Working Together: Computers and People with Learning Disabilities

Học sinh và nhân viên mắc chứng rối loạn học tập giải thích về các công cụ và phương pháp khắc phục chứng bệnh trên nhờ máy tính

(Nhạc nền)

Rất khó để phân biệt những người mắc chứng rối loạn học tập

Họ có vẻ bên ngoài hoàn toàn giống những người khác

Đôi khi họ thậm chí còn không biết chứng bệnh của mình

(Kristin): Tôi luôn gặp khó khăn trong học tập

Từ khi... Tôi cũng không nhớ rõ, có lẽ là từ lớp 1

Và...Tôi đã tự thuyết phục bản thân khá nhiều lần rằng

Có lẽ là vì việc học ở trường rất khó khăn

Và đó thực sự là những gì đã xảy ra

(Dẫn) Chúng ta không thể nhìn thấy biểu hiện của chứng rối loạn học tập bằng mắt thường

Một đứa trẻ phải vật lộn với đống bài tập trên trường khá nhiều năm

Trước khi được chuẩn đoán là mắc chứng rối loạn học tập

Khi ấy, họ phải chịu những ánh mắt khó hiểu từ mọi người xung quanh: "Sao nó không hiểu được nhỉ?"

(Kristin): Hầu hết các bạn của tôi

đều chỉ cần học khoảng nửa tiếng là có thể đạt được điểm A

Trong khi ấy, bạn biết không, khi mới đi học

Tôi đã phải học, có lẽ, khoảng bốn tiếng và chỉ được điểm D

(Dẫn) Dù trong tương lai, Kristin sẽ sớm quay lại trường để học và lấy bằng tốt nghiệp

Nhưng sự thật là cô đã không nhận ra mình bị mắc chứng khó đọc cho đến khi lên đại học

Đầu tiên, hãy cùng nhau nhận biết về chứng rối loạn học tập

Khi mà kết quả học tập của một đứa trẻ thấp hơn nhiều

so với mức bình thường

Nhiều khả năng đứa trẻ đó đã mắc phải chứng rối loạn học tập

Chris, một học sinh cấp ba

đã được chuẩn đoán là mắc chứng khó đọc và khó viết từ khi học tiểu học, chia sẻ:

(Chris) Mình không hề phát hiện ra chứng bệnh của mình cho đến khi mình học lớp hai

Khi ấy mẹ mình bắt mình đi đến mấy trung tâm

Và ở đó họ bắt mình làm một số bài kiểm tra trong vòng hàng giờ liền

Khi ấy mình khá là chán

Nhưng sau đó mình đã phát hiện ra căn bệnh của mình khi họ nói rằng

Mình gặp vài vấn đề trong một số lĩnh vực

Như là đọc hoặc viết

(Dẫn) Có rất nhiều loại rối loạn học tập

Và chúng có ảnh hưởng khác nhau tới từng đối tượng riêng biệt

Điểm chung của các chứng bệnh này

Là chúng gây ảnh hưởng tới quá trình xử lý thông tin của não bộ

(Lyla) Theo tôi, việc mắc chứng rối loạn tiêu hóa đơn giản có nghĩa là

quá trình xử lý thông tin của bệnh nhân

bị gián đoạn bởi một tác nhân nào đó

Họ không thể tiếp thu được các thông tin đưa ra

dễ dàng như các học sinh khác, nên đồng thời không thể

bày tỏ suy nghĩ một cách dễ dàng như người bình thường

Vì vậy, mặc dù họ đã rất cố gắng

Mọi người vẫn khó có thể hiểu được những ý tưởng của họ một cách dễ dàng như các học sinh khác

