re:retail: SAP Türkiye Genel Müdürü Uğur Candan ile Hızlanan Dijital Dönüşümü Konuştuk!

Hızlı tüketim ve perakende sektöründe yaşanan dönüşümü değerlendirdiğimiz re:retail programının sekizinci bölümünde, SAP Türkiye Genel Müdürü Uğur Candan ile hızlandırılmış dijital dönüşüm yolculuklarında başarılı olabilmek için dikkat edilmesi gereken alanları ele aldık!

COVID-19, şirketlerin yaklaşımlarını nasıl değiştiriyor?

COVID-19’la birlikte şirketlerin öncelik sıralarında nasıl bir değişim oldu?

Dünya tedarik zincirinde Türkiye nasıl bir konumda olacak?

Her Perşembe günü, saat 09:00’dan itibaren YouTube kanalımızda yayınlanan re:retail programını takip etmek için kanalımıza abone olmayı unutmayın:

https://www.youtube.com/c/vispera

Çözümlerimiz hakkında bilgi almak için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz:

https://vispera.co/solutions

Herkese merhaba.

Vispera olarak hızlı tüketim
ve perakende sektörlerinde

yaşanan değişimi ele almak
amacıyla hazırladığımız

Re:retail programımızda
bugünkü konuğumuz

SAP Genel Müdürü Uğur Candan.

Uğur hoş geldin.

Gökhan çok teşekkür ediyorum,

sağ olasın böyle bir
fırsat verdiğin için.

SAP benim de profesyonel kariyerimde
iyi arkadaşlar kazandığım,

çalışması keyifli bir dönemdi;

beraber çalıştığımız dönemde
hızlı tüketim, perakende olmasa da

başarılı projelere
farklı konularda imza attık.

2001 yılında SAP
Türkiye'de kurulduğundan beri

ekibin içinde farklı rollerde
yer aldın.

Ve farklı müşteri deneyimlerine
tanıklık ettin.

Sohbetimiz içerisinde
bu konudaki görüşlerini dinlemeyi

heyecanla bekliyoruz.

Ancak sohbetimize geçmeden,
bu konudaki,

asıl konuya gelmeden önce

biraz içinde bulunduğumuz
dönemle ilgili de

bir soru yönlendirmek istiyorum.

Dijital dönüş uzunca bir süredir
kurumların gündemindeydi.

Şimdi şirketler COVID nedeniyle

hızlandırılmış bir dönüşüm
sürecinden geçiyorlar.

Dünyanın önde gelen
teknoloji şirketlerinden biri olarak SAP,

180'den fazla ülkede, 440 bin müşteri ile

şirketlerin gerçekten
dijital dönüşümlerine

çok büyük bir katkı sağlıyor,
önemli bir yerde bulunuyor.

Gözlemlediğin kadarıyla şirketlerin
hızlandırılmış dijital dönüşümünde

başarılı olmalarını sağlayacak
üç etkeni bizimle paylaşabilir misin?

Çok teşekkür ediyorum Gökhan.

Buradan tüm dinleyenlere de
selamlarımızı iletelim.

İçinde çalıştığım kurumun
gönlümdeki yeri bambaşka.

Hocamıza da çok selamımızı
iletelim buradan, Aytül Hanım'a.

Şimdi şöyle söyleyeyim,
bu çok sorusunu aldığımız bir konu.

Benim açımdan da çok sıcak
takip ettiğim bir yapı.

Çünkü bizim 180 ülkede faaliyetimiz var.

Bunun ilk çıktığı Çin’den
ya da Uzak Doğu diyelim,

bu tarafa doğru konuyu izleme,
etkilerini ölçme şansımız oldu bir nevi.

Onun için sıcak sıcak
biraz istatistik de verebilirim.

- Çok iyi olur.
- Onu da vereceğim.

İlk önce bir;
tüm IT şirketlerinde olduğu gibi

bütün müşterilerimizin de
içinde olduğu projeler “remote”a döndü.

İki; istatistikliği,
yine bu kadar istatistik biliminde

uzman arkadaşların çalıştığı
bir kurumda çalışıyorum.

