Return to Video

Carl Safina: Ukryci sprawcy i ofiary wycieku ropy naftowej w Zatoce Meksykańskiej

  • 0:01 - 0:04
    Taki był kiedyś ocean.
  • 0:04 - 0:06
    Zatokę Meksykańską odwiedziłem już kilka razy
  • 0:06 - 0:08
    Zatokę Meksykańską odwiedziłem już kilka razy
  • 0:08 - 0:10
    i jestem zdruzgotany
  • 0:10 - 0:13
    bo spoglądając na ocean,
  • 0:13 - 0:15
    niezależnie od lokalizacji,
  • 0:15 - 0:17
    nawet w obszarach
  • 0:17 - 0:19
    gdzie ropy ma nie być,
  • 0:19 - 0:21
    jednak ją znajduję.
  • 0:21 - 0:23
    Bardzo mi to ciąży na duszy.
  • 0:23 - 0:25
    Bardzo mi to ciąży na duszy.
  • 0:26 - 0:28
    Dziś chcę wam przekazać
  • 0:28 - 0:30
    dużo informacji
  • 0:30 - 0:32
    nie tylko o wycieku ropy
  • 0:32 - 0:35
    nie tylko o wycieku ropy
  • 0:35 - 0:38
    ale też przyczynach i znaczeniu tej tragedii.
  • 0:38 - 0:40
    Może wpierw coś o mnie:
  • 0:40 - 0:42
    W skrócie - lubię wędkować, od małego.
  • 0:42 - 0:44
    W skrócie - lubię wędkować, od małego.
  • 0:44 - 0:46
    Z tego powodu,
  • 0:46 - 0:48
    zająłem się ptactwem morskim,
  • 0:48 - 0:51
    żeby móc spędzać czas na wybrzeżu.
  • 0:51 - 0:53
    Teraz głównie piszę książki
  • 0:53 - 0:55
    o tym jak ocean się zmienia.
  • 0:55 - 0:58
    A zmiany w oceanie następują bardzo szybko.
  • 0:58 - 1:01
    Tę grafikę już widzieliście.
  • 1:01 - 1:04
    Żyjemy na twardej kuli,
  • 1:04 - 1:06
    która jest tylko troszkę wilgotna.
  • 1:06 - 1:08
    która jest tylko troszkę wilgotna.
  • 1:08 - 1:10
    Jakby resztki po zanurzeniu jej w wodzie.
  • 1:10 - 1:12
    Tak samo jest z atmosferą.
  • 1:12 - 1:14
    Gdyby ją zebrać i zwinąć w kulkę,
  • 1:14 - 1:16
    Gdyby ją zebrać i zwinąć w kulkę,
  • 1:16 - 1:18
    byłoby jej tyle co po prawej.
  • 1:18 - 1:20
    Więc żyjemy,
  • 1:20 - 1:23
    na bardzo delikatnej bańce mydlanej,
  • 1:23 - 1:25
    bardzo nam drogiej,
  • 1:25 - 1:28
    ale na którą łatwo wpłynąć.
  • 1:28 - 1:31
    Spalanie ropy, węgla i gazu,
  • 1:31 - 1:33
    wszystkich paliw kopalnych
  • 1:33 - 1:35
    bardzo zmieniło atmosferę.
  • 1:35 - 1:38
    Wzrosła zawartość dwutlenku węgla.
  • 1:38 - 1:41
    Ocieplamy klimat.
  • 1:41 - 1:43
    Wyciek ropy w Zatoce,
  • 1:43 - 1:45
    to tylko część większego problemu
  • 1:45 - 1:48
    to tylko część większego problemu
  • 1:48 - 1:51
    energii, którą napędzamy cywilizację.
  • 1:51 - 1:53
    Oprócz ocieplenia,
  • 1:53 - 1:56
    oceany są też zakwaszane,
  • 1:56 - 1:58
    w znacznym stopniu,
  • 1:58 - 2:01
    co wpływa na zwierzęta.
  • 2:01 - 2:03
    W laboratorium,
  • 2:03 - 2:05
    jeśli włożyć małża do wody o pH
  • 2:05 - 2:07
    nie jak zwykle 8.1,
  • 2:07 - 2:09
    co jest naturalne dla oceanu,
  • 2:09 - 2:11
    a 7.5, rozpuści się on po trzech dniach.
  • 2:11 - 2:14
    a 7.5, rozpuści się on po trzech dniach.
