Γιατί πρέπει να διαβάσετε το «Έγκλημα και Τιμωρία»; - Άλεξ Τζέντλερ

Δείτε ολόκληρο το μάθημα εδώ: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-crime-and-punishment-alex-gendler

Τι οδηγεί κάποιον στην εν ψυχρώ δολοφονία; Τι υπάρχει μέσα στο μυαλό του δολοφόνου; Τι είδους κοινωνία δημιουργεί τέτοιους ανθρώπους; Πριν από περισσότερα από 150 χρόνια ο Φιόντορ Μιχάηλοβιτς Ντοστογιέφσκι έθεσε αυτά τα ερωτήματα σε ένα από τα πιο διάσημα έργα της Ρωσικής λογοτεχνίας: το «Έγκλημα και Τιμωρία». Ο Άλεξ Τζέντλερ ασχολείται με τη διερεύνηση της αποξένωσης, της ηθικής και της εξιλέωσης σε αυτό το κλασσικό μυθιστόρημα.

Μάθημα: Άλεξ Τζέντλερ, σκηνοθεσία: WOW-HOW Studio

Τι οδηγεί κάποιον να σκοτώσει εν ψυχρώ;

Τι συμβαίνει μέσα στο μυαλό του δολοφόνου;

Και τι είδους κοινωνία τρέφει
τέτοιους ανθρώπους;

Πριν από περισσότερα από 150 χρόνια

ο Φιόντορ Μιχάηλοβιτς Ντοστογιέφσκι
έθεσε αυτά τα ερωτήματα

σε ένα από τα πιο διάσημα
έργα της ρωσικής λογοτεχνίας:

το «Έγκλημα και Τιμωρία».

Αρχικά, εκδόθηκε τμηματικά
σε ένα λογοτεχνικό περιοδικό το 1866

και διηγείται την ιστορία
του Ροντιόν Ρομάνοβιτς Ρασκόλνικοφ,

ενός νεαρού φοιτητή
νομικής στην Αγία Πετρούπολη.

Ο Ρασκόλνικοφ ζει σε συνθήκες
απόλυτης φτώχειας,

και στην αρχή του έργου
έχει ξεμείνει από χρήματα

για να συνεχίσει τις σπουδές του.

Γράμματα από την οικογένεια του
στην επαρχία ενισχύουν την ταραχή του

όταν καταλαβαίνει πόσα έχουν θυσιάσει
η μητέρα και η αδελφή του

για την επιτυχία του.

Όλο και πιο απελπισμένος,

αφού πουλάει τα τελευταία υπάρχοντά του
σε μια ηλικιωμένη ενεχυροδανείστρια,

συλλαμβάνει ένα σχέδιο
να τη δολοφονήσει και να τη ληστέψει.

Αλλά ο αντίκτυπος αυτής
της αδιανόητης πράξης

αποδεικνύεται πολύ μεγαλύτερος
από ό,τι είχε προετοιμαστεί.

Παρόλο που το βιβλίο συχνά χαρακτηρίζεται
ως ένα από τα πρώτα ψυχολογικά θρίλερ,

το βιβλίο εκτείνεται πέρα από την
εσωτερική αναταραχή του Ρασκόλνικοφ.

Από σκοτεινά ταβερνεία,
σε ερειπωμένα διαμερίσματα

και κλειστοφοβικά αστυνομικά τμήματα,

η σκοτεινή πλευρά της Αγίας Πετρούπολης
του 19ου αιώνα ζωντανεύει

μέσα από την καυστική
γραφή του Ντοστογιέφσκι.

Βλέπουμε χαρακτήρες σαν τον Μαρμελάντοφ,

έναν μίζερο πρώην αξιωματούχο

που κατέστρεψε την οικογένειά του
λόγω του αλκοολισμού του,

και τον Σβιντριγκάιλοφ,
έναν διαταραγμένο και λάγνο ευγενή.

Καθώς η οικογένεια του Ρασκόλνικοφ
καταφτάνει στην πόλη,

η ηθική τους αγνότητα αντιπαρατίθεται

με την ανηθικότητα
όσων τους περιστοιχίζουν,

ακόμα και όταν οι ζωές
και των δύο σταδιακά συνδέονται.

