Ανθρώπινες ιστορίες πίσω από τη μαζική φυλάκιση

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες φυλακίζουν περισσότερους ανθρώπους από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο», λέει η παραγωγός ντοκιμαντερ
Ίβ Έιμπραμς, και περίπου ένα με τέσσερα τοις εκατό των φυλακισμένων είναι πιθανόν αθώοι. 87.000 αδερφοί, αδερφές, μητέρες και πατέρες -κυρίως Aφροαμερικανοί- χωρίστηκαν άσκοπα από τις οικογένειές τους,
οι ζωές τους και τα όνειρά τους διακόπηκαν. Με τη χρήση ηχητικών ντοκουμέντων από τις συνεντεύξεις της με φυλακισμένους ανθρώπους και τις οικογένειές τους, η Έιμπραμς μοιράζεται συγκινητικές ιστορίες εκείνων που υπέφεραν από τη μαζική φυλάκιση και καλεί όλους μας να λάβουμε θέση και να βεβαιωθούμε ότι το σύστημα δικαιοσύνης δουλεύει για όλους.

Ποτέ μου δεν έχω συλληφθεί,

ποτέ δεν πέρασα μια νύχτα στη φυλακή,

ποτέ δεν είδα έναν αγαπημένο μου
στο πίσω μέρος ενός περιπολικού

ή πίσω από κάγκελα κελιού,

ή να να βρεθεί στο έλεος
ενός τρομακτικού χαοτικού συστήματος

το οποίο στην καλύτερη
τους αντιμετωπίζει με αδιαφορία,

και στη χειρότερη τους θεωρεί τέρατα.

Οι ΗΠΑ φυλακίζουν περισσότερους ανθρώπους
από κάθε άλλο έθνος στον πλανήτη,

κι η Λουιζιάνα είναι
ο μεγαλύτερός μας δεσμοφύλακας.

Οι περισσότεροι είστε πιθανόν σαν εμένα...

τυχεροί.

Η μόνη μας επαφή με το έγκλημα
και την τιμωρία μόνο από την τηλεόραση.

Ενώ γυρνούσα το «Αφυλάκιστος»,
γνώρισα μια γυναίκα η οποία ήταν σαν εμάς.

Τη Σίλα Φιπς.

(Ηχογράφηση) Σίλα Φιπς:
Πριν ο γιος μου μπει στη φυλακή,

έβλεπα τους ανθρώπους στην τηλεόραση
να μάχονται λέγοντας,

«Αυτός ο άνθρωπος
δεν το έκανε κι είναι αθώος».

Συνήθως τους περιφρονείς ή τους αγνοείς,

και λες «Καλά, ό, τι πείτε».

Μην με παρεξηγείτε.

Πολλοί άνθρωποι
αξίζει να είναι στη φυλακή.

Υπάρχουν πολλοί εγκληματίες εδώ έξω.

Αλλά υπάρχουν και πολλοί
αθώοι άνθρωποι στη φυλακή.

ΙΕ: Ο γιος της Σίλα, ο Μακίνλει,
είναι ένας από τους αθώους.

Εξέτισε 17 χρόνια μιας ποινής 30 χρόνων
για κατηγορία ανθρωποκτονίας.

Δεν είχε καμιά προηγούμενη καταδίκη,

δεν υπήρχαν αποδεικτικά
στοιχεία στην υπόθεση.

Καταδικάστηκε αποκλειστικά
βάσει κατάθεσης αυτόπτη μάρτυρα,

και δεκαετίες ερευνών έχουν αποδείξει

ότι η κατάθεση αυτόπτη δεν είναι
τόσο αξιόπιστη όσο πιστεύαμε κάποτε.

Οι επιστήμονες λένε
ότι η μνήμη δεν είναι ακριβής.

Είναι λιγότερο όπως η αναπαραγωγή βίντεο,
και περισσότερο σαν να συνθέτεις ένα παζλ.