(Dẫn) Ngoài ra, bệnh nhân mắc chứng rối loạn học tập có thể gặp khó khăn

trong việc hiểu hết ý nghĩa các thông tin được đưa ra ngay từ lúc đầu

(Chris) Đôi khi, tôi đọc một dòng chữ

rồi tiếp tục đọc dòng tiếp theo, nhưng khi mới được một nửa

Tôi sẽ lại quay lại dòng chữ đầu tiên mà tôi vừa đọc, và

đọc lại nó thêm vài lần nữa

Điều ấy khiến tôi rất khó chịu

Và đôi khi những con chữ giống như đổi chỗ cho nhau,

hoặc là bị lộn ngược lại khiến tôi rất khó hiểu

(Dẫn) Chứng rối loạn học tập có thể xuất hiện dưới dạng một (hoặc hơn)

trong bốn phạm trù sau:

Ngôn ngữ nói: Nghe và nói

Ngôn ngữ viết: đọc, viết và đánh vần

Toán học: Tính toán và các khái niệm trừu tượng

Lập luận: Sắp xếp và tổng hợp ý

Một số người mắc chứng rối loạn học tập thuộc nhiều hơn một trong bốn phạm trù trên

Mỗi phạm trù lại có một loại

rối loạn học tập riêng biệt

Ví dụ như:

Những người mắc chứng rối loạn diễn đạt viết có thể sẽ gặp khó khăn

Trong việc học chữ cái và từ vựng, cũng như

trong việc viết chữ một các rõ ràng

Những người mắc chứng rối loạn tính toán

gặp khó khăn trong việc hiểu và sử dụng các khái niệm và kí hiệu toán học

Với chứng mất phối hợp động tác, bệnh nhân không thể diễn đạt

được những điều mình muốn hay nghĩ trong đầu

Một người bị mắc chứng mất phối hợp động tác có thể sẽ nhầm lẫn giữa các từ (hoặc câu)

Khi đang nói chuyện

Một người mắc chứng rối loạn khả năng đọc có thể nhầm lẫn giữ các chữ cái trong một từ

hoặc giữa các từ trong câu khi đang đọc

Ngoài ra, khả năng đánh vần của họ cũng có thể rất kém

(Kristin) Những ảnh hưởng mà chứng rối loạn học tập

Đối với mỗi người và phong cách học tập của họ rất khác nhau

Ví dụ, trong trường hợp của tôi, rối loạn học tập

có ảnh hưởng rất lớn tới việc đọc hiểu của tôi

Thực sự thì kỹ năng làm toán của tôi rất tốt

Khi tôi làm bài luyện tập

Tuy nhiên, đối với một số người, dù toán rất khó

nhưng khả năng đọc hiểu của họ lại hoàn toàn bình thường

(Chris) Hãy thử tưởng tượng bạn sắp đi vào giấc ngủ

Lúc bạn cực kỳ buồn ngủ là lúc bạn đang đọc sách

Mắt bạn sẽ bắt đầu lượn lung tung trên trang giấy

Và bạn sẽ nhìn thấy mọi thứ trong trang sách di chuyển, hoặc có nhiều dòng giống nhau xuất hiện

Thế đấy, tôi cũng bị như vậy, chỉ khác là tôi hoàn toàn tỉnh táo mà thôi

(Lyla) Họ có thể có vấn đề với việc đọc

với các thông tin nhận biết qua thính giác

Hoặc họ có thể chỉ nghe được một cụm gồm năm từ

Thay vì từng từ một; và chúng tôi cũng có một số học sinh

chỉ có thể hiểu từng từ một

thay vì cả câu hay khái niệm hoàn chỉnh

Ngoài ra còn có một số học sinh có thể hiểu được các thông tin

khá tốt, nhưng họ không thể nhắc lại chúng được

(Dẫn) Có một số phương pháp

để giảm thiểu ảnh hưởng của chứng rối loạn học tập

Công nghệ máy tính đã đóng một vai trò quan trọng

trong việc giúp bệnh nhân đạt được nhiều thành tựu trong học tập và công việc

như giúp họ có nhiều thời gian hơn để học tập, lọc ra các ý chính trong sách

cung cấp bộ xử lý văn bản, kiểm tra chính tả và ngữ pháp

(Chris) Khi viết bài luận, tôi có thể sử dụng phần mềm "Natural Speaking" (Nói một các tự nhiên)

Ứng dụng đưa lời nói của tôi vào máy tính

Và máy tính sẽ viết ra những gì mà tôi nói, bởi tôi có vấn đề với chữ viết

có phần xấu và không cẩn thận của tôi

(Dẫn) Sẽ mất một thời gian để tìm một phần cứng hay phần mềm

phù hợp với từng người

Nhưng nhìn chung thì chúng

không đắt lắm.