  • 2:14 - 2:16
    Larwy jeża morskiego,
  • 2:16 - 2:18
    przstosowane do pH 8.1
  • 2:18 - 2:20
    a przeniesione do 7.7,
  • 2:20 - 2:22
    niewielka różnica,
  • 2:22 - 2:25
    umierają zdeformowane.
  • 2:25 - 2:28
    Już teraz larwy małż,
  • 2:28 - 2:30
    tych które jemy, wymierają.
  • 2:30 - 2:32
    tych które jemy, wymierają.
  • 2:32 - 2:34
    Z tego powodu też
  • 2:34 - 2:36
    rafy koralowe wolniej przyrastają.
  • 2:36 - 2:38
    pH ma znaczenie.
  • 2:38 - 2:40
    Teraz pojedźmy razem,
  • 2:40 - 2:42
    na Wybrzeże Meksykańskie.
  • 2:42 - 2:45
    Tamtejsi ludzie imponują mi
  • 2:45 - 2:48
    swoją wiedzą o oceanie.
  • 2:48 - 2:50
    Wiedzą jak poskromić wodę.
  • 2:50 - 2:52
    Radzą sobie z huraganami.
  • 2:52 - 2:55
    Wiedzą co zrobić gdy poziom wód opadnie.
  • 2:55 - 2:57
    Ale kiedy coś innego niż woda
  • 2:57 - 2:59
    zmienia ich rodzimą ziemię,
  • 2:59 - 3:01
    nie mają wielu opcji.
  • 3:01 - 3:03
    Całe społeczności,
  • 3:03 - 3:05
    są pozbawione perspektyw.
  • 3:05 - 3:08
    Nie mają alternatywy.
  • 3:08 - 3:10
    Nie znajdą pracy,
  • 3:10 - 3:12
    w lokalnym kurorcie,
  • 3:12 - 3:15
    bo ich tam nie ma.
  • 3:16 - 3:18
    Rozglądając się po wybrzeżu,
  • 3:18 - 3:20
    widać mnóstwo ropy.
  • 3:20 - 3:22
    Ropa jest w wodzie.
  • 3:22 - 3:25
    Jest wzdłuż linii brzegowej.
  • 3:25 - 3:27
    A samo centrum katastrofy,
  • 3:27 - 3:29
    wygląda zatrważająco.
  • 3:29 - 3:32
    Jakby ktoś wyjął miskę olejową,
  • 3:32 - 3:34
    żeby ją tam opróżnić.
  • 3:34 - 3:37
    Ale co chyba najbardziej niewiarygodne,
  • 3:37 - 3:39
    nikt nie stara się tej ropy usunąć
  • 3:39 - 3:41
    nikt nie stara się tej ropy usunąć
  • 3:41 - 3:44
    z miejsca gdzie jest najgęstsza.
  • 3:44 - 3:46
    W niektórych miejscach
  • 3:46 - 3:49
    ocean wygląda jak po apokalipsie.
  • 3:50 - 3:52
    Wzdłuż brzegu,
  • 3:52 - 3:54
    ropa jest wszędzie.
  • 3:54 - 3:56
    Straszny bałagan.
  • 3:56 - 3:58
    W miejscach, do których dopiero dochodzi,
  • 3:58 - 4:01
    jak na wschodzie, koło Alabamy,
  • 4:01 - 4:03
    ludzie wciąż chodzą na plażę,
  • 4:03 - 4:05
    podczas gdy inni ją oczyszczają.
  • 4:05 - 4:08
    A czyści się ją w dziwny sposób.
  • 4:08 - 4:10
    Nie można wkładać więcej niż 4.5 kg piasku,
  • 4:10 - 4:12
    do 190 litrowych toreb.
  • 4:12 - 4:14
    Mają całe mnóstwo takich toreb.
  • 4:14 - 4:16
    Nie wiem co mają zamiar z nimi zrobić.
  • 4:16 - 4:18
    Ludzie nadal chodzą na plażę.
  • 4:18 - 4:20
    Ignorują mały znak przestrzegający
  • 4:20 - 4:22
    przed wchodzeniem do wody.
  • 4:22 - 4:24
    Ich dzieci się kąpią,
  • 4:24 - 4:27
    ich ubrania umorusane są smołą.
  • 4:27 - 4:29
    W miejscach gdzie ropa dotarła,
  • 4:29 - 4:31
    już dawno, jest gorzej.
  • 4:31 - 4:34
    Prawie nikogo już tam nie ma,
  • 4:34 - 4:36
    Tylko kilka osób,
  • 4:36 - 4:38
    nadal tam chodzi.
  • 4:38 - 4:40
    Tamtejsi ludzie są wstrząśnięci.