Αυτό το ζοφερό πορτραίτο
της ρωσικής κοινωνίας

αντικατοπτρίζει τις περίπλοκες εμπειρίες
και την ιδεολογία του ίδιου του συγγραφέα.

Ως νέος συγγραφέας που εγκατέλειψε μια
πολλά υποσχόμενη στρατιωτική καριέρα,

ο Φιόντορ ένιωσε να έλκεται από
σοσιαλιστικές και μεταρρυθμιστικές θέσεις

και συμμετείχε σε έναν κύκλο λογίων
για να συζητά ριζοσπαστικά κείμενα

απαγορευμένα από
το αυτοκρατορικό καθεστώς.

Όταν ανακαλύφθηκαν,

μέλη του κύκλου, συμπεριλαμβανομένου
του Ντοστογιέφσκι, συνελήφθησαν.

Πολλοί καταδικάστηκαν σε θάνατο,

για να υποβληθούν σε μια ψεύτικη εκτέλεση

και να λάβουν τελευταία
στιγμή χάρη από τον Τσάρο.

Ο Ντοστογιέφσκι πέρασε
τα επόμενα τέσσερα χρόνια

σε ένα στρατόπεδο
καταναγκαστικών έργων στη Σιβηρία

πριν αφεθεί το 1854.

Η εμπειρία τού δημιούργησε μια αρνητική
εικόνα για τη σοσιαλιστική μεταρρύθμιση

και ο Ντοστογιέφσκι εστίασε
σε πνευματικά ζητήματα.

Στη νουβέλα του 1864
«Σημειώσεις από το υπόγειο»,

εξέφρασε την πίστη του
ότι οι ουτοπικές δυτικές φιλοσοφίες

δεν μπορούσαν να ικανοποιήσουν

τις αντιφατικές επιθυμίες
της ανθρώπινης ψυχής.

Το «Έγκλημα και Τιμωρία» δημιουργήθηκε
και ολοκληρώθηκε την επόμενη χρονιά,

και ασχολούταν με παρόμοια θέματα.

Ποικιλοτρόπως,

το βιβλίο ακολουθεί μια παρόμοια αφήγηση,

όπου ένας πολλά υποσχόμενα
νεαρός αποπλανιέται και διαφθείρεται

από τους κινδύνους της αστικής ζωής.

Αλλά η κοινωνική κριτική
του βιβλίου είναι πιο βαθιά.

Ο Ρασκόλνικοφ δικαιολογεί τις πράξεις του
πιστεύοντας ότι η άνοδός του

σε βάρος του θανάτου
της εκμεταλλευτικής ενεχυροδανείστριας

θα ήταν όφελος για την κοινωνία.

Πράττοντας έτσι,

αναπαράγει τα δόγματα
του εγωισμού και του ωφελισμού

που υποστηρίζονταν από πολλούς
σύγχρονους του Ντοστογιέφσκι.

Πιστεύοντας ότι η ευφυΐα τού επιτρέπει
να παραβιάσει τα ηθικά εμπόδιά του,

ο Ρασκόλνικοφ απομακρύνεται
από την ανθρώπινη πλευρά του.

Παρόλο που το βιβλίο ασχολείται
σε βάθος με ηθικά ζητήματα,

το «Έγκλημα και Τιμωρία»
δεν γίνεται διόλου ηθικολογικό

με κάθε χαρακτήρα να έχει
τη δική του ξεχωριστή και πειστική φωνή.

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά πράγματα
για το «Έγκλημα και Τιμωρία»

είναι η ικανότητά του να συναρπάζει

παρόλο που οι λεπτομέρειες του κεντρικού
φόνου γνωστοποιούνται στο πρώτο μέρος.

Το έγκλημα του Ρασκόλνικωφ
είναι πασιφανές.

Αλλά μόνο μέσω της συναρπαστικής
αφήγησης του Ντοστογιέφσκι

για την επακόλουθη κοινωνική
και ψυχολογική αναταραχή

κατανοούμε την πραγματική
φύση της τιμωρίας του

και το ενδεχόμενο εξιλέωσης.