Hepimiz feminist olmalıyız
-
0:00 - 0:05Size en iyi arkadaşlarımdan
birinden bahsederek başlamak istiyorum, -
0:05 - 0:07Okolama Maduewesi.
-
0:08 - 0:09Okoloma benimle aynı
sokakta yaşadı -
0:09 - 0:12ve bana tıpkı bir abi
gibi sahip çıktı. -
0:12 - 0:15Eğer birinden hoşlanırsam,
Okoloma'nın fikrini alırdım. -
0:16 - 0:20Okoloma, 2005 Aralık'ta
Nijerya'daki -
0:20 - 0:22meşhur Sosoliso uçak
kazasında öldü. -
0:23 - 0:25Neredeyse tam 7 yıl önce.
-
0:26 - 0:30Okoloma tartışıp, gülebildiğim;
samimi bir şekilde konuşabildiğim biriydi. -
0:32 - 0:34Kendisi ayrıca bana
feminist diyen ilk kişiydi. -
0:36 - 0:39Yaklaşık 14 yaşındaydım,
onun evindeydik, tartışıyorduk. -
0:39 - 0:41Okuduğumuz kitaplardan
edindiğimiz yarım yamalak -
0:41 - 0:43bir bilgi birikimimiz vardı.
-
0:44 - 0:46Konu neydi net olarak
hatırlamıyorum ama -
0:47 - 0:49şunu hatırlıyorum ki:
tartıştık, tartıştık -
0:49 - 0:53ve Okoloma bakıp bana dedi ki
"Biliyor musun, sen bir feministsin." -
0:54 - 0:55Bu bir iltifat değildi.
-
0:55 - 0:56[Gülüşmeler]
-
0:56 - 0:58Ses tonuna
bakılırsa, -
0:58 - 1:01şöyle bir şeyi söylerken
kullanacağınız tonda söylemişti: -
1:01 - 1:02"Sen bir terörizm destekçisisin."
-
1:02 - 1:05[Gülüşmeler]
-
1:05 - 1:09Bu "feminist" sözcüğünün tam olarak
ne anlama geldiğini bilmiyordum ve -
1:09 - 1:12Okoloma'nın bilmediğimi
öğrenmesini istemedim. -
1:12 - 1:15Konudan saptım ve
tartışmaya devam ettim. -
1:15 - 1:18Ve eve gittiğimde yapmayı
planladığım ilk şey -
1:18 - 1:20sözlükten "feminist" sözcüğüne bakmaktı.
-
1:20 - 1:23Şimdi hızlıca sonraki yıllara geçelim.
-
1:23 - 1:28Onca yaptığı şeyin arasında karısını
döven ve sonu pek iyi bitmeyen -
1:28 - 1:30bir adam hakkında bir roman yazdım.
-
1:31 - 1:33Nijerya'da romanımı
tanıtırken -
1:33 - 1:36bir gazeteci, hoş, iyi niyetli bir adam
-
1:36 - 1:38bana tavsiyede bulunmak
istediğini söyledi. -
1:39 - 1:41Ve buradaki tüm
Nijeryalılar -
1:41 - 1:42eminim istenmeyen
öğüt vermede -
1:42 - 1:48insanlarımızın ne kadar
hızlı olduklarını bilirler. -
1:50 - 1:53Bana insanların benim romanımın
feminist olduğunu söylediklerinden -
1:53 - 1:55bahsetti ve bana öğüdü--
-
1:55 - 1:58- söylerken de üzgünce
başını sallıyordu- -
1:58 - 2:00kendime asla feminist demememdi.
-
2:00 - 2:03Çünkü feministler koca
bulamadıklarından -
2:03 - 2:05mutsuz kadınlardı.
-
2:05 - 2:07[Gülüşmeler]
-
2:09 - 2:12Böylece kendime "mutlu feminist"
demeye başladım. -
2:13 - 2:15Sonra bir akademisyen,
Nijeryalı bir kadın -
2:15 - 2:17feminizmin
kültürümüzde olmadığını, -
2:17 - 2:19feminizmin
Afrikalı olmadığını söyledi -
2:19 - 2:21ve ben kendime feminist diyordum
-
2:21 - 2:23çünkü "Batılı kitaplar" beni
yozlaştırmıştı. -
2:24 - 2:25Bu beni güldürdü çünkü
-
2:25 - 2:29ilk okumalarım kesinlikle
feminist olmayan okumalardı. -
2:29 - 2:32Yayımlanmış bütün Mills & Bone
aşk romanlarını 16 yaşıma basmadan -
2:32 - 2:33okumuştum sanırım.
-
2:34 - 2:36Ve bu "feminizm klasikleri"
olarak atıf edilen -
2:36 - 2:38kitapları her okumaya
çalıştığımda sıkılıyordum -
2:38 - 2:41ve bitirmekte sıkıntılar yaşıyordum.
-
2:41 - 2:43Ama her neyse, feminizm
Afrika'lı olmadığından beri -
2:43 - 2:47kendime " mutlu bir Afrikalı feminist"
demeye karar verdim. -
2:48 - 2:51Belli noktalarda erkeklerden nefret
etmeyen, rujları seven -
2:51 - 2:54ve erkekler için değil de
kendisi için topuklu ayakkabı -
2:54 - 2:56giyen mutlu bir Afrikalı feministtim.
-
2:56 - 2:58[Gülüşmeler]
-
2:58 - 3:00Tabii bunların bir çoğu
alayvari şeylerdi -
3:00 - 3:05fakat feminizm sözcüğü
oldukça negatif yüklüydü. -
3:05 - 3:07Erkeklerden, sütyenlerden
-
3:07 - 3:09Afrika kültüründen nefret
ediyorsunuz falan. -
3:10 - 3:12Şimdi çocukluğumdan
bir hikaye anlatayım. -
3:13 - 3:15İlkokuldayken öğretmen
dönem başında -
3:15 - 3:19bize bir test yapacağını ve
kazananın -
3:19 - 3:22sınıf başkanı olacağını söyledi.
-
3:22 - 3:24Sınıf başkanı olmak
büyük bir olay. -
3:25 - 3:27Eğer sınıf başkanıysanız,
-
3:27 - 3:29gürültü yapanların ismini
yazabilirsiniz -- -
3:29 - 3:31[Gülüşmeler]
-
3:31 - 3:34ki bu kendince yeterli bir güçtür.