Şöyle söyleyeyim, 4 büyük projesi varken

şirketin aynı dönemde
5 büyük projesi oldu.

%24 büyük proje kazanımında artış oldu.

Şimdi bunun nedenini anlayabilmek,
tabii çok kolay değil.

Ama şunu çok kolay tespit edebiliyoruz:

Yeni başlayan projelerin tamamındaki
ana unsur uzunca zamandır,

"ya nasıl yapayım nasıl edeyim"
denilen işlerin hazır

etkileri de, dışarıdan etkileşimde
düştüğü dönemde başlamak kolaylaştı.

Birtakım kurumlar vardır ya;
evinizde bir yeri düzelteceksinizdir,

bir süre zaman bulamazsınız
konuya eğilmek için,

biraz iş güçten kopunca
oralarla uğraşırsınız.

Onun gibi kurumların
içinde de durum aynısı oldu.

Mesela ben hep şunu söylüyorum,

üretim planlamadan sorumlu arkadaşlar
varsa bizi dinleyen, onlar bilirler,

üretimin sektiği yerde hemen
tezgahlar bakıma alınır mesela.

Hiçbir şey yoksa
tezgah temizliği yaparsınız,

yağlamaya girersiniz.

"Bu vardiya ne yapalım abi?" derler mesela,
"hatları bir temizleyelim" dersiniz.

Hiçbir iş yaptırmazsan
temizlik ve bakım yaptırırsın.

Bu da onun gibi, böyle önemli olan
konuları hızlıca yapma şansı bulduk.

Bir grup müşterimiz böyleyken
bir grup müşterimizde de

yeni iş fırsatlarını
yakalayabilmek için yeni şeyler yaptık.

İlk akla gelen; daha demin de mesela
basın mensuplarıyla bir toplantıdaydım,

orada da ilk genellikle ortaya koyulan
elektronik satış senaryolarıdır.

"Ben online mağazamda,
normal mağazam kapandı,

online mağazamdan satayım."

İşte bunlar son derece arttı.

Ama bunlar madalyonun,
buzdağının üstte kalan kısmı.

Esasen altta görünmeyen
kısmını biraz açmak isterim.

Size de çok önemli
ipuçları vereceğini düşünüyorum.

Birincisi, SAP olarak biz pazara
şunu dedik, demeye de devam ediyoruz.

Bu arada benim şahsen de inandığım
ve altını çizdiğim bir konu.

İçinde bulunduğumuz durumun
bir çözüm kitabı yok.

Bir Readbook’u, bir doktrini yok
şöyle çözülür diyen.

Dolayısıyla kim kazanacak?

Çok basit, satıcısına yani müşterisine,

iş ortağına ve çalışanına
"Ne yapabilirim?" diye soran.

Türkiye'de de dünyada da
en iyi örneklere bakıyorum.

Biraz böyle sayfayı çevir
altına kazı konuyu,

adam ya iş ortağına dönmüş sormuş
sana ne lazım diye, ya müşterisine sormuş.

Mesela bizim kendi ofislerimizden
örnek vereyeyim,

aynı şeyi sende de vardır,
sana da gelecektir

ya da gelmiştir Gökhan Bey.

Nedir o?

Çalışanlarımız ne diyor mesela
“Ya kapalı gıda verin bize.

Ben gidip de alttaki restorandan

ya da işte yemekhaneden
yemek istemiyorum,

kapalı ufacık bir paket
sandviç bile versen

ben onunla günümü geçireceğim."
demeye herkes mesela şu anda razı.

- Değil mi?
- Evet.

Amerika'da bir tane şirket çıkıyor
diyor ki "Ya ben

bütün şirketlere otomasyon vereceğim,
paketli gıda için."

Fotoğrafını gönderdiler
bizim Amerika'daki ofisten.

Hem de reklamları görsen
diyor ki çevre sağlığı,

işte "sustainable",
adam şöyle yapmış;

bir tane tahtadan raf çakmış,
üzerinde logosu var,

ürünleri oraya koymuş,
yanına da kumbara koymuş.