  • 4:40 - 4:42
    Są bardzo pracowici.
  • 4:42 - 4:44
    Zawsze wstawali rano,
  • 4:44 - 4:47
    i szli do pracy.
  • 4:47 - 4:50
    Mogli polegać na darach natury
  • 4:50 - 4:52
    Mogli polegać na darach natury
  • 4:52 - 4:54
    ekosystemu Zatoki.
  • 4:54 - 4:57
    Teraz ich świat się wali.
  • 4:57 - 5:00
    Dosłownie widać znaki
  • 5:00 - 5:03
    ich szoku
  • 5:05 - 5:08
    oburzenia
  • 5:10 - 5:13
    gniewu
  • 5:17 - 5:20
    i żałoby.
  • 5:20 - 5:23
    To widać od razu.
  • 5:25 - 5:27
    Ale dzieją się też
  • 5:27 - 5:29
    rzeczy nie od razu widoczne.
  • 5:29 - 5:31
    Co się dzieje pod wodą?
  • 5:31 - 5:33
    Niektórzy mówią
  • 5:33 - 5:35
    o smugach ropy.
  • 5:35 - 5:38
    Inni zaprzeczają ich istnieniu.
  • 5:38 - 5:41
    Więc kongresmen Markey spytał:
  • 5:41 - 5:44
    "Czy potrzeba łodzi podwodnej,
  • 5:44 - 5:47
    by sprawdzić czy tam są?"
  • 5:47 - 5:49
    Niestety do łodzi podwodnej nie wsiadłem...
  • 5:49 - 5:52
    Nie było na to czasu.
  • 5:52 - 5:54
    Więc wymyśliłem eksperyment.
  • 5:54 - 5:56
    Więc wymyśliłem eksperyment.
  • 5:56 - 5:58
    Więc wymyśliłem eksperyment.
  • 5:58 - 6:01
    To jest Zatoka Meksykańska,
  • 6:01 - 6:04
    błękitna, pełno tam ryb.
  • 6:04 - 6:06
    Stworzyłem własny wyciek ropy.
  • 6:06 - 6:08
    Stworzyłem własny wyciek ropy.
  • 6:08 - 6:10
    Potwierdziłem hipotezę,
  • 6:10 - 6:13
    że ropa nie miesza się z wodą,
  • 6:13 - 6:16
    do momentu dodania dyspergatora.
  • 6:18 - 6:21
    Wtedy już się mieszają.
  • 6:21 - 6:23
    Wtedy już się mieszają.
  • 6:23 - 6:25
    Wystarczy dodać energię,
  • 6:25 - 6:27
    energię wiatru i fal.
  • 6:27 - 6:30
    a wielki bałagan gotów.
  • 6:30 - 6:32
    a wielki bałagan gotów.
  • 6:32 - 6:34
    Nie da się go wyczyścić,
  • 6:34 - 6:37
    nie da się dotknąć, oddzielić
  • 6:37 - 6:40
    i co najważniejsze:
  • 6:40 - 6:42
    nie widać go.
  • 6:42 - 6:45
    Jest ukrywany umyślnie.
  • 6:45 - 6:48
    To katastrofa, że dokładne dane
  • 6:48 - 6:51
    można zdobyć tylko wyłapując skrawki informacji.
  • 6:51 - 6:53
    Wiele osób podejrzewa,
  • 6:53 - 6:56
    próby zatuszowania prawdy.
  • 6:56 - 6:58
    Osobiście sądzę,
  • 6:58 - 7:00
    że dyspergatory
  • 7:00 - 7:03
    to próba ukrycia ciała.
  • 7:03 - 7:05
    Tak się składa, że oprawca
  • 7:05 - 7:07
    kontroluje scenę zbrodni.
  • 7:07 - 7:09
    Ale nadal ją widać.
  • 7:09 - 7:11
    Widać gdzie ropa,
  • 7:11 - 7:13
    koncentruje się na powierzchni,
  • 7:13 - 7:16
    i gdzie się ją "atakuje",
  • 7:16 - 7:19
    by ukryć dowody.
  • 7:19 - 7:21
    Słyszymy że bakterie zjadają ropę?
  • 7:21 - 7:23
    Słyszymy że bakterie zjadają ropę?
  • 7:23 - 7:25
    Tak samo jak żółwie morskie.
  • 7:25 - 7:27
    Zanim się rozpadnie,
  • 7:27 - 7:29
    dzieje się wiele rzeczy,
  • 7:29 - 7:31
    nim bakterie mogą się nią zająć.
