Return to Video

Tutsak şapkası bilmecesini çözebilir misiniz? - Alex Gendler

  • 0:11 - 0:14
    Siz ve diğer dokuz kişi süper zeki
  • 0:14 - 0:17
    uzaylı komutanlarca kaçırıldınız.
  • 0:17 - 0:21
    Uzaylılar insanları
    oldukça lezzetli görüyor
  • 0:21 - 0:26
    ancak medeniyetleri, son derece mantıklı
    ve işbirlikçi canlıları yemeyi yasaklıyor.
  • 0:26 - 0:30
    Ne yazık ki, kalitenizden emin değiller,
  • 0:30 - 0:33
    bu nedenle hepinize bir test
    uygulamaya karar verirler.
  • 0:33 - 0:34
    Evrensel tercümanı sayesinde
  • 0:34 - 0:38
    size muhafızlık yapan
    uzaylı şunları söyler:
  • 0:38 - 0:43
    Yüzünüz ileri dönük olarak tek sıra
    hâlinde boy sırasına konacaksınız,
  • 0:43 - 0:47
    böylece her biriniz, önündeki
    herkesi görebilecek.
  • 0:47 - 0:51
    Arkanıza bakamayacak
    ve sıradan çıkamayacaksnız.
  • 0:51 - 0:55
    Her birinizin kafasında, rastgele
    konmuş siyah ya da
  • 0:55 - 0:57
    beyaz bir şapka olacak
  • 0:57 - 1:01
    ve her renkten kaç tane
    bulunduğu söylenmeyecek.
  • 1:01 - 1:05
    Başlayın dediğimde her biriniz,
    arkadan öne doğru
  • 1:05 - 1:09
    şapkanızın rengini tahmin etmelisiniz.
  • 1:09 - 1:13
    Sakın siyah ya da beyazdan
    farklı bir kelime söylemeyin
  • 1:13 - 1:17
    ya da ses veya tonlama gibi başka
    bir işaret vermeye çalışmayın;
  • 1:17 - 1:20
    aksi durumda hemen yeneceksiniz.
  • 1:20 - 1:24
    En az dokuzunuz doğru bilirse
    hepiniz serbest bırakılacaksınız.
  • 1:24 - 1:27
    Tartışıp anlaşmak için beş dakikanız var
  • 1:27 - 1:32
    ve sonra sizi sıraya koyup,
    şapkalarınızı giydirip başlayacağız.
  • 1:32 - 1:36
    Herkesin kurtulmasını garantileyen
    bir stratejiniz var mı?
  • 1:36 - 1:39
    Düşünmek için videoyu şimdi durdurun.
  • 1:39 - 1:40
    Cevap için: 3
  • 1:40 - 1:41
    Cevap için: 2
  • 1:41 - 1:43
    Cevap için: 1
  • 1:43 - 1:46
    Anahtar, sıranın arkasındaki
  • 1:46 - 1:50
    diğer herkesin şapkasını gören
    kişinin, kodlu bilgi iletmek için
  • 1:50 - 1:54
    "siyah" veya "beyaz"
    kelimelerini kullanabilmesidir.
  • 1:54 - 1:57
    Şimdi herkesin kafasındaki
    şapkanın rengini anlaması için
  • 1:57 - 2:01
    bu kelimelere hangi
    anlamlar yüklenmelidir?
  • 2:01 - 2:04
    Siyah veya beyaz şapkaların
    toplam sayısı olamaz.
  • 2:04 - 2:07
    İkiden fazla olasılık var
  • 2:07 - 2:12
    ama sayıların denkliğinin
    iki olası değeri var,
  • 2:12 - 2:15
    tek ya da çift.
  • 2:15 - 2:19
    Böylece çözüm hangisinin ilk
    olacağına karar vermeye kalıyor,
  • 2:19 - 2:23
    örneğin, diyelim "siyah" tek
    sayıdaki siyah şapka sayısını
  • 2:23 - 2:28
    ve "beyaz" çift sayıdaki
    şapka siyah sayısını göstersin.
  • 2:28 - 2:32
    Şapkaların şu şekilde dağıtılması
    durumunda nasıl oynanacağını görelim.
  • 2:32 - 2:35
    En arkadaki tutsak önünde