Elektrik tüketmiyor ve insan diyor ki
"Ben sana güveniyorum kardeşim."

Sen ofis de açsan gelip buradan atıyorum,
bir paketli gıda alıyorsan,

bu gıdaların hepsi de yeşil gıdalar,
çevre sağlığı,

iş güvenliğine uygun,
en üst markaların en çevreci

ve sertifikalı ürünlerini koymuş adam.

Onu da söylüyor zaten, "Ben bu kritere göre
seçiyorum buradaki ürünü," diye.

Millet çünkü "Bisküvi koysana,
niye kola koymuyorsun?" diyor,

adam diyor ki "Koymam ben,"

böyle psikopat bir firma,
ismi şimdi lazım değil.

Ama güzellik ne?
Milyar dolarlık iş pazarı.

Bu adam bunu nasıl buldu?

Dönüp ATM, otomat
hizmeti verdiği kurumlara

size ne lazım demiş, ortaya çıkmış.

Ama ne oluyor, çalışan mesela
"replenishment" için

gün içinde girmiyor.

Adam personelini oraya gönderiyor,
oradaki kutu bile olsa tahta kutu,

ahşap kutu bile olsa
kasayı boşaltmak için,

akşam saati, gece yarısı
birde gidiyor mesela.

Hiç kimse görmüyor, o kutu
her zaman dolu ve kimse görmüyor.

Şimdi, bu ve bunun gibi yapılarda
iş fırsatlarını,

SAP olarak biliyorsun,
bu 3 şeye sor, bunu sormak için,

bu arada çözümleri de ücretsiz verdik,
Qualtrics dediğimiz yazılımı.

Bu ürün grubunda mesela
1 satıyorduk, 2 satıyoruz şimdi.

Tam iki misli talep.

Buluttan bunun talebi arttı,

çünkü herkes birbirine
soru sorup etkileşmek istiyor.

Geçen gün yine söylediler,
en büyük zorluk ne biliyor musun?

Ben Gökhan Arıksoy’u tanıyorsam açıp

“Gökhan sen bu işi bilirsin,
bu iş nasıl olur?” diyorum.

Ama ya bilmiyorsan kurum içini?

Eskiden en basitinden ne yapıyorduk
biz; ofiste bağırıyorduk,

"Yardıma düştüm arkadaş,
bana kim yardım eder?" diye soruyorduk.

Hadi şimdi sorsana,
yok işte "blog olarak yazarım".

Nereye blog olarak yazıyorsun,
kim okuyacak o yazını?

Dolayısıyla insanların o yetkinlik,
entelektüel sermayelerinin ne olduğu,

o yetkinliğin ne olduğunu
kim bilir sorusu, apayrı bir soru oldu.

Dolayısıyla bir, reaksiyon,
iki, insan kaynaklarındaki güç.

Açın dergileri bundan sonra
CEO’lar röportaj verirken,

kalıbımı basıyorum
şunu klişe olarak duyacaksınız:

“Biz artık tecrübeye bakarak personel
istihdamını kaldırmak istiyoruz.”

Niye?
Çünkü adam gördü,

en tecrübeli personeli bile bir çözüm
bulamayacağı bir problemle karşı karşıya.

Kim çözüm buluyor?

Kıvrak zekası fazla olan,
sanatla ilgilenen, spor yapan,

dünya görüşü açık,
zihni sinir proje üretebilen.

Bunu ölçmüyorduk ki biz.

"Sen ne yaparsın, bunu yaparım,
ha iyi yapar mısın, yaparım,

kaç senedir, on beş senedir, gel."

O da bitti.

Dolayısıyla insan kaynakları
çok talep görüyor.

Efendime söyleyeyim,
bu yaratıcı çözümleri algılayan,

biz deneyim ekonomisi diyoruz,

deneyim ekonomisi çözümlerimiz
inanılmaz talep görüyor,

artık satış, servis,
pazarlama fonksiyonlarını saymıyorum.

O yoksa zaten malı satamadı millet.
O zaten olmazsa olmaz.

