Değişiklik yapmak için ne gerek

Daha iyi bir dünya için ne yapabilirsiniz? Yoksullukla mücadeleye adanmış öncü kariyerinden hikayeler paylaşan Jacqueline Novogratz, ahlaki bir devrimi harekete geçirmek ve sürdürmek için üç ilke sunuyor. Hayatınızda büyük, olumlu bir değişim yaratmaya nasıl kesin karar vereceğinizi (veya yeniden karar vermeyi) öğrenin - ve dünyaya ondan aldığınızdan daha fazlasını geri verin. Novogratz, "En karanlık zamanlarda en derin güzelliğimizi bulma şansına sahibiz" diyor.

Birkaç yıl önce, kendimi Kigali, Ruanda'da

düşük gelirli 10 milyon Doğu Afrikalı'ya
şebekeden bağımsız

bir güneş enerjisi getirmek için
plan sunarken buldum.

Devlet başkanı
ve bakanlarla konuşmayı beklerken

30 yıl önce aynı yere nasıl gelebildiğim
hakkında düşündüm.

Küçük bir grup Ruandalı kadınla

ülkenin ilk mikrofinans bankasını
kurmak için

25 yaşlarında bankacılık kariyerini
bırakan bir kızdım.

Ve bu yalnızca birkaç ayda oldu,
sonra kadınlar kocalarının imzası olmadan

banka hesabı açma hakkı kazandılar.

Sahneye çıkmadan hemen önce

genç bir kadın bana yaklaştı.

"Bayan Novogratz,

Sanırım teyzemi tanıyorsunuz." dedi.

"Gerçekten mi?

Adı neydi?"

"Felicula" dedi.

Gözyaşlarını iyi hissedebiliyordum.

Ülkedeki ilk kadın
milletvekillerinden biriydi.

Felicula kurucu ortaktı,

kısa süre sonra bankayı kurmuş olacaktık

ama Felicula gizemli bir
vur kaç kazasında öldürüldü.

Bazıları onun ölümünü,
bir adamın kızı istenirken

başlık parasını kaldırmak için

bir politikaya sponsor olmasıyla
ilişkilendirdi.

Onun ölümüyle harap oldum.

Ve bundan birkaç yıl sonra

ülkeye döndüm,

Ruanda, soykırım ile altüst oldu.

Ve itiraf etmeliyim ki

Yapılmış onca şeyi düşündükten sonra,

bedelinin ne olduğunu merak ettim.

Tekrar kadına döndüm.

"Pardon, kim olduğunuzu
tekrar söyleyebilir misiniz?"

"Evet, benim adım Monique

ve Ruanda Ulusal Bankası'nın
müdürüyüm." dedi.

Daha yeni başlarken
bana tek bir nesil içinde genç bir kadının

ülkesinin finans sektörüne

yardım edip öncü olacağını söyleseydiniz

size inanır mıydım emin değilim.

Ve anladım ki Felicula'nın başladığı
ama hayatı süresince bitiremediği işe

devam etmek için aynı yere geldim.

Ve kendi hayatım süresince
bitiremeyebleceğim

büyük hayallere kendimi adadım.

O gece gelecek nesle bir mektup
yazmaya karar verdim

çünkü çoğu insan bilgi
ve bilgeliklerini bana aktardı

çünkü bitirmek için geldiğim
işi bitiremeyeceğimi,

büyüyen bir aciliyetin duygusu hissettim.

Bu dünyada
değişim yaratmak isteyen herkese

sadece onların yapabileceği şekilde

bunu aktarmak istiyorum.

Bu nesil sokaklarda.

Irksal adaletsizliğe

dinsel ve ırksal işkenceye,

yıkıcı iklim değişikliği

ve bizi hayatımızda
hiç olmadığı kadar bölen

ve bölünmüş bırakan
zalim eşitsizliğe karşı

büyük çapta bir değişim için
tepki gösteriyorlardı.

Fakat onlara ne söyleyecektim?