  • 7:31 - 7:34
    Żółwie ją zjadają. Dostaje się do skrzeli ryb.
  • 7:34 - 7:36
    Delfiny muszą przez nią przepływać.
  • 7:36 - 7:39
    Usłyszałem dziś w pociągu niesamowitą historię.
  • 7:39 - 7:42
    Usłyszałem dziś w pociągu niesamowitą historię.
  • 7:42 - 7:44
    Ted Williams zadzwonił do mnie.
  • 7:44 - 7:46
    Miał kilka pytań na temat Zatoki,
  • 7:46 - 7:48
    Miał kilka pytań na temat Zatoki,
  • 7:48 - 7:50
    do artykułu dla magazynu Audubon.
  • 7:50 - 7:53
    Mówił, że jakiś czas temu był w Zatoce...
  • 7:53 - 7:55
    Tydzień temu...
  • 7:55 - 7:58
    Spotkał tam przewodnika rejsów wędkarskich,
  • 7:58 - 8:01
    który pokazał mu co się dzieje.
  • 8:01 - 8:04
    Wszyscy klienci anulowali wizyty.
  • 8:04 - 8:06
    Wszyscy klienci anulowali wizyty.
  • 8:06 - 8:08
    Już nikt mu nie został.
  • 8:08 - 8:11
    Wszyscy chcieli zwrotu zaliczki.
  • 8:11 - 8:13
    Tysiące mają podobne problemy.
  • 8:13 - 8:16
    Opowiedział Tedowi historię
  • 8:16 - 8:18
    z ostatniego dnia łowienia ryb:
  • 8:18 - 8:20
    Delfin butlonosy
  • 8:20 - 8:23
    pojawił się koło jego łódki.
  • 8:23 - 8:25
    Z jego nozdrzy bryzgała ropa.
  • 8:25 - 8:28
    Z jego nozdrzy bryzgała ropa.
  • 8:28 - 8:30
    Przewodnik odpłynął
  • 8:30 - 8:32
    bo to był jego ostatni połów,
  • 8:32 - 8:34
    bo to był jego ostatni połów,
  • 8:34 - 8:36
    a wiedział, że delfiny płoszą ryby.
  • 8:36 - 8:38
    Gdy kilka minut potem się odwrócił,
  • 8:38 - 8:40
    delfin znów był tuż przy łódce.
  • 8:40 - 8:42
    delfin znów był tuż przy łódce.
  • 8:42 - 8:44
    W ciągu 30 lat na oceanie,
  • 8:44 - 8:46
    nic podobnego mu się nie przydażyło.
  • 8:46 - 8:49
    Czuł, że...
  • 8:49 - 8:51
    Czuł, że ten delfin
  • 8:51 - 8:54
    prosił go o pomoc. Przepraszam.
  • 8:57 - 9:00
    Z winy wycieku Exxon Valdez,
  • 9:00 - 9:02
    w ciągu pierwszych miesięcy,
  • 9:02 - 9:05
    umarło 30% populacji orek.
  • 9:05 - 9:07
    Nie udało się jej odbudować.
  • 9:07 - 9:09
    Więc plan odbudowy,
  • 9:09 - 9:11
    może się opóźnić.
  • 9:11 - 9:14
    Niektóre rzeczy zajmą więcej czasu.
  • 9:14 - 9:16
    A inne, prawdopodobnie
  • 9:16 - 9:18
    wrócą trochę szybciej.
  • 9:18 - 9:21
    Inna ważna sprawa,
  • 9:21 - 9:23
    to zwierzęta zbierające się w Zatoce
  • 9:23 - 9:25
    to zwierzęta zbierające się w Zatoce
  • 9:25 - 9:28
    w okresach migracyjnych.
  • 9:28 - 9:30
    Zatoka Meksykańska jest bardzo ważna...
  • 9:30 - 9:33
    Ważniejsza niż taki sam obszar,
  • 9:33 - 9:36
    gdzieś pośrodku oceanu Atlantyckiego.
  • 9:36 - 9:38
    Te tuńczyki przemierzają ocean.
  • 9:38 - 9:40
    Zbierają się w Zatoce, potem mkną do Europy.
  • 9:40 - 9:42
    Podczas tarła tam wpływają.
  • 9:42 - 9:44
    Te dwie oznakowane ryby,
  • 9:44 - 9:47
    są na tarlisku, w pobliżu wycieku ropy.
  • 9:47 - 9:49
    są na tarlisku, w pobliżu wycieku ropy.
  • 9:49 - 9:52
    Pewnie będzie to dla nich,
  • 9:52 - 9:55
    najgorsze tarło w życiu.
