geconfronteerd met extreme angst

altijd worden beschreven
als "versteend van angst",

"overmand door angst."

Veel loopgraven werden
oncomfortabel gehouden.

De generaals wilden de soldaten doen geloven
dat ze maar tijdelijk waren,

dat ze snel verder zouden gaan.
Dat ze zich hier niet thuis moesten voelen.

Tolkien zit aan het westfront
en mist zijn thuis.

Brieven van en naar Edith zijn z'n enige houvast.

Omwille van het strategisch belang mag
hij zijn locatie niet onthullen in z'n brieven.

Dus ontwikkelt hij een code
om Edith op de hoogte te houden van z'n locatie.

Hij overliep de brief die hij naar haar geschreven had

en zette een punt boven de letters
van de naam van zijn locatie.

Edith duidde met kopspelden aan
waar Tolkien zich bevond op ieder moment.

Na de geslaagde aanval op Regina's Trench
keert het bataljon terug van het front.

Ze paraderen voor de legertop.

Maar Tolkien wordt ziek.

Loopgravenkoorts ontstaat door
het gebrek aan hygiëne in de loopgraven.

Het wordt doorgegeven door luizen.
De symptomen zijn zeer onaangenaam.

Hoofdpijn, maagkrampen,

mogelijk pijn in de gewrichten en botten.
Wondjes aan de huid.

Je kunt er niet aan sterven, maar het kan je
totaal nutteloos maken als soldaat.

Christopher Wiseman deelt Tolkien mee
dat G.B. Smith gesneuveld is in de oorlog.

De Slag om de Somme was afgelopen.

Smith organiseerde 'n voetbalmatch
voor de soldaten, zo'n vier mijl achter de linie.

'n Afgeweken bom kwam naast hem tot ontploffing.

Hij werd geraakt door de bomscherven.
Hij ontwikkelde gasgangreen,

Hij stierf enkele dagen later.

Tijdens z'n opleiding, begin 1916,
ontving Tolkien een brief van G.B. Smith,

die op dat moment in de Franse loopgraven zat.

Smith moest die nacht patrouilleren.

De soldaat van de avond voordien
was gevangengenomen, en wellicht gedood.

Het was zowat de gevaarlijkste taak aan het
westfront, en Smith moest deze taak nu vervullen.

Maar eerst stuurde hij
nog een brief naar Tolkien

waarin hij schreef...

"Ik sta op het punt te vertrekken op patrouille.

Ik ben 'n grote fan
van wat je geschreven hebt

en wat je nog zult schrijven."

Hij zei dat hij zeker wist
dat Tolkien uitverkoren was.

Je moet je boeken uitgeven.

Smith was eigenlijk
de eerste fan van Middenaarde.

In zijn brief schreef Smith dat zijn dood
niet het einde zou betekenen voor de TCBS.

Hij noemde hen "de Onsterfelijke Vier".

Tolkien schreef de dingen
die Smith had willen zeggen,

lang nadat hij nog in staat was om ze te zeggen.

Da's zeer ontroerend.

Hoewel Tolkien
zijn eigen weg ging,

denk ik toch dat hij
tijdens zijn latere carrière

hun gedeelde artistieke dromen wou waarmaken.

Hij slaagde erin al zijn moed te verzamelen.

Misschien zag hij Smith wel als een voorbeeld

waaraan hij wou voldoen.

In de zomer van 1918 verzamelden
Tolkien en Wiseman enkele van Smiths gedichten,

en publiceerden ze in een klein boek,
getiteld "A Spring Harvest".

Tolkiens oorlog zit erop, maar zijn
ervaringen zullen hem altijd bijblijven,

en zullen vaak terugkeren in zijn verhalen.

Tolkiens oorlogservaringen zullen een
belangrijke rol spelen in zijn mythologie.

Vlak na zijn terukeer van de Somme,
schreef hij "De Val van Gondolin",

het eerste verhaal uit zijn mythologie
waarin veldslagen plaatsvinden..

Het fascinerende hieraan is dat de vijand

voor het eerst "draken",
"beesten" of "monsters" inzet.

Maar Tolkien beschrijft ze

als rijdende metalen monsters die vuurspuwen,
en waaruit troepen tevoorschijn komen.

Een duidelijke verwijzing naar tanks,
het geheime wapen van de Britten

dat voor de eerste keer
gebruikt werd aan de Somme.

In "The Lord of the Rings" staat
een reisgenootschap centraal,

dat moet vechten op verschillende fronten,
net zoals de TCBS.

Het is ondenkbaar dat Tolkien bij het schrijven
van het uiteenvallen van het Reisgenootschap

niet beïnvloed zou geweest zijn
door z'n eigen verlies tijdens WOI,

en het uiteenvallen van de TCBS.

