Uyurken hafızanızı ses nasıl kandırabilir
-
0:00 - 0:03Greg Gage: Kim coğrafya sınavında
çok başarılı olmayı sevmez ki? -
0:03 - 0:05Tüm ülkelerin haritadaki
konumlarını hatırlamak -
0:05 - 0:09ya da tam karşınızda duran kişinin
adını aniden unutmak gibi -
0:09 - 0:10utandırıcı durumlardan kaçınmak.
-
0:10 - 0:13Hafızanın tıpkı vücuttaki
diğer kaslar gibi -
0:13 - 0:15güçlendirilip geliştirilebileceği
ortaya çıktı. -
0:15 - 0:17Ama hafıza kartlarıyla
pratik yapmak yerine, -
0:17 - 0:19uyurken hafızamızı kandırabilecek
-
0:19 - 0:21ilginç bir yöntem olabilir.
-
0:21 - 0:24(Müzik)
-
0:26 - 0:27Neden uyuruz?
-
0:27 - 0:31Bu soru, medeniyetin
ilk günlerinden beri soruluyor. -
0:31 - 0:33Kesin yanıtını bilmesek de
-
0:33 - 0:36buna neden ihtiyacımız olduğuna dair
bazı iyi teoriler var. -
0:36 - 0:38Uykuda beyin gün boyunca yaşadığı
-
0:38 - 0:39kısa süreli hafızayı
-
0:39 - 0:41uzun süreli hafızaya dönüştürür.
-
0:41 - 0:43Bu işleme hafıza güçlendirme denir
-
0:43 - 0:47ve bilim insanlarının belirli anılarımızı
diğerlerinden daha çok geliştirebilme -
0:47 - 0:49üzerine düşündüğü teori
hafıza güçlendirme. -
0:49 - 0:51Geçenlerde "Science" dergisindeki
-
0:51 - 0:54Ken Paller ve Northwestern'daki
meslektaşlarının bir makalesinde -
0:54 - 0:56bunun doğru olabileceği belirtilmiş,
-
0:56 - 0:57bu da bizim ilgimizi çekti.
-
0:57 - 1:01Joud, uykuda sesin kullanımıyla
anılarımızı geliştirebilmeyi görmek için -
1:01 - 1:03bu işin "kendin yap" versiyonu
üzerinde çalışıyor. -
1:03 - 1:06Joud, uyku yoluyla anılarımızı
geliştirebilmeyi nasıl test ediyorsunuz? -
1:06 - 1:08Joud Mar'i: Denek insana ihtiyacımız var.
-
1:09 - 1:11[Adım 1: Bir oyun oyna]
-
1:11 - 1:13iPad'de oynadığımız bir hafıza oyunu var
-
1:13 - 1:15ve deneğimiz bu oyunu oynayıp
-
1:15 - 1:18ekranda beliren resimleri
ve nerede belirdiklerini hatırlıyor. -
1:18 - 1:20GG: Yani, resimlerin nerede
belirdiği ile ilgili -
1:20 - 1:22çocukken oynanan bir hafıza oyunu gibi.
-
1:22 - 1:25Her resmi, onu simgeleyen
bir sesle eşleştiriyoruz. -
1:25 - 1:28JM: Örneğin, bir araba resmi gördüğünüzde,
-
1:28 - 1:30araba motoru sesini duyuyorsunuz.
-
1:30 - 1:32(Araba çalışıyor)
-
1:32 - 1:34GG: Uyumadan hemen önce
sizi test ediyoruz. -
1:34 - 1:35Resimlerin nerede olduğunu
-
1:35 - 1:37ne kadar iyi hatırladığınızı göreceğiz.
-
1:37 - 1:41Resmi her gördüğünüzde
sesi de duyacaksınız. -
1:41 - 1:42Tam burada deney devreye giriyor.
-
1:42 - 1:43Biraz uyuyacaksınız.
-
1:43 - 1:44[Adım 2: Şekerleme yap]
-
1:46 - 1:49Siz uyurken, sizin EEG grafinizi
kaydediyor olacağız. -
1:49 - 1:53JM: Sonra da derin uyku denen
evreye geçmenizi bekleyeceğiz, -
1:53 - 1:56bu evre uykunuzun en derin
ve uyanmanızın çok zor olduğu evredir. -
1:56 - 1:58GG: Peki, duralım.
-
1:58 - 2:00Uyku hakkında biraz bilgi vereyim.
-
2:00 - 2:03Dört adım var: uykunun
daha hafif evreleri ve REM -
2:03 - 2:06fakat bizim ilgilendiğimiz derin uyku.