  • 9:55 - 9:57
    Mam nadzieję, że dorosłe osobniki
  • 9:57 - 9:59
    omijają zanieczyszczoną wodę.
  • 9:59 - 10:01
    Zazwyczaj nie lubią wody,
  • 10:01 - 10:03
    która nie jest przejrzysta.
  • 10:03 - 10:05
    To bardzo atletyczne zwierzęta.
  • 10:05 - 10:07
    To bardzo atletyczne zwierzęta.
  • 10:07 - 10:10
    Nie wiem co stanie się z ich skrzelami.
  • 10:10 - 10:12
    Czy dotyka to dorosłych osobników?
  • 10:12 - 10:14
    Jeśli nie, to na pewno
  • 10:14 - 10:16
    wpływa na ich jaja i larwy.
  • 10:16 - 10:19
    Spójrzcie na tą spadającą linię.
  • 10:19 - 10:21
    To zasługa nadmiernego połowu ryb.
  • 10:21 - 10:24
    To zasługa nadmiernego połowu ryb.
  • 10:24 - 10:26
    Wyciek ropy to katastrofa.
  • 10:26 - 10:28
    Wyciek ropy to katastrofa.
  • 10:28 - 10:30
    Wyciek ropy to katastrofa.
  • 10:30 - 10:32
    Ale trzeba też pamiętać,
  • 10:32 - 10:34
    o innych rzeczach, które od dawna
  • 10:34 - 10:36
    wpływają na stan oceanów.
  • 10:36 - 10:38
    Ocean nawet przed wyciekiem,
  • 10:38 - 10:40
    nie miał się dobrze.
  • 10:40 - 10:42
    Od dawna istniało wiele napięć i problemów.
  • 10:42 - 10:44
    Od dawna istniało wiele napięć i problemów.
  • 10:44 - 10:46
    Jeśli przyjrzeć się ptakom,
  • 10:46 - 10:48
    a jest ich wiele w Zatoce,
  • 10:48 - 10:51
    przybywają tam w określonych okresach,
  • 10:51 - 10:53
    a potem odlatują.
  • 10:53 - 10:56
    Zamieszkują wielkie obszary.
  • 10:56 - 10:58
    Na tym zdjęciu większość to ptaki migracyjne.
  • 10:58 - 11:01
    Na tym zdjęciu większość to ptaki migracyjne.
  • 11:01 - 11:03
    Były w okolicach Zatoki,
  • 11:03 - 11:06
    kiedy ropa zaczęła docierać do brzegu.
  • 11:07 - 11:09
    Na dole po lewej widać
  • 11:09 - 11:11
    Kamuszniki i Piaskowce.
  • 11:11 - 11:13
    Rozmnażają się w Arktyce,
  • 11:13 - 11:15
    a zimują w południowej Ameryce.
  • 11:15 - 11:17
    Z Zatoki migrują do Arktyki.
  • 11:17 - 11:20
    Z Zatoki migrują do Arktyki.
  • 11:20 - 11:22
    W zatoce widziałem ptaki,
  • 11:22 - 11:24
    które pochodzą z Grenlandii.
  • 11:25 - 11:28
    To problem całej półkuli.
  • 11:28 - 11:30
    Katastrofa dotyka gospodarki całego państwa.
  • 11:30 - 11:33
    Katastrofa dotyka gospodarki całego państwa.
  • 11:33 - 11:36
    Ale konsekwencje biologiczne są globalne.
  • 11:38 - 11:40
    To jeden z najbardziej niepojętych
  • 11:40 - 11:43
    To jeden z najbardziej niepojętych
  • 11:43 - 11:45
    przykładów braku przygotowania,
  • 11:45 - 11:47
    które przychodzą mi do głowy.
  • 11:47 - 11:50
    Nawet na nalot Pearl Harbor odpowiedziano ogniem.
  • 11:50 - 11:52
    Nawet na nalot Pearl Harbor odpowiedziano ogniem.
  • 11:52 - 11:54
    Wydaje się, że nie wiemy nawet co zrobić.
  • 11:54 - 11:56
    Wydaje się, że nie wiemy nawet co zrobić.
  • 11:56 - 11:59
    Nic nie było gotowe.
  • 12:00 - 12:02
    Brak sukcesów na to wskazuje.
  • 12:02 - 12:04
    Brak sukcesów na to wskazuje.
  • 12:04 - 12:06
    Używa się głównie pływających zapór i dyspergatorów.
  • 12:06 - 12:09
    Ale zapory się nie sprawdzają na otwartych wodach.