-
3:34 - 3:39Fakat benim öğretmenim aynı zamanda
bir de değnek verirdi ki -
3:39 - 3:42yürürken gürültü yapanlara karşı
devriye gezesiniz. -
3:43 - 3:46E tabii ki sopayı kullanma
yetkiniz yoktu. -
3:47 - 3:50Fakat bu 9 yaşındaki ben için çok
heyecanlı bir fırsattı. -
3:50 - 3:53Sınıf başkanı olmayı
çok istedim ve -
3:53 - 3:55testte en yüksek
puanı ben elde ettim. -
3:56 - 3:59Ama öğretmenim sınıf başkanının
erkek olması gerekiğini söyledi. -
4:00 - 4:02Kendisi bunu önceden belirtmeyi
unutmuş çünkü -
4:02 - 4:04zaten apaçık olduğunu varsaymış.
-
4:04 - 4:06[Gülüşmeler]
-
4:06 - 4:09Testte en iyi ikinci skoru yapan
çocuk, -
4:09 - 4:11sınıf başkanı olacaktı.
-
4:12 - 4:14Bu konuda daha da ilginç olan,
-
4:14 - 4:18benim bu kadar hırslı olmama rağmen
-
4:18 - 4:21sınıfı sopayla devriye
gezmeye hiç niyeti olmayan -
4:22 - 4:25bu çocuğun sevimli, naif bir ruhu vardı.
-
4:27 - 4:29Fakat ben kızdım ve o erkekti,
-
4:29 - 4:30ve böylece sınıf başkanı o oldu.
-
4:31 - 4:33Ve bu olayı hiç unutmadım.
-
4:34 - 4:36Benim için apaçık olan şeyin
başkaları -
4:36 - 4:40için de apaçık olduğunu düşünme
hatasına çok sık düşerim. -
4:40 - 4:41Yakın arkadaşım
Louise'e bakın -
4:41 - 4:42örneğin.
-
4:43 - 4:44Louis parlak, ilerici bir adam
-
4:44 - 4:47ve benimle konuştuğunda
bana şunları der -
4:47 - 4:50"Kadınlar için zor veya farklı olduğunu
düşündüğün şeyleri anlayamıyorum -
4:51 - 4:53geçmişte belki öyleydi,
ama artık öyle değil.'' -
4:54 - 4:58Ve Louis'in apaçık olan şeyi nasıl
göremediğini anlayamamıştım. -
4:58 - 5:02Bir akşam, Lagos'ta Louis ve ben
arkadaşlarla dışarı çıktık. -
5:02 - 5:05Burada Lagos'u tanımayanlar için,
Lagos'ta -
5:05 - 5:07mekanların etrafında
-
5:07 - 5:11arabanızı park etmenize "yardımcı
-
5:11 - 5:14olacak" dramatik adamlar olur.
-
5:16 - 5:19O akşam bize park
yeri bulan adamın -
5:19 - 5:22yapmacık hareketlerinden
etkilenmiştim. -
5:22 - 5:25Ve ayrılırken ona
bahşiş vermeye karar verdim -
5:27 - 5:28Çantamı açtım,
-
5:28 - 5:30elimi çantaya soktum,
-
5:30 - 5:32mesleğimden elde ettiğim
parayı aldım ve -
5:33 - 5:35adama verdim.
-
5:36 - 5:40Ve bu, mutlu ve minnettar
adam -
5:40 - 5:42parayı benden aldı,
-
5:42 - 5:43Louis'e baktı ve dedi ki:
-
5:43 - 5:45"Teşekkürler bayım."
-
5:45 - 5:48[Gülüşmeler]
-
5:51 - 5:54Louise şaşırmış bir şekilde bana baktı,
-
5:54 - 5:58ve sordu, " Niçin bana teşekkür ediyor?
Parayı ben vermedim." -
5:59 - 6:02Sonra Louise'in suratında
farkına varmanın şafağını gördüm. -
6:03 - 6:05Adam bendeki paranın aslında
-
6:05 - 6:09Louis'den geldiğini düşünmüştü.
-
6:10 - 6:11Çünkü Louis bir erkekti.
-
6:13 - 6:14Kadınlar ve erkekler farklıdır.
-
6:14 - 6:17Farklı hormonlarımız,
farklı cinsel organlarımız, -
6:17 - 6:19farklı biyolojik kabiliyetlerimiz var.
-
6:19 - 6:21Kadınlar bebek yapabilir,
erkekler -
6:22 - 6:24yapamaz, en azından şuan
için. -
6:24 - 6:25[Gülüşmeler]
-
6:25 - 6:30Erkeklerde testesteron vardır ve fiziken
genellikle kadınlardan daha güçlüdürler. -
6:31 - 6:33Dünyadaki kadın sayısı erkek
sayısından birazcık fazla, -
6:33 - 6:36dünya nüfusunun yaklaşık
yüzde 52'si kadınlardan oluşuyor. -
6:36 - 6:40Fakat itibar ve güç sahibi makamlar
genellikle erkeklerde. -
6:41 - 6:43Nobel Ödülü alan merhum,
-
6:43 - 6:45Kenyalı Wangari Maathi,
-
6:45 - 6:47basitçe ve güzelce şöyle
demişti: -
6:48 - 6:50"Ne kadar yükseğe çıkarsanız,
o kadar az kadın bulursunuz." -
6:52 - 6:57En son Amerikan seçimlerinde
Lilly Ledbetter yasasını duyup durduk, -
6:57 - 7:00ve eğer bu tatlı aliterasyonlu yasanın
isminden öteye bakarsak -
7:00 - 7:02bu yasa özünde,
aynı işi yapıp aynı -
7:02 - 7:05derecede nitelikli olan
bir erkek ve bir kadın hakkındaydı. -
7:05 - 7:07Ve adam,erkek olduğu için
daha fazla maaş almaktaydı. -
7:08 - 7:11Yani kelimenin tam anlamıyla,
dünyayı erkekler yönetiyor, -
7:12 - 7:14ve bu bin yıl önce mantıklıydı
-
7:15 - 7:18çünkü o zamanlar insanlar
fiziksel gücün -
7:18 - 7:22hayatta kalmak için en önemli
özellik olduğu bir dünyada yaşıyorlardı. -
7:22 - 7:25Fiziksel olarak güçlü olanın
yönetici olması daha muhtemeldi ve -
7:27 - 7:30erkekler de genelde fiziksel
daha olarak güçlü. -
7:30 - 7:32Tabii ki bu duruma oldukça
fazla istisinalar var. -
7:32 - 7:33[Gülüşmeler]
-
7:33 - 7:37Ama bugün kesinlikle
oldukça farklı bir dünyada yaşıyoruz. -
7:38 - 7:42Artık yönetmesi muhtemel olan kişi
fiziksel olarak güçlü olan değil, -
7:42 - 7:45daha yaratıcı, daha zeki ,
-
7:45 - 7:48daha yenilikçi olan kişi ve
-
7:48 - 7:50bu nitelikleri belirleyen
hormonlar değil. -
7:50 - 7:53Bir kadın da, bir erkek de
zeki, yaratıcı -
7:53 - 7:55yenilikçi olabilir.
