Return to Video

Salem Cadı Mahkemeleri'nde gerçekten ne oldu - Brian A. Pavlac

  • 0:07 - 0:10
    İşlemediğin bir suçla suçlandın.
  • 0:11 - 0:13
    Masumiyetini kanıtlamak imkansız.
  • 0:13 - 0:16
    Masum olduğunda ısrar etsen de
  • 0:16 - 0:19
    muhtemelen suçlu bulunup idam edileceksin.
  • 0:19 - 0:24
    Fakat itiraf edersen, özür diler
    ve başkalarını da dahil edersen
  • 0:24 - 0:25
    özgür olacaksın.
  • 0:25 - 0:30
    Yanlış bir itirafta mı bulunuyorsun
    ya da idam riskiyle mi karşı karşıyasın?
  • 0:30 - 0:35
    Bu, 1692 Şubat ve 1693 Mayıs tarihleri
    arasında Massachusetts'in
  • 0:35 - 0:40
    Salem kasabasında büyücülük yapmakla
    suçlananların karşılaştığı seçimdi.
  • 0:40 - 0:43
    Onlar doğaüstü, yanlış yönlendirilmiş
    dini coşku ile ilgili
  • 0:43 - 0:46
    paranoya ve hakikattense
    tövbeye değer veren
  • 0:46 - 0:50
    bir adalet sisteminin kurbanlarıydı.
  • 0:50 - 0:56
    1626'da bir grup İngiliz protestan olan
    Puritanlar Salem'e yerleşti.
  • 0:56 - 0:59
    Salem halkı için hayat katı
    ve soyutlanmıştı.
  • 0:59 - 1:03
    Yerli Amerikalı komşularıyla
    ve Fransız yerleşimci gruplarıyla
  • 1:03 - 1:05
    yapılan savaşlar yaygındı.
  • 1:05 - 1:07
    İnsanlar açlık ve hastalıktan korkuyordu
  • 1:07 - 1:10
    ve köylüler arasındaki ilişkiler gergindi.
  • 1:10 - 1:15
    Daha da kötüsü, 1692 rekor kıran
    en soğuk kışlardan birini getirdi.
  • 1:16 - 1:19
    O kış, iki kuzen, 9 yaşındaki Betty Parris
  • 1:19 - 1:21
    ve 11 yaşındaki Abigail Williams
  • 1:21 - 1:24
    çok garip davranmaya başladı.
  • 1:25 - 1:28
    Bir doktor fiziksel olarak
    yanlış bir şey bulamadı
  • 1:28 - 1:32
    ama şeytansı bir etki altında
    olduklarını söyledi.
  • 1:33 - 1:38
    Püritenler, Şeytan'ın doğayı mahveden,
    şeytani olaylar yapan
  • 1:38 - 1:42
    ve çocuklara işkence eden insan ajanlar
    ya da cadılar yoluyla
  • 1:42 - 1:45
    dünyayı tahrip ettiğine inanıyordu.
  • 1:45 - 1:49
    Haberler köyde dolaşırken,
    belirtiler yayıldı.
  • 1:50 - 1:55
    Söylentiler, vücutlarını büken,
    uyuşan ve karıncalanan deriden
  • 1:55 - 1:59
    şikayet eden 12 “acı çeken”
    kız çocuğu tanımlamaktadır.
  • 1:59 - 2:04
    Dört kız kısa bir süre sonra üç yerel
    kadını kendilerine eziyet etmekle suçladı.
  • 2:04 - 2:08
    Sanıkların üçü de bir şekilde
    yabancı olarak kabul edildi.
  • 2:08 - 2:12
    29 Şubat'ta yetkililer, uzun zamandır
    kiliseye gitmeyen
  • 2:12 - 2:15
    ve suçlulardan birinin
    ailesine dava açan
  • 2:15 - 2:18
    genç bir kızın fakir,
    hamile annesi Sarah Osbourne'u
  • 2:18 - 2:21
    ve Betty Parris'in evindeki
  • 2:21 - 2:25
    sadece ilk adıyla bilinen
    köle bir kadın olan
  • 2:25 - 2:28
    Tituba'yı tutukladılar.
  • 2:28 - 2:31
    Tituba ilk başta kızlara zarar
    verdiğini kabul etmedi.
  • 2:31 - 2:36
    Sonra Şeytan'ın emriyle
    büyücülük yaptığını itiraf etti.
  • 2:36 - 2:39
    Good ve Osbourne'u onu
    zorlamakla suçladı.
  • 2:39 - 2:43
    Osborne ve Good, masumiyetlerini
    savunmaya devam ettiler.
  • 2:43 - 2:48
    Osbourne hapishanede öldü,
    Good’un kocası mahkemede ona karşıydı
  • 2:48 - 2:53
    ve onun "bir cadı olduğunu ya da
    çok yakında olacağını" söyledi.
  • 2:53 - 2:55
    Good’un 4 yaşındaki kızı hapsedildi
  • 2:55 - 2:58
    ve sonunda annesine karşı tanıklık etti.