  • 12:09 - 12:12
    Nawet nie próbuje się otoczyć ropy,
  • 12:12 - 12:15
    tam gdzie jest jej najwięcej.
  • 12:15 - 12:17
    Robi się to przy brzegu, spójrzcie.
  • 12:17 - 12:20
    Ta po prawej nazywa się "Głupiec",
  • 12:20 - 12:22
    świetna nazwa dla tej łodzi.
  • 12:22 - 12:25
    Nic nie zyskają ciągnąc tę zaporę.
  • 12:25 - 12:28
    Nic nie zyskają ciągnąc tę zaporę.
  • 12:28 - 12:30
    Setki tysięcy mil kwadratowych
  • 12:30 - 12:32
    wód Zatoki jest pokryte ropą.
  • 12:32 - 12:34
    wód Zatoki jest pokryte ropą.
  • 12:34 - 12:37
    A dyspergatory sprawiają, że ropa ucieka z zapór.
  • 12:37 - 12:39
    Zapory mają tylko 30 cm średnicy.
  • 12:39 - 12:41
    Zapory mają tylko 30 cm średnicy.
  • 12:42 - 12:45
    To szaleństwo.
  • 12:45 - 12:47
    Setki łodzi do połowu krewetek
  • 12:47 - 12:50
    wykorzystuje się do ciągnięcia zapór.
  • 12:50 - 12:52
    Widać jak pracują.
  • 12:52 - 12:54
    Widać też,
  • 12:54 - 12:57
    że brudna woda ucieka z tyłu zapory.
  • 12:57 - 13:00
    Tylko ją poruszają.
  • 13:00 - 13:02
    To śmieszne.
  • 13:02 - 13:05
    Na setki mil wybrzeża otoczonego zaporami,
  • 13:05 - 13:07
    Na setki mil wybrzeża otoczonego zaporami,
  • 13:07 - 13:09
    Na setki mil wybrzeża otoczonego zaporami,
  • 13:09 - 13:12
    przypada wybrzeże gdzie zapór nie ma.
  • 13:12 - 13:14
    Więc ropa i brudna woda
  • 13:14 - 13:17
    przedostają się tamtędy.
  • 13:17 - 13:20
    Ta kolonia ptaków została otoczona.
  • 13:20 - 13:23
    Wszyscy starają się chronić
  • 13:23 - 13:25
    takie kolonie.
  • 13:25 - 13:28
    Jako ornitolog zdradzę wam,
  • 13:28 - 13:31
    że ptaki umieją latać.
  • 13:31 - 13:33
    (Śmiech)
  • 13:35 - 13:38
    Otaczanie kolonii ptaków
  • 13:38 - 13:41
    nic nie daje.
  • 13:41 - 13:44
    One zdobywają jedzenie nurkując.
  • 13:45 - 13:48
    Powinno się raczej, jeśli już,
  • 13:48 - 13:51
    Powinno się raczej, jeśli już,
  • 13:51 - 13:54
    zamiast ratować gniazda...
  • 13:54 - 13:57
    powinno się je niszczyć,
  • 13:57 - 13:59
    żeby ptaki uciekły,
  • 13:59 - 14:02
    co byłoby dla nich lepsze.
  • 14:02 - 14:05
    A co do czyszczenia ptaków.
  • 14:05 - 14:08
    Nie chcę krytykować ludzi,
  • 14:08 - 14:10
    którzy tak pomagają.
  • 14:10 - 14:12
    Dawanie wyrazu współczuciu jest ważne.
  • 14:12 - 14:14
    Dawanie wyrazu współczuciu jest ważne.
  • 14:14 - 14:16
    Współczucie to jedno z ważniejszych uczuć.
  • 14:16 - 14:18
    Współczucie to jedno z ważniejszych uczuć.
  • 14:18 - 14:20
    To ważne, żeby pokazywać takie obrazki.
  • 14:20 - 14:22
    To ważne, żeby pokazywać takie obrazki.
  • 14:22 - 14:25
    Ale gdzie te ptaki się potem podzieją?
  • 14:25 - 14:27
    To jakby uratować ofiarę pożaru,
  • 14:27 - 14:29
    dać jej odetchnąć świeżym powietrzem
  • 14:29 - 14:32
    by potem znów wysłać ją w ogień.
  • 14:33 - 14:35
    Nie zgadzam się na nazywanie tego wypadkiem.
  • 14:35 - 14:38
    Nie zgadzam się na nazywanie tego wypadkiem.
  • 14:38 - 14:41
    To rezultat poważnego zaniedbania.