-
7:56 - 7:57Bizler evrimleştik, fakat
-
7:57 - 8:01cinsiyet konusunda fikirlerimiz
bana pek evrimleşmiş gibi gözükmüyor. -
8:02 - 8:06Haftalar önce, Nijerya'daki en iyi
otellerden birinin lobisine girdim. -
8:06 - 8:10Otelin ismini vermeyi düşündüm
ama galiba vermemeliyim. -
8:10 - 8:13Bir koruma beni girişte durdurdu
ve rahatsız edici sorular sordu, -
8:14 - 8:16çünkü genel varsayımları
şu ki eğer -
8:16 - 8:19Njeryalı bir kadın otelde tek
başına giriyorsa bir seks işçisidir. -
8:21 - 8:22Ve bu arada,
-
8:22 - 8:25neden bu oteller gördükleri
arz yerine -
8:25 - 8:28neden seks işçilerine olan talep
üzerine odaklanmıyorlar? -
8:30 - 8:35Lagos'ta çoğu "saygın" bar ve club'a
tek başıma giremiyorum. -
8:35 - 8:37Eğer tek bir kadınsanız, içeri
almıyorlar. Bir erkek -
8:37 - 8:39tarafından eşlik edilmeniz
gerekiyor. -
8:40 - 8:42Ne zaman bir Nijerya restoranına
erkekle girsem -
8:42 - 8:45garson erkeği selamlar
ve beni görmezden gelir. -
8:46 - 8:48Garsonlar ürünlerdir --
-
8:48 - 8:49[Gülüşmeler]
-
8:49 - 8:52Bazı kadınlar bu noktada
"Evet, bunu düşünmüştüm!" demiştir. -
8:52 - 8:54Garsonlar, onlara erkeğin
kadından daha -
8:54 - 8:57önemli olduğunu öğreten
toplumun bir ürünüdür. -
8:58 - 9:01Ve bu garsonların kötü niyetli
olmadıklarını biliyorum. -
9:01 - 9:05Ancak entellektüel olarak bilmek ve
duygusal olarak hissetmek farklı şeyler. -
9:05 - 9:08Beni umursamadıkları her seferinde,
görünmez hissediyorum. -
9:08 - 9:09Üzgün hissediyorum.
-
9:10 - 9:13Onlara bir erkek kadar insan olduğumu,
fark edilmeye değer olduğumu -
9:13 - 9:16söylemek istiyorum.
-
9:17 - 9:18Bunlar küçük şeyler,
-
9:18 - 9:21ancak bazen insanı en
çok kıran bu küçük şeyler oluyor. -
9:21 - 9:23Çok önce değil,
Lagos'ta genç -
9:23 - 9:26ve kadın olmanın ne anlama geldiği
hakkında bir yazı yazmıştım, -
9:26 - 9:28ve yayıncılar bana dedi ki,
-
9:29 - 9:30"Çok kızgın bir yazı."
-
9:31 - 9:32Tabii ki çok kızgın!
-
9:32 - 9:34[Gülüşmeler]
-
9:37 - 9:38Ben çok kızgınım.
-
9:39 - 9:42Cinsiyetler arasında derin bir
adaletsizlik var. -
9:42 - 9:43Hepimiz kızgın olmalıyız.
-
9:43 - 9:47Kızgınlığın pozitif bir değişiklik
getirme açısından uzun bir tarihi var; -
9:47 - 9:50ama, kızgın olduğum kadar,
umutluyum da. -
9:51 - 9:53Çünkü insanların kendilerini,
iyileştirmek adına -
9:54 - 9:56değişme yeteneklerine inanıyorum.
-
9:57 - 9:59Cinsiyet her yerde önemli,
-
9:59 - 10:01ancak ben Nijerya'ya ve Afrika'ya
-
10:02 - 10:03odaklanmak istiyorum,
-
10:03 - 10:07çünkü bildiğim ve kalbimin
olduğu yer orası. -
10:07 - 10:09Ve ben sizden
-
10:09 - 10:13daha farklı, daha adil, daha mutlu erkek
ve kadınların kendilerine daha dürüst -
10:13 - 10:14olduğu bir dünya
-
10:16 - 10:20hayal etmeye ve planını yapmaya
başlamanızı istiyorum. -
10:20 - 10:22Şu şekilde başlayabiliriz:
-
10:22 - 10:24kızlarımızı daha farklı yetiştirmeliyiz.
-
10:24 - 10:27Oğullarımızı da daha
farklı yetiştirmeliyiz. -
10:28 - 10:32Oğullarımızı büyütürken yetiştirme
şeklimizle onlara zarar veriyoruz; -
10:32 - 10:34insanlıklarını bastırıyoruz.
-
10:34 - 10:37Maskülenliği oldukça dar
şekilde tanımlıyoruz, -
10:37 - 10:41bu şekilde maskülenlik
dar sert bir kafes oluyor -
10:41 - 10:43ve oğullarımızı içine koyuyoruz.
-
10:43 - 10:45Onlara korkudan
korkmayı öğretiyoruz. -
10:45 - 10:49Onlara zayıflıktan, hassaslıktan
sakınmayı öğretiyoruz. -
10:50 - 10:53Onlara kendilerini nasıl
saklayacaklarını öğretiyoruz, -
10:53 - 10:57çünkü, Nijerya'da dendiği gibi
"sert adam!" olmak zorundalar. -
10:58 - 11:03Orta okulda, bir erkek ve kız,
ikisi de genç, -
11:03 - 11:06ikisi de ceplerinde aynı miktarda parayla
dışarı çıktıklarında, -
11:06 - 11:09erkeğin, maskülenliğini kanıtlaması
için her zaman herşeyi -
11:09 - 11:11ödemesi bekleniyor.