-
2:06 - 2:07Bu terim, adını beyinde kaydettiğimiz
-
2:07 - 2:10ve Delta dalgaları denen
elektrik sinyallerinden alıyor. -
2:10 - 2:12Burası, bilim insanlarının
hafıza güçlendirmenin -
2:12 - 2:14meydana geldiğine inandıkları kısım.
-
2:14 - 2:16Bu derin uyku aşamasında,
-
2:16 - 2:18yapacağımızı bilmediğiniz
bir şey yapacağız. -
2:18 - 2:22JM: İşte burada aldatıcı kısım geliyor
ve işaret vermeye başlıyoruz. -
2:23 - 2:24(Araba motoru çalışıyor)
-
2:24 - 2:26GG: Tüm işaretleri söylüyor musunuz?
-
2:26 - 2:29JM: Hayır. Sadece yarısını
arada bir fark var mı diye söylüyoruz. -
2:30 - 2:31GG: Yani, hipotezinize göre
-
2:31 - 2:35uyurken dinlediklerinde
daha iyi sonuç alıyorlar, öyle mi? -
2:35 - 2:37JM: Evet, kesinlikle.
-
2:38 - 2:40GG: Tekrar uyanıp
oyunu bir daha oynadığınızda, -
2:40 - 2:43uyumadan öncekine göre
daha iyi miydi yoksa daha kötü müydü? -
2:43 - 2:48Bulduklarımıza göre,
eğer siz uyurken size işaret verirsek -
2:48 - 2:49örneğin, araba gibi
-
2:49 - 2:51tekrar uyandığınızda,
-
2:51 - 2:53bu arabanın yerini hatırlarsınız.
-
2:53 - 2:55Fakat uyurken size işaret vermezsek
-
2:55 - 2:57örneğin, gitar gibi
-
2:57 - 3:00uyandığınızda bu gitarı hatırlama
ihtimaliniz daha düşük olacaktır. -
3:00 - 3:03Bu sesleri duyduklarını
hatırlamamalarına rağmen, -
3:03 - 3:05işaret verilen anılar,
-
3:05 - 3:07verilmeyenlerden daha iyi hatırlandı.
-
3:07 - 3:08JM: Evet, onlara soruyoruz.
-
3:08 - 3:10GG: Uyuduklarını biliyoruz,
duyamıyorlar, uyanıyorlar -
3:10 - 3:13ve oyunu oynamayanlara göre
daha iyisini yapıyorlar. -
3:13 - 3:15GG: Bu harika.
JM: Sihir gibi. -
3:15 - 3:19GG: Joud, bu deneyi 12 kişide uyguladı
ve sonuçlar dikkate değerdi. -
3:19 - 3:22Konu, olayları daha iyi hatırlamamak
değil; o olayları daha az unutmak. -
3:22 - 3:25Bir hafıza testini, uyku sırasında
oyun oynayarak -
3:25 - 3:28daha iyi yapabileceğinizi
ilk duyduğumda aşırı şüpheciydim. -
3:28 - 3:30Fakat bu deneyleri tekrarladık.
-
3:30 - 3:33Gün boyunca elde ettiğimiz değerler
ve anılar çok hassastı -
3:33 - 3:35ve kolaylıkla kaybedilip unutuldular.
-
3:35 - 3:39Fakat bunları farkında bile olmadan
uyku esnasında yeniden harekete geçirerek -
3:39 - 3:42daha sabit hale getirip unutma eğilimini
azaltabildik gibi görünüyor. -
3:42 - 3:43Bu inanılmaz.
-
3:43 - 3:45Biz aktif değilken bile beynimiz aktif.
-
3:45 - 3:48Siz de benim gibi biraz unutkansanız
-
3:48 - 3:51belki de çözüm bir çift kulaklık
ve rahat bir kanepe olabilir.
- Title:
- Uyurken hafızanızı ses nasıl kandırabilir
- Speaker:
- DIY Neuroscience
- Description:
-
Uyurken bir sınava hazırlanabilir misiniz? Cesur nörologlarımız, uyurken belli konularda deneyler yürüterek hafızamızı geliştirmeyi hedefliyorlar.
Sonuçlara şaşıracaksınız. - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED Series
- Duration:
- 04:07
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How sound can hack your memory while you sleep | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How sound can hack your memory while you sleep | ||
Gözde Zülal Solak accepted Turkish subtitles for How sound can hack your memory while you sleep | ||
Gözde Zülal Solak edited Turkish subtitles for How sound can hack your memory while you sleep | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for How sound can hack your memory while you sleep | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for How sound can hack your memory while you sleep | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for How sound can hack your memory while you sleep |