  • 14:41 - 14:46
    (Brawa)
  • 14:46 - 14:48
    Nie tylko B.P.
  • 14:48 - 14:50
    B.P. prowadziło działalność
  • 14:50 - 14:53
    lekkomyślnie i byle jak,
  • 14:53 - 14:55
    bo mieli przyzwolenie.
  • 14:55 - 14:57
    Mogli tak robić,
  • 14:57 - 15:00
    dzięki całkowitemu brakowi nadzoru
  • 15:00 - 15:03
    ze strony rządu, który ma nas chronić.
  • 15:03 - 15:06
    ze strony rządu, który ma nas chronić.
  • 15:08 - 15:10
    Taki znak widać wszędzie w USA.
  • 15:10 - 15:13
    Taki znak widać wszędzie w USA.
  • 15:13 - 15:15
    Gdybyście wylali kilka litrów ropy
  • 15:15 - 15:17
    bylibyście w tarapatach.
  • 15:17 - 15:19
    To zastanawia, kogo prawo dotyczy,
  • 15:19 - 15:22
    To zastanawia, kogo prawo dotyczy,
  • 15:22 - 15:25
    a kto jest ponad nim.
  • 15:25 - 15:27
    Są rzeczy, które można zrobić.
  • 15:27 - 15:30
    Możemy dostać taki sprzęt, jakiego potrzeba.
  • 15:30 - 15:32
    Nie trzeba bujnej wyobraźni by przewidzieć,
  • 15:32 - 15:34
    Nie trzeba bujnej wyobraźni by przewidzieć,
  • 15:34 - 15:36
    że po wydrążeniu 30.000 dziur
  • 15:36 - 15:39
    w poszukiwaniu ropy na dnie Zatoki,
  • 15:39 - 15:41
    ropa zacznie z jednej wyciekać.
  • 15:41 - 15:44
    Musimy być przygotowani.
  • 15:44 - 15:47
    To jest pewne.
  • 15:47 - 15:49
    Ale musimy też zrozumieć,
  • 15:49 - 15:52
    jak to się wszystko zaczęło.
  • 15:52 - 15:54
    A zaczęło się od degradacji
  • 15:54 - 15:57
    znaczenia naszego rządu
  • 15:57 - 16:00
    jako organu chroniącego
  • 16:00 - 16:02
    interes publiczny.
  • 16:06 - 16:08
    Tak więc, wyciek ropy
  • 16:08 - 16:10
    dotacje dla banków,
  • 16:10 - 16:13
    kryzys finansowy,
  • 16:13 - 16:16
    są symptomami
  • 16:16 - 16:18
    tej samej choroby.
  • 16:18 - 16:20
    Nadal rozumiemy,
  • 16:20 - 16:23
    że policja jest potrzebna,
  • 16:23 - 16:26
    by nas chronić przed złoczyńcami.
  • 16:26 - 16:28
    Czasem może być irytująca,
  • 16:28 - 16:30
    jak dostaniemy mandat,
  • 16:30 - 16:33
    ale nikt nie twierdzi, że jest zbędna.
  • 16:33 - 16:36
    W kręgach rządowych,
  • 16:36 - 16:38
    w ostatnim trzydziestoleciu,
  • 16:38 - 16:41
    rozpoczęła się deregulacja
  • 16:41 - 16:43
    popierana przez tych,
  • 16:43 - 16:45
    przed którymi powinno się nas chronić.
  • 16:45 - 16:47
    przed którymi powinno się nas chronić.
  • 16:47 - 16:50
    Wykupiono nasz rząd.
  • 16:50 - 16:59
    (Brawa)
  • 17:00 - 17:03
    Od dłuższego czasu mieliśmy ten problem.
  • 17:03 - 17:06
    Gdy Ameryka powstawała
  • 17:06 - 17:08
    korporacje były nielegalne.
  • 17:08 - 17:11
    Już Thomas Jefferson twierdził,
  • 17:11 - 17:14
    że korporacje nie przestrzegają
  • 17:14 - 17:17
    praw naszego kraju.
  • 17:18 - 17:20
    Co do konserwatystów,
  • 17:20 - 17:22
    Co do konserwatystów,
  • 17:22 - 17:24
    jeśli na prawdę chcieliby być
  • 17:24 - 17:26
    konserwatywni i patriotyczni
  • 17:26 - 17:28
    powinni wykopać te korporacje na zbity pysk.
  • 17:28 - 17:30
    powinni wykopać te korporacje na zbity pysk.
  • 17:30 - 17:33
    Tak zrobiliby prawdziwi konserwatyści.