Ben mimarım, bu yüzden önce
teknik düzeltmeler üzerine odaklandım

fakat bizim problemlerimiz birbirine bağlı

ve çok karışıktı.

Bir sistem değişiminden fazlası gerekiyor.

Zihin yapımızı değiştirmek gerekiyor.

Platon "Bir ülkeyi onurlandıran şey
orada yetişir" demişti.

Çok uzun süredir, paraya, güce ve üne
bağlı başarıyı tanımlıyorduk.

Şimdi ahlaki devrimin zorlu
ve uzun çalışmasına başlamalıyız.

Bununla, ortak insanlığımızı

ve dünyanın sürdürülebilirliğini
sistemlerimizin merkezine koymayı

kolektif bizleri
önceliklendirmeyi kastediyorum;

bireyi değil.

Ya her birimiz dünyaya ondan aldığımızdan
daha fazlasını verseydik?

Her şey değişirdi.

Şimdi eleştirenler bunun çok idealist
bir düşünce olduğunu savunabilir

fakat geleceği onlar yaratmıyor.

Ve kontrolsüz iyimserliğin aptallığını
öğrenmiş olsam da

zorlu bir ümide sahip olanların
yanında duruyorum.

Değişimin mümkün olduğunu biliyorum.

Ekibim, birlikte çalıştığımız girişimciler
ve değişim temsilcileri

300 milyondan fazla
düşük gelirli insanı etkiledi

ve bazen yoksulları da içerecek
tüm sektörler yeniden şekillendirildi.

Ancak, pratikliği ve anlamı temel almadan

ahlaki devrim hakkında
gerçekten konuşamazsınız

ve bu tamamen yeni bir
çalışma ilkeleri seti gerektirir.

Yalnızca 3'ünü paylaşayım.

Birincisi ahlaki hayal gücü.

Biz çoğu zaman yalnızca
kendi penceremizden bakarız,

bizden tamamen
farklı yaşayan insanlar için

çözümler tasarlarken bile.

Ahlaki hayal gücü
başkalarını kendimize eşit görerek başlar;

ne bizden üstü ne de bizden altı

ne idealleştirme ne de mağdur etme.

Başkalarının hayatına dalmayı,

yollarına çıkan yapıları anlamayı

ve kendilerini nerede tutabilecekleri
konusunda dürüst olmayı gerektirir.

Bu sorgulama yerinde
dikkatli dinlemeyi gerektirir,

emin olmayı değil.

Birkaç yıl önce
Pakistan'ın kırsal bir köyünde

bir grup dokumacı kadınla oturdum.

Sıcak bir gündü...

gölge 48 derecenin üzerindeydi.

Kadınlara, Hindistan ve Doğu Afrika'da
milyonlarca insana güneş ışığı getiren

kuruluşumun yatırım yaptığı
bir şirketten bahsetmek istedim.

Bu ışığın insanlara
birçoğumuzun hafife aldığı şeyleri

yapmasına izin veren
dönüştürücü gücünü görmüştüm.

"Bu ışığa sahibiz" dedim,

"maliyeti yaklaşık yedi dolar.

İnsanlar harika diyor.

Eğer şirketi Pakistan'a bu ürünleri
getirmesi için ikna edebilirsek

hepiniz ilgilenir misiniz?"

Kadın dik dik baktı

ve sonra elleri sıkı çalışmayı bilen
bir kadın bana baktı,

yüzündeki teri sildi ve dedi ki

"Biz ışık istemiyoruz.

Biz sıcaktan yanıyoruz.

Bize vantilatör getir."

"Vantilatör mü?'' dedim,

"Vantilatörümüz yok.

Işığımız var.

Ama eğer ışık olsa
çocuklarınız gece ders çalışabilirdi,

siz daha çok çalış--

Kadın sözümü kesti

"Biz yeterince çalışıyoruz. Yanıyoruz.

Bize vantilatör getir."

Bu açık sözlü konuşma
ahlaki hayal gücümü derinleştirdi.

