Mật ngữ của cây - Camille Defrenne và Suzanne Simard

Xem toàn bộ bài học tại: https://ed.ted.com/lessons/the-secret-lingu-of-trees-camille-defrenne-and-suzanne-simard

Hầu hết các cánh rừng đều nằm dưới những bóng cây đại thụ. Những cây cổ thụ này có trăm ngàn con cháu. Chúng giao tiếp với những cây xung quanh, chia sẻ nước, ánh sáng, dưỡng chất, và trí tuệ tích lũy qua nhiều năm. Tất cả đều bắt nguồn từ chung một cội. Làm thế nào mà cây có thể làm được điều này? Hãy cùng Camille Defrenne và Suzanne Simard khám phá hệ rễ đồ sộ và phương thức giao tiếp phức tạp của cây.

Bài học của Camille Defrenne và Suzanne Simard, đạo diễn bởi Avi Ofer.

Hầu hết các cánh rừng
đều nằm dưới những bóng cây đại thụ.

Những cây cổ thụ này
có trăm ngàn con cháu.

Chúng giao tiếp
với những cây xung quanh,

chia sẻ nước, ánh sáng, dưỡng chất,
và trí tuệ tích lũy qua nhiều năm.

Không thể nói, tiếp cận hoặc di chuyển,
tất cả đều bắt nguồn từ chung một cội.

Bí mật nằm dưới nền rừng,

nơi hệ rễ đồ sộ
chống đỡ những cái thân cao chót vót.

Cùng với nó
là nấm rễ cộng sinh mycorrhizae,

có vô số sợi nhỏ phủ đầy lông tơ

tạo thành sợi nấm.

Phạm vi phân tán của sợi nấm
lớn hơn nhiều so với hệ rễ,

chúng, đồng thời, cũng liên kết
các rễ cây với nhau.

Những liên kết này tạo thành
mạng lưới nấm rễ cộng sinh.

Qua đó, cây có thể trao đổi
chất và tín hiệu với nhau.

Những cây cổ thụ
có mạng lưới nấm rễ cộng sinh lớn hơn cả

liên kết với nhiều cây khác,

nhưng những liên kết này
cực kỳ phức tạp và khó truy nguyên.

Đó là vì có khoảng
một trăm loài nấm rễ cộng sinh,

mỗi cây có thể có hàng chục loài nấm
khác nhau đến cộng sinh,

mỗi loài lại có
một kiểu liên kết khác nhau,

khiến mỗi cây có một mạng lưới
nấm rễ cộng sinh riêng biệt.

Để hiểu cách các chất
luân chuyển trong mạng lưới này,

hãy quan sát đường

đi từ cây trưởng thành
đến các cây con lân cận.

Hành trình này
bắt đầu từ trên cao,

tại những chiếc lá trên đỉnh cây.

Lá cây dùng ánh sáng mặt trời dồi dào
quang hợp tạo ra đường.

Đường sau đó
được vận chuyển xuống hệ rễ

dưới dạng nhựa cây đặc quánh.

Từ đây, nó được vận chuyển
đến các bó rễ.

Nấm rễ cộng sinh
khi gặp đỉnh sinh trưởng

sẽ bám quanh đầu rễ
hoặc xâm nhập vào bên trong,

tùy thuộc vào từng loại nấm.

Nấm không thể tự mình tạo ra đường
dù cần nó để duy trì sự sống,

nhưng chúng lại có khả năng
hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn cây,

và chuyển chúng qua rễ cho cây.

Thông thường, các chất di chuyển

từ nơi có nồng độ cao
sang nơi có nồng độ thấp,

hay từ nguồn đến đích.

Nghĩa là đường di chuyển
từ rễ cây vào sợi nấm.

Trong sợi nấm, đường di chuyển
qua các lỗ nhỏ trên vách tế bào

hoặc qua các sợi liên bào.

Nấm hấp thụ một ít đường,

phần còn lại sẽ được vận chuyển
đến rễ của những cây xung quanh,

những cây mọc trong bóng râm,

không có nhiều điều kiện quang hợp
để tạo ra đường.

Nhưng tại sao nấm lại vận chuyển
chất dinh dưỡng từ cây này sang cây khác?

Đó là điều bí ẩn
của mạng lưới nấm rễ cộng sinh.

Khá dễ hiểu khi nấm trao đổi
chất dinh dưỡng và đường với cây

vì cả hai cùng có lợi.

Lợi ích của nấm
khi tham gia vào

mạng lưới trao đổi chất giữa các cây
lại khá mơ hồ.

Chính xác thế nào,
ta vẫn chưa biết được.

Có thể nấm hưởng lợi
khi liên kết với nhiều cây,

và việc vận chuyển chất giữa các cây
giúp tối ưu hóa các liên kết đó.

Hoặc có thể cây truyền ít
chất dinh dưỡng cho nấm hơn

nếu nó không giúp cây trao đổi chất.

Dù vì lý do gì,

nấm rễ cộng sinh đã giúp truyền
một lượng thông tin khổng lồ giữa các cây.

Qua mạng lưới này,
cây có thể biết được

chất dinh dưỡng và tín hiệu truyền đến
có phải của cùng loài hay không.

Thậm chí, biết đâu là thông tin
được truyền từ cây có quan hệ mật thiết

như cùng giống hoặc cùng cây mẹ.

Cây cũng chia sẻ thông tin
về môi trường xung quanh

như hạn hán
hoặc côn trùng tấn công.

giúp những cây lân cận
sản xuất nhiều enzyme bảo vệ hơn

khi mối nguy đến gần.

Sự tốt tươi của rừng phụ thuộc vào

hoạt động giao tiếp
và trao đổi phức tạp này.

Khi mọi thứ
được liên kết chặt chẽ với nhau,

tác động lên một loài
sẽ gây ra ảnh hưởng đến nhiều loài khác.