  • 17:34 - 17:36
    Musimy odnowić przekonanie,
  • 17:36 - 17:38
    Musimy odnowić przekonanie,
  • 17:38 - 17:40
    że nasz rząd ma bronić naszych interesów
  • 17:40 - 17:42
    że nasz rząd ma bronić naszych interesów
  • 17:42 - 17:44
    co da naszemu krajowi
  • 17:44 - 17:46
    poczucie jedności i cel,
  • 17:46 - 17:48
    które straciliśmy.
  • 17:49 - 17:51
    Jest jeszcze nadzieja.
  • 17:51 - 17:53
    Chyba się ocknęliśmy.
  • 17:53 - 17:55
    To ustawa Glass-Steagall,
  • 17:55 - 17:57
    która miała nas bronić
  • 17:57 - 17:59
    przed przyczynami recesji,
  • 17:59 - 18:01
    i bankructwa banków.
  • 18:01 - 18:03
    A trzeba było ogromnych dotacji...
  • 18:03 - 18:05
    Systematycznie niszczono,
  • 18:05 - 18:08
    postanowienia z 1933 roku.
  • 18:08 - 18:10
    Teraz myśli się o ponownym
  • 18:10 - 18:12
    wprowadzaniu ich w życie.
  • 18:12 - 18:14
    Ale lobbiści już protestują,
  • 18:14 - 18:16
    próbując zmienić przepisy,
  • 18:16 - 18:19
    nawet po tym jak ustawa przeszła.
  • 18:19 - 18:21
    To wieczna wojna.
  • 18:21 - 18:23
    Mamy teraz wybór.
  • 18:23 - 18:25
    Albo skończy się
  • 18:25 - 18:27
    na niesamowitej katastrofie
  • 18:27 - 18:29
    jaką jest wyciek ropy,
  • 18:29 - 18:31
    albo z jej pomocą zmienimy przyszłość.
  • 18:31 - 18:33
    albo z jej pomocą zmienimy przyszłość.
  • 18:33 - 18:35
    Ten temat się powtarza,
  • 18:35 - 18:37
    należy ją wykorzystać.
  • 18:37 - 18:39
    Już to przerabialiśmy,
  • 18:39 - 18:41
    przy innych okazjach.
  • 18:41 - 18:44
    Pierwsze szyby naftowe nazywano "wielorybami".
  • 18:44 - 18:47
    A świdry wiertnicze - harpunami.
  • 18:47 - 18:50
    Wtedy zdziesiątkowaliśmy wieloryby.
  • 18:50 - 18:52
    Czy tak musi być?
  • 18:52 - 18:54
    Od czasów jaskiniowych,
  • 18:54 - 18:56
    gdy potrzebowaliśmy energii
  • 18:56 - 18:59
    coś podpalaliśmy - tak też jest dziś.
  • 18:59 - 19:01
    Znów coś podpalamy,
  • 19:01 - 19:04
    w poszukiwaniu energii.
  • 19:04 - 19:06
    Mówi się, że czysta energia
  • 19:06 - 19:08
    Mówi się, że czysta energia
  • 19:08 - 19:11
    jest zbyt droga.
  • 19:11 - 19:13
    Ale kto tak mówi?
  • 19:13 - 19:15
    Sprzedawcy paliw kopalnych.
  • 19:15 - 19:18
    Kiedyś już tak było,
  • 19:18 - 19:20
    mawiało się, że zmiana sprawi,
  • 19:20 - 19:22
    że gospodarka się załamie,
  • 19:22 - 19:25
    niewolnicy byli najtańsi.
  • 19:25 - 19:28
    Energia to problem moralny.
  • 19:28 - 19:30
    Tak jest i teraz.
  • 19:30 - 19:32
    Trzeba rozróżnić między dobrem i złem. Dziękuję.
  • 19:32 - 19:34
    Trzeba rozróżnić między dobrem i złem. Dziękuję.
Title:
Carl Safina: Ukryci sprawcy i ofiary wycieku ropy naftowej w Zatoce Meksykańskiej
Speaker:
Carl Safina
Description:

Wyciek ropy naftowej w Zatoce Meksykańskiej wymyka się zrozumieniu, ale tyle wiemy na pewno: jest źle. Carl Safina w swojej dającej do myślenia prezentacji wymienia fakty, które wskazują na to, że konsekwencje tej katastrofy będą globalne, a wiele z tak zwanych środków zaradczych tylko szkodzi.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
19:35
Kinga Skorupska added a translation

Polish subtitles

Revisions