Ama önemli olan ne? "Geleyim,

seni dinleyeyim, bir proje
yapayım," dönemi bitti.

Bunlar da bitti.

Şu ortamda, biz ikimiziz şu anda,

kaç kişi dinleyecek,
seyredecek bilmiyorum

ama etkileşemiyoruz ya o yüzden.

Cem Yılmaz espri yapıyor ya
“Yapılmışı var.”

"Yapılmışını getir
ve hızlı devreye alayım,

her şeyi yapmasın ama bir şeyleri,
hızlı değer üretmeye başlasın,"

inanılmaz talep görmeye başladı.

Toparlayacak olursam hızlandırılmış
çözümlerle doğru soruyu sorarak

doğru cevapları alanlar
kazanmaya başladı.

Bunu da çok net
gördüğümüzü, yaşadığımızı,

sadece Türkiye’de değil,
Uzak Doğu’daki bizden faz farkı ile

ben diyeyim bir ay, sen de 3 hafta
önde olduklarını düşünürsen,

baktığın zaman aynı istatistikler
böyle yavaş yavaş işte İtalya'ya geldi.

Şimdi, mesela Türkiye'ye
birkaç hafta sonra gelmesini

açıkçası ben de bekliyorum.

Kesinlikle öyle, biz de
Brezilya'dan Hindistan'a

farklı coğrafyada
müşterilerle çalışıyoruz.

Hepsinde belli bir faz farkı ile
aynı şeyler yaşandı.

Dolayısıyla gözlemlediğimiz
ülkeler farklı bile olsa,

insanların reaksiyonları
birbirlerine benziyor.

Dolayısıyla müşterileri,
çalışanları, pazarı iyi okuyabilmek,

doğru çözümler
geliştirebilmek için önemli oluyor.

COVID-19 süreci ile hayatımıza
"yeni normal" girdi.

Tabi Türkiye'deki "yeni normal"
eski normale ne kadar yakın,

hani gerçekten "yeni normal" mi orası
konuşulabilir bir konu.

Ama "yeni normal" öyle
ya da böyle gerçekten hayatımızda var.

Bu dönemde hızlı tüketim
ve perakende alanında

SAP müşterilerinin
iş süreçlerini destekleyecek

3 teknolojiyi "yeni normal" kavramı
altında özetleyebilir misin?

Süper. Ben sizin açınızdan önemi
olduğunu düşündüğümden başlayayım.

Şimdi, problem değişince cevap
bulmanın cevap anahtarı da değişiyor,

metotları da değişiyor,
her şeyi değişiyor.

Güzel, şimdi, perakendeden
bir örnek verelim.

Meşhur perakendeci işini yönetiyor.

Bir tane, adamın tabiri caizse

böyle rapor bile değil
görselledikleri formatları var.

O da genellikle belli seviyeye
"online" bile çıkmıyor.

Demin gösterdiğim gibi
"print-out"ta çıkıyor.

En iyi ihtimalle
yönetim kurulu demeyelim

ama yöneticilerin olduğu yerde
PowerPoint’lerde tartışılıyor.

Şimdi, haydi gel bu ortamda
veriyi analiz ederek,

orada iş problemlerini
çözerek bunu söyle.

Dolayısıyla problemin olduğu yerle
bunun raporlandığı yer arasındaki

tüm duvarların yıkılması lazım.

SAP dünyası olarak da yine,

SAP’yi benim kadar sen de
tanıyan bir arkadaşımızsın,

dolayısıyla "O veri ambarı ne,
analitik çözüm ne?"

öğrenen, algoritma ile
hisseden veri akışında

gerçek zamanlı akan veriden
analiz yapan araç gereçler de,

bunların talebi uzaya doğru fırladı
ve güzel olan nokta ne?

Nerede size bağlanıyor?

Sizin varoluş sebebinizi
SAP size şöyle söylüyor;

diyor ki "Dünyada
gerçekte olan bir olayla

sistemin arasındaki boşlukları
kapatmamız lazım."

