Return to Video

Hoe je een piramidespel herkent - Stacie Bosley

  • 0:07 - 0:08
    In 2004
  • 0:08 - 0:11
    bood een nieuw bedrijf
    genaamd Vemma Nutrition
  • 0:11 - 0:13
    een unieke kans aan,
  • 0:13 - 0:17
    waarbij men een voltijdsalaris
    kon verdienen met een deeltijdbaan.
  • 0:17 - 0:19
    Vemma's aanbod was gericht op iedereen,
  • 0:19 - 0:22
    ongeacht werkervaring of vooropleiding.
  • 0:23 - 0:25
    Er waren twee stappen nodig
    om aan de slag te gaan:
  • 0:25 - 0:29
    koop hun vloeibare voedingspakket
    voor 500 á 600 dollar
  • 0:29 - 0:33
    en haal twee potentiële leden over
    om dit ook te doen.
  • 0:33 - 0:35
    Vemma Nutrition breidde zich sterk uit
  • 0:35 - 0:36
    en werd een internationaal bedrijf
  • 0:36 - 0:41
    dat op het hoogtepunt 30.000
    nieuwe leden per maand binnenbracht.
  • 0:41 - 0:43
    Er was alleen een probleem --
  • 0:43 - 0:49
    hoewel het bedrijf een jaarlijkse omzet
    van 200 miljoen dollar boekte in 2013,
  • 0:49 - 0:53
    verdienden de meeste deelnemers
    minder dan ze hadden ingelegd.
  • 0:53 - 0:56
    Vemma werd uiteindelijk veroordeeld
    voor het leiden van een piramidespel:
  • 0:56 - 0:57
    een gangbare vorm van fraude
  • 0:57 - 0:59
    waarbij leden geld verdienen
  • 0:59 - 1:02
    door anderen over te halen om mee te doen.
  • 1:02 - 1:05
    Doorgaans verzoekt de oprichter de eerste
    deelnemersgroep om geld in te leggen
  • 1:05 - 1:07
    en het piramidespel te promoten.
  • 1:07 - 1:09
    Vervolgens werft de groep nieuwe leden
  • 1:09 - 1:12
    en ontvangt zoals beloofd een deel
    van wat diegenen inleggen,
  • 1:12 - 1:15
    terwijl de oprichter
    ook een deel ontvangt.
  • 1:15 - 1:18
    Het patroon herhaalt zich
    bij elke nieuwe deelnemersgroep
  • 1:18 - 1:22
    waarbij uitbetalingen doorgesluisd
    worden naar de rekruteerders.
  • 1:22 - 1:24
    Dit verschilt met een Ponzifraude,
  • 1:24 - 1:26
    waar de oprichters nieuwe leden werven
  • 1:26 - 1:29
    wiens inleg in het geheim wordt
    overgemaakt naar huidige leden,
  • 1:29 - 1:33
    die denken dat het uitbetaalde geld
    uit legitieme investeringen komen.
  • 1:33 - 1:35
    Zodra een piramidespel zich uitbreidt,
  • 1:35 - 1:38
    wordt het voor nieuwe leden
    steeds moeilijker om geld te verdienen.
  • 1:38 - 1:42
    Dit komt door het aantal deelnemers
    dat exponentieel groeit.
  • 1:42 - 1:46
    Kijk bijvoorbeeld naar de constructie
    waarbij elke persoon zes anderen werft
  • 1:46 - 1:47
    om winst te maken.
  • 1:47 - 1:50
    De oprichter werft zes personen
    om aan de slag te gaan
  • 1:50 - 1:52
    en elk van hen werft zes personen.
  • 1:52 - 1:55
    De tweede wervingsronde
    bestaat uit 36 personen
  • 1:55 - 1:57
    die op hun beurt zes personen werven --
  • 1:57 - 2:01
    in totaal 216 nieuwe leden.
  • 2:01 - 2:03
    Vanaf de twaalfde wervingsronde
  • 2:03 - 2:06
    zullen de 2,1 miljard nieuwste leden
  • 2:06 - 2:11
    in totaal meer dan 13 miljard personen
    moeten werven om geld te verdienen --
  • 2:11 - 2:14
    meer dan de gehele wereldbevolking.
  • 2:14 - 2:15
    In dit scenario
  • 2:15 - 2:17
    verliezen de nieuwste leden,
  • 2:17 - 2:20
    meer dan 80% van de betrokkenen
    in het piramidespel,
  • 2:20 - 2:22
    al het geld dat ze hebben ingelegd.
  • 2:22 - 2:24
    En in werkelijkheid,
  • 2:24 - 2:27
    verliezen ook veel
    vroege instappers de strijd.
  • 2:27 - 2:30
    Piramidespelen zijn
    in de meeste landen illegaal,
  • 2:30 - 2:32
    maar ze zijn moeilijk te herkennen.
  • 2:32 - 2:34
    Ze worden weergegeven
    in verschillende vormen
  • 2:34 - 2:36
    zoals cadeau-acties,
  • 2:36 - 2:40
    multi-levelmarketingbedrijven
    en beleggingsclubs.
  • 2:40 - 2:44
    Piramidespelen en legitieme
    multi-levelmarketingbedrijven
  • 2:44 - 2:46
    zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
  • 2:46 - 2:48
    In theorie is het verschil
  • 2:48 - 2:50
    dat de leden van
    multi-levelmarketingbedrijven
  • 2:50 - 2:55
    vooral vergoeding krijgen voor de verkoop
    van een bepaald product of dienst
  • 2:55 - 2:56
    aan retailklanten,
  • 2:56 - 2:59
    terwijl piramidespelen hun leden
    vooral vergoeding geven
  • 2:59 - 3:01
    voor het werven van nieuwe verkopers.
  • 3:01 - 3:02
    In de praktijk
  • 3:02 - 3:06
    maken veel multi-levelmarketingbedrijven
    het onmogelijk voor leden
  • 3:06 - 3:09
    om puur en alleen
    via verkoop winst te maken.
  • 3:09 - 3:12
    En veel piramidespelen
    zoals Vemma Nutrition
  • 3:12 - 3:15
    doen zich voor als legale
    multi-levelmarketingbedrijven,
  • 3:15 - 3:17
    door middel van een product of dienst
  • 3:17 - 3:20
    om het piramidesysteem te maskeren.
  • 3:20 - 3:25
    Veel piramidespelen profiteren ook
    van het bestaande vertrouwen in kerken,
  • 3:25 - 3:29
    immigrantengemeenschappen
    of andere hechte groepen.
  • 3:29 - 3:32
    Het geringe ledenaantal wordt aangezet
    om positief verslag uit te brengen
  • 3:32 - 3:35
    voordat ze werkelijk winst
    beginnen te maken.
  • 3:35 - 3:37
    Anderen in hun netwerk
    treden in hun voetsporen
  • 3:37 - 3:39
    en het systeem breidt zich gigantisch uit
  • 3:39 - 3:44
    voordat duidelijk wordt dat de meeste
    leden eigenlijk geen winst maken.
  • 3:44 - 3:47
    Vaak schamen de gedupeerden zich
    en houden zich gedeisd.
  • 3:47 - 3:48
    Piramidespelen verleiden mensen
  • 3:48 - 3:51
    met de belofte op kansen en autonomie.
  • 3:51 - 3:54
    Wanneer leden dus geen geld verdienen,
  • 3:54 - 3:57
    kunnen ze dat zichzelf verwijten
    in plaats van het systeem.
  • 3:57 - 4:00
    Ze denken dat ze niet vasthoudend genoeg
    waren om het beloofde geld te krijgen.
  • 4:00 - 4:02
    Sommige gedupeerden zetten door,
  • 4:02 - 4:04
    investeren in meerdere piramidespelen
  • 4:04 - 4:07
    en verliezen telkens weer geld.
  • 4:07 - 4:08
    Ondanks al deze factoren
  • 4:08 - 4:11
    zijn er manieren om
    een piramidespel te herkennen.
  • 4:11 - 4:14
    Tijdsdruk is een alarmerend signaal --
  • 4:14 - 4:16
    wees op je hoede voor aanwijzingen als:
  • 4:16 - 4:19
    'doe nu mee of loop
    de kans van je leven mis.'
  • 4:19 - 4:24
    Beloftes voor grote, levensveranderende
    inkomens zijn ook verdacht.
  • 4:24 - 4:28
    En tot slot: een legitiem
    multi-levelmarketingbedrijf
  • 4:28 - 4:33
    zou leden geen geld moeten laten inleggen
    voor de verkoop van een product of dienst.
  • 4:33 - 4:37
    Piramidespelen kunnen een vernietigende
    werking hebben op individuen,
  • 4:37 - 4:41
    gemeenschappen en zelfs hele landen.
  • 4:41 - 4:43
    Maar je kan vuur met vuur bestrijden
  • 4:43 - 4:46
    door deze video naar drie mensen
    uit je sociale kring te sturen
  • 4:46 - 4:49
    en hen aan te sporen
    om dit ook te doen.
Title:
Hoe je een piramidespel herkent - Stacie Bosley
Speaker:
Stacie Bosley
Description:

