Jak naprawdę wyglądał proces czarownic z Salem? - Brian A. Pavlac
-
0:07 - 0:11Oskarżono was o przestępstwo,
którego nie popełniliście. -
0:11 - 0:13Nie da się udowodnić waszej niewinności.
-
0:13 - 0:16Jeśli powiecie, że jesteście niewinni,
-
0:16 - 0:19i tak uznają was za winnych i stracą.
-
0:19 - 0:24Ale jeśli się przyznacie,
przeprosicie i wrobicie innych, -
0:24 - 0:25będziecie wolni.
-
0:25 - 0:30Złożycie fałszywe zeznanie
czy zaryzykujecie publiczną egzekucję? -
0:30 - 0:33Przed takim wyborem stanęło kilku
oskarżonych o czarnoksięstwo mieszkańców -
0:33 - 0:40wioski Salem w stanie Massachusetts
między lutym 1692 roku a majem 1693 roku. -
0:40 - 0:42Byli ofiarami paranoi
-
0:42 - 0:46wynikającej z wypaczonych
poglądów religijnych -
0:46 - 0:50i systemu sprawiedliwości,
który wolał skruchę od prawdy. -
0:50 - 0:56Salem zasiedlili w 1626 roku Purytanie,
grupa angielskich protestantów. -
0:56 - 0:59Odizolowani mieszkańcy
Salem wiedli trudne życie. -
0:59 - 1:02Sprzeczki z rdzennymi Amerykanami
-
1:02 - 1:05i francuskimi osadnikami
były codziennością. -
1:05 - 1:07Ludzie bali się głodu i chorób,
-
1:07 - 1:10a stosunki między
mieszkańcami wsi były napięte. -
1:10 - 1:16Co gorsza, rok 1692 przyniósł jedną
z najmroźniejszych zim w historii. -
1:16 - 1:18Tamtej zimy dwie kuzynki,
-
1:18 - 1:219-letnia Betty Parris
i 11-letnia Abigail Williams, -
1:21 - 1:25zaczęły zachowywać się bardzo dziwnie.
-
1:25 - 1:28Lekarz nie stwierdził żadnych
fizycznych dolegliwości, -
1:28 - 1:33ale zdiagnozował
u dziewczynek wpływy "sił zła". -
1:33 - 1:38Purytanie wierzyli, że diabeł
sieje spustoszenie przez ludzi -
1:38 - 1:42albo czarownice, które niszczą przyrodę,
wyczarowują diabelskie wizje -
1:42 - 1:45i dręczą dzieci.
-
1:45 - 1:50Po rozejściu się wieści w wiosce
ludzi z objawami zaczęło przybywać. -
1:50 - 1:55Raport opisuje 12 "strapionych"
dziewcząt z powykręcanymi ciałami, -
1:55 - 1:59napadami drgawek
i uczuciem kłucia pod skórą. -
1:59 - 2:04Cztery z nich wkrótce oskarżyły
trzy miejscowe kobiety o dręczenie. -
2:04 - 2:08Wszystkie oskarżone
uważano za osoby z zewnątrz. -
2:08 - 2:1229 lutego władze aresztowały Sarę Good,
-
2:12 - 2:15biedną ciężarną matkę małej córki,
-
2:15 - 2:18Sarę Osbourne, której od dawna
nie widziano w kościele -
2:18 - 2:21i która pozwała rodzinę
jednej z oskarżonych, -
2:21 - 2:28oraz znaną tylko z imiena Titubę,
niewolnicę z domu Betty Parris. -
2:28 - 2:31Tituba na początku zaprzeczyła,
że skrzywdziła dziewczynki. -
2:31 - 2:36Ale potem przyznała się
do praktykowania czarów z rozkazu diabła, -
2:36 - 2:39a o zmuszanie jej do tego
oskarżyła Good i Osbourne. -
2:39 - 2:43Osbourne i Good
twierdziły, że są niewinne. -
2:43 - 2:48Osbourne umarła w więzieniu,
a mąż Good zeznawał przeciwko niej. -
2:48 - 2:53Twierdził, że "była czarownicą
albo niedługo nią zostanie". -
2:53 - 2:554-letnia córka Good została uwięziona
-
2:55 - 2:59i ostatecznie zeznawała przeciwko matce.
-
2:59 - 3:01W międzyczasie Good urodziła w więzieniu.