Ve biz de neden -
11:11 - 11:15erkeklerin ailelerinden para çalışlarının
daha yüksek oluşunu konuşuyoruz. -
11:17 - 11:21Ya erkek ve kızlar maskülenliği ve parayı
-
11:21 - 11:23birbirine bağlamayarak yetiştirilseydiler?
-
11:24 - 11:27Ya davranış "erkek ödemeli" yerine
-
11:27 - 11:30"kimde daha çok varsa o ödemeli?"
olsaydı? -
11:30 - 11:33Elbetteki tarihsel avantajlarından dolayı
-
11:33 - 11:35erkekler genelde
günümüzde daha çoğa sahip olanlar, -
11:35 - 11:38ancak çocuklarımızı farklı
yetiştirmeye başlarsak -
11:38 - 11:41o zaman elli senede, yüz senede,
-
11:41 - 11:44oğlanların erkekliklerini kanıtlamaya
ihtiyaçları olmayacak. -
11:46 - 11:49Ancak onlara yaptığımız en ama en kötü şey
-
11:49 - 11:51sert olmaları gerektiğini söyleyerek,
-
11:51 - 11:54onları bayağı kırılgan
egolarla bırakmamız. -
11:55 - 11:59Ne kadar "sert adam" olmaları
gerektiklerini düşünürlerse, -
11:59 - 12:01egoları o kadar zayıf oluyor.
-
12:03 - 12:06Ardından kızlara daha
fazla zarar veriyoruz -
12:06 - 12:09çünkü onları erkeklerin o
egolarını beslesinler diye yetiştiriyoruz. -
12:10 - 12:14Kızlarımıza kendilerini küçültmelerini,
ufacık olmalarını öğretiyoruz, -
12:14 - 12:15kızlarımıza diyoruz ki,
-
12:16 - 12:18"Hırsın olabilir, ama çok fazla değil."
-
12:18 - 12:19[Gülüşmeler]
-
12:19 - 12:22"Başarılı olmayı hedeflemelisin, ama
çok başarılı değil, -
12:22 - 12:24yoksa erkeklere tehdit olursun."
-
12:25 - 12:28Eğer ilişkide para kazanan kişi sensen
bir erkek yerine, -
12:28 - 12:30öyle değilmişsin gibi davranman gerekir,
-
12:30 - 12:31özellikle toplum içinde.
-
12:31 - 12:33Yoksa onu zayıf göstermiş olursun.
-
12:35 - 12:37Ya bu düşüncelerin
kendisini sorgularsak? -
12:37 - 12:40Neden bir kadının başarısı
erkeğe tehdit olsun ki? -
12:41 - 12:45Ya o kelimeden kurtulmaya karar versek?
-
12:45 - 12:48Nitekim "erkekliğini zayıflatmak"
-
12:48 - 12:51kadar sevmediğim başka
bir sözcük yoktur herhalde. -
12:51 - 12:53Bir keresinde Nijeryalı bir
tanıdığım bana, -
12:53 - 12:56erkeklerin benden çekinebileceğinden
endişeli olup olmadığımı sordu. -
12:57 - 12:58Hiç endişeli değildim.
-
12:58 - 13:01Hatta bana hiç öyle gelmedi,
çünkü benden -
13:01 - 13:03çekinecek bir adam, kesinlikle
ilgi alanımda -
13:03 - 13:05olmayacak türden bir adamdır.
-
13:05 - 13:07[Gülüşmeler]
-
13:07 - 13:09[Alkışlar]
-
13:14 - 13:17Ancak bu beni gerçekten çarpmıştı.
-
13:18 - 13:21Kadın olduğumdan dolayı,
evliliğe can atmam, -
13:22 - 13:24hayattaki seçimlerimi
evliliğin en -
13:24 - 13:27önemli şey olduğunu hatırlayarak
yapmam bekleniyor. -
13:28 - 13:30Evlilik güzel bir şey olabilir;
-
13:30 - 13:34bir keyif, aşk ve karşılıklı
destek kaynağı olabilir. -
13:34 - 13:38Ancak kızlarımıza evliliğe
can atmalarını öğretip -
13:38 - 13:40neden oğullarımıza da aynısını
öğretmiyoruz? -
13:41 - 13:43Evlenebileceği adamı
zayıf göstermemek için -
13:43 - 13:46evini satmaya karar veren
bir kadını tanıyorum. -
13:48 - 13:52Nijerya'da gittiği konferanslarda, kendine
göre, diğer katılanların ona saygı -
13:52 - 13:54göstersinler diye evlilik
-
13:54 - 13:55yüzüğü takan bir
-
13:55 - 13:59kadın tanıyorum.
-
14:00 - 14:02Evlenmesi için ailesi, arkadaşları
ve hatta işten -
14:02 - 14:07baskı görmüş ve berbat tercihler
yapmaya itilmiş -
14:07 - 14:09genç kadınlar tanıyorum.
-
14:10 - 14:12Belli bir yaşa gelmesine rağmen
evlenmemiş bir kadına -
14:12 - 14:16toplumumuz bunun derin ve,
kişisel bir hata olduğunu öğretiyor. -
14:17 - 14:20Ancak belli bir yaşa gelmiş erkek
evlenmemiş olduğunda -
14:20 - 14:22sadece daha seçim yapmamış
olduğunu düşünüyoruz. -
14:22 - 14:24[Gülüşmeler]
-
14:24 - 14:26"Ama kadınlar bunlara basitçe
-
14:26 - 14:28'hayır' diyebilir." demek
kolay geliyor bize. -
14:28 - 14:31Ancak gerçek daha
çetrefilli ve karmaşık. -
14:31 - 14:33Hepimiz sosyal canlılarız.
-
14:33 - 14:36Sosyalleşmemizdeki düşünceleri
içselleştiririz. -
14:36 - 14:38Hatta evlilik ve ilişkilerden
bahsederken -
14:38 - 14:41kullandığımız dil bile bunu gösteriyor.
-
14:41 - 14:44Evliliğin dili, partnerliğin dili yerine
-
14:44 - 14:46genellikle sahipliğin dili oluyor.