(Lyla) Rất nhiều phần mềm mà bệnh nhân đang dùng đã được tích hợp sẵn

trong một máy tính tiêu chuẩn hiện tại

Bộ kiểm tra lỗi chính tả và ngữ pháp thường có sẵn

hoặc được cài đặt kèm theo các chương trình máy tính

Khi bạn mua một chương trình từ điển, bộ kiểm tra lỗi chính tả, ngữ pháp đã được tích hợp sẵn

(Dẫn) Chúng ta hãy cùng điểm qua một vài công cụ máy tính

có hiệu quả trong việc khắc phục chứng rối loạn học tập

Ngoài ra, đây chỉ là một trong số những công cụ ấy

Và bạn có thể tìm thấy một công cụ khác tốt hơn đối với bạn

Rất nhiều người mắc chứng rối loạn khả năng đọc chỉ sử dụng những công cụ xử lý ngôn ngữ tiêu chuẩn

Kiểm tra lỗi chính tả, lỗi ngữ pháp

Và khả năng thay đổi phông chữ, cỡ chữ và màu chữ là tất cả những thứ người mắc chứng bệnh này cần

Những công cụ này giúp bệnh nhân tập trung vào những gì họ đang viết

Thay vì sa vào việc sửa lỗi chính tả

(Lindsay) Tôi nghĩ rằng với những người mắc chứng tối loạn học tập

thì máy tính rất hữu dụng và chúng có thể kiểm tra lỗi chính tả

lỗi ngữ pháp và bạn có thể sử dụng chúng để viết luận

mà không cần mất thời gian tra từ điển

(Dẫn) Cuối cùng, rất nhiều chương trình xử lý thông tin

cung cấp nhiều loại chữ với các mã màu khác nhau cũng như khả năng lọc ý tự động

Các công cụ này rất hữu dụng với những người

gặp khó khăn trong việc phân loại và sắp xếp ý

Các hệ thống chuyển văn bản thành giọng nói rất hữu dụng với những người

hiểu tốt hơn qua việc nghe

hơn và việc đọc

Đối với họ, thông tin dưới dạng các bài nói dễ hiểu hơn

Những phần mềm cho phép máy tính đọc chữ, thư điện tử hoặc các trang mạng thành tiếng

về cơ bản đã có sẵn ở trong máy tính của bạn

Bộ quét sẽ giúp bệnh nhân hạn chế khó khăn của mình khi đọc sách

(Crystal) Giả sử, khi bạn cần đọc sách

Trang sách bạn đã quét sẽ được đọc lên thành tiếng, bằng các đó tôi không cần

phải mất hai tiếng đồng hồ để đọc xong một trang giấy

(Dẫn) Bộ quét sẽ chuyển trang sách in thành một dạng tệp tin

mà máy tính có thể đọc được

Sau đó máy tính sẽ đọc tệp tin đó thành tiếng

Ngay khi các từ xuất hiện trên màn hình

(Loa máy tính) Một người đàn ông cao ráo trong bộ trang phục Người Dơi

Bay vút lên giữa bầu trời mùa đông lạnh...