"IOT, IOT." Kardeşim, IOT
onun bir tane köprüsü.

Ama o köprüyü kurmakla
iş başlıyor, bitmiyor.

Ondan sonra anlamlandırmak,
görsel olarak onu süzebilmek,

o görsellik içindeki ilişkiyi
“transaction” olarak “book” edebilmek,

“transaction” olarak
“book” ettiğin ilişkiyi de

“transaction” olarak “book” etmediğin
başka ilişkileri,

"Evet 3 tane sattım ama bunlarla
yan yana dururken 3 satıyorum,

bunlarla yan yana
dururken 5 satıyorum"un

sen “transaction” sistemde izini,
olay olduktan sonra bulabilirsin.

Biz raftaki ürünün stokta olup
rafta olmadığını nasıl anlıyoruz?

Koltuk stokunda var
ya da mağazada var, satmıyor.

"Demek ki her yerde satarken
rafa mı dizmemeliyim?"

Olay olduktan sonra
öğrenen algoritmayı koysan ne olur?

Adamın öğreneceği şey bu olur, ancak
"Üç saattir satmıyor der," en iyi ihtimalle.

Dolayısıyla gerçek dünyadaki olanlarla

gerçek dünyada oluş şeklinin
evlenmesi lazım.

Bunu evlendirmek için devasa
bir çabaya insanlar girecek.

Çünkü fiziksel stokla
.com stokunu da evlendirmek

devasa bir iş problemi haline dönüştü.

İşin içinde %5’ken sorun yok,
%10’ken idare edersin,

%20'de "Allah canını alsın,
tamam," dersin.

%100 olunca ne yapacaksın? Haydi!

Ya bazı insanların
şu anda cirosunun %100’ü .com.

O zaman demek ki... Şimdi mesela,
direkt deminki senaryodan girelim;

raftaki ürünü adamın
online’dan satması gerekecek.

Eskiden "Stokta var rafa koymadım,

satmadım vah vah,"
şimdi konu ondan da çıkıyor.

Her şey birbirine çok yaklaşıyor.

Mesela ”click and collect” gibi
yeni kavramlar var.

Normal “brick and mortar”
perakendeci aynı zamanda

online ama kendi lokasyonunda teslim
ettiği bazı iş modelleri kurguluyor.

Ablam Amerika’da yaşıyor,
bütün alışverişi,

ömrü hayatındaki bütün alışverişi
“click and collect”e dönüşmüş.

Siparişini veriyor, arabayla gidiyor,

"Bilmem ne hanımefendi
hoş geldiniz," arabaya langırt koy.

Şimdi düşünebiliyor musun bunun etkisini?

Dolayısıyla bunlar inanılmaz yürüdü,
yürüyecektir de.

Birincisi bu.
İkincisi de karlılık.

İlk etapta kutuyu açtığın zaman
bir karlılık analizinin yaptığı işle

direkt ilgisi yokmuş gibi
görünse bile bilmenizi isterim ki,

o deminki raf senaryosundan
ben devam ediyorum,

daha tonla senaryonuz var biliyorum

ama oradan başladık
oradan devam edelim,

o raf senaryosundaki her milimetre
karenin ayrı bir karlılık “impact”i var

ve karlılık yaklaşımı değişti.

Çünkü o rafları biz diziyorduk.
Daha basit anlatalım;

o rafları biz diziyorduk,
bir doktrini vardı,

normal yaşantı doktrini vardı.
Şimdi yok ki.

Acaba yeni Uğur Candan,
düne kadar gitmiyordum da

15-20 gündür 2-3 haftadır örneğin
Migros’a gidiyoruz değil mi biz?

Migros’taki deneyimim;
aynı kafayla mı giriyorum?

Ben size söyleyeyim;
aynı kafayla girmiyorum.

Kendim söyleyeyim;
aynı kafayla girmiyorum.

Size İspanya’nın
en büyüğünden örnek vereyim;

İspanya’nın en büyük
perakendesi aradı, SAP, dedi ki:

"Rafta bulunan
ürünlerin sayısını..."

Önüne koyuyor adam
5 paketlik yeri var mesela.