-
14:47 - 14:49Biz "saygı" kelimesini
-
14:50 - 14:52bir kadının erkeğe gösterdiği bir şey
olarak kullanıyoruz, -
14:52 - 14:54ancak erkeğin kadına değil.
-
14:56 - 14:59Nijerya'da hem erkekler hem de kadınlar --
-
14:59 - 15:01ki bu beni çok eğlendiren bir deyiştir --
-
15:01 - 15:03der ki "Evliliğimin huzuru için yaptım."
-
15:04 - 15:06Erkek söylediği zamanlarda,
-
15:06 - 15:09genelde halihazırda yapmamaları gereken
şeyler hakkında oluyor. -
15:09 - 15:11[Gülüşmeler]
-
15:11 - 15:14Bazen bunu arkadaşlarına söylerler,
-
15:14 - 15:17hani ne kadar maskülen olduklarını
-
15:17 - 15:20açıkça vurgulayacak şekilde nasıl
-
15:20 - 15:23ihtiyaç duyulduklarını, ve nasıl
sevildiklerini göster: -
15:23 - 15:25" Eşim her gece klübe
gidemeyeceğimi söyledi, -
15:25 - 15:28ben de evliliğimin huzuru için,
sadece haftasonları gidiyorum. -
15:28 - 15:30[Gülüşmeler]
-
15:30 - 15:34Kadın ise ne zaman, ''evliliğimin
huzuru için yaptım'' dese -
15:34 - 15:37genelde işinden, hayalinden,
-
15:37 - 15:39kariyerinden vazgeçişinden
-
15:39 - 15:40bahsediyordur.
-
15:41 - 15:43Kadınlara, ilişkilerinde taviz vermenin
-
15:44 - 15:46kadınların işi olduğunu öğretiyoruz.
-
15:47 - 15:50Kızları birbirlerine rakip olarak
yetiştiriyoruz, -
15:50 - 15:53başarı veya meslekler için değil,
-ki kanımca bu iyi olurdu- -
15:53 - 15:55erkeklerin ilgisi için.
-
15:56 - 15:58Kızlara, oğlanların aksine,
-
15:58 - 16:00cinsel hayatları
olamayacağını öğretiyoruz. -
16:00 - 16:04Oğlumuz varsa, onların kız
arkadaşlarını öğrenmek sorun olmaz. -
16:04 - 16:07Ancak kızımızın erkek arkadaşı?
Haşa. -
16:07 - 16:08[Gülüşmeler]
-
16:08 - 16:10Ancak elbette ki doğru
zaman geldiğinde -
16:10 - 16:14bu kızlardan kocaları olmak üzere mükemmel
bir adam getirmelerini bekliyoruz. -
16:14 - 16:18Kızları denetliyoruz,
bakireliklerini met ediyoruz, -
16:18 - 16:20ancak erkeklerinkini etmiyoruz
-
16:20 - 16:24ve doğrusu bu bana pek
de mantıklı gelmiyor çünkü... -
16:24 - 16:26[Gülüşmeler]
-
16:26 - 16:29[Alkışlar]
-
16:34 - 16:37Çünkü bakireliği kaybetmek genelde
bir süreç ihtiva eder... -
16:39 - 16:43Geçenlerde Nijerya'da bir üniversitede
genç bir kadın grup tecavüzüne uğradı, -
16:43 - 16:45bunu bazılarımız biliyordur.
-
16:45 - 16:48Çok sayıda erkek ve kız
Nijeryalı gencin tepkisi -
16:48 - 16:50şu şekilde oldu:
-
16:50 - 16:53"Evet, tecavüz yanlış.
-
16:53 - 16:56Ancak bir kız dört erkeğin
odasında ne arıyordu?" -
16:57 - 17:01Eğer bu cevabın insafsızlığını bir
kenara koyabilirsek, -
17:02 - 17:06bu Nijeryalılar kadının tabiati gereği
suçlu olduğunu görerek yetiştirildiler, -
17:07 - 17:10erkeklerin kontrolsüz yaratıklar olduğu
fikrini kabul edilebilir -
17:10 - 17:14bulacak seviyede erkeklerden çok az şey
-
17:14 - 17:16bekleyerek yetiştirildiler.
-
17:17 - 17:19Kızlarımıza utanmayı öğretiyoruz.
-
17:19 - 17:21"Bacaklarını kapa", "Kendini kapat."
-
17:21 - 17:24Onları, erkek olarak değil de
bir kız olarak doğdukları -
17:24 - 17:26için suçlularmış gibi
hissettiriyoruz. -
17:26 - 17:28Bu sebeple, büyüyen kızlarımız
-
17:28 - 17:30ne arzuladıklarını bilmeden kadın
oluyorlar. -
17:30 - 17:33Kendilerini susturan kadınlar oluyorlar.
-
17:35 - 17:38Ne düşündüklerini açıkça söyleyemeyen
kadınlar oluyorlar -- -
17:39 - 17:40ve büyüdüklerinde --
-
17:40 - 17:42ki bu kızlarımıza yaptığımız
en kötü şey -- -
17:42 - 17:46büyüdüklerinde numara yapmayı bir
sanata çeviren kadınlar oluyorlar. -
17:46 - 17:50[Alkışlar]
-
17:52 - 17:56Ev işlerinden nefret eden
bir kadın tanıyorum, -
17:56 - 17:57gerçekten nefret ediyor,
-
17:57 - 17:59ancak seviyormuş gibi davranıyor,
-
18:00 - 18:04çünkü ona bunun "iyi eş materyali"
olmak için şart olduğu öğretilmiş. -
18:04 - 18:07Onun -- eğer o kelimeyi kullanacaksak --
-
18:07 - 18:08"evcil" olması gerekiyor.
-
18:09 - 18:11Ardından evlendi ve
-
18:11 - 18:15eşinin ailesi onun evlendikten sonra
değiştiğini söylemeye başladı. -
18:15 - 18:16[Gülüşmeler]
-
18:16 - 18:18Doğrusu, o aslında değişmedi,
-
18:18 - 18:20sadece rol yapmaktan yoruldu.
-
18:21 - 18:24Cinsiyetin problemi,
-
18:24 - 18:26kim olduğumuzu umursamadan
-
18:26 - 18:28nasıl olmamız gerektiğini buyurmasında.