-
3:01 - 3:06Jej dziecko zmarło, a wkrótce potem
została skazana i powieszona. -
3:06 - 3:11Titubę trzymano w areszcie
do maja, a następnie uwolniono. -
3:11 - 3:14Te trzy ofiary to tylko początek.
-
3:14 - 3:17Oskarżeń było coraz więcej,
a inni, jak Tituba, -
3:17 - 3:20składali fałszywe zeznania,
żeby się ratować. -
3:20 - 3:24Władze podobno nawet
powiedziały jednej z oskarżonych, -
3:24 - 3:29że powieszą ją, jeśli się nie przyzna,
i uwolnią, jeśli się przyzna. -
3:29 - 3:33Władze nie były szczególnie zainteresowane
dokładnym zbadaniem zarzutów. -
3:33 - 3:38Zgodnie z nauką Kościoła wolały,
żeby oskarżeni się przyznali, -
3:38 - 3:43poprosili o przebaczenie i obiecali,
że nie będzie więcej czarów. -
3:43 - 3:46Sąd akceptował wszelkie wątpliwe dowody,
-
3:46 - 3:49w tym "dowody widmo",
-
3:49 - 3:55w których dziewczęta zaczynały szaleć
po rzekomym opętaniu przez duchy. -
3:55 - 3:59Sprawę komplikował fakt,
że wielu ławników w procesach -
3:59 - 4:04było krewnymi oskarżonych,
co kwestionowało ich obiektywność. -
4:04 - 4:09Ci, którzy odważyli się zabrać głos,
jak sędzia Nathanial Saltonstall, -
4:09 - 4:11sami stali się podejrzani.
-
4:11 - 4:15Do wiosny 1693 roku
uwięziono ponad sto osób, -
4:15 - 4:19a stracono 14 kobiet i 6 mężczyzn.
-
4:19 - 4:25Oskarżenia rozprzestrzeniły się
poza Salem na sąsiednie społeczności, -
4:25 - 4:28gdzie nawet najbardziej
wpływowe osoby były podejrzane. -
4:28 - 4:32Kiedy oskarżono żonę
gubernatora Massachusetts, -
4:32 - 4:34ten zawiesił procesy.
-
4:34 - 4:39Wyroki zmieniono, więźniów zwolniono,
a aresztowania wstrzymano. -
4:39 - 4:42Niektórzy spekulują,
że dziewczęta miały halucynacje -
4:42 - 4:45spowodowane grzybem albo chorobą,
-
4:45 - 4:46która spowodowała obrzęk mózgu.
-
4:46 - 4:51Prawdziwy powód ich
zachowania pozostaje nieznany. -
4:51 - 4:56Wiadomo, że dorośli uznali
szalone oskarżenia dzieci -
4:56 - 4:58za twarde dowody.
-
4:58 - 5:02Dziś proces czarownic z Salem
pozostaje przestrogą -
5:02 - 5:06przed syndromem grupowego myślenia,
szukaniem kozłów ofiarnych -
5:06 - 5:09i strachem mogącym
manipulować ludzką percepcją.
- Title:
- Jak naprawdę wyglądał proces czarownic z Salem? - Brian A. Pavlac
- Speaker:
- Brian A. Pavlac
- Description:
-
Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/what-really-happened-during-the-salem-witch-trials-brian-a-pavlac
Oskarżono was o przestępstwo, którego nie popełniliście. Nie da się udowodnić waszej niewinności. Jeśli powiecie, że jesteście niewinni, i tak pewnie zostaniecie uznani za winnych i straceni. Ale jeśli się przyznacie, przeprosicie i wrobicie innych, będziecie wolni. Przed takim wyborem stanęło w XVII wieku kilku oskarżonych o czarnoksięstwo mieszkańców wioski Salem w stanie Massachusetts. Jak do tego doszło? Brian A. Pavlac bada tę sprawę.
Lekcja: Brian A. Pavlac, reżyseria: Lucy Animation Studio.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:10
Marta Konieczna approved Polish subtitles for What really happened during the Salem Witch Trials | ||
Marta Konieczna edited Polish subtitles for What really happened during the Salem Witch Trials | ||
Ola Królikowska accepted Polish subtitles for What really happened during the Salem Witch Trials | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for What really happened during the Salem Witch Trials | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for What really happened during the Salem Witch Trials | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for What really happened during the Salem Witch Trials | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for What really happened during the Salem Witch Trials | ||
Ola Królikowska edited Polish subtitles for What really happened during the Salem Witch Trials |