-
Title:
Ewolucja książki - Julie Dreyfuss
-
Description:
Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/the-evolution-of-the-book-julie-dreyfuss
Co sprawia, że książka jest książką? Czy książką jest wszystko, co przechowuje i przekazuje informacje? Czy ma to związek z papierem, oprawą, atramentem, ciężarem w rękach, zapachem stron? Żeby odpowiedzieć na te pytania, Julie Dreyfuss cofa się do początku książek, jakie dziś znamy i opowiada, jak łączy się wszystkie elementy, tworząc coś o wiele większego, niż sumę ich części.
Lekcja: Julie Dreyfuss, animacja: Patrick Smith.
-
Co sprawia, że książka jest książką?
-
Czy książką jest wszystko,
co przechowuje i przekazuje informacje?
-
Czy ma to związek z papierem,
-
oprawą,
-
czcionką,
-
atramentem,
-
ciężarem w rękach,
-
zapachem stron?
-
Czy to jest książka?
-
Prawdopodobnie nie.
-
A to?
-
Żeby odpowiedzieć na te pytania,
-
musimy cofnąć się do początków książek
-
i zrozumieć, jak te elementy
po połączeniu stworzyły coś więcej
-
niż sumę różnych części.
-
Najstarszym przedmiotem,
który uważamy za książkę jest kodeks,
-
stos stron zszytych wzdłuż jednego boku.
-
Ale prawdziwym punktem
zwrotnym w historii książki
-
była prasa drukarska Johannesa
Gutenberga w połowie XV wieku.
-
Ideę ruchomej czcionki wynaleziono
dużo wcześniej w kulturze wschodniej,
-
ale wprowadzenie prasy
Gutenberga było kluczowe.
-
Nagle elitarna klasa
mnichów i klasa rządząca
-
straciła kontrolę nad produkcją tekstów.
-
Wiadomości łatwiej rozpowszechniano,
-
stale kopiowano,
-
drukarnie pojawiały się w całej Europie.
-
W pewnych aspektach znamy
wynik tego wzrostu popularności,
-
ale nie we wszystkich.
-
Szkieletem książki jest papier,
czcionka i okładka.
-
Ponad 2000 lat temu Chińczycy wynaleźli
papier jako powierzchnię do pisania,
-
którą wcześniej był papirus
używany w Egipcie.
-
Jednak do XVI wieku
Europejczycy pisali głównie
-
na cienkich drewnianych arkuszach
-
i wytrzymałym pergaminie
-
zrobionym z rozciągniętej skóry zwierząt.
-
W końcu papier stał się
popularny w Europie,
-
zastępując pergamin,
bo był tańszy w hurcie.
-
Atrament wytwarzano mieszając
barwniki roślinne i zwierzęce
-
z wodą lub winem.
-
Woda nie przywierała
do metalowej czcionki drukarskiej,
-
więc używanie prasy drukarskiej wymagało
przejścia na atrament o oleistej bazie.
-
Drukarze używali atramentu
z mieszaniny sadzy z lamp,
-
terpentyny
-
i oleju z drzewa orzechowego.
-
A co z rozmiarem i rodzajem czcionki?
-
Pierwsze ruchome czcionki
składały się z odwróconych liter
-
odlanych ze stopów ołowiu.
-
Były robione ręcznie i drogie,
-
a wzory tak różne, jak ludzie,
którzy rzeźbili ich formy.
-
Standaryzacja była niemożliwa
aż do czasu masowej produkcji
-
i stworzenia łatwo dostępnego
systemu przetwarzania tekstu.
-
Style stworzył Nicolas Jenson.
-
Rozwinął dwa rodzaje rzymskiej czcionki,
-
co doprowadziło do powstania wielu innych,
-
w tym znanej Times Roman.
-
Coś musiało to wszystko trzymać.
-
Jeszcze pod koniec XV wieku
-
okładki były drewniane
-
lub ze sklejonych razem stron.
-
Później zastąpiono je
tekturowymi włóknami,
-
pierwotnie przeznaczonymi do opraw
wysokiej jakości pod koniec XVII wieku,
-
a później jako tańszy odpowiednik.
-
Dziś okładki są elementem reklamy,
-
ale kiedyś robiono je na zamówienie.
-
Nawet grzbiet książki ma swoją historię.
-
Początkowo nie uznawano ich
za estetycznie ważne.
-
Pierwsze grzbiety były płaskie,
a nie zaokrąglone.
-
Książki łatwiej się czytało,
-
bo leżały płasko na stole.
-
Jednak takie grzbiety łatwo
ulegały zniszczeniu w codziennym użytku.
-
Zaokrąglone grzbiety
rozwiązały ten problem,
-
choć powstały inne problemy,
-
bo książki same się zamykały.
-
Jednak elastyczność była ważniejsza,
-
szczególnie dla zajętego czytelnika.
-
Książki rozwijają się
i zamieniamy oprawione strony
-
na płaskie wyświetlacze
i elektroniczny tusz.
-
Czy te przedmioty i pliki są książkami?
-
Czy dotyk okładki
-
lub zapach stron dodaje
czegoś do doświadczenia?
-
Czy magia jest zaklęta tylko w słowach,
-
niezależnie od ich prezentacji?