Showing Revision 36 created 02/07/2020 by Peter van de Ven.

1. Title:
   Hoe je een piramidespel herkent - Stacie Bosley
2. Description:

   Bekijk de volledige les: https://ed.ted.com/lessons/how-to-spot-a-pyramid-scheme-stacie-bosley

   In 2004 bood een voedingsbedrijf een unieke kans aan waarbij men een voltijdsalaris kon verdienen met een deeltijdbaan. Er waren twee stappen nodig om aan de slag te gaan: koop hun vloeibare voedingspakket voor 500 dollar en haal twee potentiële leden over om dit ook te doen. Tegen het jaar 2013 boekte het bedrijf jaarlijks een omzet van 200 miljoen dollar. Er was alleen een probleem -- de meeste leden verdienden minder dan ze hadden ingelegd. Stacie Bosley legt uit wat een piramidespel is en hoe je het kan herkennen.

   Les door Stacie Bosley, geregisseerd door Wooden Plane Productions

3. Speaker:
   Stacie Bosley
4. 7104 0:07 - 0:08
   In 2004
5. 8434 0:08 - 0:11
   bood een nieuw bedrijf
   genaamd Vemma Nutrition
6. 10674 0:11 - 0:13
   een unieke kans aan,
7. 13434 0:13 - 0:17
   waarbij men een voltijdsalaris
   kon verdienen met een deeltijdbaan.
8. 17104 0:17 - 0:19
   Vemma's aanbod was gericht op iedereen,
9. 19184 0:19 - 0:22
   ongeacht werkervaring of vooropleiding.
10. 22904 0:23 - 0:25
    Er waren twee stappen nodig
    om aan de slag te gaan:
11. 25444 0:25 - 0:29
    koop hun vloeibare voedingspakket
    voor 500 á 600 dollar
12. 29434 0:29 - 0:33
    en haal twee potentiële leden over
    om dit ook te doen.
13. 32585 0:33 - 0:35
    Vemma Nutrition breidde zich sterk uit

    ¶

14. 34725 0:35 - 0:36
    en werd een internationaal bedrijf
15. 36435 0:36 - 0:41
    dat op het hoogtepunt 30.000
    nieuwe leden per maand binnenbracht.
16. 41145 0:41 - 0:43
    Er was alleen een probleem --
17. 43111 0:43 - 0:49
    hoewel het bedrijf een jaarlijkse omzet
    van 200 miljoen dollar boekte in 2013,
18. 48611 0:49 - 0:53
    verdienden de meeste deelnemers
    minder dan ze hadden ingelegd.
19. 52715 0:53 - 0:56
    Vemma werd uiteindelijk veroordeeld
    voor het leiden van een piramidespel:

    ¶

20. 56146 0:56 - 0:57
    een gangbare vorm van fraude
21. 57486 0:57 - 0:59
    waarbij leden geld verdienen
22. 58826 0:59 - 1:02
    door anderen over te halen om mee te doen.
23. 61656 1:02 - 1:05
    Doorgaans verzoekt de oprichter de eerste
    deelnemersgroep om geld in te leggen

    ¶

24. 65376 1:05 - 1:07
    en het piramidespel te promoten.
25. 67056 1:07 - 1:09
    Vervolgens werft de groep nieuwe leden
26. 68966 1:09 - 1:12
    en ontvangt zoals beloofd een deel
    van wat diegenen inleggen,
27. 72296 1:12 - 1:15
    terwijl de oprichter
    ook een deel ontvangt.
28. 74986 1:15 - 1:18
    Het patroon herhaalt zich
    bij elke nieuwe deelnemersgroep
29. 77846 1:18 - 1:22
    waarbij uitbetalingen doorgesluisd
    worden naar de rekruteerders.
30. 81816 1:22 - 1:24
    Dit verschilt met een Ponzifraude,
31. 83755 1:24 - 1:26
    waar de oprichters nieuwe leden werven
32. 85595 1:26 - 1:29
    wiens inleg in het geheim wordt
    overgemaakt naar huidige leden,
33. 88905 1:29 - 1:33
    die denken dat het uitbetaalde geld
    uit legitieme investeringen komen.
34. 92525 1:33 - 1:35
    Zodra een piramidespel zich uitbreidt,

    ¶

35. 94555 1:35 - 1:38
    wordt het voor nieuwe leden
    steeds moeilijker om geld te verdienen.
36. 98135 1:38 - 1:42
    Dit komt door het aantal deelnemers
    dat exponentieel groeit.
37. 102225 1:42 - 1:46
    Kijk bijvoorbeeld naar de constructie
    waarbij elke persoon zes anderen werft
38. 105925 1:46 - 1:47
    om winst te maken.
39. 106925 1:47 - 1:50
    De oprichter werft zes personen
    om aan de slag te gaan
40. 109510 1:50 - 1:52
    en elk van hen werft zes personen.
41. 111810 1:52 - 1:55
    De tweede wervingsronde
    bestaat uit 36 personen
42. 114940 1:55 - 1:57
    die op hun beurt zes personen werven --
43. 117490 1:57 - 2:01
    in totaal 216 nieuwe leden.
44. 121150 2:01 - 2:03
    Vanaf de twaalfde wervingsronde
45. 123100 2:03 - 2:06
    zullen de 2,1 miljard nieuwste leden
46. 126280 2:06 - 2:11
    in totaal meer dan 13 miljard personen
    moeten werven om geld te verdienen --
47. 131190 2:11 - 2:14
    meer dan de gehele wereldbevolking.
48. 134120 2:14 - 2:15
    In dit scenario
49. 135250 2:15 - 2:17
    verliezen de nieuwste leden,
50. 136860 2:17 - 2:20
    meer dan 80% van de betrokkenen
    in het piramidespel,
51. 139850 2:20 - 2:22
    al het geld dat ze hebben ingelegd.
52. 142480 2:22 - 2:24
    En in werkelijkheid,
53. 143940 2:24 - 2:27
    verliezen ook veel
    vroege instappers de strijd.
54. 147030 2:27 - 2:30
    Piramidespelen zijn
    in de meeste landen illegaal,