Ve yalan söylediğimi hatırlıyorum,

küçük misafir evimdeki yatağımda
bunaldığım gece

fanın tepesindeki tıkırtılara
çok minnettarım.

Ve aklıma geldi "Tabii ki.

Elektrik.

Bir vantilatör.

İtibar."

Ve şimdi ışık ve elektirik ile

100 milyon insanı geçen şirketimde,

o sıcak yerde

bir çatı sistemi

ve bir fan var.

Fakat doğru hayal gücü de ülkeleri yeniden
inşa etmek ve düzeltmek için gerekli.

Milletim görmek istemediği bir şeyle

yüzleştirilmeye sürükleniyor.

Eğer hepimiz siyahilerin hayatlarının
gerçekten içinde olursak

Amerikan köleliğinin mirasını
inkar etmeleri imkansız olur.

Her ulus iyileştirme sürecine

vatandaşların birbirini
fark ettiğini gördüğünde

ve bu işin ektiği tohumların

bizim bireysel ve toplumsal değişimlerimiz
olduğunu görünce başlar.

Bu, insanoğlunun içindeki
ışığı ve gölgeyi,

iyiyi ve kötüyü bilmeyi gerektirir.

Dünyalarımızda onları düşmanımız görsek de

onlarla bir olmayı öğrenmemiz gerekiyor.

Bu da bizi ikinci ilkeye,

''gerilimlerde ters düşünceler
tutmaya'' götürüyor.

Liderlerimizin birçoğu bir köşede
veya öbür köşede duruyor,

bağırıyorlar.

Ahlak liderleri o ya da bu duvarını
reddediyorlar.

Diğer tarafın inandığı şeylerin
doğruluğunu veya kısmen doğruluğunu

kabul etmek istiyorlar.

Ve ahlaki kararlar vererek
güvenlerini kazandıkları kişiler,

hizmet ettikleri diğer insanlar

kendileri değil.

Benim işimde başarılı olmak,
refah ve yenilikleri kolaylaştırmak için

piyasalar arasındaki gerginliği tutmayı,

ayrılmalarındaki riske izin vermeyi

ve bazen suistimali gerektirir.

Ne bu işin sadece kar tarafını görenler

ne de bu işte o kadar da güveni olmayanlar

bu gerginlik için uygun kişiler değiller.

Fakat her iki tarafta da durmak,
yaratıcılığı ve şirketlerce kandırılmadan

piyasaları öğrenmenin
üretken potansiyelini çürütür.

Çikolata örneğini ele alın.

Bu, 100 milyardan
sadece ufak bir kesim olan

küçük çiftlik sahibi ailelerin
emeklerine bağlı

100 milyar dolarlık bir endüstri.

Gerçek şu ki, bu insanların %90'ı
günde 2 doların altında kazanmaktadır.

Fakat artık bunları değiştirmeye çalışan

yeni bir nesil var.

Bu işe çiftçilerin üretim giderlerini
anlayarak başladılar.

Çiftçilerin hayatlarını geçindirmek için
yeterli olabilecek miktarlarda

bir para kazanmalarını onaylıyorlar.

Bazen, hasılat payı ve
sahip olma modellerini de içeren

bir güven topluluğu oluşturuyorlar.

Peki bu şirketler

sadece hissedar değerine odaklanan
şirketler kadar kâr ediyorlar mı?

Kısacası pek de mümkün değil.

Fakat bu girişimciler
sorunları çözmeye odaklandılar.

"İyilik yap, iyilik bul" gibi
basit sloganlardan sıkıldılar.

Ekonomik olarak güçlü olmaları
gerektiklerini biliyorlar

ve başarının tanımına
yoksul ve zayıfı koymak için

ısrarcı bir haldeler.

Ve bu da beni üçüncü ilkeye getirdi:

İttihat.

Aslında bu, bir olmak anlamına gelen
dini bir terim.

Sana, potansiyelini belki
gördüğünden de çok gösterecek

bir ayna tutacağım.

Sorununa yardım ederim ama
senin için onu çözemem

çünkü bu senin öğrenmen gereken bir şey.