(Dẫn) Hệ thống chuyển văn bản thành giọng nói có thể cung cấp các lựa chọn

giúp bệnh nhân sử dụng các màu sắc tương phản để làm nổi bật các từ ngữ

hoặc phóng to cỡ chữ trên màn hình

(Loa máy tính) Tầng thứ hai

(Dẫn) Phần mềm bản đồ khái niệm (công cụ đồ thị để sắp xếp và trình bày kiến thức)

Biểu diễn các ý tưởng và khái niệm bằng hình ảnh

Từ đó giúp bệnh nhân gặp khó khăn trong việc sắp xếp và tổng hợp

các ý chính khi viết

(Kristin) Tuy viết là một trong những sở trường của tôi

Nhưng tôi cũng phải tốn một ít thời gian để tổng hợp lại các ý

(Dẫn) Với bản đồ khái niệm, các ý có để được liên kết với nhau

Sắp xếp lại và được nổi bật lên bằng nhiều màu sắc

Bản đồ khái niệm cũng có thể được dùng để lập dàn bài bằng chữ theo cách truyền thống

Ta có thể áp dụng điều này để bắt đầu và sắp xếp ý

Của nhiều dạng văn bản khác nhau

Bao gồm thơ, bài luận, hồ sơ hay thời gian biểu

Phần mềm dự đoán văn bản có thể hữu dụng với

những người đánh vần kém

Phần mềm này cung cấp cho người dùng

Một danh sách các từ gợi ý, dựa vào

Những gì người dùng đã gõ

Người dùng có thể dựa vào danh sách trên

Chọn một từ và tiếp tục viết

Thông tin dưới dạng các bài nói thường được tích hợp với chức năng dự đoán văn bản

(Chris) "Cuộc sống của hầu hết mọi người"

Tính năng nhận dạng giọng nói cho phép

Mọi người "đọc chính tả" cho máy tính của mình

Họ có thể dùng tính năng này cho việc viết thư điện tử, lướt web hoặc xử lý văn bản

(Chris) Tính năng này giúp tôi trong việc viết lách. Tôi có thể nghĩ và viết nhanh hơn

Mà không lo việc quên mất

Các ý tôi vừa nghĩ đến

(Dan) Cần phải được chỉ dẫn và tập luyện một thời gian thì mới có thể sử dụng tốt tính năng này

(Dẫn) Người dùng sử dụng phần mềm này cần nói vào một cái micro

Người dùng cũng phải có khả năng đọc hiểu khá tốt

Để có thể sử dụng tính năng này một cách hiệu quả bởi vì bạn phải

Sửa chữa lại một vài từ chưa đúng

(Dan) "Xóa đi"

(Dẫn) Máy tính không phải lúc nào cũng hiểu hết được

Những gì bạn nói

(David) Đôi lúc máy tính không nhận dạng được đúng một số từ

Một trong những bài luận mà tôi thích nhất là bài luận đầu tiên

Về du hành vũ trụ

Và máy tính đã nhận dạng từ "nhà du hành vũ trụ" (cosmosnaut)

thành "mũi bò" (cow snot)

(Dẫn) Những phụ kiện khác bao gồm:

Máy tính có thể đọc thành tiếng

Máy đánh vần và

Thiết bị sắp xếp điện tử

Ngoài ra, bạn đừng quên các dụng cụ thông dụng khác.

Giấy nhớ, bút đánh dấu và giấy viết

Có thể hiệu quả trong việc giúp ta sắp xếp công việc và ý tưởng

Ta có thể kết hợp chúng với các công cụ máy tính

Dù bạn chọn cái nào đi nữa, điều quan trọng nhất

Là chúng phải giúp bạn phát triển khả năng của bản thân

(Kristin) Tôi luôn phải viết lại mọi thứ

Tôi phải thật ngăn nắp và tôi luôn mang theo một quyển sổ Day-timer bên người

Tôi luôn phải giữ mọi thứ ngăn nắp và sắp xếp theo trình tự

thời gian, đồng thời thường xuyên trao đổi với

các đồng nghiệp để chắc chắn rằng tôi hiểu đúng về các dự án

mà tôi đang thực hiện cũng như để xem hiệu quả công việc của tôi có đúng như

những gì tôi mong đợi