-
18:29 - 18:32Cinsiyet beklentileri olmasaydı,
ne kadar mutlu ve -
18:32 - 18:35gerçek kişiliğimize karşı
ne kadar daha özgür -
18:35 - 18:38olabileceğimizi düşünün.
-
18:39 - 18:44Oğlanların ve kızların reddedilemez
şekilde farklı biyolojileri var, -
18:44 - 18:47ancak sosyalleşme farklılıkları abartıyor
ve bu daha sonra -
18:47 - 18:50kendini doğrulayan bir kehanete
dönüşüyor. -
18:50 - 18:52Yemek yapmayı örnek alın mesela.
-
18:52 - 18:56Günümüzde kadınlar erkeklere kıyasla
ev işi yapmada daha aktifler, -
18:56 - 18:57yemek yapma ve temizlikte.
-
18:57 - 18:59Ancak sebebi ne?
-
18:59 - 19:02Kadınlar yemek yapma
genleriyle doğduğu için mi? -
19:02 - 19:03[Gülüşmeler]
-
19:03 - 19:07Yoksa senelerdir yemek pişirmeyi
kendi rolleri olarak gördüklerinden mi? -
19:07 - 19:11Açıkçası, ben de yemek yapma genleriyle
doğduğumuzu söyleyebilirdim, -
19:11 - 19:14ta ki dünyadaki en ünlü aşçıların
büyük bir kısmının, -
19:14 - 19:17hani şu "şef" dediklerimizin,
erkek olduğunu -
19:17 - 19:18hatırlayana kadar.
-
19:19 - 19:21Küçükken büyükanneme bakardım,
-
19:21 - 19:23ki kendisi, çok, çok zeki bir kadındı,
-
19:23 - 19:24ve düşünürdüm; acaba büyürken
-
19:25 - 19:28erkeklerle aynı şanslara sahip olsaydı
şu anda nerelerde olurdu diye. -
19:29 - 19:31Bugün, kadınlar için, büyükannemin
dönemine kıyasla, -
19:31 - 19:34politikadaki, kanunlardaki değişiklikler
sağolsun, -
19:34 - 19:36çok daha fazla imkanlar var
-
19:36 - 19:38ve bunların hepsi çok önemli.
-
19:38 - 19:43Ancak daha önemli olan şey,
davranışlarımız, mentalitemiz, -
19:43 - 19:46neye inandığımız ve cinsiyet
hakkında neye değer verdiğimiz. -
19:46 - 19:48Ya çocuk yetiştirirken cinsiyet yerine
-
19:48 - 19:51yeteneklerine odaklanırsak?
-
19:52 - 19:56Ya çocuk yetiştirirken cinsiyet yerine
ilgilerine odaklanırsak? -
19:57 - 19:59Birer kızları ve oğulları olan,
derslerinde -
19:59 - 20:01çok iyi, şahane, nazik çocuklara sahip
-
20:01 - 20:03bir aile tanıyorum.
-
20:03 - 20:06Oğlan aç olduğunda, ebeveynler
kızlarına diyor ki, -
20:06 - 20:08"Git ve kardeşine Indomie eriştesi pişir."
-
20:08 - 20:09[Gülüşmeler]
-
20:09 - 20:13Kız tam olarak Indomie eriştesi
pişirmeyi sevmiyor, -
20:13 - 20:15ancak o bir kız, yani yapmak zorunda.
-
20:15 - 20:17Ya ebeveynleri en başından beri
-
20:17 - 20:19hem oğullarına hem de kızlarına
-
20:19 - 20:23Indomie pişirmeyi öğretselerdi?
-
20:24 - 20:27Ayrıca, yemek pişirebilmek bir erkek için
oldukça kullanışlıdır. -
20:27 - 20:32Bu kadar önemli bir şeyi bir başkasının
eline bırakmak nasıl mantıklı olabilir? -
20:32 - 20:34Yani kendini besleyebilme yetisini --
-
20:34 - 20:35[Gülüşmeler]
-
20:35 - 20:37başkasına bırakmak.
-
20:37 - 20:39[Alkışlar]
-
20:42 - 20:46Eşiyle aynı işe ve diplomaya
sahip bir kadın tanıyorum. -
20:46 - 20:49İşten döndüklerinde, kadın ev
işlerinin çoğunluğunu yapıyor, -
20:49 - 20:51ki kanımca bu birçok evlilik
için geçerli. -
20:51 - 20:52Ancak beni asıl çarpan şey
-
20:53 - 20:55kocanın çocuğun bezini her
değiştirişinde kadının ona -
20:56 - 20:58teşekkürler diyor olmasıydı.
-
20:59 - 21:03Peki, ya onun bunu yapmasını
tamamen normal bir şeymiş gibi -
21:03 - 21:07görseydi, yani kendi
çocuğuna bakıyor olmasını? -
21:07 - 21:09[Gülüşmeler]
-
21:10 - 21:13Büyürken içselleştirmiş olduğum
bir çok cinsiyet dersini -
21:13 - 21:15hafızamdan silmeye çalışıyorum.
-
21:16 - 21:21Ancak bazen hala cinsiyet beklentileri
anlamında çok hassas hissediyorum. -
21:21 - 21:24İlk kez bir yazı sınıfında
öğretmenlik yaparken -
21:24 - 21:26bayağı endişeliydim.
-
21:26 - 21:28Öğreteceğim şey hakkında değildi
-
21:28 - 21:29çünkü iyi hazırlanmıştım
-
21:29 - 21:32ve zevk aldığım bir şeyi öğretecektim.
-
21:32 - 21:34Onun yerine giyeceğim
hakkında endişeliydim. -
21:35 - 21:36Ciddiye alınmak istiyordum.
-
21:37 - 21:39Bir kadın olduğumdan dolayı
-
21:39 - 21:42otomatik olarak değerimi ispatlamam
gerektiğini biliyordum. -
21:43 - 21:45Ve eğer çok feminen görünürsem
-
21:45 - 21:47ciddiye alınmayacağımdan
endişeleniyordum. -
21:47 - 21:52Gerçekten parlak rujumu ve
o kızımsı eteği giymek istiyordum, -
21:52 - 21:53ancak giymemeye karar verdim.
-
21:54 - 21:56Onun yerine, çok daha ciddi,
-
21:56 - 21:58çok daha erkeksi ve çok daha çirkin
bir takım giydim. -
21:59 - 22:00[Gülüşmeler]
-
22:00 - 22:03Çünkü üzücü gerçek şu ki, konu
dış görünüşe gelince -
22:03 - 22:05erkekleri standart alarak başlıyoruz.