    üç tane siyah şapka görüyor,
  • 2:35 - 2:41
    dolayısıyla "siyah" diyerek herkese tek
    sayıda siyah şapka olduğunu açıklıyor.
  • 2:41 - 2:44
    Kendi şapkasını yanlış söylemiş
    oluyor ama önemli değil,
  • 2:44 - 2:48
    çünkü toplamda bir yanlışa izin var.
  • 2:48 - 2:51
    İkinci tutsak yine tek sayıda
    siyah şapka görüyor,
  • 2:51 - 2:55
    böylece kendisininkinin beyaz
    olduğunu anlayıp doğru cevaplıyor.
  • 2:55 - 2:58
    Üçüncü tutsak çift sayıda
    siyah şapka görüyor,
  • 2:58 - 3:01
    yani ilk iki tutsağın gördüğü
    siyah şapkalardan birini
  • 3:01 - 3:04
    giydiğini anlıyor.
  • 3:04 - 3:05
    Dördüncü tutsak bunu duyuyor
  • 3:05 - 3:09
    ve biri arkasında olduğundan
    çift sayıda siyah şapka
  • 3:09 - 3:11
    olması gerektiğini biliyor.
  • 3:11 - 3:16
    Sadece bir tane gördüğünden kendi
    şapkasının siyah olduğunu anlıyor.
  • 3:16 - 3:20
    Beşinciden dokuzuncu tutsağa kadar
    hepsi tek sayıda siyah şapka arıyorlar
  • 3:20 - 3:25
    ama zaten bir tane gördüklerinden
    şapkalarının beyaz olduğunu biliyorlar.
  • 3:25 - 3:29
    Şimdi sıranın en önüne geliyor.
  • 3:29 - 3:32
    Eğer dokuzuncu tutsak tek
    sayıda siyah şapka gördüyse
  • 3:32 - 3:35
    bu tek anlama gelebilir.
  • 3:35 - 3:39
    Bu stratejinin her tür sıralama
    için işleyeceğini göreceksiniz.
  • 3:39 - 3:45
    İlk tutsak yüzde 50 şansla kendi
    şapkasını yanlış söyleyebilir
  • 3:45 - 3:47
    ama ilettiği denklik bilgisiyle
  • 3:47 - 3:52
    diğer herkesin doğru tahminde
    bulunmalarını garantiler.
  • 3:52 - 3:56
    Her biri belirlenen renkten
    tek ya da çift sayıda şapka
  • 3:56 - 3:58
    görmeyi umarak başlarlar.
  • 3:58 - 4:03
    Eğer kendi saydıkları uyuşmazsa
    şapkalarının o renk olduğu anlamına gelir.
  • 4:03 - 4:04
    Her seferinde bu olduğunda
  • 4:04 - 4:09
    sonraki kişi görmeyi
    beklediği denkliği değiştirir.
  • 4:09 - 4:11
    İşte oldu, artık söyleyebilirsiniz.
  • 4:11 - 4:13
    Anaşılan bu uzaylılar aç gidecekler
  • 4:14 - 4:18
    veya kaçıracak daha az mantıklı
    organizmalar bulacaklar.
Title:
Tutsak şapkası bilmecesini çözebilir misiniz? - Alex Gendler
Speaker:
Alex Gendler
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/can-you-solve-the-prisoner-hat-riddle-alex-gendler

Siz ve diğer dokuz kişi süper zeki uzaylı komutanlarca kaçırıldınız. Uzaylılar insanları oldukça lezzetli görüyor, ancak medeniyetleri, son derece mantıklı ve işbirlikçi canlıları yemeyi yasaklıyor. Ne yazık ki, kalitenizden emin değiller, bu nedenle hepinize bir test uygulamaya karar verirler. Bu şapka bilmecesini çözebilir misiniz? Alex Gendler nasıl olacağını gösteriyor.

Dersi veren Alex Gendler, animasyonu yapan Artrake Studio.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:35

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.