Güney Kutbu'na tehlikeli ve gözüpek yarış - Elizabeth Leane

Dersin tamamı için: https://ed.ted.com/lessons/the-dangerous-and-daring-race-for-the-south-pole-elizabeth-leane

1900'lerin başlarında yerkürenin neredeyse her bölgesi ziyaret edilip haritalanmıştı, sadece iki önemli yer dışında: Kuzey ve Güney Kutuplar. İki Amerikalının Kuzey Kutbu'na eriştiğini iddia etmesiyle, bir Norveçli, bir de İngiliz deniz subayı gazetelerin “Kutba Yarış“ diye adlandırdıkları son haritalanmamış bölgeye doğru yola koyuldular. Elizabeth Leane güneye yolculuklarının sahnesini aktarıyor.

Ders: Elizabeth Leane, direktör: WOW-HOW Studio.

Roald Amundsen Kuzey Kutbu yolculuğuna

hazırlanmak için neredeyse
iki yılını harcadı.

Norveç Kraliyeti'nden maddi destek
aldı ve güvenilir ekibini dikkatle seçti.

Ünlü kâşif Fridtjof Nansen'in
iyi dileklerini

ve buza dayanmak üzere inşa
edilmiş gemisi Fram'i aldı.

Yolculuk başlarken, gemi ekibine
son bir duyurusu vardı:

Ters yöne gideceklerdi.

20. yüzyıl başlarında

yerkürenin neredeyse her bölgesi
ziyaret edilip haritalanmıştı,

sadece iki önemli yer dışında:

Kuzey Kutup bölgesindeki donmuş suların
dibindeki Kuzey Kutbu

ve büyük Antarktika Okyanusu'ndaki
yeni keşfedilmiş buzlu

kıtanın içindeki Güney Kutbu.

Birçok keşif seferi yapan Amundsen

uzun zamandır Kuzey Kutbu'na
ulaşmanın hayalini kuruyordu.

Ancak 1909'da hazırlık yaparken

Amerikan kâşifler
Frederick Cook ve Robert Peary'nin

başardıklarını iddia eden haber geldi .

Planladıkları yolculuğu bırakmak yerine,

Amundsen yönünü “son büyük problem”
dediği tarafa değiştirmeye karar verdi.

Ancak bir tek Amundsen’in
ekibi habersiz değildi.

İngiliz deniz subayı Robert F. Scott
Antarktika'yı zaten ziyaret etmişti

ve kendisi de Güney Kutbu'na
yolculuk düzenliyordu.

Scott'ın gemisi Terra Nova 1910'da
Melbourne'e vardı, orada Amundsen'in de

güneye doğru gittiği haberini aldı.

İsteksizce Scott kendini

Norveçli ile yarışırken buldu, gazeteler
buna “Kutba Yarış“ adını verdiler.

Ancak eğer bu bir yarışsa,
garip bir yarıştı.

Yolculuk farklı zamanlarda,
farklı yerlerden başlamıştı

ve seyahat için farklı planları vardı.

Amundsen sadece Kutba
ulaşmaya odaklanmıştı.

Kuzey Kutbu keşiflerinden
bilgisiyle, hem Eskimo,

hem de Norveç deneyimlerinden yararlandı,

küçük bir ekiple yüzden
fazla köpeği topladı.

Kâşifleri fok balığı derisi ve kürkleri,

aynı zamanda da özel tasarlanmış
kayaklar ve botlar giyiyordu.

Ancak Scott'ın macerası daha karmaşıktı.
Yoğun bir bilimsel araştrma

yolculuğu başlatarak, Amundsen'den
üç kat fazla adamla yolculuk yaptı,

bunun yanında 30 köpek,
19 Siberya midillisi

ve üç tane son teknoloji
motorlu kızak vardı.

Fakat bu ek araçlar ve cisimler

güney okyanusunun fırtınalarında
savaş verirken gemiye ağırlık yaptı.

Sonunda malzemeleri yaymaya
başlayınca, hem midillilerinin,

hem de motorlu kızaklarının
şiddetli buzda

ve karda etkisiz kaldığını anladılar.

1911 baharında,
uzun kutup gecesini bekledikten sonra,

iki ekip de güneye yolculuğuna başladı.

Scott’ın ekibi Ernest Shackleton'ın
kutba ulaşmak üzere

daha önceki denemesinin yolunu takip
ederek Beardmore Buzulu'ndan gitti.

Ancak bu yol da önce belgelendiyse de,
yavaş ve zahmetliydi.

Bu arada yanlış başlangıca rağmen

Amundsen’in beş kişilik ekibi
Transantarktika dağlarından

daha önce geçilmemiş bir yolu kullanırken
yolu hızla katettiler.

Scott’n ekibinin önüne geçtiler

ve 14 Aralık'ta ıssız hedeflerine
ilk olarak vardılar.

Cook ve Peary’nin Kuzey Kutbu iddialarını
sarmalayan belirsizlikten kaçınmak için

Amundsen’in ekibi Kutbun yerini
katettiklerine emin olmak için alanı

ızgara şeklinde taradılar.
Bayraklar ve çadır işaretleri yanında

Scott'a bir mektup bıraktılar ki bu
bir aydan fazla süre sonra bulunacaktı.

Scott’ın ekibi sonunda
kutba eriştiklerinde

’yarış’ı kaybetmek
sorunlarının en küçüğüydü.

Kampa geri dönüşlerinde beş
adamdan ikisi soğuktan donmaya,

açlığa ve yorgunluğa dayanamadı.

Kalan kâşifler üslerinden gönderilen

bir ekip ile ayarlanmış buluşma
yapmayı umdular

ama bir seri aksilik, yanlış hüküm

ve yanlış iletişimden
kurtarma ekibi hiç gelmedi.

Kalıntıları, Scott’ın günlüğüyle beraber
bahara kadar bulunamayacaktı.

Günümüzde farklı
ülkelerden bilim insanları

Antarktika araştırma istasyonlarında
yaşıyor ve çalışıyor.

Ama bu ilk kâşiflerin
yolculukları unutulmadı.

Farklı talihlerine rağmen,
sonsuza dek tarihte

ve Güney Kutbu'na damga vuran araştırma
üssünün isminde buluştular.