"Bunu yarı yarıya kısmam lazım,
5’ken 3’e ya da 2’ye düşürmem lazım."

Dedik ki "Neyin peşindesin?
Tamam indirelim, indirelim de

her şeyin de artık bir sınırı var."

Bir süre sonra o reklamasyon
gelirini de kısmaya başlıyorsun.

Dedi ki, "Mağazada yer açmam lazım."

Adamın iş problemini tarif edişine bak.

Mağazada başka kategoriye
yer açabilmesi için

diğer kategorileri reklam alsa,
reklamasyon yapsa, geliri olsa,

onu oraya koyduğu için
üretici ona para veriyor olsa bile

"İstemiyorum," diyor adam.

"Çünkü yepyeni bir kategori var,
o kategoriyi oraya sıkıştırmam lazım,

benim de gidip yandaki duvarı yıkıp

yandaki mağazayı
kiralayacak halim yok,"

yer açma projesi diye başladı.

Projenin ana teması:
"'Supply chain'i sıkıştıralım,

gerçek zamanlı teknolojilerle
planlamayı iyileştirelim ki

mağazada metrekare açılsın."
Haydi bakalım.

Kırk yıl düşünsem aklıma gelmeyecek
bir iş problemi.

Dolayısıyla özetleyecek olursam,

bu gibi konuların sizin yolunuzu
çok açacağını düşünüyorum.

Hazır paketli bir şeyleri
dünya pazarına anlatabilmek için

ne ödev veriyorsan;
Gökhan senin ekip,

benim ekip otursunlar yalvarıyorum
bir anlam çıkaralım, herkese anlatalım.

Ama "Diğerleri nedir?" derseniz,
tabii ki insan kaynakları.

Çok talep görmeye başladı.

Çünkü gerçekten, entelektüel
sermayenin ne olduğunu

roman olacak öykülerle
anlatabilmem mümkün oluyor.

Dolayısıyla kimse artık uzmanlığa,
iş tecrübesine bakmadan iş yapacak.

Bir diğer, üçüncü başlık da seçiyor olsam
tedarik zinciri derdim.

Zaten kırılan tedarik zincirini onarmak,

önümüzdeki belki de bir senenin
faaliyet alanı dünyada.

Uğur, eskiden hatırladığım
bir şey var,

aslında bir ara soru olacak bu.

SAP büyük dönüşüm
projelerini tetiklerken

genelde iki tane
önemli başlığı oluyordu.

Bir tanesi finans, “digital finance”,

diğeri de “supply chain management”,
“digital supplier network”.

Bu hala böyle midir "yeni normal"de?

Şimdi...

Ya da başkaları var mı?

Şimdi tedarik zinciri aldı yürüdü,
çünkü gerçekten bozuldu.

Örnek söyleyeyim, Türkiye’deki

ve dünyadaki birçok şirketinin
tedarik zincirini,

birçoğunu ben gençliğimde yaptım.

Bizim işte 3000 tane tedarikçimiz var,

bunları biz 300’e indireceğiz
sonra da 40-50’ye indireceğiz,

“bulk buying”in gücü, daha da
yakın çalışacağız, entegre olacağız.

Şimdi bunu yapanlar ne oldu?

O otuz tane tedarikçiden
birinde COVID olduğu için

dükkan kapandı.
Şimdi onu yapmayan

üç bin tedarikçiyle hala
bir gerilla savaşı veren öne geçti.

Gerilla savaşının coğrafyası Türkiye, dünya
tedarik zincirinden pay çalacaktır.

Alın size doktrin cümle.

Buna inanarak söylüyorum,
neden? “lot size”ımız küçük, çok esneğiz,

Çin gibi büyük “lot size”larla
iş vermesi gerekmeyen bir coğrafya.

Ne olacak? Ne zaman olacak?
Haberin varsa olacak.

Kırılan, tedarik zincirinde
damlayan bir şey mi var?

"Benim bu çözümüm var," diye
gidebilen üretici kazanacak,

gidebilen perakendeci kazanacak.