  • 2:59 - 3:01
    Bu sırada, Good hapishanede doğum yaptı.
  • 3:01 - 3:05
    Bebeği öldü, Good ceza aldı
    ve kısa bir süre sonra asıldı.
  • 3:06 - 3:10
    Tituba Mayıs ayına kadar gözaltında
    tutuldu ve daha sonra serbest bırakıldı.
  • 3:11 - 3:14
    İlk başta üç tane mahkum vardı.
  • 3:14 - 3:17
    Suçlamalar çoğaldıkça Tituba gibi
    diğerleri de kendilerini kurtarmak için
  • 3:17 - 3:20
    yanlış itirafta bulundular.
  • 3:20 - 3:24
    Söylentilere göre yetkililer
    suçlanan bir cadıya
  • 3:24 - 3:28
    itiraf etmezse asılacağını ve ederse
    serbest bırakılacağını söylediler.
  • 3:29 - 3:33
    Onlar suçlamaları araştırmakla
    tam olarak ilgilenmiyorlardı,
  • 3:33 - 3:38
    kiliselerinin öğretilerine uygun olarak,
    sanıkların itiraflarını, af dilemelerini
  • 3:38 - 3:43
    ve artık büyücülük yapmayacaklarına
    söz vermelerini bekliyorlardı.
  • 3:43 - 3:46
    Mahkeme, görünmez hayaletlerin
  • 3:46 - 3:49
    kızlara dokunduğu zaman çıldırdığı
  • 3:49 - 3:55
    “spektral kanıt” da dahil olmak üzere
    her türlü şüpheli kanıtı kabul etti.
  • 3:55 - 3:59
    Konuları daha da karmaşık hale getiren
    yargılamaların birçoğunda jüriler
  • 3:59 - 4:04
    suçluların akrabalarıydı
    ve tarafsızlıklarını tehlikeye attılar.
  • 4:04 - 4:09
    Yargıç Nathanial Saltonstall gibi
    konuşmaya cesaret edenler
  • 4:09 - 4:11
    şüpheli hale geldiler.
  • 4:11 - 4:15
    1693 baharına kadar yüzün
    üzerinde insan hapsedildi
  • 4:15 - 4:19
    ve 14 kadın ve 6 erkek idam edildi.
  • 4:19 - 4:23
    O zamana kadar, suçlamalar Salem'in
    ötesine komşu topluluklara
  • 4:23 - 4:28
    yayılmaya başlamıştı ve en güçlü
    figürler bile hedef olmuşlardı.
  • 4:28 - 4:30
    Kendi karısı suçlandığında,
  • 4:30 - 4:34
    Massachusetts bölge valisi
    duruşmaları askıya aldı.
  • 4:34 - 4:39
    Cezalar değiştirildi, mahkumlar serbest
    bırakıldı ve tutuklamalar durduruldu.
  • 4:39 - 4:42
    Bazıları kızların, mantarın neden
    olduğu halüsinasyonlardan
  • 4:42 - 4:44
    muzdarip olduğunu düşünüyordu
  • 4:44 - 4:46
    veya beynin şişmesine
    neden olan bir durumdan.
  • 4:46 - 4:51
    Ancak davranışlarının nedeni
    hala bilinmemektedir.
  • 4:51 - 4:56
    Bildiğimiz şey, yetişkinlerin çocukların
    yaptığı vahşi suçlamaları
  • 4:56 - 4:58
    kesin kanıt olarak kabul etmeleridir.
  • 4:58 - 5:02
    Bugün Salem Cadı Mahkemeleri ortak
    fikrin ve günah keçisi olmanın,
  • 5:02 - 5:06
    insan algısını manipüle etme
    korkusunun gücü hakkında
  • 5:06 - 5:09
    uyarıcı bir hikaye olmaya devam ediyor.
Title:
Salem Cadı Mahkemeleri'nde gerçekten ne oldu - Brian A. Pavlac
Speaker:
Brian A. Pavlac
Description:

Tam dersi görüntülemek için: https://ed.ted.com/lessons/what-really-happened-during-the-salem-witch-trials-brian-a-pavlac

İşlemediğin bir suçla suçlandın. Masumiyetini kanıtlamak imkansız. Yine de masum olduğunda ısrar etsen de muhtemelen suçlu bulunacak ve idam edileceksin. Fakat itiraf edersen, özür diler ve başkalarını da dahil edersen özgür olacaksın. Bu 17. yüzyılda Salem, Massachusetts'te büyücülük yapmakla suçlananların karşılaştığı seçimdi. Bu nasıl oldu? Brian A. Pavlac araştırıyor.

Ders Brian A. Pavlac, animasyon Lucy Animation Studio tarafından yapılmıştır.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:10

Turkish subtitles

Revisions