-
22:06 - 22:08Eğer bir erkek iş görüşmesine
hazırlanıyorsa, -
22:08 - 22:10çok maskülen görünmesi veya ciddiye
-
22:10 - 22:13alınmaması konusunda endişelenmesine
gerek yoktur. -
22:13 - 22:15Ancak bir kadın bir iş görüşmesine
hazırlanıyorsa, -
22:16 - 22:18çok feminen görünmesi veya bir şey
söyleyip söylememesine -
22:18 - 22:23karşın ciddiye alınıp alınmayacağı
konusunda endişelenmesine gerek vardır. -
22:24 - 22:26Keşke o gün o çirkin
takımı giymeseydim. -
22:27 - 22:31Onu daha sonra
dolabımdan attım bu arada. -
22:31 - 22:36Eğer bugünkü cesaretimio gün
gösterebilmiş olsaydım, -
22:36 - 22:38öğrencilerim benim öğretmemden daha
fazla fayda görecekti, -
22:39 - 22:41çünkü daha rahat olacaktım ve
-
22:41 - 22:43daha fazla kendim gözükecektim.
-
22:44 - 22:48O günden beri dişiliğimden
veya kadınsılığımdan -
22:48 - 22:50utanmamayı ve pişman
olmamayı seçtim. -
22:50 - 22:53[Alkışlar]
-
22:56 - 22:59Ve tüm kadınlığımla saygı
duyulmak istiyorum, -
22:59 - 23:00çünkü bunu hak ediyorum.
-
23:01 - 23:04Cinsiyet konuşması kolay bir
konu başlığı değil. -
23:05 - 23:07Hem erkek ve kadın için,
-
23:07 - 23:11cinsiyet konusu direkt olarak sizi bir
direnişle karşı karşıya getirtebiliyor. -
23:11 - 23:14Bazı kişilerin gerçekten şöyle düşündüğünü
hayal edebiliyorum şu anda -
23:14 - 23:16"Kadınlar da patronluk taslıyor".
-
23:18 - 23:20Bazı erkekler de şöyle düşünüyor olabilir,
-
23:20 - 23:21"Tamam, bunların hepsi enteresan
-
23:21 - 23:23ancak ben böyle düşünmüyorum."
-
23:24 - 23:26Bu da problemin bir parçası.
-
23:26 - 23:29Bir çok erkeğin cinsiyet hakkında
-
23:29 - 23:31aktif olarak düşünmemesi
-
23:31 - 23:33cinsiyet probleminin bir parçası.
-
23:33 - 23:35Çoğu erkek, arkadaşım Louis gibi,
-
23:35 - 23:37her şey iyi diyor.
-
23:38 - 23:41Ve bir sürü erkek bunu
değiştirmek için bir şey yapmıyor. -
23:41 - 23:44Eğer bir erkeksen ve bir restorantın içine
bir kadınla -
23:44 - 23:46girmene rağmen garson sadece seni
-
23:46 - 23:49selamlıyorsa, şunu ona soruyor musun:
-
23:49 - 23:50"Onu neden selamlamadın?"
-
23:53 - 23:55Çünkü cinsiyet --
-
23:55 - 23:57[Gülüşmeler]
-
24:05 - 24:09Aslında bu muhabbeti uzatabiliriz.
-
24:09 - 24:13Çünkü cinsiyet konuşmak için rahatsız
edici bir konu başlığı, -
24:13 - 24:16ve konuyu kapatabilmek için oldukça
kolay yollar var -
24:16 - 24:20Bazıları evrimsel biyolojiden ve
primatlardan bahseder, -
24:20 - 24:24hani, bilirsiniz, dişi primatlar
erkeklere itaat eder -
24:24 - 24:25tarzı meseleler.
-
24:26 - 24:28Ancak asıl konu şu: biz primat değiliz.
-
24:28 - 24:29[Gülüşmeler]
-
24:29 - 24:33[Alkışlar]
-
24:34 - 24:39Primatlar ayrıca ağaçlarda yaşardı ve
sabah kahvaltı niyetine solucan yerlerdi, -
24:39 - 24:40ancak biz yemiyoruz.
-
24:41 - 24:45Bazıları, "Eh, fakir erkekler de bazen
sorun yaşıyor" diyebilir. -
24:46 - 24:47Bu da doğru.
-
24:48 - 24:49Ancak bu --
-
24:49 - 24:50[Gülüşmeler]
-
24:50 - 24:53Ancak konu bu konumuz değil.
-
24:54 - 24:58Cinsiyet ve sınıf farklı baskı formları.
-
24:58 - 25:02Aslında baskı formlarını ve birbirlerine
ne kadar -
25:02 - 25:04vurdumduymaz olabileceklerini bir siyahı
-
25:04 - 25:06erkek ile konuşarak öğrendim.
-
25:07 - 25:10Bu siyahi adamla cinsiyet
hakkında konuşuyorduk, -
25:11 - 25:12ve bana dedi ki,
-
25:12 - 25:15"Neden 'kadın olarak tecrübem' diyorsun?
-
25:15 - 25:17Neden 'bir insan olarak
-
25:17 - 25:19tecrübem' demiyorsun?"
-
25:20 - 25:22Ancak bu adamın ta kendisi, yaşadıklarını
-
25:22 - 25:25sıkça siyahi bir adamın tecrübeleri
olarak anlatan bir adam. -
25:27 - 25:29Cinsiyet fark eder.
-
25:29 - 25:31Erkek ve kadın dünyayı farklı
tecrübe ediyor. -
25:31 - 25:34Cinsiyet dünyayı
tecrübe edişimizi boyuyor. -
25:34 - 25:35Ancak bunu değiştirebiliriz.
-
25:37 - 25:38Bazıları diyecek ki,
-
25:38 - 25:41"Ah, kadınların gerçek gücü var,
-
25:41 - 25:43kalça gücü".
-
25:43 - 25:46Nijeryalı olmayanlar için, kalça gücü
-
25:46 - 25:48bir kadının bir erkekten iyilik
isterken -
25:48 - 25:50seksapelini kullanması anlamına
gelen bir deyiştir. -
25:51 - 25:54Ancak kalça gücü
bir güç bile değil. -
25:56 - 25:59Kalça gücü, bir kadının bir başkasının
-
25:59 - 26:02gücünden zaman zaman yararlanabilmesi
-
26:02 - 26:04anlamına geliyor.