Από το 1989, όταν η εξέταση DNA

χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά
για να αθωώσει ανθρώπους,

πάνω από το 70% καταδικαστικών
αποφάσεων που ανατράπηκαν

είχαν βασιστεί σε καταθέσεις
αυτόπτων μαρτύρων.

Πέρυσι,

ο περιφερειακός εισαγγελέας το γραφείο
του οποίου άσκησε δίωξη κατά του Μακίνλει

καταδικάστηκε για κατηγορίες διαφθοράς
μη συνδεόμενες με την υπόθεση.

Όταν ο επί 30 έτη περιφερειακός
εισαγγελέας αποσύρθηκε,

οι μάρτυρες από την υπόθεση
του Μακίνλει παρουσιάστηκαν

και είπαν ότι κατέθεσαν υπό πίεση
από τους περιφερειακούς εισαγγελείς,

πίεση η οποία περιλάμβανε
την απειλή για ποινή φυλάκισης.

Πάρα ταύτα, ο Μακίνλει
είναι ακόμα στη φυλακή.

(Ηχογράφηση) ΣΦ: Πριν γίνει αυτό,

ποτέ μου δεν το είχα σκεφτεί.

Υποθέτω πως μου ήταν δύσκολο να φανταστώ

ότι μπορεί να συμβαίνουν τέτοια πράγματα,

μέχρι που συνέβη στον ίδιο τον γιο μου.

Μου άνοιξε τα μάτια, πραγματικά.

Ειλικρινά, μου άνοιξε τα μάτια.
Δεν θα σας πω ψέματα.

ΙΕ: Οι εκτιμήσεις
για το πόσοι αθώοι είναι φυλακή

κυμαίνονται ανάμεσα στο 1% έως 4%,

το οποίο ίσως να μην ακούγεται πολύ,

μόνο που ισοδυναμεί
με περίπου 87.000 άτομα

-μητέρες, πατέρες, γιους-

που βρίσκονται στη φυλακή
συχνά για δεκαετίες,

για εγκλήματα που δεν διέπραξαν.

Και αυτό χωρίς να μετράμε
περίπου το μισό εκατομμύριο ανθρώπων

που είναι προφυλακισμένοι
χωρίς να έχουν καταδικαστεί,

αυτούς που υποτίθεται ότι είναι αθώοι

αλλά είναι πολύ φτωχοί
για να αποφυλακιστούν με εγγύηση,

κι έτσι κάθονται πίσω από τα κάγκελα
για εβδομάδες και μήνες,

περιμένοντας να εκδικαστεί η υπόθεσή τους,

ή το πιο πιθανό,

να περιμένουν να δεχτούν
έναν συμβιβασμό για να βγουν έξω.

Kαι όλοι αυτοί οι άνθρωποι
έχουν οικογένεια έξω.

(Ηχογράφηση) Κόρντνι Γουίλιαμς:
Ο αδερφός μου έχασε την αποφοίτησή μου,

γιατί το προηγούμενο βράδυ
πήγε στη φυλακή.

Ο αδερφός μου έχασε τα γενέθλιά μου

γιατί εκείνη τη μέρα ήταν στη φυλακή.

Ο αδερφός μου έχασε τα δικά του γενέθλια

γιατί βρέθηκε στο λάθος μέρος
τη λάθος στιγμή.

ΙΕ: Όλες αυτές τις φορές
που κατέληξε στη φυλακή,

απαγγέλθηκαν κατηγορίες
ή απλώς μεταφέρθηκε στη φυλακή;

ΚΓ: Απαγγέλονταν κατηγορίες
και καταθέταμε την εγγύηση,

μετά αποσύρονταν οι κατηγορίες,
λόγω έλλειψης στοιχείων.

ΙΕ: Γνώρισα την Κόρτνι Γουίλιαμς

όταν πήγα στην τάξη της
για να μιλήσουμε για το «Αφυλάκιστος».