In één van de laatste brieven vermeldt Tolkien

dat de Dode Moerassen die Frodo,
Sam en Gollem moeten oversteken

geïnspireerd zijn door het gebied
rond de Somme, waar hij gevochten heeft.

Frodo en Sam symboliseren de relatie tussen

'n officier en z'n ondergeschikte.

En Tolkien zei ook dat Sam Gamgee
geïnspireerd was

op de lakeien van de soldaten
uit de Eerste Wereldoorlog.

Frodo symboliseert de gevoelens
van 'n jongeman zoals Tolkien,

die ongewild terechtkomt in 'n oorlog,
en een zware last moet dragen,

een zware plicht.

Frodo ontwikkelt duidelijk symptomen

van wat we nu post-traumatisch
stresssyndroom zouden noemen.

of hoe men het toen ook noemde, shell shock.

Hij schermt zich af van de wereld,
en trekt zich terug in zichzelf.

Hij kan zich niet meer herinneren
hoe gras aanvoelt, of hoe zonlicht aanvoelt.

Als de oorlog eropzit in "The Lord of the Rings"
wordt Frodo niet gevierd als een held.

Hij is zichtbaar getraumatiseerd,
en dat gold ook

voor de vele soldaten
die terugkwamen van het westfront.

Ze waren niet in staat om te praten over
hun ervaringen, die hen zo diep hadden geraakt.

De generatie die in WO I
gevochten heeft is ongetwijfeld heldhaftig.

De opofferingen van die generatie
waren uitzonderlijk.

Het was 'n tragisch verlies,
niet enkel voor de familie en vrienden,

maar voor de hele samenleving.

Het schudde

onze oude opvattingen
over eer en glorie door elkaar.

Het was de eerste echte oorlog
waarin machines werden ingezet.

Zoveel duizenden, en uiteindelijk
zelfs miljoenen mensen

kunnen worden uitgeroeid, zonder dat ze
hun vijand ooit in de ogen hadden gekeken.

Deze mannen hadden niet de luxe
om alleen te sterven. Ze stierven in massa's.

Het zijn die aantallen die ons zo aangrijpen.

Daarom organiseren we al die herdenkingen
in Thiepval en aan de Menenpoort,

met die ellenlange lijst namen.

De lichamen zijn verdwenen.
De levens van die mensen zijn op slag verdwenen.

Als je de King Edwards Chronicle leest, zoals
ik gedaan heb voor m'n onderzoek naar Tolkien,

dan leer je de jongens kennen
waarmee hij opgroeide.

dan zie je hun verwezenlijkingen,

dan zie je hoe intelligent ze waren,
hoe creatief en briljant.

En dan zie je hoe ze
op de Eerste Wereldoorlog afstevenen.

Deze jongens hadden hun hele leven nog voor hen.

We zeggen het vaak,
maar ze zijn ons te vroeg ontnomen.

Ze zaten vol levenslust en ambitie.

Ze wouden vanalles doen met hun professioneel
en privéleven. En dat gaat niet meer.

Het is verbazingwekkend
hoe Tolkien dit alles overleefde

en daarna zo'n meesterwerken kon schrijven,
die onze cultuur hebben bepaald.

Je kunt je afvragen hoeveel mensen
dit niet overleefd hebben.

Welk potentieel hadden ze nog,
maar hebben ze nooit kunnen uiten?

Het verlies is ondenkbaar.

G.B. Smith geeft ons 'n kortstondige blik

van 'n jongeman, die nog
z'n hele leven voor zich had,

maar die slechts weinig van z'n dromen
heeft kunnen waarmaken.

Er werd in die generatie niet gepraat
over gevoelens.

Het psychologisch effect daarvan
zinderde nog lang na.

Vele overlevenden van de oorlog ondervonden
dat ze niet met vrede konden omgaan.

In de kapel van King Edwards

staan de namen van 245 oud-studenten
gegraveerd op acht koperen gedenkplaten.

Ze sneuvelden
tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Tolkien en z'n vrienden van de TCBS
zijn slechts vier van bijna 1500 ex-studenten

die gehoor gaven aan de roep van hun land,
en meevochten in de Groote Oorlog.

Elk van hun verhalen is het vertellen waard.

Je kunt rondlopen op kerkhoven
in Noord-Frankrijk

die nu bijna kathedralen zijn geworden.

We moeten ons enkele zeer belangrijke vragen
stellen over de aard van oorlog en opoffering.

En de grootte van die opoffering,
in het geval van de Eerste Wereldoorlog.

Welke oorlog kan die opoffering waard zijn?

1403 oude Edwardianen dienden ons land
tijdens het conflict. Bijna één op vijf kwam om.

Naar schatting zijn er toen meer dan 16 miljoen
mensen gestorven. 20 miljoen mensen kwamen om.

vertaling: Dries Van der Smissen