O çatlaklardan sızan suyu
fark eden üretici kazanacak.

Şu anda her şey aynıymış gibi
dengelemeye çalışan

bir oyun oynuyoruz bütün dünyada.

Yeni oyun başlamadı.

Bu yeni oyuna başlayabilmek için
deminki soruna; evet finans,

finansa da bir cümle söyleyeyim.

Kırılan tedarik zinciri kesin bir oyun,

çevre sağlığı ve iş güvenliği
kesin bir oyun

ve karlılık kesin bir oyun.

Türkiye’nin en büyük üreticilerinden
bir tanesi kolonya satıyor.

Toplantıya gittim satış raporu geldi,
yüzleri düştü bunların.

"Niye, nasıl olabilir?" diyorum.

Daha da COVID’in ilk günleri.

Fabrika bir şey olursa
COVID’den nasıl çıkarlar,

nasıl dezenfekte ederler
o bile belli değil.

Garantiye gitmek için
bütün vardiyaları pompalamışlar,

sırf şubat ayı ürün üretiyorlar.

Neredeyse çalışanları
eve göndermeyecekler.

Espri olsun diye söylüyorum ama
full vardiya çalıştırıyorlar.

Dedim "Nasıl sizin yüzünüz düşebilir?"
"Ya sorma, Uğur," dediler.

"Biz beş gündür, satış raporu geldi,
İngiltere’de bir numaraymışız."

- "Nasıl oluyor?"
- "Beş gündür bir numarayız."

Dedim "Neden yüzünüz düştü,"
"Malı yurt içine verdik," dediler.

Şimdi bir; hissedersen kazanırsın.

İki; o histen sonra esnek bir şekilde
manevra edebilirsen kazanırsın.

Üç, karlılık analizine dikkat ederek
üretim yaparsan kazanırsın.

Sadece satacağım diye değil.

Belki o ürettiğinin yarısı kadar üretip

ama o ürettiğinin tamamını
o X pazarına veriyor olsaydı,

ki o X pazarında bir numara olduğu
en ufak perakendeci de

bir mağazaya girin,
oraya 10 kilometredir.

Tüketici kozmetiği reyonuna
girin bakalım,

en küçük “Sainsbury”de ne kadarmış
İngiltere’de reyonun büyüklüğü.

Orada bir numara olmak imkansız.

Dolayısıyla bunlar önemli,

önem derecesi artan
ama cevap aranan soruların

tamamının değiştiği
cepheler oldu bize.

Bizim problemimiz
ne biliyor musun Gökhan?

Bu anlattığımız şeyi anlayan,

çok hızlı idrak edebilecek müşterilerin,

çok hızlı dertlerine
deva olacak çözümleri

"oynanmışı var" diye
koyabilme sendromumuz.

Bir süre sonra bizim şu konuştuğumuz
şeyin herkes farkındalığını yaşayacak.

Onlar yaşadı çünkü en çok
patlayan üründe o ilk hafta yaşadı.

Ürünü şu anda satmayan, duralayan,
şimdi çıkmaya başlayanlar

2 ay faz farkıyla yaşayacak aynı şeyi.

Tekrarlamış olayım, yeri gelmişken.

Son bir sorum olacak.

O da; 2021 yılının sonuna kadar,
önümüzdeki bir buçuk yıllık dönemde

aralarında yapay zeka,
yapay görme, nesnelerin interneti,

blok zinciri gibi yükselen
teknolojilerin hızlı tüketim

ve perakende alanına getireceği
en önemli 3 uygulama ne olabilir?

“Short term”de dağıtım, satış, servis.

Bir tık “long term”de
buna üretimi de eklerim.

Ama lojistik
söylediğim gibi kırıldı.

Orada oyuncağımızı kırdılar,
işin kötüsü elimizden de aldılar.

Adam kırdı verdi,
yapıştırıcıyla yapıştır kullan değil,

yok yok, vallahi kırdılar,
kırıp attı.

Onun için yepyeni bir şey yapmak lazım.

Zaten kim ki eski sistemini
tamir etmeye çalışacak,

bil ki oradan kaçacağız biz.