    ¶

55. 149820 2:30 - 2:32
    maar ze zijn moeilijk te herkennen.
56. 151910 2:32 - 2:34
    Ze worden weergegeven
    in verschillende vormen
57. 154259 2:34 - 2:36
    zoals cadeau-acties,
58. 156049 2:36 - 2:40
    multi-levelmarketingbedrijven
    en beleggingsclubs.
59. 159679 2:40 - 2:44
    Piramidespelen en legitieme
    multi-levelmarketingbedrijven
60. 163949 2:44 - 2:46
    zijn moeilijk van elkaar te onderscheiden.
61. 166089 2:46 - 2:48
    In theorie is het verschil
62. 167519 2:48 - 2:50
    dat de leden van
    multi-levelmarketingbedrijven
63. 170239 2:50 - 2:55
    vooral vergoeding krijgen voor de verkoop
    van een bepaald product of dienst
64. 174619 2:55 - 2:56
    aan retailklanten,
65. 176103 2:56 - 2:59
    terwijl piramidespelen hun leden
    vooral vergoeding geven
66. 178793 2:59 - 3:01
    voor het werven van nieuwe verkopers.
67. 181063 3:01 - 3:02
    In de praktijk
68. 182380 3:02 - 3:06
    maken veel multi-levelmarketingbedrijven
    het onmogelijk voor leden
69. 186190 3:06 - 3:09
    om puur en alleen
    via verkoop winst te maken.
70. 188520 3:09 - 3:12
    En veel piramidespelen
    zoals Vemma Nutrition
71. 191510 3:12 - 3:15
    doen zich voor als legale
    multi-levelmarketingbedrijven,
72. 195140 3:15 - 3:17
    door middel van een product of dienst
73. 196900 3:17 - 3:20
    om het piramidesysteem te maskeren.
74. 199790 3:20 - 3:25
    Veel piramidespelen profiteren ook
    van het bestaande vertrouwen in kerken,

    ¶

75. 205413 3:25 - 3:29
    immigrantengemeenschappen
    of andere hechte groepen.
76. 208611 3:29 - 3:32
    Het geringe ledenaantal wordt aangezet
    om positief verslag uit te brengen
77. 212181 3:32 - 3:35
    voordat ze werkelijk winst
    beginnen te maken.
78. 214641 3:35 - 3:37
    Anderen in hun netwerk
    treden in hun voetsporen
79. 217021 3:37 - 3:39
    en het systeem breidt zich gigantisch uit
80. 219311 3:39 - 3:44
    voordat duidelijk wordt dat de meeste
    leden eigenlijk geen winst maken.
81. 223521 3:44 - 3:47
    Vaak schamen de gedupeerden zich
    en houden zich gedeisd.
82. 226766 3:47 - 3:48
    Piramidespelen verleiden mensen
83. 228306 3:48 - 3:51
    met de belofte op kansen en autonomie.
84. 231186 3:51 - 3:54
    Wanneer leden dus geen geld verdienen,
85. 233586 3:54 - 3:57
    kunnen ze dat zichzelf verwijten
    in plaats van het systeem.
86. 236526 3:57 - 4:00
    Ze denken dat ze niet vasthoudend genoeg
    waren om het beloofde geld te krijgen.
87. 240356 4:00 - 4:02
    Sommige gedupeerden zetten door,
88. 242116 4:02 - 4:04
    investeren in meerdere piramidespelen
89. 244146 4:04 - 4:07
    en verliezen telkens weer geld.
90. 246636 4:07 - 4:08
    Ondanks al deze factoren

    ¶

91. 248472 4:08 - 4:11
    zijn er manieren om
    een piramidespel te herkennen.
92. 251492 4:11 - 4:14
    Tijdsdruk is een alarmerend signaal --
93. 253772 4:14 - 4:16
    wees op je hoede voor aanwijzingen als:
94. 255812 4:16 - 4:19
    'doe nu mee of loop
    de kans van je leven mis.'
95. 259232 4:19 - 4:24
    Beloftes voor grote, levensveranderende
    inkomens zijn ook verdacht.
96. 264392 4:24 - 4:28
    En tot slot: een legitiem
    multi-levelmarketingbedrijf
97. 268160 4:28 - 4:33
    zou leden geen geld moeten laten inleggen
    voor de verkoop van een product of dienst.
98. 273440 4:33 - 4:37
    Piramidespelen kunnen een vernietigende
    werking hebben op individuen,

    ¶

99. 277380 4:37 - 4:41
    gemeenschappen en zelfs hele landen.
100. 280980 4:41 - 4:43
     Maar je kan vuur met vuur bestrijden
101. 282700 4:43 - 4:46
     door deze video naar drie mensen
     uit je sociale kring te sturen
102. 285694 4:46 - 4:49
     en hen aan te sporen
     om dit ook te doen.