Πήρε συνέντευξη τελικά στη θεία της,
την Τρόιλιν Ρόμπερτσον, για ένα επεισόδιο.

(Ηχογράφηση) ΚΓ: Με όλα αυτά
που βίωσες με τα παιδιά σου

ποια συμβουλή θα μου έδινες
αν έκανα παιδιά;

(Ηχογράφηση) Τρόιλιν Ρόμπερτσον:
Θα σου έλεγα όταν τα κάνεις,

ότι το πρώτο πράγμα που θα σου έρθει
στο μυαλό είναι η αγάπη κι η προστασία,

αλλά θα σου έλεγα,
ακόμα και με την προστασία

να τα μεγαλώνεις

με τη γνώση του δικαστικού συστήματος.

Ξέρεις, πάντα λέμε στα παιδιά μας
για τον μπαμπούλα,

τους κακούς ανθρώπους
και ποιον να προσέχουν,

αλλά δεν τα μαθαίνουμε
πώς να προσέχουν το δικαστικό σύστημα.

ΙΕ: Λόγω του ότι το ποινικό νομικό σύστημα

στοχεύει δυσανάλογα τους έγχρωμους,

δεν είναι ασυνήθιστο για τους νέους
όπως την Κόρτνι να μάθουν γι' αυτό.

Όταν ξεκίνησα να πηγαίνω σε σχολεία
να μιλήσω σε μαθητές για το «Αφυλάκιστος»,

ανακάλυψα ότι σχεδόν το ένα τρίτο
των νέων που μίλησα

είχαν έναν αγαπημένο τους
πίσω από τα κάγκελα.

(Ηχογράφηση) Κορίτσι:
Το πιο δύσκολο είναι να βρω πού είναι,

ή πότε είναι η δίκη του.

Κορίτσι: Ναι, μπήκε στη φυλακή
στα πρώτα μου γενέθλια.

Κορίτσι: Ο μπαμπάς μου
δουλεύει ως δεσμοφύλακας.

Είδε τον θείο μου στη φυλακή.

Εκτίει ισόβια κάθειρξη.

ΙΕ: Σύμφωνα με το Ίδρυμα Άννι Ε. Κέισι,

ο αριθμός των νέων ανθρώπων με πατέρα
φυλακισμένο αυξήθηκε στο 500%

ανάμεσα στο 1980 και το 2000.

Πάνω από πέντε εκατομμύρια παιδιά σήμερα
θα δουν φυλακισμένο έναν γονιό

σε κάποια στιγμή της ζωής τους.

Aλλά αυτός ο αριθμός επηρεάζει
δυσανάλογα τα παιδιά Αφροαμερικανών.

Μέχρι να φτάσουν τα 14 τους,

ένα στα τέσσερα παιδιά θα δουν
τον πατέρα τους στη φυλακή.

To ποσοστό σύγκρισης
για λευκά παιδιά είναι ένα στα 30.

Ένας καίριος παράγοντας
που καθορίζει τη μελλοντική επιτυχία

των τροφίμων και των παιδιών τους

είναι αν μπορούν να διατηρήσουν επαφή
κατά τη φυλάκιση των γονιών τους.

Όμως οι κλήσεις των φυλακισμένων
κοστίζουν 20 με 30 φορές παραπάνω

σε σχέση με τις κανονικές κλήσεις.

Γι' αυτό οι περισσότερες οικογένειες
κρατούν επαφή μέσω γραμμάτων.

(Ηχογράφηση: Άνοιγμα γράμματος)

Ανίσα Κρίστμας: Αγαπημένε μου αδερφέ,
γίνομαι 16 φέτος.

Υποθέτω πως δεν είμαι πλέον μωρό.
Ακόμα θέλεις να με πας στον χορό;

Μου λείπεις πολύ.
Ήσουν ο μόνος που με άκουγες.