Bizim onlarla işimiz yok,
vallahi yok, oralara gitmeyelim biz.

Kim yeniden tasarlamak istiyor,
kim yeniden, sıfırdan "Bu problemler

bir daha olduğu zaman
bunları yaşamak istemiyorum," diyor.

Bak kilit kelimeyi de söylüyorum.

“Bir daha olduğu zaman ben böyle
bir şeyle yüzleşmek istemiyorum.”

Bir daha olacak,
dinleyenler için söylüyorum.

185 ülkede ya da 180
ülkede faaliyetimiz var, görüyorum.

Tekrar olacak.

Ama ismine COVID-19 deriz,
COVID-21 deriz, COVID-99 deriz,

Cavit deriz ne deriz
bilmiyorum onun ismine,

ama bir şeyler olacak yine.

Sanmayın, bu toplum topun
sekip sekip durması gibi zeminde duracak.

Duracak ama çok iyimser oluruz,

bunu böyle bırakacağız
cok diye zemine oturacak.

Yok böyle bir dünya.

Dolayısıyla kim "Bunu tekrar yaşamak
istemiyorum," kilit kelimesiyle

sana bana gelirse
onu sırtımızda taşıyacağız,

her derdine de çare bulmak için
seferberlik ilan edeceğiz.

Ve Türkiye pazarı içinde
güzel olan nokta şu;

gelişmiş pazarlar içindeyiz.

Türkiye’de birçok IT şirketi
"Siz gelişmektesiniz," der,

bakarsınız mesela Afrika ile
yan yana koyar,

bakarsınız mesela Dubai ile
yan yana koyar.

Tırnak içinde "gelişmekte olan",
yani "sen gelişmemişsin".

Türkiye kiminle beraber?
Avrupa ile beraber,

Güney Avrupa’nın parçası.
Niye?

Çünkü bu pazarın olgunluğu,
kimse kusura bakmasın,

beni ancak İspanya ile,
İtalya ile “range mark” edebilirler.

Bazen onlar benim elimi büker,
bazen ben onların elini bükerim.

Hepimizin de birbirine saygısı sonsuzdur.

Ve bunların içinde
en küçük olan benim, yanlış anlamayın.

İtalya benden 2,5x, İspanya benden
2x büyüktür baktığın zaman.

Ona rağmen bu mühendislik kadroları,
sizin sayenizde,

ben bunu sadece
kendim için söylemiyorum,

sizin gibi, pırlanta gibi iş kadroları
sayesinde dize getirmemizle olmuştur.

Daha da güzellerini
paraya dönecek şekliyle

hazıra getirmemiz lazım, bu kadar.

Tedarik zinciri açısından,
üretim açısından Türkiye’de

yerleşik şirketler için
özellikle "yeni normal"de

çok ciddi şeyler getirebilir,
avantajlar getirebilir.

Kesinlikle getireceğine inanıyorum.

Ama bundan sonraki oyunun kuralı,
milyar dolarlık,

milyarlarca dolarlık soru: "Para nerede?"

Çünkü para bir yerlere kaçtı.

Şimdi bu saklambaç oyunu
gibi bir şey oldu.

Bir anda hop saklandı bir yere,
şimdi herkes onu arıyor ya;

esnek olan, çok çabalayan bulacak.

Ve illa ki denklem değişecek.

Burada avantajlarımızı
öne koymamız lazım.

Aynen öyle. Uğur,
re:retail’e katılarak

bizlere vakit ayırdığın için
çok teşekkür ederiz,

çok keyifli bir sohbet oldu.

Usta sen sağ ol, böyle bir fırsat verdin,
dinleyen herkese buradan,

etkileşemedik bu seferlik.

Bir dahakinde daha etkileşimli
bir ortamı kurgularız hep beraber.

İnşallah ilk fırsatta da yüz yüze,
yan yana, fiziksel bir ortamda;

onun keyfi hala başka,
bir araya gelir, sohbetimize devam ederiz.

Çok çok teşekkürler Uğur.