-
26:05 - 26:06Elbette, bazen birisi
kötü hissediyorsa, -
26:07 - 26:09hastaysa veya iktidarsızsa
-
26:09 - 26:11ne oluyor diye
-
26:11 - 26:12düşünmeliyiz.
-
26:12 - 26:16[Gülüşmeler]
-
26:16 - 26:22Bazıları kadının erkeğin emrine verilmesi
kültürümüzde var diyor. -
26:23 - 26:25Ancak kültürler sürekli değişir.
-
26:25 - 26:29Lagos'ta yaşayan ve on beş yaşında olan
ikiz kız yeğenlerim var. -
26:29 - 26:31Eğer yüz sene önce doğmuş olsalardı,
-
26:32 - 26:34çoktan zorla alınıp öldürülmüşlerdi.
-
26:34 - 26:37Çünkü o zamanki kültürümüzde
ikizleri öldürmek vardı. -
26:39 - 26:41O hale kültürümüzün anlamı ne?
-
26:41 - 26:43Hani tamam, dekoratif olanı var
-
26:43 - 26:45danslar olan...
-
26:45 - 26:49.. ancak kültürün özü insanların
devamlılığı ve korunması hakkında. -
26:49 - 26:51Ailemizde,
-
26:51 - 26:54Kim olduğumuz, kültürümüz ve nereden
geldiğimiz konularıyla -
26:54 - 26:55en çok ilgilenen çocuk
-
26:55 - 26:57benimdir.
-
26:57 - 27:00Abilerim benim kadar ilgili değiller.
-
27:00 - 27:01Ancak umunna toplantılarına
-
27:02 - 27:04katılamam veya gidemem,
-
27:04 - 27:06söz hakkım olamaz.
-
27:06 - 27:07Çünkü bir kadınım.
-
27:08 - 27:10Kültürler insanı oluşturmaz,
-
27:10 - 27:12insanlar kültürü oluşturur.
-
27:13 - 27:15Eğer kültürümüzde --
-
27:15 - 27:18[Alkışlar]
-
27:18 - 27:20Eğer kültürümüzde
-
27:20 - 27:23kadınların da insan olduğu
bilgisi yoksa, o zaman -
27:23 - 27:25bunu kültürümüze eklemeliyiz.
-
27:26 - 27:32Sevgili arkadaşım Okoloma Maduewesi
hakkında sıkça düşünüyorum. -
27:32 - 27:36Sosoliso kazasında ölen o ve diğerleri
-
27:36 - 27:37huzurla yatmaya devam etsin.
-
27:38 - 27:41Onu sevenler tarafından
hep hatırlanacaklar. -
27:43 - 27:47Bana feminist dediği seneler öncesindeki
o gün haklıydı. -
27:47 - 27:49Ben bir feministim.
-
27:49 - 27:52Ve o gün sözlüğe baktığımda orada
-
27:52 - 27:53yazan şey şuydu:
-
27:53 - 27:57"Feminist, cinsiyetlerin sosyal, politik
-
27:57 - 28:00ve ekonomik eşitliğine inanan kişidir."
-
28:01 - 28:03Duyduğum hikayelerden söyleyebilirim ki
benim büyük anneannem -
28:03 - 28:05bir feministti.
-
28:05 - 28:08Evinden evlenmek istemediği bir adamla
evlenmemek için kaçtı ve -
28:08 - 28:11kendi istediği adamla evlendi.
-
28:11 - 28:14Herhangi bir haktan, maldan
mahrum bırakıldığını -
28:14 - 28:19hissettiğinde, itiraz etti, protesto etti
ve hakkını aradı. -
28:19 - 28:23Benim büyük anneannem feminist
kelimesinin anlamını bilmiyordu, ancak -
28:23 - 28:25bu onun bir feminist
olmadığı anlamına gelmiyor. -
28:26 - 28:28Bu kelimeye daha çoğumuz
sahip çıkmalı. -
28:30 - 28:32Benim Feminist tanımım şu:
-
28:33 - 28:36"Feminist, şunu söyleyen erkek
-
28:36 - 28:37ve kadındır--
-
28:37 - 28:41[Gülüşmeler]
-
28:41 - 28:44[Alkışlar]
-
28:47 - 28:50Feminist, şunu söyleyen bir erkek
veya kadındır; -
28:50 - 28:53"Evet, günümüzde cinsiyetle alakalı bir
problem var -
28:53 - 28:54ve bunu düzeltmeliyiz.
-
28:55 - 28:56Daha iyi kılmalıyız."
-
28:58 - 29:00Bildiğim en iyi feminist
-
29:00 - 29:01kardeşim Kene.
-
29:03 - 29:07O ayrıca oldukça yakışıklı, dünya tatlısı
bir adam -
29:07 - 29:09ve oldukça maskülen.
-
29:09 - 29:11Teşekkürler.
-
29:11 - 29:15[Alkışlar]
- Title:
- Hepimiz feminist olmalıyız
- Speaker:
- Chimamanda Ngozi Adichie
- Description:
-
''Kızlara hırslı ve başarılı olmalarını öğretiyoruz, ama çok hırslı veya çok başarılı olmalarını değil; çünkü aksi halde erkekleri tehdit ederler,'' diyor yazar Chimamanda Ngozi Adichie. Dünya çapında feminizm hakkında bir diyalog başlatan bu klasikleşmiş konuşmada, Adichie dinleyenlerine daha farklı ve adil bir hayat hayal etmelerini ve planlamalarını istiyor- daha mutlu erkek ve kadınların, daha çok kendileri olduğu bir dünya.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 29:28
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for We should all be feminists | ||
Gunperi Sisman accepted Turkish subtitles for We should all be feminists | ||
Gunperi Sisman edited Turkish subtitles for We should all be feminists | ||
Atakan Yurdakul edited Turkish subtitles for We should all be feminists | ||
Atakan Yurdakul edited Turkish subtitles for We should all be feminists | ||
Atakan Yurdakul edited Turkish subtitles for We should all be feminists | ||
Atakan Yurdakul edited Turkish subtitles for We should all be feminists | ||
Atakan Yurdakul edited Turkish subtitles for We should all be feminists |