Μακάρι να ήσουν εδώ για να σου ανοιχτώ.

Έγιναν πάρα πολλά
από την τελευταία φορά που σε είδα.

(Φωνή που τρέμει): Έχω κάποια καλά νέα.

Βγήκα πρώτη στην επιστημονική έκθεση.
Είμαι σπασικλάκι.

Πάμε στους τοπικούς αγώνες; Το πιστεύεις;

Το λύκειο περνάει πολύ γρήγορα.

Σε λιγότερο από δύο χρόνια,
ελπίζω να με δεις να περνάω τη σκηνή.

Σκέφτηκα να σου γράψω
επειδή ξέρω πως είναι βαρετά εκεί.

Θέλω να χαμογελάσεις.

Η Ανίσα έγραψε αυτά τα γράμματα
στον αδερφό της

όταν πήγαινε στη Β' λυκείου.

Φυλάει τα γράμματα που της γράφει
στο πλαίσιο του καθρέφτη της,

και τα διαβάζει ξανά και ξανά.

Θα ήθελα να πιστεύω
πως υπάρχει σοβαρός λόγος

για να φυλακιστεί ο αδερφός της Ανίσα.

Όλοι μας θέλουμε ο τροχός
της δικαιοσύνης να γυρίζει σωστά.

Αλλά καταλαβαίνουμε κάποια στιγμή

ότι τα ευγενή ιδεώδη
που μαθαίναμε στο σχολείο

διέφεραν αρκετά από τις φυλακές
και τα δικαστήρια του έθνους μας.

(Ηχογράφηση): Ντάνι Έγκελμπεργκ:
Μπαίνεις στο δικαστήριο κι είσαι...

Το κάνω εδώ και καιρό,
κι ακόμα μου κόβει την ανάσα.

Λες, «Είναι τόσοι πολλοί έγχρωμοι εδώ»,

κι όμως ξέρω ότι η πόλη δεν αποτελείται
κατά 90% από Αφροαμερικανούς,

γιατί λοιπόν αυτό το 90% των ανθρώπων
με τα πορτοκαλί είναι Αφροαμερικανοί;

(Ηχογράφηση) ΙΕ: Ο Ντάνι Ένγκελμπεργκ
δεν είναι ο μόνος που παρατηρεί

πόσοι μαύροι είναι στο τοπικό
δικαστήριο ή σε οποιοδήποτε δικαστήριο.

Δύσκολα σου ξεφεύγει.

Ποιοι είναι στο δικαστήριο
για τον δικαστή; Πώς μοιάζουν;

(Ηχογράφηση) Άντρας:
Κυρίως Αφροαμερικανοί, όπως εγώ.

Άντρας: Είναι κυρίως, μπορώ να πω,
ένα 85% μαύροι.

Μόνο αυτούς βλέπεις στα πορτοκαλί,
χωμένους εκεί πίσω στα κελιά.

Άντρας: Ποιοι περιμένουν; Κυρίως μαύροι.

Υπάρχουν κάποιοι λευκοί εκεί πέρα.

Γυναίκα: Νομίζω πως το 85% όσων
κάθονταν εκεί είναι Αφροαμερικανοί.

ΙΕ: Πώς ένας νέος Αφροαμερικανός
που μεγαλώνει σήμερα στην Αμερική

καταλαβαίνει τη δικαιοσύνη;

Άλλη μια ιστορία του «Αφυλάκιστου»
ήταν για ένα συγκρότημα χορευτών

οι οποίοι χορογράφησαν
το κομμάτι «Hoods Up»,

το οποίο και παρουσίασαν
στο δημοτικό συμβούλιο.

Ο Ντειγουόντα Γουάιτ πήγαινε στην
πρώτη γυμνασίου όταν έγινε η παράσταση.