Bekijk de volledige les: https://ed.ted.com/lessons/how-to-spot-a-pyramid-scheme-stacie-bosley

In 2004 bood een voedingsbedrijf een unieke kans aan waarbij men een voltijdsalaris kon verdienen met een deeltijdbaan. Er waren twee stappen nodig om aan de slag te gaan: koop hun vloeibare voedingspakket voor 500 dollar en haal twee potentiële leden over om dit ook te doen. Tegen het jaar 2013 boekte het bedrijf jaarlijks een omzet van 200 miljoen dollar. Er was alleen een probleem -- de meeste leden verdienden minder dan ze hadden ingelegd. Stacie Bosley legt uit wat een piramidespel is en hoe je het kan herkennen.

Les door Stacie Bosley, geregisseerd door Wooden Plane Productions
more » « less
Video Language:
English
Team:
TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:49
Peter van de Ven approved Dutch subtitles for How to spot a pyramid scheme
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for How to spot a pyramid scheme
Esther van Driel accepted Dutch subtitles for How to spot a pyramid scheme
Tahlia Flora edited Dutch subtitles for How to spot a pyramid scheme
Esther van Driel declined Dutch subtitles for How to spot a pyramid scheme
Esther van Driel edited Dutch subtitles for How to spot a pyramid scheme
Tahlia Flora edited Dutch subtitles for How to spot a pyramid scheme
Tahlia Flora edited Dutch subtitles for How to spot a pyramid scheme
Show all

Dutch subtitles

Revisions