Mesela, Harlem'de bir organizasyonda

City Health Works denilen yer

yerli halkı işe alır,

bunlar sağlık sektöründe deneyimsizler

ve onları başka yerlerde
çalışmaları için eğitirler,

böylece kronik hastalıklar olan
gut, hipertansiyon ve diyabeti

kontrol edebilirler.

Destini Belton ile tanışmaktan
büyük bir şeref duyuyorum.

O, bana bu işi anlatan

sağlık çalışanlarından biri.

Bana hastaları muayene ettiğini,

hayati belirtilerine baktığı,

alışverişe götürdüğünü,

uzun yürüyüşlere çıkarttığını,

onlarla sohbet ettiğini söylerdi.

Bana "arkalarında birileri olduğunu
bilsinler istiyorum" dedi.

Ve sonuçlar hayret vericiydi.

Hastalar daha sağlıklı,
Hastaneler daha az yoğundu.

Destini'ye gelirsek,

ailesi ve kendisi daha sağlıklı olmuş.

Ve "toplumumla iletişim kurmayı
seviyorum" diye de ekledi.

Hepimizin hasretini çektiği şey,

saymak.

Değişim için çalışmak,

ahlaki değişim için çalışmak,

zor.

Fakat kolay zamanlarda değişmeyiz.

Zor zamanlarda değişir insan.

Gerçek şu ki, gelişimin temsilcisi olarak
rahatsızlığı görmek için geldim.

Fakat bir şey daha var.

Yıllar önce bu işe başlarken
keşke bilseydim dediğim

bir şey var.

Ne kadar zor olursa olsun,

bulunacak güzellik her zaman var.

Uzun zaman öncesinde
nasıl göründüğünü hatırlıyorum.

Mathare Vadisi'ndeki gecekonduda,
Nairobi, Kenya'da

bütün günü bir kadından sonra
başka bir kadınla konuşmaya harcadım.

Çaba ve hayatta kalmakla ilgili
hikayelerini dinledim.

Çocuklarını kaybetmekten bahsettiler,

şiddet ve açlıkla mücadele etmekten.

Bazen hayatta bile
kalamayacaklarını hissetmişler.

Ve oradan ayrılmadan hemen önce,

büyük bir sağanak başladı.

O sırada küçük arabamın tekerlekleri
çamura saplanmış haldeyken

buradan asla çıkamayacağımı düşündüm.

Daha sonrasında birisi camıma vuruyordu,

bir kadın eliyle bana
beni takip et diyordu,

ben de ettim.

O sağanakta arabadan çıktım,

oradaki küçük,
çamurlu yoldan aşağıya indik,

sağlam olmayan metal bir kapıdan,

bir gecekonduya girdik.

İçeride bir grup kadın
özgürce dans ediyordu.

İçeriye daldım ve kendimi ritim, renk
ve gülümsemelerin içinde kaybolmuş buldum

ve birdenbire şunu fark ettim:

Bu, insanoğlu olarak yaptığımız bir şeydi.

Üzgünken,

başarısız olduğumuzu düşünürken
ya da çaresizlik içindeyken

dans ederiz.

Şarkı söyleriz.

Dua ederiz.

Güzellik, ortaya çıkarmakta,

dikkatini vermekte,

kibar olmakta, sadece kibar olduğumuzu
hissettiğimiz anlarda saklı.

Hayatımızın bunalımlı geçen şu günlerinde

müzik, şiir ve sanattaki artışa bakın.

En derinlerimizdeki güzelliği bulma şansı

bu karanlık zamanlarda ortaya çıkar.

O yüzden bu zamanlar

ilerlemek için

yeni jenerasyonun verdiği büyük önemle

bilgeliğimiz ve toplumsal ilmimizle
bizim zamanlarımız olsun.

Ve kendinize şunları sorun:

Günün geri kalanında

ve hayatınızın geri kalanında

dünyanın verdiğinden
daha fazla ne verebilirsiniz?

Teşekkürler.