(Ηχογράφηση) Ντειγουόντα Γουάιτ:
Φορούσαμε μαύρα με κουκούλες

γιατί όταν ο Τρέιβον Μάρτιν σκοτώθηκε,
φορούσε την κουκούλα του.

Έτσι το κοιτάξαμε, κι είπαμε να φορέσουμε
τις κουκούλες μας όπως ο Τρέιβον Μάρτιν.

(Ηχογράφηση) ΙΕ: Ποιανού ήταν η ιδέα;
ΝΓ: Της ομάδας. Συμφωνήσαμε όλοι σε αυτό.

Eίχα αγχωθεί λίγο αλλά έπρεπε να το κάνω,

ένιωσα όμως πως ήταν κάτι καλό
για να παρατηρήσουν τι κάνουμε.

(Ηχογράφηση) ΙΕ: Και ο Σρεβέλ Μπράουν
συμμετείχε στο «Hoods Up».

Λέει ότι η αστυνομία κριτικάρει
τους ανθρώπους που του μοιάζουν.

Νιώθει ότι κρίνεται με βάση
πράγματα που έκαναν άλλοι μαύροι.

Πώς θα ήθελες να σε κοιτάει η αστυνομία;

Τι θα ήθελες να πιστεύουν;

ΣΜ: Ότι δεν αποτελώ απειλή.

ΙΕ: Γιατί να νομίζουν πως είσαι απειλή;
Πόσο είσαι, 14;

ΣΜ: Ναι, είμαι 14, αλλά επειδή
είπε ότι πολλοί μαύροι άντρες

είναι κακοποιοί ή γκάνγκστερ κι όλα αυτά,

αλλά δεν θέλω να σκέφτονται
για μένα κάτι τέτοιο.

ΙΕ: Άτομα σαν εμένα,

το πιο εύκολο πράγμα που μπορούν
να κάνουν είναι να μην δίνουν προσοχή.

Να θεωρούν ότι το ποινικό
δικαστικό σύστημα λειτουργεί.

Μα αν δεν είναι δική μας ευθύνη
να αμφισβητούμε αυτές τις υποθέσεις,

ποιανού είναι;

Υπάρχει μια συναγωγή εδώ που έχει αναλάβει
τη μάθηση για τη μαζική φυλάκιση,

και πολλοί συναθροίζοντες κατέληξαν

ότι επειδή η μαζική φυλάκιση
οδηγεί σε χάος τόσες πολλές ζωές,

στην πραγματικότητα
δημιουργεί περισσότερο έγκλημα,

κάνει τους ανθρώπους λιγότερο ασφαλείς.

H συναθροίζουσα Τέρι Χάντερ λέει

ότι το πρώτο βήμα προς την δράση
πρέπει να είναι η κατανόηση.

Λέει πως είναι σημαντικό

να καταλάβουμε όλοι μας
τη σχέση μας με αυτό το πρόβλημα

ακόμα κι αν δεν είναι άμεσα προφανές.

(Ηχογράφηση) Τέρι Χάντερ:
Είναι δική μας ευθύνη

να διασφαλίσουμε
ότι δεν κλείνουμε έτσι απλά την πόρτα

και να λέμε, «Δεν μας αφορά».

Και νομίζω ως Εβραίοι,
έχουμε ζήσει αυτή την ιστορία:

«Δεν μας αφορά».

Κι έτσι αν μια κοινωνία
στρέφει την πλάτη της σε ένα τμήμα,

έχουμε δει τι συμβαίνει.

Και γι' αυτό είναι ευθύνη μας ως Εβραίοι

κι ως μέλη αυτής της κοινότητας,

να εκπαιδεύσουμε την κοινότητά μας,

τουλάχιστον τo εκκλησίασμά μας,
στον βαθμό που μπορούμε.

ΙΕ: Χρησιμοποιούσα
τις αντωνυμίες «εμείς» κι «εμάς»

γιατί αυτό είναι το δικό μας
ποινικό δικαστικό σύστημα

και τα δικά μας παιδιά.

Εκλέγουμε τους περιφερειακούς εισαγγελείς,

τους δικαστές και τους νομοθέτες
που χειρίζονται αυτά τα συστήματα

για εν ονόματι ημών, του λαού.

Ως κοινωνία,

είμαστε πιο πρόθυμοι να ρισκάρουμε
να φυλακίσουμε αθώους ανθρώπους

απ' το να αφήσουμε
ελεύθερους τους ενόχους.

Εκλέγουμε πολιτικούς που φοβούνται
την ταμπέλα του «επιεικούς στο έγκλημα»,

ενθαρρύνοντάς τους
να εγκρίνουν σκληρές νομοθεσίες

και να κατανέμουν τεράστιους πόρους
στη φυλάκιση των ανθρώπων.

Όταν διαπράττεται ένα έγκλημα,

η δίψα μας για άμεση τιμωρία
εξέθρεψε μια αστυνομική κουλτούρα

αποφασισμένη να εντοπίσει
γρήγορα τους δράστες,

συχνά χωρίς επαρκείς πόρους
για να διεξάγει λεπτομερείς έρευνες

ή αυστηρή εξέταση αυτών των ερευνών.

Δεν εφαρμόζουμε ελέγχους
στους εισαγγελείς.

Σε όλη τη χώρα,
τις τελευταίες δύο δεκαετίες,

καθώς η ιδιοκτησία
και τα βίαια εγκλήματα έχουν μειωθεί,

ο αριθμός των εισαγγελέων που ασχολήθηκαν
κι οι υποθέσεις που υπέβαλαν αυξήθηκε.

Οι εισαγγελείς αποφασίζουν
αν θα ασκήσουν αγωγή ή όχι

κατά των ανθρώπων
που συλλαμβάνει η αστυνομία,

κι αποφασίζουν
ποιες κατηγορίες να υποβάλουν,

επηρεάζοντας άμεσα
τον χρόνο της ποινής φυλάκισης

που πιθανώς θα εκτίσει ο κατηγορούμενος.

Έναν έλεγχο που κάνουμε
για τους εισαγγελείς είναι η υπεράσπιση.

Φανταστείτε την Κυρά Ελευθερία:

τη γυναίκα με τα δεμένα μάτια
να κρατάει τη ζυγαριά

που συμβολίζει την ισορροπία
στο δικαστικό μας σύστημα.

Δυστυχώς, αυτή η ζυγαριά έχει γείρει.

Η πλειοψηφία
των κατηγορούμενων στη χώρα μας

εκπροσωπούνται από συνηγόρους
διορισμένους από το κράτος.

Αυτοί οι δημόσιοι συνήγοροι παίρνουν
γύρω στο 30% λιγότερη χρηματοδότηση

από τους περιφερειακούς εισαγγελείς,

κι επίσης οι αριθμοί των υποθέσεών τους
συχνά υπερτερούν κατά πολύ

αυτών που συστήνει
ο Αμερικανικός Δικηγορικός Σύλλογος.

Όπως είπε η Σίλα Φιπς,
υπάρχουν άνθρωποι που ανήκουν στη φυλακή,

αλλά δύσκολα ξεχωρίζεις
τους αθώους από τους ένοχους

όταν τα αποτελέσματα όλων μοιάζουν πολύ.

Όλοι μας θέλουμε δικαιοσύνη.

Αλλά με τη διαδικασία να βαραίνει
υπέρμετρα τους κατηγορούμενους,

η δικαιοσύνη δύσκολα εξασφαλίζεται.

Το ποινικό μας δικαστικό σύστημα
λειτουργεί για εμάς τον λαό.

Αν δεν μας αρέσει αυτό που συμβαίνει,
είναι στο χέρι μας να το αλλάξουμε.

Σας ευχαριστώ πολύ.

(Χειροκρότημα)